Tam 3000 mil, Mağrip’in 3000 mil doğusunda. Bir hayli uzakta. Mesafe ne denli uzak, yolculuk ne kadar zorlu olsa da yolcunun kalbi son derece istikrarlıydı. Geçmişte pek çoklarının yaptığı gelecekte nicesinin yapacağı gibi. Hedefine koymuştu. İlk yolculuk hac niyetiyle Kâbe’ye olacaktı. Rüyasında görmüştü bir gece, devasa bir kuşun kanatlarında Nil üzerinden Kahire’ye uçuyor sonra da Kızıldeniz’i geçerek Mekke’ye varıyordu. Bu niyet kalbindeyken yere göğe sığmıyordu genç yolcu. Bir kez duymuştu gidip görenlerden; Kâbe’ye varmak ve onun karşısında durmak kalbi dönüştürüyordu. Rüyalarında gördüğünü gözleriyle görmek için rahatını terk etmeye hazırdı artık.

Onbinlerce can alan deprem ve pandemi gibi felâketler, mevcudiyetleri şimdiye kadar az kişinin bildiği bazı meslekleri ve o mesleklerin mensuplarını popüler hâle getirdi. Örnek mi? 1999’daki 17 Ağustos felâketinin ardından dünya kadar jeolog, sismolog, jeomorfolog, sedimantolog, bilmemneolog unvanlı üstad ile teşerrüf ettik. Ekranlarda durmadan konuştular, gazete sayfalarını sütunlar dolusu işgal buyurdular ve hiç durmadan felâket senaryolarından bahsettiler, “Çok yakında öyle bir deprem geliyor ki Marmara’yı dümdüz edecek, hepinizi öleceksiniz, cesediniz bile kalmayacak” dediler ve millet bunalıma girdi!

Bir parantez açalım, işgalci rejim sözde bakanlıklarında ve çalışma ofislerinde işgal edeceği ülke topraklarının haritalarını asıyor. ABD’nin emlakçı ve kumarbaz başkanı da seçilir seçilmez, “İsrail büyük ve güçlü bir devlettir bu yer parçası ona çok küçük gelir” dedi. Bedir ve Uhud Savaşları’nda meydana gelen hadiseler üzerinden HAMAS’ın mücadele taktiğini anlamaya çalışacağız: Bu son zamanlarda dünyanın her tarafında olduğu gibi İslam ülkelerinde de Müslüman toplumlar, Müslümanların desteğiyle başa gelen yöneticilerinden Filistin’e un ve su götürün diye bir beklenti içinde olduklarını söylüyorlar.

Siyonist işgal rejimi koskoca bir ümmetin gözünün içine baka baka hem de hepsinin orta yerinde bir milleti katliamdan geçiriyor ve Gazze’nin tamamını işgale başlıyor. İslam âlemi gaflet ve özellikle hıyanet içerisinde olup bitenleri izliyor. Acaba İslam tarihinde böyle bir dönem yaşanmış mıdır? Nasıl oluyor da trilyonlarca dolarlık bütçelere sahip bir Arap dünyasının tam ortasında, en güçlü teknolojiye sahip bir Türkiye’nin yanı başında en mukaddes beldelerinden birisinin işgali, Müslüman halkının hunharca katledilmesi vuku bulmuş mudur?

Bir toplum düşünün… Bir yandan dünyanın kaderini şekillendiren bir medeniyet tecrübesine sahip ama öte yandan yüzyıllık Batılılaşma sürecinde kendi anayasasını yapmasına izin verilmemiş hiçbir sûrette! İnanılır gibi değil ama gerçek bu! İyi de bu ülke köle mi peki? Bin yıl dünya tarihini yapan bir toplumun geldiği hâl-i pür melâle bakar mısınız…

İstanbul hem medeniyet-kurucu, hem medeniyeti-konumlandırıcı, medeniyetimizin istikametini şaşırmasını önleyecek muhkem adımlara imza atıcı hem de medeniyeti-koruyucu bir şehirdir. Şu İstanbul bir medeniyet krizi yaşıyor; Ölüm-kalım savaşı veriyor: Yönünü de, yörüngesini de, ruhunu da yitirme tehlikesi ile karşı karşıya. Medeniyet-kurucu, medeniyeti-konumlamdırıcı ve medeniyeti-koruyucu bir şehrin başına gelebilecek en büyük felâket, başına ne geldiğini bilememesidir.

Malazgirt Zaferi’nin tarihte kazandığımız zaferlerin en büyüklerinden, neticesi itibarıyla da en muhteşemlerinden biri olduğu öteden beri biliniyor. İşte bu özelliğinden ve müstesna mevkiinden dolayıdır ki, ülkemizde bu zaferle ve Alpaslan’la ilgili yoğun bir yayın faaliyeti gerçekleştirilmiştir. Ayrıca Selçuklu tarihi uzmanı olarak da bir hayli müverrihimizin öne çıktığını ve bunlardan bazılarının cilt cilt kitaplar kaleme aldıklarını biliyoruz. Bu satırları yazarken hemen aklıma Prof. Dr. merhum Osman Turan ve eserleri geldi. Onun bu sahada ortaya koyduğu çalışma da 752 sayfalık “Selçuklular Zamanında Türkiye” isimli kitaptır ki, hakikaten bir hazinedir. Ayrıca “Selçuklular ve İslamiyet”, “Doğu Anadolu Türk Devletleri Tarihi”, “Selçuklular ve Türk-İslam Medeniyeti”, “Türkiye Selçukluları Hakkında Resmi Vesikalar” isimli kitaplar da bu ünlü ve değerli tarihçimize aittir.

Sayıları bir hayli kabarık olan Osmanlıca sözlüklerin bazıları, onları hazırlayanların isimlerini taşımaktadır. “Lügat-i Naci”yi “Lügat-i Halimi”yi “Lügat-i Cûdi”yi buna bir örnek olmak üzere zikredebiliriz. Aynı listeye girmesi gereken diğer bir Osmanlıca sözlük daha vardır ki, o da “Lügat-i Remzi” diye bilinmektedir. Doktor Hüseyin Remzi Bey tarafından kaleme alınan Lügat-i Remzi iki cilt olup, benzeri sözlükler arasında ayrı bir öneme sahiptir. Ben, bu değerli zatın adına ilk defa kütüphanemdeki eski yazılı kitapları karıştırırken rastlamıştım. Hemen belirtmek gerekirse, merhumun bahsini ettiğimiz sözlüğünün dışında daha bir çok eseri bulunmaktadır. Ve bu kitapların bir kısmı tıbbi konularla, bir bölümü de dini bahislerle ilgilidir.

Geçtiğimiz hafta boyunca 50 İslâm ülkesinden 150’den fazla ismin katılımıyla İstanbul’da düzenlenen “İslâmî ve İnsanî Bir Sorumluluk: Gazze” üst başlıklı istişare toplantıları, Müslüman toplumların hayatında âlimlerin oynadığı / oynaması beklenen rolü bir kez daha gündeme taşıdı. İstanbul buluşmasına dair bazı eleştirileri ve bunlara verilebilecek muhtemel cevapları geçen yazımda dile getirmiştim. Bugün, “Âlimler heybet ve vakarlarını nasıl korumalı?” sorusu bağlamında birkaç noktaya işaret etmek istiyorum. Zira ulemâ sınıfı için, heybet ve vakarın korunması, sözlerin etkili olması ve insanlara önderlik edebilme bağlamında kritik bir mecburiyet. Heybet ve vakar olmayınca, söylenen sözlerin muhataba tesir edeceğini beklemek de beyhude.

İstanbul, geçtiğimiz cuma gününden bu yana oldukça önemli bir uluslararası buluşmaya ev sahipliği yapıyor. Katar merkezli Dünya Müslüman Âlimler Birliği ve Türkiye merkezli İslâm Âlimleri Vakfı’nın işbirliğiyle, 50 ülkeden 150 âlimin katıldığı “İslâmî ve İnsanî Bir Sorumluluk: Gazze” üst başlıklı istişare toplantıları, Demokrasi ve Özgürlükler Adası’nda (eski adıyla Yassıada) devam ediyor. Toplantıların sonunda, cuma günü Ayasofya Camii’nde “İstanbul Deklarasyonu” açıklanarak Gazze’yle alakalı Müslüman dünyaya düşen vazifeler hatırlatılacak. Sosyal medya üzerinden İstanbul buluşmasının yansımalarını takip ederken, iki noktanın yoğun biçimde gündeme getirildiğini gördüm: “Böyle bir şey için geç kalınmadı mı?” ve “İsrail, barbarca soykırım yaparken, oturup istişare etmenin sırası mı?” Bunlara “Konuşarak ele ne geçecek?” sorusunu da ekleyebilirsiniz.

Takip ediyorsunuzdur. Eyüp Sultan Camii’nde kıldıkları cuma namazını müteakip Müslüman Alimler Birliği Yassıada’ya geçti. Burada bir hafta boyunca her gün Gazze için toplanacaklar ve çok yönlü toplantılarla bazı kararlar alarak bunu dünya kamuoyu ile paylaşacaklar. Âlimlerin Türkiye’ye gelip Gazze için toplanacaklarını öğrendiğim günden bu yana aklımda bir marka isimlendirmesi var: Erdemliler İttifakı. Sadece dünyanın Gazze’ye duyarlı Müslümanlarına ya da İslam ülkelerine değil, dünyada Gazze duyarlılığına sahip tüm halklara ve ülkelere doğru bir ittifak çağrısından söz ediyorum.

Demokrasi ve Özgürlükler Adası (eski adıyla Yassıada) bir haftadır çok önemli bir toplantıya ev sahipliği yapıyor. 50 ülkeden 150 İslam âlimi bir haftadır bütün gün “İslâmî ve İnsanî Bir Sorumluluk: Gazze” üst başlıklı yoğun istişare toplantıları düzenleniyor. Alimlerin büyük çoğunluğu başkanlığını Prof. Dr. Ali Karadaği’nin yaptığı Dünya İslam Alimleri Birliği’nin üyeleri. Türkiye’den başkanlığını Prof. Dr. Nasrullah Hacımüftüoğlu’nun yaptığı İslam Alimleri Vakfı ile iş birliği içinde alimlerin Gazze üzerine istişarelerini Demokrasi ve Özgürlükler Adası’nda yapıyor olmaları başlı başına yeterince anlamlı bir olay.

Afganistan’la ilgili tamamen yerinde ve ilgili aktörlerle görüşmelerimize dayalı müşahedelerimizi aktardığımızda haberlerin ağından sergilenen tepkiler başlıbaşına incelenmeye değer. Tepkilerin hiçbiri hiçbir bilgiye dayanmıyor, sadece önceki duyumlar veya Afganistan’la ilgili önyargıların beslediği ideolojiler. Bilgi olmayınca devreye tabii ki ya ideoloji veya psikoloji giriyor devreye. İdeoloji de psikolojiden bağımsız değil ya, neyse. Bir tipik tepkinin de Afganları Türkiye’ye karşı, Türklüğe karşı konumlandırma çabası olduğunu söylemiştik. En son ünlü Türk şairi Ali Şir Nevai’nin anıtının yıkılmasıyla ilgili bir haber üzerinden Taliban’a neredeyse tam bir “Türk düşmanlığı” rolü yazılmış. Haberin ilk kaynağının İngiliz yayın kuruluşu BBC olması aslında olayın yarısını aydınlatıyor.

Afganistan ziyaretimizden sonra izlenimlerimizi burada aktardığımız yazılar Türkçenin yanı sıra hem Arapça hem de İngilizce olarak da yayınlandı. Beklenebileceği gibi oldukça farklı tepkilere yol açtı. İzlenimlerimi aktarmayı bitirmiştim aslında, ama yazıların karşılanma biçimleri önemli bazı konulara değinmemize fırsat da veriyor. Beklenebileceği gibi diyorum tepkiler için, çünkü gördüklerimiz ve söylediklerimiz Afganistan ve Taliban hakkındaki genel geçer algıları sarsacak cinstendi. Taliban’a cehalet ve yüzeysellik atfetmek olağan bir algı biçimi, mesela. Göz ardı ettiği en temel gerçeği ortaya koymak bu algıyı sarsmaya yetiyor. Taliban, başlarında çok güçlü alimler ve eserler ortaya koymuş tahsilli insanlar bulunan medrese talebelerinden oluşuyor. Onlara cehalet atfetmek sadece meselelere farklı bakıyor olmalarına verilen cahilce bir tepkiden başka bir şey değil.

Meselemiz, dindar, bunun tabii sonucu olarak edepli ve ahlaklı nesiller yetiştirmek. Bizim meselemiz bakımından dindar, “inancı ve ameli olabildiğince kâmil” Müslümandır. Edep ve ahlak da İslam ahlakıdır, zorunlu ve tabîî değişim çerçevesinde geleneği temsil eden edeptir. Hedefimize ulaşabilmek için aile ve arkadaşın en önemli ve ulaşılabilir birer unsur olduğunu düşündüğümü yazmıştım. Okul, toplum, dünya, ekonomik şartlar, sorumlu Müslümanların bireyler olarak müdahale alanına giremiyor.

29 Ağustos tarihi 20. yüzyılın büyük bir fikir ve mücadele önderi olan Seyyid Kutub’un şehadetinin yıldönümüdür. Seyyid Kutub, Yüce Allah’ın: “Mü’minlerden öyle adamlar vardır ki, Allah’a verdikleri söze sadık kaldılar. Onlardan kimi (Allah yolunda şehid edilmek suretiyle) adağını yerine getirdi, kimi de (şehid olmayı) beklemektedir. (Ahidlerinde) hiçbir değişiklik yapmamışlardır” (Ahzab, 33/23) ayetinde sözü edilen kişilerden olduğuna inandığımız müstesna insanlardan biridir. 1906’da Mısır’ın Asyut kasabasında doğan Seyyid Kutub aslen Arabistanlıdır.

Geçen yıl Portekiz Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa ülkesinin sömürgecilik döneminde işlenen suçlar için sorumluluklarını kabul ve geçmiş hatalar için tazminat ödenmesini teklif etmişti. Benzer bir özür de Fransa Devlet Başkanı Macron’dan bekleniyor. Macron 2017’deki seçim kampanyasında Fransız sömürgeciliğinin “insanlığa karşı suç” olduğunu kabul etmekle birlikte o günden bu güne bunu bir daha dile getirmedi. Oysa Fransa’nın Cezayir’i işgal ettiği tarihten bu yana geçen 133 yılda 1,5 milyon Cezayirlinin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor.

Türkiye’de muhafazakâr/mukaddesatçı siyasetin gelişmesinde muhakkak ki Necip Fazıl’ın temsil ettiği Büyük Doğu “ideolocyası”nın azımsanmayacak bir rolü bulunmaktadır. Bugünden bakılınca bu cümle sanki havada kalmış ve entelektüel lafazanlık olarak olarak görünebilir size ama Milli Görüş fikrinin tohumlarının yeşermeye başladığı yarım asır önceki Türkiye’de bu mesele hayatî bir önem taşımaktaydı.

Bolu İl Müftüsü Hüseyin Demirtaş”ın şu beyanı “Laiklik ilkesi, din karşıtı bir ideoloji değildir. Dinin devlet işlerine karışmasını engellemektedir. Laiklik ilkesi, dini siyasi çekişmelerin malzemesi hâline getirmemek için bir güvencedir.” gündeme oturdu.

Kâinatın mutlak mülkiyeti ve hâkimiyeti elinde bulunan yüceler yücesi Rabbimizin her şeye gücünün yettiğini (Mülk, 67/1) açıklayarak başlayan Mülk suresi şöyle devam eder: “O ki, hanginizin daha güzel ameller/işler yapacağını denemek için ölümü ve hayatıyarattı. Kudreti daima üstün gelen ve günahları çok bağışlayan yalnız O’dur.” (Mülk, 67/2)

Tek parti, "Batılılaşma"yı sanki bir turistik yolculukmuş gibi algılayarak "Doğu"dan hızla uzaklaştı! Özellikle Arap dünyası adeta "düşman" ilan edildi. Ülke menfaatleriyle bağdaşmayan bu tavrı da, "Araplar bizi arkadan vurdu" yalanıyla savunuyorlar!

Hatırlarsanız, geçen hafta Söke-Şafii Kürtleri bağlamında yayınlanan yazımızı, medrese seydalarına yönelik bir çağrıyla bitirmiştik. Bugünkü yazıda gelen cevaplardan ikisine yer vermek istiyorum. Aslında birine desem de olur. Çünkü Seyda Mela Burhan Hedbi'nin, bu yönde çalışmalarımız var" şeklindeki mesajına karşılık sadece "Tebrik ederiz" demek düşer bize.

Toplumumuz yaşlanıyor. Önümüzdeki 10 ila 20 yıl, yaşlanmayı, anne-baba hakkını daha çok konuşacağımız yıllar olacak, öyle gözüküyor. Çünkü yaşlılık, yaşlı bakımı, yaşlılarla birlikte yaşama, yaşlıların birbirileriyle yaşaması, şehirde yaşlılık ve yalnızlık gibi pek çok başlık var önümüzde. Ve en önemlisi bu yaşlılar bizim anne ve babalarımız. Şimdiye kadar anne-baba ve çocuk ilişkisine odaklanmış dünyamız, kısa bir süre içinde çocuklar ve anne-baba ilişkisine evrilecek gibi gözüküyor... Meseleyi hep, anne-baba olarak çocuklarımıza nasıl bakalım, onları yarınlara nasıl hazırlayalım sorusu üzerinden ele aldık. Ama şimdilerde yeni bir sorumuz daha oldu; biz çocuklar, yaşlanan ebeveynimize nasıl davranacağız? Ailede adalet mekanizması nasıl işleyecek, merhamet çarkları nasıl dönecek acaba?

Gazze, dünyanın özellikle İslam Dünyası'nın sınıfta kaldığı bir sürece şahitlik ediyor. Bir tarafta 10 milyonluk İsrail diğer tarafta 8 milyar nüfusuyla insanlık var. Ama İsrail kendisinden 800 kat daha büyük olan insanlığı ve kendisinden 200 kat büyük İslam Dünyasını parmağının ucunda oynatıyor! Hadi insan sayısını bir kenara bırakalım çünkü insanlık vicdanı üzerine düşeni fazlasıyla yapıyor.

Günümüz toplumlarında insanlar ruhsal çöküntü ve mutsuzluk kökenli psikolojik sorunlar yaşamaktadır. Toplumun sosyolojisini okuduğumuzda insanların maruz kaldıkları ruhsal problemlerin materyalist düşünce sisteminin bir ürünü olduğu görülmektedir. Ruhu yok sayan, hayatı maddeye indirgeyen bu anlayış, insanlarda manevi boşluklar oluşturarak çeşitli sosyo-psikolojik çöküntülere ve ruhsal ızdıraplara neden olmaktadır. Sosyal sınıf ve statüler ayırt edilmeksizin birçok insanın “mutsuzluk” hali içerisinde yaşadığına tanıklık etmekteyiz. Türkiye özelinde mutsuzluk sendromu, herkesin birbirini olumsuz yönde etkilediği tıpkı bir salgın hastalık gibi vebaya dönüşmektedir.

Vahyi hitabın üzerini örtmek isteyen kafirlerin isteği doğrultusunda Kur’an bir seferde değil de; insanlar iyice anlasınlar diye tertilen indirilişi Allah’ın insanlara bir lütfu, ikrami ve rahmetidir. Furkan sûresinde şöyle denilmiştir: “Kafirler: ‘Kur'an ona bir defada ve topluca indirilmeli değil miydi?’ dediler. Oysaki bu, onu kalbine iyice yerleştirelim diyedir. Onu düzenli bir şekilde pekiştirerek / tertilen indirdik.”(25/32) Yasin sûresinde de “Aziz ve Rahim olanın tenziliyle” (36/5) dendiği gibi vahiy, Resulullah’ın kalbine iyice yerleşşin ve Kur’an’ın muhatapları da iyice kavrasın diye tenziliyetle / peyderpey indirilmiştir. Müfessirlerimiz Kur’an’ın peyderpey / tedrici olarak semadan aşağıya indirilmesinin tenzil ifadesiyle kullanıldığını belirtmişlerdir.

Yazar Ahmet Ay’ın ağırlıklı olarak abdest-namaz eyleminden hareketle genel manada insanın özelde ise Müslüman şahsiyetin varlık alemindeki yeri ve anlamını konu edindiği yeni kitabı Beyan Yayınları tarafından “İbadetin Metafiziği” adıyla yayımlandı. Şüphesiz diğer birçok İslami kavram gibi salat/namaz ibadetine ilişkin de gerek geçmişte gerekse de günümüzde çok sayıda kıymetli eser yazıldı/yazılıyor. Salat/namazın hayatımızdaki yeri ve anlamını konu edinen bu eserler birkaç istisna dışında ağırlıklı olarak konunun daha çok “nasıllığına” yoğunlaşıyor.

Tam 3000 mil, Mağrip’in 3000 mil doğusunda. Bir hayli uzakta. Mesafe ne denli uzak, yolculuk ne kadar zorlu olsa da yolcunun kalbi son derece istikrarlıydı. Geçmişte pek çoklarının yaptığı gelecekte nicesinin yapacağı gibi. Hedefine koymuştu. İlk yolculuk hac niyetiyle Kâbe’ye olacaktı. Rüyasında görmüştü bir gece, devasa bir kuşun kanatlarında Nil üzerinden Kahire’ye uçuyor sonra da Kızıldeniz’i geçerek Mekke’ye varıyordu. Bu niyet kalbindeyken yere göğe sığmıyordu genç yolcu.

Feveran eden bazı dostlarım diyor ki; “Yahu artık dayanamıyorum. Söylesem bir dert, söylemesem başka bir dert. Söylesem şunca yıllık arkadaşlığımız, dostluğumuz, birlikte yaşanmış güzel günlerin hatırı var.

“Fütüvvet bir âlemdir, onun arzı iman, seması marifet, yıldızı hidayet, ayı muhabbet, bulutu akıl, yağmuru rahmet, bostanı edep, ağacı taat, meyvesi hikmettir.” Cebrail'in “La feta illa Ali, la seyfe illa Zülfikar” sözleriyle övdüğü rivayet olunan Hz. Ali, fütüvvetin menbağı olarak kabul edilmiş ve kendisi de fütüvveti böyle tarif etmiştir. Bu tarif şöyle de izah olunur: “Fütüvvet ağacı biter sıdk u safadan ve emanet saklamaktan ve keremden ve mürüvvetten ve hayâdan. Bu, vasf-ı imandır. Her kim bu vasıftan taşra olsa, Allah-u Tealâ ondan bizar olur. Ol ağacın özü Allah yoluna ihsan kılmaktır, budakları edeptir, hayâdır ve kökü tevhiddir ve tehlildir. Ve yemişi marifettir, evliya sohbetidir ve ol ağacın suyu rahmettir. Ve rahmet ile su verilir ve kudretten ol su evliyanın gönül tahtına akar, ol ağaç yiğidin gönül tahtında biter. Budakları yücelir, nur ile celâle erişir.”

6. YÜZYILIN EBREHE'SİNDEN DAHA ŞEDİD VE ÇİRKİNİ, 20. YÜZYILDA YAŞANMIŞTIR. BU GİBİ ÇİRKEFLİĞİ BİR YUNAN VE DE MOĞOLLAR BİLE YAPMAMIŞLARDIR. Lakin 20. Yüzyılın ilk yarım asrında yapılmıştır. Dindar kılıklı Kamalistler okumasın! Sapkın Kamalistler okumasın!

Bir zamanlar yazılarını zevkle okuduğum, sohbetlerinden hayli istifade ettiğim kalem ve kelam erbabından biri de Nezih Uzel’di. Merhum, ismi gibi nezih bir insandı. Aynı zamanda İstanbul beyefendisi olarak da biliniyordu. Ve bu sıfat ona boşu boşuna verilmiş değildi. Nezih Bey, İstanbul beyefendiliğine, İstanbul Türkçesine, İstanbul âdâbına, İstanbul ulemasına, İstanbul meşâyihine ve bu şehrin bilumum özelliklerine ve güzelliklerine dair yazılarıyla, sohbetleriyle kendine haklı bir şöhret edinmişti.

Bugün İsrail’in bütün kuralları ihlal etme konusunda sergilediği şımarıklık basit bir kuralsızlık değil, bizatihi bugünkü cari dünya düzeninin egemenlik şovudur. Siyonizm, bütün dünyaya hükmedecek bir egemenlik düzenini her türlü hukukun dışında bırakarak yaşamaya mahkûm ettiği Filistinli üzerinden sadece Filistinliye değil bütün insanlığa gösteriyor.

Gazze’de 22 aydır devam etmekte olan soykırım, insanlık tarihinde bütün dünyaya canlı olarak izletilen boyutuyla da çok daha büyük bir cürüm. Böylece sadece Gazze’de çocuklar katledilmekle, insanlığa dair bütün cürümler küçücük bir toprak parçasında savunmasız bir halka karşı işlenmekle kalmıyor, buna şahit tutulan ve hiçbir şey yapmalarına imkân verilmeyen insanların da onurları, haysiyetleri, ruhları sistematik bir işkenceye, bir saldırganlığa maruz bırakılmış oluyor. Çocukların bombalanarak katledilmesine alıştırıldı insanlar böylece.

Bugün, ahlâk eğitimini kim, nerede, ne zaman, nasıl yapacak konusunu yazacaktım. Bu ayın yirmi ikisinde başlayıp on gün sürecek olan Ğazze için âlimler faaliyetine öncelik vermek gerekti. Evet, “İslâm âlimleri cihadı” diyorum; çünkü bu defa yalnızca konuşmak yok, Ğazze’deki zulüm kısmen de olsa duruncaya kadar bir dizi “âlimler faaliyeti” var. Fetvalar, konuşmalar, sempozyumlar, konferanslar, köşe yazıları… elbette faydalı, ama etkili sonuç almıyor, belki bilgi ve bilinçlenme bakımından etkisi var, lakin fiili sonucu yok gibi.

Aslında zulüm, zulmün gerekçesi olamaz. Ama bu aklın, ahlâkın ve hukukun gereğidir. Yani olması gereken. Zulüm zulme gerekçe yapılamaz. Ama vakıa öyle değildir. Bir yerdeki zalimler başka yerlerdeki zalimlerin icra ettiği zulümden güç almakta ve onların zulümlerini kendilerine gerekçe olarak kullanabilmektedirler. Bunun da sebebi çağdaş dünyada hakim güçlerin aklî, ahlâki ve hukuki değerlere riayet etmemeleri; saltanatlarını ve hakimiyetlerini sürdürebilmek için her türlü insanlık dışı muameleyi, zulmü, katliamı, aç bırakmayı ve daha başka vahşi uygulamaları kendi açılarından caiz yani uygun görmeleridir. Bu da bütün insani değerlerden soyutlanmış, gücü merkeze yerleştirmiş olmalarından ve yaptıklarından dolayı sorguya çekilmeyeceklerine kesin bir şekilde inanmalarından kaynaklanıyor.

Her ikisi de Hakkın rahmetine kavuşmuş bulunan MHP’nin kurucu lideri Alparslan Türkeş ile Üstad Necip Fazıl Kısakürek’in bundan yaklaşık yarım asır önce aynı mahiyetteki mutabakat metnini iki ayrı beyanname ile kamuoyuna duyurduklarını biliyor muydunuz? İşte ayrıntılar… Tarih şaşırtır aziz dostlar, daima şaşırtır.

Cemaat anlayışımızı Mümin sorumluluklarımızı gözden geçirelim! Başlığı ile birçok yazı yazdım. “Cemaatsiz olmaz” biye başlayıp ancak’la devam eden ikaz yazılarıyla da yapılması gerekenler üzerinde durdum. Merhum Mehmet Şevket ağabeyle Sultanahmet’teki evinde bir dertleşmemizde: “Cemaat liderlerini bir araya getirmek çok güçtür. Razı olsalar yuvarlak masa etrafında toplamalı. Köşe olursa başa kimin oturacağı tartışılır” demişti. Bayramlarda bile bir araya gelemediler. Bilhassa “dünyevileşme hastalığı” bulaşınca helâl haram, kul hakkı hassasiyetleri de ortadan kalktı. Peygamberimizin “sade hayat” tavsiyesi de unutuldu/unutturuldu. Kavramlar da yerli yerinde kullanılmadı. (Sadece itaat ve şefaat meselesine bakılırsa görülecektir.)

Son iki yazımızda, Söke merkezli Ege gezisi bağlamında "bir arada yaşamanın zemini dindir ve dinin toplumsal hayata yansıması mezhep üzerinden gerçekleşir. Dinin sosyal hayattaki dinamiği olan geleneği büyük ölçüde mezhep oluşturduğu için de korunması, yaşatılması, en önemlisi geleneksel beslenme kaynaklarının aktif kılınması hayati öneme sahiptir" demeye getirdik. Mezhebin ismen devam etmekle beraber beslenme kaynaklarının kesilmesi durumunda, Söke Kürtleri arasında görülmeye başladığı türden bir boşluğa yol açtığını, diğer ifadeyle bir arada yaşama zemininin iyice hırpalandığını örnekleriyle anlattık. Bazı dostlarımız, Söke'nin Şafii Kürtleri özelinde yaptığımız bu değerlendirmeler için "manzara gerçek olsa da hakikat arayışının zemini burası değildir" şeklinde itirazda bulundular, mezhepçilik olarak algıladılar zahir. Oysa "mezhepçi" sayılmamak için mezhebi yok saymakla da hiçbir hakikate ulaşılamaz.

Bunun cevabı, kanımca; modern Türkiye'nin kurucularının, "batılılaşma" adımlarını yavaşlatacak unsurların başında din meselesini, ciddi bir etki alanı olarak görmelerinde yatmaktadır. Aşağıda eğitim serencamımızı tarihi basamaklarıyla vereceğim inşallah. Dini eğitimin verildiği en köklü müesseseler olarak medreseler, başlangıçtaki çok yönlü eğitim sistemini zaman içinde bırakıp, daha bürokratik ve durağan bir yapıya dönüşmüşlerdi. Nitekim eğitimin çeşitlendirilmesi konusunda Sultan 2. Abdülhamit Han da devrim niteliğinde adımlar atmıştır, tıp ve mühendislik fakültelerinin yanı sıra ilk kız liselerinin temeli de onun döneminde atılmıştır.

Hani bir makine aldığımızda, onunla beraber bir kullanma kılavuzu verirler, ancak kılavuzu doğru uygulayabilmeniz için de firma bize bir servis elemanı verir ya, tıpkı onun gibi kainatı yaratan Allah Teala da bize bir kullanma kılavuzu olarak kitaplar göndermiş, o kılavuzu doğru anlayalım diye de peygamberler göndermiştir. Peygamberler kitapların nasıl anlaşılacağını, nasıl uygulanacağını bize bizzat göstermişlerdir. O yüzden dinin iki temel kaynağından biri kitap yani Kur'an diğeri ise Peygamber sünnetidir. Vahiy ile desteklenen Peygamber sünnetini bir kenara bırakarak, 'ben sadece kitabı esas alırım' diyen kişi kendi sınırlı bilgisiyle yanlışa düşebilir.

Türkiye’de cuma hutbeleri, son aylarda artan şekilde tartışmaların odağında. Kadınların miras hakkı, giyim özgürlüğü, zinaya dair uyarılar ve aile kurumuna ilişkin nasihatler, hutbeleri seküler kesimin hedef tahtasına oturttu. İzmir Barosu’nun son hutbe üzerine yaptığı sert açıklama, bu tartışmaları hukuki boyuta da taşıdı. Seküler kesim, görünürde laiklik, eşitlik ve özgürlük kavramları üzerinden itiraz ediyor. Ancak bu tepkilerin derininde çok daha köklü bir problem yatıyor: Seküler tahayyül, dinin toplumsal bir gerçeklik olarak kamusal alanda görünür kılınmasından rahatsızdır.

"Düşünce ve inançlar, zihnimizin, aklımızın ve kalbimizin meskenleridir. Yalnızca ana soruları cevaplamakla sükunete ulaşamayız, soru ve cevapların ayrıntısına girmemiz gerekir." İnsana hayatını etkileyen büyük sorular vardır. Nereden geldik, neredeyiz, nereye gidiyoruz gibi Allah’a, âleme, kendimize ve öte dünyaya dair meraklarımızı ifade eden asli sorular. Bu sorular hem her bir insanı hem de bir şahs-ı manevî olarak bütün insanlığı ilgilendirir. Bütün merak ve sorularımız gerçekte söz konusu asli sorularımızın bir uzantısı olarak ortaya çıkar. Din, felsefe, bilim ve sanat birbirinden farklı yollarla bu sorulara verilen cevaplardan oluşur. Fakat din de dahil hiçbir cevap, kabaca esasları ifade etmekle yetinemez. Verilen cevaplar, insan maddi ve manevî yaşantısındaki halleri, hareketleri, düşünceleri, üretimleri, çekince ve inkarlarıyla şekillenir. Birer insani faaliyet olarak felsefe, bilim ve sanatta bunun böyle olduğu açıktır.

Ankara’daki Amerikan Büyükelçisi Tom Barrack geçen gün Fener Patrikhanesi’ni ziyaret edip Patrik Bartholomeos ile görüştükten sonra Bartholomeos’tan “Ekümenik Patrik” diye bahsettiği için kıyametler kopuyor... Muhafazakârı, lâiği yahut ulusalcısı hep bir ağızdan “Patrik ve patrikhane ekümenik değildir” diye haykırıyor; “Amerikan büyükelçisiLozan’a meydan okudu, devletin tapusu olan anlaşmayı çiğnedi” diyorlar.

Dünya tarihi, farklı uygarlık ve medeniyetlerden birçok şahsiyetin hayat hikayesi ile doludur. Bunlardan kimisi bulundukları toplumlarını adaletle idare edip kendi zamanında takdir, kendisinden sonran rahmetle yad edilmişler. Kimisi de yaşadıkları zamanda zalim diktatör oldukları için toplumda sevilmedikleri gibi, ölümünden sonra da nefret ve lanetle anılmışlar. Şu veya bu şekilde olan iradeleri güçlü bu insanlar sürekli dünya haritasını yeniden çizerek stratejik güç dengelerini değiştirmişler. Bu değişiklik ya gösterdikleri adalet ve insani değerler sayesinde husnen ya da ellerine geçirdikleri insan ve silah gücüyle kerhen gerçekleştirmişler. Bunları iki ana hat özerinden bir okumayla denge değiştirmelerini anlamamız mümkündür.

Bu kadar aciz kalacağımızı aklımızın ucundan bile geçirmezdik. Mutlaka ve mutlaka bir şeyler yapar bu katliamı bir noktada durdururuz diye içimizdeki ümidimizi hep korumaya çalıştık. Ama şu anda hiçbir şey yapamamaktan, yaptıklarımızın da hiçbir işe yaramadığını görmekten dolayı kahroluyoruz. Her seferinde etrafımıza bakarak suçlamak için birilerini aramaktan dolayı da kahroluyoruz! Çok uzaklarda bir yerlerde olsaydı bu katliam yine az çok bir bahanemiz olurdu. Keşmir’de, Myanmar’da, Filipinler’de, Afrika’nın uzak noktalarında katledilseydi, aç bırakılsaydı bunca Müslüman yavru söylediğim gibi uzaklığını bahane edebilirdik.

İlk inşa edildiği tarihten günümüze gelene kadar kendisinden en çok bahsedilen, şu veya bu vesileyle sık sık gündeme gelen tarihi mabetlerden biri de Ayasofya’dır dersek bir gerçeği dile getirmiş oluruz. Ayasofya kilise iken de cami olduktan sonra da, fetret devri diyebileceğimiz müzelik döneminde de kendisini hiç unutturmamıştır. Bundan beş yıl önce tekrar asli kimliğini kazanıp İslam mabedi olduktan sonra da bu özelliğini, yani gündemi meşgul etmeyi sürdürüyor. Son olarak bir meczubun (!) Ayasofya’yı yakma teşebbüsünde bulunduğunu, muhtemel fâcianın son anda önlendiğini medyadan öğrendik.

Ömer Ziya Belviranlı (1946-2025) büyüğümüzü geçtiğimiz hafta rahmete uğurladık. 1981 yılında kurduğu Marifet Yayınları vasıtasıyla çok sayıda önemli eseri okurla buluşturan Belviranlı, İslâmî camianın perde arkasındaki kahramanlarından biriydi. Vefatının ardından herkes kendisini hizmetleriyle andı, ama o benim için her şeyden ve hepsinden öte, “Ziya Amca” idi: Üniversite ikinci sınıftayken -2000 yılının sonbaharı olmalı- Marifet Yayınları’nda çalışmaya başladım. Dersim olmadığı zamanlarda, Cağaloğlu’nda Defne Han’ın üçüncü katındaki ofiste Ziya Amca’nın yanındaydım. Adeta bir dergâh gibi işleyen o mütevazı ofis, nice kıymetli insanla tanışıp sohbetlerine katılma fırsatı bulduğum yerdi.

Osmanlı İmparatorluğu’nun Filistin’deki 401 yıllık uzun yönetimi boyunca, bazı eşraf aileleri öne çıkmıştı. Bu ailelerden bir kısmı, 1516’nın sonunda başlayan Osmanlı hâkimiyeti sırasında Filistin’de zaten mevcut olduğu gibi, bir kısmı da zaman içinde etkinlik kazanmıştı: Hanım sahabî Ümmü Umâre Nuseybe binti Ka’b’ın soyundan gelen ve 638’de Hz. Ömer tarafından Kudüs’teki Kıyâme Kilisesi’nin anahtarı kendilerine teslim edilen Nuseybeler… Salahaddîn Eyyûbî 1187’de Kudüs’ü Haçlılardan temizledikten sonra Kıyâme Kilisesi’ni açıp kapatma işinde Nuseybelere yardımcı tayin edilen Cûdeler…

Uzun süredir “seyrek” olarak devam eden 3. Dünya Savaşı’nın her an “yaygın bir fiziki savaş”a dönme ihtimali, dönmeme ihtimalinden çok daha fazla. Bundan 5 ay önce Nash dengesi hesaplarına göre yapılan bir hesaplamaya göre Çin’in Tayvan’a vurması halinde şu an 3. Dünya Savaşı’nın tam ortasında hayatta kalmaya çalışıyor olacaktık. Bu, burada bir dursun. “Terörsüz Türkiye” işinin hem kasıtla hem de iyi niyetle epeyce yanlış anlaşıldığını düşünüyorum bir süredir.

“Dinci”, genellikle Türkiyeli gavurlardan duyduğumuz küfürbaz bir tabir. Hiçbir nesnel tavır ve tutuma karşılık gelmez. Müslümanlara yönelik bir duygu kusmuğu, bir nefret söylemidir. Afganistan ve bugün onu yöneten Taliban’ı giderek yerinde görerek aktardığımız gözlemlerimize karşı Ankara İlahiyattan bir Profesör sarılmış klavyesine, sallamış nefretini ve bize “dinci” demiş. Daha önce İslamcıları oraya buraya “gizli ajandaları var, şeriat düzenini getirmek istiyorlar” diyerek ihbarda bulunmayı tıynet haline getirmiş birinin tipik ispiyon jargonu. Bunun için profesör olmak mı gerekiyormuş? İlahiyat Fakültesinde işgal ettiği kürsü hem Müslüman Türk halkına hem İlahiyat ilmine hem de öğrencilerine çok yazık.

Açıkçası Afganistan’a ilk gittiğimizde zihnimizde bizim de önceden duyduklarımızın etkisi çoktu. Yarım asırdır gün yüzü görmemiş bu ülkede 2 buçuk yıl önce işbaşına gelmiş olan bir yönetimin elbette her şeyi bu kadar kısa süre içinde halletmiş olmasını bekleyemezdik. Ancak kimsenin Taliban’ı anlayışla karşılama gibi bir durumu yok, esasen kimsenin öyle bir derdi de yok. Herkes önüne konulan haberleri kendi zevk ve beklentilerine göre konulduğu şekliyle tüketmekle yeterince mutmain.

Afganistan’ı bugün yöneten Taliban’ın arkasında 48 yıllık bir vatan müdafaası tecrübesi var. Büyük fedakarlıklarla, şehitleriyle, gazileriyle, stratejik ve taktik hamleleriyle ve sabırla, sebatla yoğrulmuş bir tecrübe. Ruslardan sonra ABD’yi de Afganistan’a geldiklerine geleceklerine bin pişman ederek tavizsiz bağımsızlık şuuruyla hareket eden bu insanları hangi duygular, hangi fikirler veya İbn Haldun’un tabiriyle nasıl bir asabiye motive ediyordu? Kuşkusuz biraz yakından tanıdıkça bu motivasyonun son derece dindarca, üstelik hiç modern zihnin dolayımından geçmemiş, ideolojik olmayan en otantik haliyle dindarca bir motivasyon olduğu çok net görünüyor.

Kabil’in caddelerinde arabalarımız kaotik bir trafiğin içinden kendine yol bularak gitmeye çalışırken dikkatimizi en çok çeken konulardan biri neredeyse hiç veya çok az trafik ışığının olması. Son sürat birbirine doğru gitmekte olan araçlar son anda bir manevrayla çarpışmaktan kurtarıp yollarına hiçbir şey olmamış gibi devam ediyorlar. Bu Türkiye’deki veya Avrupa’daki trafik düzenine alışık birilerinin kolay anlayabileceği bir durum değil. Kaos içinde bir düzen var ve işliyor.

Bizim neslin ya doğrudan veya dolaylı hocası oldu Prof. Dr. Tayyip Okiç (1902-1972). Bosnalı bir İslam aliminin, Doğu’da ve Batı’da okuyarak, master ve doktora yaparak iyi yetişmiş bir ilim adamı olan oğludur Tayyip Okiç. Ankara, Konya ve Erzurum’da, Y. İslam Enstitüleri, İslami İlimler Fakültesi ve İlahiyat fakültelerinde hocalık yaptı, hadis ve tefsir kürsülerini kurdu. Değerli ve sevgili kardeşim İrfan Küçükköy’ün “Büyük Dava Adamları” isimli çok faydalı kitabından (Konya-2016) konumla ilgili bir alıntı yapacağım:

Siyonist işgal rejiminin 7 Ekim 2023’ten bu yana Gazze Şeridi’nde sürdürdüğü savaşın insani bedeli Filistin halkı açısından korkunç boyutlara ulaşmışken, bu savaşın İsrail ordusunda da ciddi ve derin yaralar açtığı artık açıkça görülmektedir. İşgal ordusunun Rehabilitasyon Dairesi’nin verilerine göre, halihazırda yaklaşık 80 bin yaralı asker tedavi görüyor ve bunların 26 bini psikolojik rahatsızlıklardan, özellikle travma sonrası stres bozukluğundan (TSSB) muzdarip. 2025’in başından bu yana 16 askerin intihar ettiği, bu vakaların çoğunun Gazze’deki savaş şartlarıyla doğrudan ilişkili olduğu bilgisi verildi. Yani bazı işgalci askerler sürekli ölüm korkusu yaşamaktansa bir kere ölmeyi tercih ediyor. Bu durum, işgal ordusunun sadece fiziksel değil, zihinsel olarak da tükenmişlik noktasına geldiğini göstermektedir.

Gündemi lüzumsuz şeylerle meşgul etmek, suçlarını örtmek için başka tarafa çekmek, kafaları ütülemek, zihin karışıklığına sebebiyet vermek; solun, Kemalizm’in, sekülerizmin, laisizmin uygulamaları. Dinin hükümlerinde işine gelenleri kabul edip gelmeyenleri reddedenler “kâfir” olup Müslüman olmaktan çıkarlar. Bu güruh “dine uyma yerine dini kendine uydurma” peşindedirler. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın hassasiyet göstererek, İslam’ın özü ve inanç kimliğine yakışır şekilde Allah’ın hükmü olan Kur’an’ın, hayatın merkezinde yer alması gerektiğini vurgulayan mesajları, bu güruhu rahatsız etti. Çünkü bu söylemler, onların İslam’ın bu ülkede gelişmesini engellemeye yönelik projelerinin önüne geçti.

Bir yerde okumuştum. Şeyhü'l İslam Ebusuud efendi "Diyar-ı Rum'da teşeffu' caiz değildir" (Rum diyarında-Türkiye'nin batısı-Şafiîlik caiz değildir) demiş. Duhok'un Amidiye bölgesinden gelip Çorum'a yerleşmiş, Peçevî tarihine göre Kürt (muhtemelen Şafiî) bir aileden gelmiş ve Osmanlı'nın Şeyhü'l İslamlık makamına yükselmiş bir alim, nasıl olur da böyle bir fetva verir, diye hayretler içinde kalmıştım. Söke'deki Şafiî Kürtlerin durumunu gözlemleyince büyük alime hak verdim. Büyük alimlerin fetva verirken, fıkhın yanında sosyolojiyi de dikkate aldıklarını anlamıştım.

Okullar kapanıp yaz tatili için dağılma zamanı geldiğinde, büyük sınıflar, bizlere fikir kitaplarının yanı sıra, Hz. Peygamberimizin (sav) hayatını ve özellikle hadisleri okumamızı salık verirlerdi. Çünkü hadisler, aynı zamanda İslam'ın hayata tatbikatı anlamındaydı ve bizler Kuran'ın yeryüzündeki geometrisini, ancak Sevgili Peygamberimizin (sav) hayatı yaşama şekliyle yansıtabiliyorduk ruhumuzda... Siyer, yani Hz. Peygamberimizin (s) hayat yolculuğu, hikmetlerle doludur, çünkü İslam'ın ünsiyeti, yani insanlarla karşılaşması, İslam'ın insan zihni ve gönlüyle buluşması, ancak insanın kendi benzeri aracılığıyla gerçekleşebileceğinden, Hz. Peygamberimizin varlığı bizzat şükür sebebimizdir.

Terörsüz Türkiye sürecinin sondan bir önceki aşaması olan Milli Dayanışma Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu bugün üçüncü toplantısını yapıyor olacak. Bugüne kadar sürecin beklenenin üstünde bir başarıyla yürüdüğünü söylemekte fayda var. Doğrusu hem DEM içinden hem de CHP canibinden süreci sabote etme endişemde bugüne kadar haksız çıktığım için hayıflanmıyorum aksine seviniyorum. Komisyonu kitleme sabote etme konusunda CHP'den hâlâ emin değilim. Ama kabul ediyorum ki bu ana kadar henüz bir uyumsuzluk göstermediler. Aksine alınan kararlar ittifakla alındığı için uyum içinde olduklarını görüyoruz.

20 tane rehineyi kurtarmak için İsrailliler kendi hükümetlerini protesto ediyor, savaşı durdurmasını ve barış anlaşması yapılmasını istiyor. Öte yandan her gün onlarca Filistinli hayatını kaybediyor, içinde yaşadıkları binalar zaten harabeye dönmüş, üstüne üstlük açlık silahıyla imtihan ediliyorlar ama Filistinliler HAMAS'ı protesto etmiyorlar? 'Neden?' diye soruluyor kimi yorumcular, 'Filistinlilerin de HAMAS'ı protesto etmesi lazım, barışa zorlaması lazım' diyorlar!

Çad’ın Kısa Tarihi Afrika’nın kalbinde yer alan, zengin yeraltı kaynaklarına rağmen yoksulluğun gölgesinde kalmış bir ülke: Çad. Yüzölçümü bir milyon 300 bin metrekare olsa da dünyanın imkânsızlıklar içinde bocalayan ülkelerinden biri. Bunun nedeni sadece coğrafi ya da ekonomik değil; asıl büyük neden Çad’ın sömürgeci geçmişinin olması. 22-25 miyonluk şu anki nüfusun yüzde 60’ı Müslüman; ama sömürge döneminde yüzde 35’i de Hristiyanlaştırılmış, geri kalanın çoğu animist. Lakin Hıristiyan olanlarda bir dinginlik yok.

Cumhuriyet’in kuruluşunun üzerinden 100 sene geçti. Bir asırlık devlet bir asrı aşan problemlerini hala aşabilmiş değil. Aşabilmek bir yana bazı sorunların katmerlenerek büyüdüğünü söylemekte ne yazık ki mümkün. Türkiye’nin kurucu ideolojisi olan Kemalizm ve onun siyasi partisi olan CHP uzun yıllardır iktidarda olamasa dahi altı oku ile devletin üzerindeki sahiplik mührünü koruyor. Devlet ile toplum ilişkilerini kendi düşünce pratiği etrafında inşa eden Kemalizm’in ortaya çıkış mantığı ve icraatları üzerine akıl yürütmek Türkiye’nin problemleri anlamanın da ilk evresini oluşturuyor.

Evde oturup sadece masa başında yazıp çizmekle hiç bir şey olmayacağını, mutlaka dışarı çıkmamız gerektiğini anlıyoruz. Hele ekranlardan Avrupa başkentlerinin meydanlara döküldüğünü, dünyanın öteki ucundaki Sidney’in yüz binlerce insanla Gazze için meşhur köprülerinin üzerini doldurduğunu gördükten sonra.. Müslümanlar olarak biz niçin böylesi bir etkinlik yapamıyoruz öfke ve üzüntüsüyle dışarı koşuyoruz, dostlarla temas kuruyoruz.

Hiç kem küm etmeyin, lafı dolaştırıp durmayın efendiler, HAMAS’ı tanıyacaksınız HAMAS’ı! Bırakın Filistin halkı yanında zerre kadar haysiyeti olmayan Siyonistlerden maaşlı birilerini muhatap almayı, HAMAS’la konuşacaksınız beyler! Çünkü HAMAS hem Kassam Tugaylarıdır hem annelerinin cesetlerinin başında ağlaşan çocuklardır! HAMAS hem Yahya Sinvar’dır hem çocuklarının cesetlerini kucaklarında taşıyan Gazzeli babalardır annelerdir!

Kur’an-ı Kerim’de bir ayet-i kerime benim çok dikkatimi çeker; “Namazları muhafaza edin, Orta Namazı’nı da. Allah için ve gönülden bir yakarışla kıyamda bulunun.(2/238) Elinize bir Kur’an alın ve bu ayetin hangi ayetler arasında bulunduğuna iyi dikkat edin. İslam hukukunun en önemli bölümlerini oluşturan evlenme, boşanma, emzirme, mehir, miras gibi konuların uzun uzun anlatıldığı bir bölümde Rabbimiz bu konuları aniden kesiyor ve “bu arada namazı ihmal etmeyin, haydin namaza” buyuruyor.

Cömertlik sadece parayla veya eşya ile kendini gösteren bir özellik ve güzellik değildir. İnsanın maddi varlığının dışında, manevi paylaşımlarda bulunması da ayrı bir sehâvet olarak kendini göstermektedir. Fazla malım mülküm olmadığına göre bendeniz gâliba bu ikinci sınıfa giriyorum. Öğünmek gibi olmasın ama ilim mücevherlerini sayfalarının arasında muhafaza eden kitapların, risâlelerin ve diğer bir takım mevkûtenin sayfalarını çevirirken karşılaştığım ilgi çekici notları, bilgi verici anekdotları, ibretlik sahneleri okuyucularımla paylaşmaktan – doğrusu – büyük bir zevk alıyorum. Malum ya, birlikte yenilen yemeğin lezzeti daha da ziyadeleştiği gibi, mânevi ziyafet anlamına gelen ilim, irfan paylaşımı da dostlar arasındaki muhabbeti iyice takviye eder.

Geçtiğimiz cumartesi akşamı (2 Ağustos), İslâm coğrafyasına merak ve ilgi duyan dostlarla Londra Yunus Emre Enstitüsü’nde buluştuk. Farklı yaşlardan, farklı meslek gruplarından ve akademik sahalardan katılımcılarla, hasbihalimiz özellikle şu sorular ve cevaplar üzerinden ilerledi: • İslâm dünyasında mevcut ahval, genel bir çöküşe mi işaret ediyor? “Çöküş”ün tanımı, nereden ve hangi açıdan bakıldığına göre değişir. Bu tür yorumlarda isabet oranını artırmak için, coğrafyanın tamamını kuşbakışı bir şekilde incelemek gerekir. Lokal ve noktasal örnekler üzerinden hareket edildiğinde, “çöküş” türünden genellemelere varmak kaçınılmaz.

Birkaç haftadır gece-gündüz yoğun bir şekilde üzerinde çalıştığım Doğu Türkistan Seyahatnamesi’ni nihayet tamamladım. Planladığımdan daha uzun ve ayrıntılı bir metin ortaya çıktı. Gulca, Kaşgar, Artuş, Yarkent, Hoten, Urumçi ve Turfan başta olmak üzere Doğu Türkistan’ın kadîm şehir ve ilçelerini adım adım gezdiğim, fotoğraflar ve videolar çektiğim, gözlemler yaptığım seyahatin notlarından oluşan kitap, nasipse Eylül başında Ketebe Yayınları etiketiyle okurlara takdim edilecek. Şu anda son okuma ve teknik hazırlık aşamasındayız. Çokça fotoğraf ve haritaya da yer verdiğimiz bir “belgesel-kitap” olsun istiyoruz.

Aslında her türden bağımlılıkla mücadelede “hemen, şimdi, acilen” bir şeyler yapılmalı ama ben son bir ayda beş tane uyuşturucu ile ilgili köşe yazınca ağırlıklı olarak buradan devam edeceğim bu yazıda da. Şu öneriyi derinleştirelim: “Bağımlılıkla Mücadele Başkanlığı” adıyla kurulacak bir başkanlık, son derece acil bir ihtiyaç olarak tam karşımızda durmaktadır. İlgili bakanlıkların 2-3 yılda bir “acil” koduyla toplanıp pasta börek yiyerek dağıldıkları kurullar eliyle bu mücadelenin sürdürülemeyeceği açıktır. Aile, iç işleri, sağlık, milli eğitim ve adalet toplanacak da, koordine olacak da, görev paylaşacak da bağımlılıkla mücadele edeceğiz he mi? Tel dolapta peynir de olacaktı, yer misin?

Önünde taşlığı, yanında küçücük sundurması olan unutulmuş bir Üsküdar tekkesinde göğe dalgın bakan adamların oynadıkları oyun her neyse onu öğrenmektir yolu belki de. “Satranç Dersleri” almaktır ve anlamaktır kesin matın olmadığını. Dizleri döve döve, meydanda döne döne, ağlamayı-gülmeyi saklamak için uğraşmadan o nehirde yıkanmanın zevkine talip olmaktır belki de. Talep etmeden talip olmak demek isterim. Talep etmenin kendisindeki o arzuyu da yerle bir edebilme cesareti göstermek. Eskiler “mahviyet” diyormuş. Maf olmaktır belki de. Kim bilir?

ABD’nin bütün NATO bileşenleriyle birlikte Afganistan batağından kurtulmak üzere çekip gidişlerinin üzerinden 4 yıl geçti. 15 Ağustos’u baz alacaksak 9 gün düşebiliriz bundan. Bir de “batak” diyorsak işgalciler için “batak” tabi. Yoksa Afganistan kapıdan yolunu yordamını takip ederek gelmek isteyenler için dünya cenneti bir yer; insanıyla, iklimiyle, tabiatıyla, Allah’ın bahşetmiş olduğu bütün nimetleriyle. Son çıkış müzakerelerinde bari elçilikte asker bırakalım teklifine Taliban temsilcilerinden biri şöyle cevap veriyordu: “Bir tabanca bile bulundurmanıza müsaade etmeyiz, koruma derseniz bu ülkeye adımını atan herkesi koruyabilecek durumdayız, sizi de koruruz, misafir olarak baş üstünde tutarız, yeter ki işgal yoluyla, gasp yoluyla gelmeyiniz.

Belkıs, Sebe ülkesinin (günümüzde Yemen bölgesi) hükümdarıdır ve kraliçe unvanına sahiptir. Kur’an-ı Kerim’de güçlü, akıllı ve karizmatik bir lider olarak tasvir edilir. Hz. Süleyman ona mektup göndermiş, Hak dine ve hükümranlığına teslim olmasını istemişti. Belkıs danışma meclisini topladı ve şöyle dedi: “Efendiler! İçinde bulunduğum durum hakkında bana görüşünüzü açıklayın. Sizin görüşünüzü almadan asla bir işe kesin karar vermem./Şu cevabı verdiler: “Biz güçlüyüz, zorlu savaşçılarız, yine de yetki senindir; artık ne buyuracağını sen düşün./Kraliçe şöyle dedi: “Krallar bir ülkeye girdiler mi, oranın altını üstüne getirirler ve halkının ulularını aşağılanmış duruma düşürürler. Bunlar da öyle yapacaklardır./Ben bunlara bir hediye göndereceğim, sonra bakacağım elçiler ne ile dönecekler?” (27/32-35)

Eğer bugün dünyaya adalet hükmediyor olsaydı, Filistin topraklarında siyonizm gibi bir vahşetin hüküm sürmesine imkan yoktu. “İnsan hakları”nın bekçiliğini yaptıklarını iddia edenler bu iddialarında samimi olsalardı, siyonist vahşetin kundaktaki bebekleri aç biilaç bırakarak, insanlık adına utanç verici yöntemlerle katletmeleri mümkün değildi. Peki, güya BM çatısı altında, meseleye çözüm üretme iddiasıyla uluslararası toplantı yapanlar böylesine korkunç bir vahşetin önüne geçmek için ne yapıyor? Artık duymaya çok fazla alıştığımız, “İki devletli çözüm!” hikayelerini okumaya devam ediyorlar. Bu arada, siyonist katillerin, çağrılarına geçmişte kulak asmadığı gibi gelecekte de kulak asmayacağını bilmelerine rağmen, bir an önce savaşın durdurulması çağrıları yapıyorlar. İnsani değerlerin zerresine bile saygı duymayan, merhametin bir küçük izini bile kalplerinde taşımayan siyonist katiller siz rica ettiğiniz için saldırıları ve katliamları durduracak, öyle mi?

Bir şehir düşünün… Güneşin ilk ışıkları taş duvarlara vurduğunda tarih birden uyanır, minarelerin gölgesinde sadece ezan değil, asırlar boyu şekillenmiş bir ruh yankılanır. O şehir ki, taşında bir dua gizlidir. Caminin kıble duvarında, hanın giriş kemerinde, türbenin kubbesinde yalnızca mimari değil, bir medeniyetin derin nefesi vardır. O nefes, taşı yontar, şekil verir, mana yükler. Modern insan, taşla ilişkisini yitirdi. Taş artık onun için ya kaldırım döşemesi ya da dekoratif bir malzeme. Oysa eskiler, taşı sadece yontmazdı; ona ruh üflerdi. Bir Selçuklu mimarı, Erzurum’daki bir kümbeti inşa ederken sadece ölümü değil, sonsuzluğu da düşünürdü.

Çok partili demokrasiye geçildikten sonraki ilk CHP kurultayı olması bakımından önemliydi. Artık astığım astık, kestiğim kestik devri geçmişti. “Oy” diye bir gerçeğin nihayet farkına varmıştı 27 yaşındaki parti. Vatandaşı insan yerine koymaya başlasa iyi olacaktı. Her ne kadar kendileri millete çok büyük hizmetler(!) yaptıklarına inanıyor olsa da, sahada bu iddianın karşılığı görünmüyordu. Millet akın akın Demokrat Parti’ye gidiyor, taleplerini Celal Bayar, Refik Koraltan, Fuat Köprülü ve Adnan Menderes ile arkadaşlarına anlatmaya çalışıyordu. Karnı açtı halkın, ekmek hala karneyle veriliyordu ve şeker de kıttı, yağ da.

Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonuçları kısa bir süre önce açıklandı. Yükseköğretim Kurumları Sınavı (2025-YKS) tercih işlemleri 30 Temmuz-11 Ağustos tarihleri arasında (ÖSYM’nin https://ais.osym.gov.tr adresinden) yapılacak. Tercih yapacaklar için Millî Eğitim’den emekli bir öğretmen ve idarecilik yapmış, çocukları ve torunları üniversite tercihinde bulunmuş bir kardeşiniz olarak teklif ve düşüncelerimin “özetin özetini” siz değerli okuyucularımla paylaşıyorum. (Gazetemizin Üniversite Tercih Rehberi’nde daha geniş yazımı okuyabilirsiniz.)

Kendi kavramlarımızla düşünelim. Kendi kavramlarımızla konuşalım. Bu ülkede yaşadığı, bu ülkenin her türlü nimetinden istifade ettiği, bu milletin bir ferdi olduğu halde bizi BİZ yapan değerlerimizle uzaktan yakından ilgisi olmayanlarla beraber yaşamak ne kadar zor. Kavramları, kullandığımız kelimeleri bile Batı düşünce ve ölçüsüyle değerlendiriyoruz. Kavim nedir, millet ve devlet nedir? Kavim mi ulus mu? Avrupa’da gelişen ulus-devlet anlayışı, hızla ve biraz da içerdeki laikleşme / Batılılaşma akımının güçlenmesi ve dışardan desteklenmesiyle Osmanlı’yı paramparça etmiştir. Dahası, Osmanlı’yı çökerten ulus devlet anlayışı, Avrupa’yı da çökertmiştir.

İki hafta kadar önce Fransa, bir hafta sonra İngiltere ve ardından Kanada Filistin devletini tanıyacaklarını açıkladılar. İspanya, Gazze katliam süreci başladığı günlerden itibaren bu niyetini açıkça deklare etmişti. Bu yüzden bundan sonra yapacağım değerlendirmelerin dışında tutuyorum halk ve yönetim olarak İspanya'nın tutumunu. Samimi olabilirler. Buna karşın, Fransa, İngiltere ve Kanada bu açıklamaları yaparken beni derin bir endişe aldı.

Gazze'de ahlaksızlığın doruğuna çıkmış bir İsrail ve soykırımı hakim! Hukuk Profesörü Dr. Ganem el Attar'ın ellerindeki boş su bidonlarıyla koştuğu o fotoğraf hepimizi ama en çok da hukuk camiasını perişan etti. Çünkü Prof. El Attar sadece Gazze'de değil Mısır'dan Suriye'ye kadar Arap eğitim camiasının tanınmış değerli bir hocasıdır, pek çok üniversitenin kuruluşunda önemli danışmanlıkları olmuştur... Gazze'de yaşanan her şey çok acı, ama eski saygıdeğer günlerinden sonra, ki her zaman da saygıdeğer olmaya devam edecek Gazzeliler, ama hocayı o şekilde ipince bir sandaletle, beti benzi susuzluktan ve gıdasızlıktan solmuş bir halde koşarken görmek altüst ediciydi.

Müslüman için dini olan ya da olmayan bir alan yoktur. İslam hayatın tüm alanlarını kuşatan bir dindir. Dolayısıyla Müslüman kişi, hayatının tüm alanlarında dinin koyduğu ölçülere riayet etmeye çalışmakla yükümlüdür. Ticarette, siyasette, sporda, sanatta hepsinde. Kuran ve Sünnet iki temel kaynaktır. İkisi ışığında oluşan usuller ve kurallar Müslümanın hayat düsturlarıdır.

Sosyolojik Yıkımın Dijital Gölgesi Dijital teknolojilerin her geçen gün daha fazla hayatımıza nüfuz etmesiyle birlikte toplumun hemen her kesimi, çeşitli nedenlerle dijital platformlara yönelmekte; ticaretten siyasete, kültürden sanata, hatta bankacılığa kadar pek çok işlem artık ekranlar üzerinden gerçekleştirilebilmektedir. Ancak bu konfor ve hız, beraberinde özellikle çocuklar ve gençlerde bağımlılık denilebilecek boyutta bir ekran tutkusunu da beraberinde getirmektedir. Psikoloji literatüründe "davranışsal bağımlılık"1 olarak tanımlanan bu durum, bireyin ekran başında geçirdiği zamanla paralel olarak duygu regülasyonunun bozulmasına, sosyal ilişkilerinin zayıflamasına ve içe kapanmasına neden olmaktadır.

Rahman'ın adıyla.... De ki: benim salatım, ibadetlerim, hayatım ve ölümüm âlemlerin Rabbi olan Allah içindir. (En’âm, 162) Geçtiğimiz günlerde İTÜ Bilgisayar ve Bilişim Fakültesi mezuniyet töreninde, bir grup Müslüman öğrencinin ayetin yazılı olduğu pankartı açması üzerine, karşıt görüşten bazı öğrenciler “Türkiye laiktir, laik kalacak.” sloganları atması sonucunda belki de hafifçe uzaklaştığımız bu hakikati yeniden zikretme gereğini gündemimize almamıza vesile oldu. Buna mukabil faşizmin ayak sesleri tekrar kendisini hissettirdi. Malum cenahın İslam'a ait olarak gördükleri herhangi bir sembol veya eylemde benzer tepkilerle karşılık verecekleri kesin olduğundan .pekte şaşırdığımız söylenemez doğrusu.

Yüreğimiz dar şüphe yok. Gazze'nin sızısı dağladıkça dağlıyor ciğerimizi. Ettiğimiz dualar, eylemler, yürüyüşler, boykotlar, yardımlar ve daha nice halimiz bizi dermanı yalnızca O'nda olan bir mahcubiyetle mahzun bıraktı, kardeşlerimizi de son kertede aç ve bitkin. Bu işin görünen bir yüzü. Diğer yüzü ise izzetli direniş! Bakmayın acılarımızın büyüklüğüne bir avuç seçilmiş ve mübarek kılınmış Allah eri Batı'nın tüm teçhizatına rağmen diz çökmedi 665 gündür. Rehinelerine dahi ulaşamadı Siyonist çete ve esfele safilinde zirve yapmış ağa babaları. O sebeple Hamas'ın yüz akı direnişi ve muazzam sabrı kıyamı kıyımın gölgesinde hiç bırakmadı. Ne kadar şükretsek az zira yere düşürmedi hakkı hak namına.

Salgın bir sabah ansızın başlamadı. Onun ayak sesleri, çok önceden duyulmuştu aslında; ama biz duymamayı seçtik. Teknolojik zaferlerle sarhoş olmuşken, insanlığımızın çürüyen temellerini görmek istemedik. Gözlerimizi büyüleyen dijital ışıklar, içimizdeki karanlığı örttü. Ta ki görünmeyen bir virüs, görünür bütün maskeleri birer birer düşürünceye dek. Pandemi, sadece sağlık sistemini değil; değerleri, vicdanı, sevgiyi, dayanışmayı ve en çok da ahlakı test etti. Ve ne acıdır ki biz, bu testte büyük ölçüde sınıfta kaldık. Herkesin “herkes için” yaşadığı bir toplumsal hayal, herkesin yalnızca kendisi için yaşadığı bir bireyler yığınına dönüştü.

Taqwa Ahmed Al-Wawi’nin Middle East Eye’da yayınlanan yazısını Barış Hoyraz, Haksöz Haber için tercüme etti.“Acıktım” kelimesini yüksek sesle söyleyeceğimi hiç düşünmemiştim. Şimdi ise her gün söylüyorum.Hayatımın büyük bir bölümünde yemeğe pek önem vermedim. Sık sık öğün atlardım ve bazen iştahım tamamen kaybolurdu - özellikle sınav dönemlerinde.Evde, düzgün yemek yemediğim için azarlanmaya alışkındım, okulda ise arkadaşlarım güneş enerjisiyle çalıştığımı söyleyerek benimle dalga geçerlerdi.Ama yaşadığım hiçbir şey - kaçırdığım hiçbir öğün - beni buna hazırlayamazdı.Bu iştah kaybı değil. Bu geçici bir durum değil.

İnsan; beşeri iktisatta alet, İslam iktisadında ise ayettir. Bu yazımızda insanın iki iktisadi yapı alanında, değerler sistemi bakımında konumunu anlamaya çalışacağız. Beşeri sistemlerin değerler sistemi içinde madde manadan daha üstün, hayatın merkezinde, insana hükmeder. Böyle bir sistemde hayatın merkezine maddi menfaat alınarak ekonomi esas, insan ise tahmil ve "alet" pozisyonundadır. İslam iktisadında bu manada hayatın merkezine insan ve insani değerler sistemi içinde insan alet değil, ekonomiye hükmeden bir ayettir. İslam iktisadının bu manada nihai hedefi, insanı asli unsuru üzerine hayatın her alanında, bir tehayyi ve inşa içinde insan ve insani değerler üzerine bir iktisadı vazeder.

Önce buna bizim Müslümanlar inanmalıdır. Allah Teala İsrailoğullarına belirli bir dönemden sonra kesin bir zillet yazmış ve vaadetmiştir. O tarihten itibaren İsrailoğulları vaadedilen bu zilleti yaşaya gelmişlerdir ve bundan sonra da yaşayacakları budur. “Rabbin, kıyamet gününe kadar onlara (İsrailoğullarına) en ağır cezayı verecek kimseleri üzerlerine göndereceğini ilan etmiştir. Şüphesiz rabbin cezayı çabuk verendir; yine o çok bağışlayan, çok esirgeyendir” (A’raf 167) Evet, Allah Teala’nın onlar hakkındaki son hükmü budur.

Acil bir teklif! Alimlerin, Seydaların, Aydınların, Akademisyenlerin, Yazarların ve bütün Aktivistlerin Türkiye’nin dört bir yanından Gazze için acilen meydanlara inip oralardan Ankara’ya yürümeleri gerektiğine inanıyoruz. Gazze için en önemli görevin Peygamber Varislerine düştüğüne, bu işe onların öncülük etmeleri gerektiğine, yöneticiler üzerinde etkin olacaklarına inanıyoruz. Peygamber varisleri işe el koymalı, ulema meydanlara inmeli veya meydanlar ulemasını çıkarmalıdır.

Bugün size Gazze’ye yakılan acı ama diriltici bir ağıt metni sunuyorum. MTO Azerbaycan temsilcisi Vuqar Azizov kardeşimizin şiir gibi akan bu metni, diriltici bir nefes olur inşallah. Her çağın bir mihenk taşı olur. Bir sınama, bir ifşa. Bizim çağımızın o mihenk taşı Gazze oldu. Gazze sadece bir şehir değil, bir aynadır, bir terazidir, bir mahşer provasına dönüşmüştür. Ve bu ayna, Batı’nın ikiyüzlülüğünü, İslam âleminin dağılmışlığını, aczini ve ne yazık ki satılmışlığını da ortaya çıkardı. Yusuf Kaplan hocanın dediği gibi: “57 İslam ülkesi yok; Müslümanların yaşadığı 57 ülke var.”

İlk gençlik yıllarımızda bizim nesli heyecanlandıran, bununla da kalmayıp yol gösteren bazı önemli kalem ve kelam erbabından söz etmek gerekirse Necip Fazıl, Osman Yüksel Serdengeçti, Ali Fuat Başgil, Nihal Atsız, Nureddin Topçu gibi isimleri sıralayabiliriz. Mutlu insanlar kafilesinin yolcuları -tabii ki- sadece bu şahsiyetlerden ibaret değildi, daha başka büyüklerimiz de vardı ve onlar Büyük Türkiye’nin büyük insanları olarak pırlanta bir gençliğin yetişmesi için âzami gayreti gösteriyorlardı.

İnsanların tebessüm halinde bile olsa gülmeye, gülümsemeye ihtiyaçları vardır. Bu ihtiyacın tatmin edilmesi için de mizah en verimli ve en geniş kapsamlı bir kaynak olarak karşımıza çıkmaktadır. Mizahın izahı sadedinde söylenen sözleri, yazılan yazıları ben burada uzun uzun sıralayacak değilim. Kısa bir cümleyle ifade etmek gerekirse, tebessümle tefekkürü izdivaç ettiren her cümle mizahtır diyebiliriz. Mizahın olmazsa olmaz şartı hem güldürmesi hem düşündürmesidir. Siz buna ister fıkra deyin ister latife deyin ister nükte olarak kabul edin hatta isterseniz espri tesmiye edin, hepsi aynı kapıya çıkar.

Batı Şeria’nın tümüyle İsrail tarafından ilhak edilmesini öngören tasarı, geçtiğimiz çarşamba günü 13’e karşı 71 oyla İsrail Parlamentosu’nda (Knesset) kabul edildi. Ülke siyasetinde nadir görülen bir biçimde, Knesset’teki farklı siyasî çizgiden partileri buluşturan tavsiye niteliğindeki tasarının metninde Batı Şeria “Yahudi halkının ana vatanı” şeklinde tanımlanarak, “İsrail’in burada doğal, tarihî ve hukukî hakları tümüyle saklıdır. Hükümet bu konuda gereken adımları atmalıdır” denildi.

Şam’ın güneyindeki Dürzî bölgesi Suveydâ’da geçtiğimiz hafta yaşanan çatışmalar, Ortadoğu’da bazı fay hatlarının sürekli aktif ve canlı kalmaya devam ettiğini gösterdi. Ve Suriye’nin yakın tarihini dikkatle okuyanların aklına, hemen 1860’ın o meşum temmuz günlerini getirdi: Mayısın son haftasından itibaren Lübnan Dağları’nda ve Bekaa Vadisi’nde Dürzîlerle Hristiyanlar arasında çıkan çatışmalar, -kâhir ekseriyeti Hristiyan olmak üzere- en az 10 bin kişinin ölümüne yol açmıştı. Temeli on yıllardır devam eden siyasî ve ekonomik gerilimlere dayanan mesele, Lübnan’ın istikbalde yaşayacağı başka problemlere dair de çarpıcı ipuçları barındırıyordu.

DAKKA Türkiye’de 15 Temmuz’in 8. yıl anma toplantılarının yapıldığı günlerde geçtiğimiz yıl Bangladeş’te 16 yıldır ülkeyi baskıcı bir diktatörlükle yönetmekte olan Şeyh Hasina’ya karşı bir halk ayaklanması her geçen gün hız kazanarak devam ediyordu. O ayaklanma 5 Ağustos’ta Hasina’nın Hindistan’a kaçmasıyla birlikte bir devrim olarak kayıtlara geçmiş oldu. Bugün adına Temmuz Devrimi denilen bu hadisenin 1. Yıl anma ve kutlama etkinlikleri kapsamında Dakka’dayız. Anma toplantıları Bangladeş’in geçiş dönemi dolayısıyla geleceğinin tartışıldığı bir dizi konferans, çalıştay ve toplantılarla Temmuz ayının başından beri devam ediyor aslında. Ama 27 Temmuz Devrim’in artık adının konulmuş olduğu gün olarak kutlanmaya başlanmış bulunuyor.

Türkiye’de geçerli olan İslamofobik söylem ve politikaların Batı dünyasındakinden çok daha kaba, saldırgan ve nefret dolu olması gibi bir gerçek var. Bu gerçek biraz şaşırtıcı olabilir ama ismi Müslüman ismi, yaşadıkları toplum asırlarca İslam dünyasının merkezi olan bir ülkenin İslamofobik söylemlerde de Haçlı-Siyonist batı dünyasını geride bırakabiliyor olması yüzleşmemiz gereken bir gerçeklik. Tabi bu yüzleşmenin bir sorgulamaya hatta bir yargılamaya değişmesi kaçınılmaz. Türkiye’de yıllarca başörtüsü yasağı normal bir uygulama gibi kabul edildi. Siyasal simge dendi, dini simge dendi, laiklik dendi, şu dendi bu dendi ama Müslüman halkın gözlerinin içine bakıla bakıla bu uygulama yapıldı.

Bir “adam” çıksa ve şöyle dese: “İmam hatip lisesi mezununu nerede istihdam edersiniz? İmam, vaiz... Girerse ilahiyat fakültesine girer hiç itirazım yok. Hukuk fakültesi boşa masraf.” Buna ben cevap vermem; değmez, mantığı yok, diyeceğini diyememiş de “boşa masraf” demiş gibi bir durum var. Ben cevap vermem de imam hatipli bir kızımız şu cevabı vermiş:

Türkiye, yaz aylarının etkisiyle artan orman yangınlarıyla mücadele ediyor. Son günlerde yükselen hava sıcaklıkları, düşük nem ve kuvvetli rüzgâr, özellikle Marmara, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yangın riskini zirveye taşıdı. Birçok ilde alevler yükselirken, bazı köyler önlem olarak tahliye edildi. Yetkililer, yangınların büyük ölçüde insan kaynaklı hatalardan çıktığını belirtirken, ekipler gece gündüz demeden söndürme çalışmalarını sürdürüyor.

“Filistin için ne yapabilirim?” sorusu en sık karşılaştığımız sorulardan biridir. Bu, kardeşlerimizin Filistin davası konusundaki duyarlılıklarının bir göstergesidir. Bu soruyla sıkça karşılaşmamızın önemli bir sebebi de, dünyaya hakim sömürgeci sistemin insanların ellerini kollarını bağlaması yüzünden mü’minlerin birbirlerine el uzatmalarının engellenmesidir. Uluslararası siyonizmin çağdaş emperyalist güçlerle çok sıkı bir münasebet ve dayanışma içinde olması sebebiyle Filistin’deki mazlum ve mağdur Müslümanlara el uzatılmasının engellenmesi için her yola başvurulmaktadır.

Filistin topraklarında korkunç bir katliam gerçekleştiriliyor. Sergilenen vahşeti zaten medya organları çeşitli şekillerde gündeme taşıyor. Öyle ki biz bulunduğumuz yerde, bu manzaralara bakmaya bile tahammül edemiyoruz. Ama bizim bakmaya tahammül edemediğimiz bu vahşete Filistin’deki mağdur ve mazlum insanların bilfiil maruz kaldığı gerçeğini de yok sayamayız. Böylesine korkunç bir vahşet karşısında İslam ümmetinin ve İslam ülkeleri olarak tanımlanan ülkelerin yönetimlerinin içine düştüğü acziyete çeşitli şekillerde eleştirilerde bulunuluyor. Biz eleştiri yapılmasın demiyoruz. Eleştiride bulunma hakkımız olacak. Ama bu tür eleştirilerde “toptancı” bir tavır sergilenmesi kendi içinde çelişki barındırdığı gibi, başkalarını eleştirme hakkımız kendimizi tezkiye etmemize, kusursuz görmemize gerekçe oluşturmaz.

Bu yazıyı yazdığım gün İstanbul’da düzenlenen Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı’nda (IDEF 2025) Endonezya ile Milli Muharip Uçak KAAN’ın ihracatı için tarihi bir anlaşma imzalandı. Anlaşma kapsamında Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ) tarafından geliştirilen 48 adet 5. nesil KAAN savaş uçağı Endonezya’ya teslim edilecek. Bu, Cumhuriyet tarihinin savunma sanayii alanında tek kalemde yapılan en büyük ihracatı olarak kaydedildi ve anlaşmanın değeri 10 milyar doları aşıyor. 100 yıl önce kendi imkânlarıyla imal ettiği toplama uçağıyla uçtu diye hapse atılan ve uçağına zincir vurulan merhum Vecihi Hürkuş’un darbe üstüne darbe vurulan havacılık macerasını hatırladım birden.

1924 yılına girilirken Türkiye Cumhuriyeti ilan edilmişti ama, henüz uluslararası planda tanınmış (recognized) bir devlet değildi. Ne Lozan Antlaşması hasımlarımız (başta Britanya İmparatorluğu) tarafından onaylanmıştı, ne de ‘hükümetimiz’ zamanın Birleşmiş Milletler’i olan Cemiyet-i Akvam’da bir devlet sıfatıyla tescil edilmişti. Zaman Lozan Barış Antlaşması’na doğru akıp giderken, meşru devletimiz Osmanlı Devleti’ni Sadrazam Tevfik Paşa’nın ‘konferansta elbirliği edelim’ teklifini bahane ederek kendi ellerimizle yıktıranlar, bu defa Türk tarafını Ankara veya TBMM Hükümeti namlarıyla konferansa davet etmişlerdi.

Nazım Hikmet yasaklanıp sansürlense de şiirleri kadar fikirleriyle hâlâ tartışılmakta. Eski Irak cumhurbaşkanı Kürt siyasetçi Celal Talabani 1995 yılında Almanya’da yaşayan psikiyatr İlhan Kızılhan’a verdiği tv röportajında, Nazım Hikmet’in Kürtlerle ilgili bilmediğimiz bir yönünü ifşa etmişti. İşte o sözler (kısaltarak aktarıyorum): “İlk defa 1955 yılında Irak’tan gizlice çıktım. Varşova’daki Dünya Öğrenciler Fe

Kendi kavramlarımızla düşünelim. Kendi kavramlarımızla konuşalım. Bu ülkede yaşadığı, bu ülkenin her türlü nimetinden istifade ettiği, bu milletin bir ferdi olduğu halde bizi BİZ yapan değerlerimizle uzaktan yakından ilgisi olmayanlarla beraber yaşamak ne kadar zor. Tahammül, katlanma, sabır gösterme sınırlarını bile zorlayan bu insan suretindeki varlıklardan insanî muamele beklemek de boşuna. Özümüze dönmeden olmayacağından bahsetmek de sağıra, duyma ve görme özürlülere bir şey anlatmanın zorluğundan da zor. Bu duygular içinde iken değerli yazar dostum, kardeşim, gönül dostum Taha Kıvanç’ın “Evet, ümmetçiyiz” yazısını okuyunca yazısının bir kısmını yazıma koyarak okuyucularımla beraber dertleşelim.

Gençlere küçükken kazandırılan ve gençliklerinden kaynaklanan hasletleri, gelecekteki hayatlarında önemli bir yer tutar. Bu sayededir ki tarih boyunca peygamberler ve toplumun ıslah ve irşadında vazife alan her ‘irşad erbabı’nın büyük bir kısmını gençler teşkil etmiştir. Peygamberimiz, İslâm toplumunun şekillenmesinde ve İslami değerlerin yaşanmasında ve yayılmasında gençlere büyük görevler vermiştir. Onların cesaret ve enerjilerinden gereği gibi yararlanmak için, her şeyden önce gençlerin kendine güvenli, sağlam bir kişilik geliştirmelerine imkân sağlanmasının önemini çok iyi biliyordu.

Türkiye, genç kuşağını kaybediyor: sömürgeci eğitim sistemi, yozlaştırıcı kültür hayatı, kültürel dinamiklerimizi dinamitleyen, yerle bir eden sığ/sığlaştırıcı ve her şeyi çözücü medya rejimi, çocuklarımızı elimizden alıyor. Müslüman bir toplumda yaşıyoruz ama çocuklarımızı korumakta zorlanıyor, çocuklarımızı kaybediyoruz! Genç nesillerini/kuşaklarını ihmal eden toplumlar, geleceklerini imha ederler. O yüzden en hayatî meselemiz genç nesillerimizi/kuşaklarımızı korumak, koruyabilmek. Şunu asla unutamayız: insanlığın önünü açacak, fikirde, sanatta, ahlâkta büyük öncüler yetiştiremeyen toplumlar, bırakınız büyük atılımlara imza atmayı, varlıklarını bile sürdürmezler!

Geçen haftaki yazımızda, yeni sürecin, iki yüz yıldır yaşamakta olduğumuz “kimlik” krizini gün yüzüne çıkardığını, bu bağlamda millet, kavim, ırk, din, ümmet gibi kavramların birbirine karıştırıldığını belirtmiş, “ümmet” kavramının Kur’ânî temellerine dayanarak “Muhammed ümmeti” olduğumuzu vurgulamıştık. Bugün de din, millet, kavim kelimelerinin Kur’ânî temellerine birlikte bakalım: Hâlik-ı Zü’l-Celâl bizleri bir erkek ve bir dişiden yarattı; birbirimizle “tanışalım” diye de şubelere (kavimlere) ve kabilelere ayırdı (Hucurat 49/13). Aynı ayette, insanlar arasında üstünlük ölçüsünün ırk ve soy değil “takvâ” olduğunu belirtti (Önceki yazıda “takvâ”yı açıklamıştık).

Tek parti, "Batılılaşma"yı sanki bir turistik yolculukmuş gibi algılayarak "Doğu"dan hızla uzaklaştı! Özellikle Arap dünyası adeta "düşman" ilan edildi. Ülke menfaatleriyle bağdaşmayan bu tavrı da, "Araplar bizi arkadan vurdu" yalanıyla savunuyorlar! Öbür taraftan, Arap coğrafyasının ortasına saplanan bir hançer olan İsrail'i ilk tanıyan Müslüman ülke Türkiye olmuştu ve 1949'da bu kararı veren İnönü, "İsrail ile siyasi münasebetler açılmıştır. Bu devletin, Yakın Doğu'da barış ve istikrar unsuru olacağını ümit ediyoruz" demişti.[1]

Bölgemizde yönetim kadrolarının etnisitelere, mezheplere, dinlere göre bölüştürülmesi esasına dayanan, Lübnan, Irak gibi şu veya bu sebeple başarısız olan devlet örgütlenmeleri varken, özelde Suriye'de genelde bütün bölgede bu sistemin yaygınlaştırılmasının amaçlandığı, bu yönde adımların atıldığı gözden kaçmıyor. Bahçeli'nin "Cumhurbaşkanının, biri Kürt, biri Alevî iki yardımcısı olsun" şeklindeki sözleri de bu sürecin, özellikle Suriye örneğinde fiilen uygulamaya konulmaya çalışıldığı bir dönemde gündeme geldi. Tabi tartışmalar da başladı. Kuşkusuz bölgede Türkiye gibi, bir göreve gelmek için kişinin etnisitesine, mezhebine, dinine bakılmayan ülkeler de vardır, yasalara göre.

Terörsüz Türkiye Süreci komisyon aşamasına kadar aksamadan ilerledi. Bu hususta iktidarın kararlılığının İmralı'nın tutumunun ve genel olarak siyasi partilerin olumlu yaklaşımlarının payı inkâr edilemez. Bundan sonra önem arz eden husus, kurulacak komisyonun tespit ve teklifleri olacak. TBMM Başkanı partilerden 31 Temmuz saat 17.00'ye kadar komisyona bilindirecekleri üyelerin isimlerini resmen istedi.

Suriye'deki Baas rejimi Arap Baharı adı verilen diktatörlere karşı başlayan devrim ile düşmek üzereyken Rusya ve İran desteğiyle direndi. Rejim bir milyon civarında Suriyelinin canına kıydıktan ve nüfusun yarısını yerinden ettikten sonra arkasında harabeye dönmüş bir ülke bırakarak yıkılıp gitti. Diktaya karşı direnen muhalefetin en büyük destekçisi Türkiye oldu.

Kendini İslam’a nispet eden kitleler ümmet adına abartılı hamâsi yaklaşımlardan, çözülmüş ve demoralize olmuş kötümser yaklaşımlara kadar çok taraflı telkinlere muhatap oluyor. Bizlere Kitab-ı Kerim’deki kıssalar, geleceğe tutarlı adımlarla yürümek için aslında toplum ve tarih analizleriyle ilgili eşyanın ve fıtratın tabiatına uygun bir çok kriter gösteriyor. Bizler, son üç asırdır Osmanlı topraklarında da, bütün ümmet coğrafyasında da Avrupalılarla yapılan 1699 Karlofça Antlaşması’yla Rumeli’nin önemli kısmını kaybetmişiz. Mısır, 1798’de Napolyon tarafından, 1830’da Cezayir Fransızlar, 1882’de yine Mısır İngilizler tarafından işgal edilmiş.

Artık iyice anlaşılmıştır ki ey Ebu Ubeyde, size düşen şehadet, bize düşen de ticaretmiş. Siz ölümün bütün çeşitlerini tadarak durmadan şehadete yürüdünüz ve yürüyorsunuz; yukarıdan bombalanarak, yıkılan beton yığınlarının altında kalarak, yanarak ölüyorsunuz, hayatta kalanlarınız açlıktan, susuzluktan, salgınlardan ve ilaçsızlıktan öldükçe ölüyor. Dört bir yandan ölüm üzerinize üzerinize geliyor. Önceki dönemlerinizi unuttuk ama iki yıldan bu yana bütün günleriniz şehadetle dolu.

Siz hiç koyun güttünüz mü, sürünüzden ayrılıp uzaklaşan koyunlarınız olur muydu? Başına bir tehlike gelmesi halinde sizin hiçbir şey yapamayacağınız mesafede sürüden uzaklaşan koyunları gördükçe neler hissederdiniz? Aksam sofraya oturduğunuzda ne kadar dalgın olursanız olun, çocuklarınızın yüz hattı dikkatinizi çeker mi? Sofraya uzanan kaşıklardan birisinin yavaşlığının veya hiç gelip gitmediğinin farkına varır mısınız? Oyun oynayan çocukların yanından geçerken onlardan birinin mahzunca kenara çekilmiş olduğunu, oyuna katılmadığını, yüzünde bir burukluk olduğunu en dalgın anınızda bile görebildiğiniz olur mu hiç?

“Terörsüz Türkiye” hareketi tümseği aşar ve az çok hedefine ulaşırsa ulusalcı kesimin kolay kolay hazmedemeyeceği birtakım değişimlere şahit olacağımızı söyleyelim. Hem ulusalcılar hem ülkenin tamamı düne kadar duymadığı seslere ve görüntülere hazır olmalıdır. Hepinizin tahmin ettiği gibi bu ses ve görüntüler Kürtleri yansıtan ses ve görüntüler olacak. Bugüne kadar bastırılmış olan bu seslere ve renklere tahammül edip edememekle imtihan olacağız. Öyle ya, bu millete yüz yıldan bu yana dayatılan, özellikle ilkokuldan başlayan Kemalist ezberlerin bozulacağı kaçınılmaza benziyor.

LGS sonuçları üzerine oluşturulan çarpık algı, ortalığı karıştırmaya yetti: Algı, aklı çarmıha gerdi, demiştim postmodern toplumu özlü bir şekilde tanımlarken. Post-truth / hakikat-sonrası çağında, yalanı doğru’dan daha hızlı yaymanız ve oluşturduğunuz algı’nın hızla taraftar toplaması şaşırtıcı değil. Koskoca ülke bir anda yalana teslim olabiliyor! MEB yetkilileri açık ve net bir şekilde böyle bir hâdisenin olmadığını, olmasının da mümkün olamayacağını açıkça açıklamalarına rağmen bu algı doğruymuş gibi kabul edilebiliyor ve yalan üzerinden bir söylem inşa edilebiliyor hâlâ!

Meşhur ilahiyatçı hocalarımızın hemen hepsinin hatıralarını okudum ve çok istifade ettim. Bugünlerde de Yusuf Ziya Kavakçı hocamızın “Göçüp Giderken” adıyla neşredilen hatıralarını bitirdim. Nehir söyleşi şeklinde hazırlanan eserin muhtevasını Dr. Müjdat Uluçam Bey’in soruları ve Prof. Dr. Yusuf Ziya Kavakçı hocanın bunlara verdiği cevaplar teşkil ediyor. Belirtmek gerekir ki, bu usul, bu minval üzere kaleme alınan kitapların okunmasını biraz daha kolaylaştırıyor. Kitapta İbnülemin Mahmud Kemal Bey’e de yer verilmiş. Yusuf Ziya Hoca, merhumla ilgili sözlerinin sonunda yine onunla alakalı olarak şunları söylüyor:

“Biz hepimiz İbrahim’in çocuklarıyız. Aramızdaki uyumu yok etmeye çalışan radikallerle mücadele ediyoruz. Ziyaretinizle ve bu cesur eyleminizle, sizler Ortadoğu’da ve dünya çapında, birlikte yaşamayı arzulayan çoğunluğu temsil ediyorsunuz. Yahudilerle Müslümanlar arasındaki tansiyonun yükseldiği şu zor zamanda, siz bambaşka şekilde davranmayı seçtiniz.” İsrail Cumhur-başkanı Yitzhak Herzog, geçtiğimiz pazartesi sabahı Kudüs’teki ofisinde kabul ettiği Avrupalı misafirlerine bu cümlelerle övgüler yağdırıyordu.

Eğitim camiasından bazı isimlerle istişare toplantısındaydık. Ortamdakilerden biri söz aldı, doğrudan bana dönerek “Hocam, artık ümmetin modası geçti. Ümmetçilik fikri iflas etti. Bundan sonra artık millet fikrine dönmek gerekiyor” deyiverdi. Ümmetle milleti -sanki ikisi birbiriyle çelişiyormuş gibi- kafa kafaya tokuşturmak epeydir süre gelen bir akım malum, dolayısıyla muhatabım aslında bana şunu söylemek istiyordu: “Demode fikirlerinden artık kurtul. Ümmetçilikten vazgeç. Doğru yolu bul!” Gülümsedim. Kendimden emin olduğum ve belli bir fikrî sürecin neticesinde zihnimi netleştirdiğim konularda, karşımdakiyle asla laf yarışına girmem. Çok mecbur kalırsam söyleneni usulen dinlerim, sonra gülümseyip geçerim.

Soruya hemen cevap vereyim: Kesinlikle evet ve kesinlikle hayır. Cumartesi gün dünyada ve Türkiye’de uyuşturucu gerçeği ile ilgili genel bir girizgâh sayılabilecek yazımı yazınca ilk etkileşim Adalet Bakanlığı’nın bence fişek gibi çalışan iletişim ekibinden geldi. İlgili arkadaşlar “Ceza hukukunda yapılan değişikliklerden haberdarsınız değil mi?” diye sordular. Sizi de haberdar edeyim madem. Adalet Bakanlığı oldukça sert değişiklikler yaptı uyuşturucu ile mücadele konusunda.

İsrail güçlü ulus devletleri, özellikle de Arap devletlerini tehdit olarak görür ve etrafında güçlü bir ulus devlet istemez. Bu tehdit algısı onun Suriye’ye yaklaşımını da belirlemektedir. Toprak ve ordu bütünlüğüne sahip güçlü bir Suriye’yi asla tercih etmez, etmeyecektir. Bu tespiti aslında İsrail tehdidiyle yüz yüze olan herkes biliyor. Güçlü devlet istemeyen İsrail’in bu tehditleri bertaraf etmek için bütün bölgede sürekli yaktığı yangınlar Ortadoğu düzeninin bir rutini olarak yaşanıyor 80 yıldır. Ancak bu tespiti ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack’ın yapıyor olması kuşkusuz hem enteresan hem de bir sürpriz sayılır.

İnsanlık düşmanı Siyonist İsrail’e güvenerek Suriye rejimine karşı harekete geçen Suveyda’nın ayrılıkçı Dürzileri pirince giderken evdeki bulgurdan oldular. Komşuları bedevi aşiretlere karşı kendilerinde soykırım yapma hevesini tahrik eden Siyonist iğfalcilerin onları Suriye sosyolojisi içinde nereye kadar koruyup himaye edebileceklerini kısa bir süre içinde anladılar. Kuzeydoğu Suriye’ye doğru bir koridorla azıcık nüfuslarıyla İsrail himayesinde yeni bir Baas rejimi kurabileceklerini düşündüler herhalde. Neticede Esed’in Baas rejimi de küçük bir azınlıkla nasıl olsa 60 yıl boyunca bütün bir Suriye halkını sindirerek yönetebilmişti.

Önceki yazımızda “Adâleti engelleyen çok şey vardır; bence bunların en yaygın olanları: Kin ve nefret, sevgi ve yakınlık, ahlaksız güç, haksız tarafı tutma ve torpildir” demiştim. Torpili biraz açıkladım. Diğer sebepleri ahlak ile ilişkilendirmek gerekiyor. Güzel ahlak sahibi bir insan ve böylelerinin hâkim olduğu bir toplulukta adalet gerçekleşir ve engeller işlemez. Bu konuda bilgi sahibi olanlar adaleti üç konumda ele almışlardır: Ahlak, toplum, hak ve hukuk.

Tarihin ne kadar dipsiz bir kuyu olduğunu ülke olarak zihin çeperlerimiz genişledikçe daha iyi idrak ediyoruz. İşte 11 Temmuz 2025 günü PKK terör örgütünün Süleymaniye’de silah yakma görüntüleri ekranlara yansırken muhabirler ilginç detaylar açıklıyordu. Bölgeye bir asır önce hakim olan Şeyh Mahmud diye birisinden ve onun bir zamanlar karargâh olarak kullanılan mağarasından bahsediyorlardı. Silah yakma töreni bu mağara civarında gerçekleşmişti. İyi de kimdi bu Şeyh Mahmud?

İslâm kaynakları (Kur’an, Sünnet ve Sahâbe yorum ve uygulamaları) hayatımıza yansımalı. Hayat tarzımızın İslam olduğu da unutulmamalı. Ulema, Müslümanlar arasında ittifak noktalarını çoğaltmaktan ziyade ihtilaf noktalarını çoğaltan bir yol izlemişlerdir. Onların hukuk, ekonomi, ahlak gibi sosyal alanlarda yazdıklarına, bu yazılanlarla Müslüman toplumların o alanlardaki gelişme (daha doğrusu gelişememe) tarihine baktığımızda bu ihtilaf yönteminin pratik hayattaki olumsuz etkilerini açıklıkla görürüz. Günümüzde bir İslâm Aydınlanmasının başarılması için de bütüncül, gayeci ve metodik okuma yöntemini uygulamanın şarttır.

Sevgili Peygamberimiz, biz ümmetinin önceki ümmetler gibi dalâlete düşerek, Allah’ın gazabına uğramaması için önemli hususların üzerinde durmuş ve hayatın nirengi noktalarına işaret etmiştir. İnsanlar için tayin edilmiş olan hedefe varabilmek için yapılması gerekenin itidal üzere, akıllıca ve devamlı bir gayret olduğunu şu hadis-i şerifiyle en açık bir şekilde ifade etmiştir: “...Orta yolu tutunuz. Amellerinizi mükemmelleştirmeye ve Allah’a yakın olmaya gayret ediniz. Sabahleyin, öğle ile akşam arası çalışınız. Bir parça da geceden faydalanınız. Aman acelesiz ve telâşsız gidin, orta yolu tutun ki varacağınız hedefe ulaşabilesiniz.” (Buhari)

“Terörsüz Türkiye” süreci yaklaşık iki yüz yıldan beri yaşamakta olduğumuz derin “kimlik krizi”ni de gün yüzüne çıkardı. Bu süreçte ulus, millet, kavim, ırk, din, ümmet gibi kavramlar birbirine karıştırıldı, bazı kavramlar asli anlamlarından saptırıldı, bazılarının içi boşaltıldı… Bilindiği gibi, kavramlar, düşüncemizin temel araçlarıdır; kavramlardaki yozlaşma düşüncenin de yozlaşmasına ve sapmasına yol açar. Kavramların asli mecralarına oturtulması ise, düşüncenin doğru zeminde yeniden inşası demek olur. Dolayısıyla, düşüncemizi berraklaştırmak için, kullandığımız kavramları, özellikle de kimliğimizi tanımlarken kullandığımız kavramları asli anlamlarına irca etmeliyiz.

Dersimiz İhlâs Suresi. Bu kısa sûre Tevhid akîdesinin en özlü ifadesi olup Tevhid (ve vahdet) bilincimizi inşa eder. “İhlas” kelimesi surede geçmediği halde konusu bu olduğundan İhlas ismiyle anılır. İhlas,‘samimi olmak, dine içtenlikle bağlanmak, esaslarını sırf Allah rızası için uygulamak’ demektir. Mekke’de inen sureye “Gul hüvallahu ehad, Tevhid, Samed, Esas, Necat” gibi isimler de verilmiştir. Sûre, müşriklerin Resulullah’agelip, “Bize Rabbinin soyunu anlat” demeleri üzerine inmiş veya nüzul tekrarı olmuştur. İhlas Suresinin meali şöyledir: “Rahmân, Rahîm Allah’ın adıyla. 1- De ki: O, Allah birdir. 2- Allah sameddir. 3- O, doğurmamıştır ve doğurulmamıştır. 4- Onun hiçbir dengi yoktur.”

9 yıl önceki işgal teşebbüsü, kısa sürede defedildiği için gerçek boyutları anlaşılamamıştır. Oysa bu öyle bir alçaklıktır ki, diğer darbelere benzetmek bile "15 Temmuz"u sıradanlaştırmaktır. Bunu önlemenin tek yolu, "15 Temmuz hedefine ulaşsaydı bugün nasıl bir Türkiye olurdu" sorusunu unutmamaktır. 15 Temmuz'un, yanlış bir genelleme ile "darbe" diye anılması, sonuçlarını doğru tahmin etmemizi engellemektedir. Şöyle ki: -1960'ta darbe vurulan DP'nin devamı olan AP, 5. yılda tek başına iktidara geldi.

İslam ümmetinin kuru gürültülü, karamsar atmosferini andırırcasına, ışık sızdırmayan boz bulanık bir hava. Beton kadar umutsuz, enkaz kadar duyarsız, insanlık kadar hissiz. Aylardır süren bombardımanın tozu dumanı arasında onlarca, yüzlerce küle bulanmış gibi gri renkli insan, sıraya dizilmişler. Hedeflerinde, yardım kuruluşunun dağıttığı bir tas sıcak yemek var. Hepsi genç ve çocuk. Kül renginden tümü de. Bir yaşlı adam var en önde. Üzerinde soluk yeşil bir mintan vardı, elinde kırmızı bir kap. Muhtemelen ailesinde yemek kuyruğuna girecek genç ve çocuk kalmamış.

Kemalizm, birinci dünya savaşında aldığı ağır hezimetten sonra derin bir ruhsal hezimet sürecine giren Türkiye'nin, düvel-i muazzamanın (Batı Medeniyetinin) hışmından korunmak için can havliyle bulduğu bir sığınaktı. Batının hışmını iki şey çekebilirdi, İslam ve ülke içinde birden fazla milletin varlığı. Batının İslamî görüntüye tahammül edemediği malumdu. Birden fazla milletin varlığı da Batıya ülkenin içine müdahale edip ülkeyi bölme riskini barındırıyordu. Bu yüzden Müslümanlık ve Kürtlüğün gözden kaçırılması gerekiyordu. Vitrinlere, mesela İstanbul, Ankara, İzmir gibi şehirlere özgün halleriyle çıkmaları maazallah Batının hışmını çekebilirdi.

Gazze'deki soykırım, artık açlıkla, insanların çoluk çocuk açlığa mahkum edilişiyle sürüyor. Kimsenin durduramadığı, aslında durdurmadığı İsrail barbarlığı, sadece insanları yok etmiyor Gazze'de... Bunun ucu hepimizi yakıyor. Vicdanlarını yitirmiş, kalplerini tüketmiş, izanları kalmamış bir yığınla dolu yeryüzü... İnsanlık mı diyelim şimdi buna? Hayvanların, ağaçların, dağların, taşların bile kabul etmeyeceği bir yıkımdır Gazze'nin yaşadığı.

'Aile Yılı'mız devam ediyor. Aile festivalleri ve aile zirveleri, sempozyumlar ve panellerle aileyi kurtarmaya çalışıyoruz. Herkes aile üzerine konuşuyor, konferanslar veriyor. Medyamız da çalışıyor. O da evlilik ve aile ilişkileri ile ilgili en yoz programlarını sürdürüyor! Acaba aile üzerine düşünen kaç kişimiz var? Bu düşünceyi on yıl geri götüren var mı? Organizasyon dedi mi, güç temerküzü dedi mi muhteşemiz! Peki bunların taşıdığı muhteva ve bunların anlamı hangi düzeyde?

İnsanoğlunun birçok temel duygusu ve buna göre şekillenen eylemleri var. Cinsellik, açlık, heyecan, susuzluk gibi. Utanma da temel bir duygudur. İnsanlar, bunu doğalarında taşıdıkları gibi toplum kültürüyle de kazanırlar. Utanma bir bilinç durumudur. Bilinç durumunda olmayan insan utanma duygusuna sahip olmaz. Deliler, bunu anlatır. Delilik, en iyi bilinç dışı, bilinç parçalanması ve bilinç eksikliği durumu. Bu nedenle utanma da onda eksik, parçalanmış ve eksiktir. Temel duygu olma özelliğini kaybetmiştir. Mesela çıplak dolaşabilir, ulu orta küfredebilir ve herkesin ortasında işeyebilir.

Gazze şeridinde ABD destekli İsrail bir taraftan her gün onlarca Filistinliyi hunharca katlediyor diğer taraftan ise açlığı bir silah olarak kullanıyor ve iki milyon insana sistematik bir imha planı uyguluyor. İki milyarlık İslam dünyası ise seyrediyor. İslam dünyası derken yönetimleri kastediyorum. Yoksa ümmet her türlü fedakârlığı göstermekten çekinmiyor.

Tek parti ideolojisi ülkeye dayatılınca milletin milli ve manevi değerleri yasaklanıp aşağılanmaya başladı. Bugün seküler kesim o değerler üzerinden dindarlara saldırmaya devam ediyor. Şeriat, hilafet, tarikat, cemaat, cihad ve benzeri deyimler dindarlara saldırma malzemelerinden bir kaçı.

A'raf sûresinin 9. ayetinde insanın dünya hayatındaki yolculuğu, mahşer meydanında terazinin başında neticelenen bir hesaba dönüşüyor. “Kimin de tartıları hafif gelirse...” cümlesiyle başlayan bu uyarı, sadece bir tehdidin değil, aynı zamanda insanın “ağırlığını” kaybetme ihtimalinin de habercisidir. Peki, “ağırlık” dediğimiz şey nedir gerçekten? Bu yazıda söz konusu ayet üzerinden aklımıza düşen şu soruların izini süreceğiz: Rabbimiz her şeyi bilirken neden tartı kurar?

Yangınsız günleri unuttuk artık, hem de yangının her çeşidini yaşıyoruz. Yıllardır yaşadığımız Filistin yangınımız son iki yıldan bu yana Gazze’de yürekleri sızlatan boyutta sönmeden devam ediyor. “Filan gün ateşkes olacakmış” diye bir haber okuduğumuzda bizi yeni bir korku yeni bir tedirginlik alıyor, alıştık çünkü her ateşkes haberi yeni bir saldırının yeni bir katliamın habercisidir. Bu yangını söndürememek bizim için ayrı bir yürek yangını oluyor.

Değişmekten bahsedeceğim. Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz Mekke'de arkadaşlarıyla birlikte sohbet etmektedir. Müşriklerin ileri gelenlerinden Husayn onlara doğru gelmektedir. Belli ki hakaret edecek, kötü şeyler söyleyecektir. Husayn'ın oğlu İmran bin Husayn da Müslümandır ve o esnada Rasûlullah'ın yanındadır. Yanındakiler onun babasına karşı nefret ifadesini yüzünden okumaktadır. Beklenen olur, Husayn Rasûlullah'a kaba ve cahilce ithamlarda bulunur. Efendimiz (s.a.v) ise kendisine yakışanı yapar, ona sakince sorular yöneltir, tebliğde bulunur, elhamdülillah Husayn oracıkta Müslüman olur.

Son devrin çok yönlü ilim adamlarından biri de Hüseyin Kâzım Kadri Bey’di. Tam otuz yıl süren yoğun bir mesâi sonunda Türkçenin en büyük, en geniş kapsamlı sözlüklerinden birini, dört büyük cilt halinde kültür dünyamıza kazandırdı. Biyografisinden öğrendiğimize göre, o ziraat konusunda da geniş bir bilgiye sahipti. Patates yetiştirmek de dahil, ziraatçiliğin hemen her dalıyla ilgili eserler kaleme aldı. Garazkâr Batılı müsteşriklerin iftiralarına karşı İslam’ı müdafaa eden kitaplar yazdı. Ayrıca bir de Kur’an-ı Kerim meali hazırladı.

“Üstlerine bomba yağıyor, bunlar hâlâ doğurmanın peşinde!”, “Böyle bir ortamda çocuk doğurmak bencilliktir”, “Kendileri neyse de, çocuklara yazık gerçekten!”, “Bir insan böyle düşüncesiz olabilir mi?”… Yorumlar bu minvalde uzayıp gidiyor. Konumuz, İsrail’in soykırım boyutuna ulaşan saldırılarına rağmen, Gazze’de kadınların çocuk doğurmaya devam etmesi. Gazze’den gelen her doğum haberinden sonra, benzer tartışmalara şahit oluyorum. Üstelik sadece bizim buralarda değil, yabancı sosyal medya hesaplarında da konu hararetli polemikler halinde gündemde.

Recep Tayyip Erdoğan’ın Türkiye’ye kazandırdığı en önemli ufuklardan biri, belki de birincisi Türkiye ile ilgili yerleşik algıyı değiştirmeye cesaret ederek “Türkiye’nin ekseni Türkiye’dir, Türkiye’nin merkezi Türkiye’dir” önermesini yerleşik hale getirmesi oldu. “1839’da açılan parantez kapandı” diyemeyiz elbette. Daha çok yolumuz var ama “Türkiye’nin ekseni Türkiye’dir” cümlesini yeniden kurabilmiş olmak bile kaybolmuş özgüvenimizi tamir, ortadan kalkmış hedeflerimizi restore etme fırsatı sunuyor bize.

“Sevmek nasıldır?” diye sormuşlar dervişe. “Cevabı kolay gibi görünen zor soruları sormadan önce düşünün ki cevabını bildiğiniz sorunun sorumluluğu da vardır” olmuş cevabı. Anlamamışlar dervişi. Soruyu cevaplandırmak istemediğini düşünmüşler. Bunu da söylemişler dervişe. Gülümsemiş bizimki. “Musab gibidir” demiş. Görenler onu, “Mekke’nin bir kralı olsa bu sadece Musab olurdu” diye övermiş. Görenler onu “Bundan daha yakışıklı bir insan yoktur bu civarda” diye övermiş. Görenler onu “Musab’dan daha nazik, daha latif, daha güzel giyinen, daha terbiyeli kimse yoktur” diye övermiş. Annesinin de babasının da göz bebeği imiş. Bir eli yağda, bir eli balda bir genç imiş ki bakan bir daha bakarmış.

Yüce rabbimizin biz insanlara en büyük lütuflarından ve nimetlerinden birisi bize “bizim içimizden”, “bize O’nun ayetlerini okuyan”, “bizi eğiten” ve bize “Kitabı ve hikmeti öğreten” elçiler göndermiş olması. Her kavme o kavmin diliyle bir peygamber gönderilmiştir, o peygamberlerin onların dilinden, onların aralarından biri olması onlara Allah’ın mesajını en anlaşılır ve hayata en doğrudan dokunan şekliyle ulaştırabilmesi çok büyük bir lütuf.

Sevgili Taha Kılınç hep okunası yazılar yazıyor, ömrü bereketli olsun, 02. 07. 2025 tarihli “Doğum Savaşı” başlıklı yazısında Ğazzeli mücahid kadınların, bir halkın ve Ğazze cihadının ayakta kalmasına katkı olsun diye çocuk doğurduklarını anlatıyor. İnsana acımayan, insanları öldüren köpekleri koruyan zümre veya benzerleri bu cihadı kınıyor; 1. Böyle bir ortamda çocuk doğurmanın merhametsizlik, 2. Sakat doğması muhtemel çocuk yapmanın da çocuklara zulüm olduğunu ileri sürüyorlar.

Yüce Allah, bu dünya hayatında insanı bir sınavdan geçirmektedir. Bu yüzden de ona inanç ve düşünce özgürlüğü vermiştir. Kimseye din ve inanç zorla dayatılmaz. Herkes istediği gibi inanabilir ve istediği gibi düşünebilir. Ama bu dünya bir imtihan salonu olduğu için burada ortaya koyduğunun karşılığı kendisine mutlaka verilecektir. Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulur: “Dinde zorlama yoktur. Doğruluk sapıklıktan tamamen ayrılmıştır. Kim tağutu (aşırı gidenleri) inkâr edip Allah’a iman ederse en sağlam kulpa yapışmış olur. Onun kopması söz konusu değildir. Allah duyandır, bilendir.” (Bakara, 2/256)

Manavgat Belediyesi’ne yönelik rüşvet operasyonunda Belediye Başkan Yardımcısı Mehmet Engin Tüter’in rüşvet aldığına ilişkin görüntüler ortaya çıktı. Baklava kutusunda kendisine teslim edilen 110 bin Euro para polis baskınında ele geçti. Koluna “Atatürk” imzasını dövme yaptıran Belediye Başkan Yardımcısı emniyet kameraları altında gözaltına alındı. Şu kadarını söyleyeyim ki, CHP eskiden beri böyleydi. CHP tarihinde üstü kapatılmış nice yolsuzluklardan biri vardır ki, bu iddiaları gölgede bırakacak kadar ağırdır.

Peygamber Efendimiz’e (sav) hakaret eden karikatürü protestolar hem sosyal medyadan hem de İstiklal Caddesi’nde devam etmekte. İslam dünyasının modern zamanlarda gördüğü “tek ve son Halife” olan Sultan II. Abdülhamid’in Avrupa’daki densizlere derslerini nasıl verdiğini hatırlamak bugüne ışık tutabilir. Yıl: 1890. Fransız oyun yazarı Henri de Bornier, Muhammed (1888) adlı bir dram kaleme almıştır. Üstelik sahnede bir aktör Hz. Peygamber’i canlandıracaktır!

10 Muharrem 1447 Hz. Hüseyin Efendimizin şahadetinin yıldönümü. Hicretin 61. yılının 10 Muharrem günü Hz. Hüseyin ve yanında bulunan bir avuç insan (100 civarında) 5000 kişilik Yezid ordusu tarafından kuşatılarak bugün Irak toprakları içerisinde kalan Kerbela’da hunharca katledildiler. Bu normal bir cinayet değildi. Katledilen Peygamberimizin sevgili torunuydu. Onun katli; değil bir peygamber torununa, hiçbir insana, hatta bir canlıya dahi reva görülemeyecek hunharlıkta gerçekleştirilmişti. Kerbelâ, İslam ümmetinin, bütün müminlerin asırlardır dinmeyen ortak hüznü ve kederidir.

Adana Kozan’da Cumhuriyet sonrası İslâmî yaşayışın temellerini atabilmek için dur-durak bilmeden çalışan din gönüllüsü Hasan Avcı hocamızın bir ömür süren (1927-1984) ilim-irşat mücadelesini anlatan biyografik eser, “Din Hizmetine Adanan Bir Ömür Kozanlı Hasan Hoca” ismiyle yayınlandı. Kitabı kaleme alan kızı, İstanbul’un ilk kadın müftü yardımcısı ve “Din ve Hayat” dergisinin eski yazı işleri müdürü ve yayın koordinatörü Kadriye Avcı Erdemli’yi bu çok değerli çalışmasından dolayı tebrik ediyorum.

Yaklaşık olarak üç sene hüküm sürdü. Birinci senede, Peygamberin (s.a.v) torunu Hz. Hüseyin'i hunharca şehit etti. Bugünlerde bu dehşet verici katliamın sene-i devriyesini anıyoruz Müslümanlar olarak. İkinci sene, Peygamberin şehrine (Medinetu'n Nebevî'ye) saldırdı ve şehri üç gün boyunca orduya mubah kıldı. Yani talanı, katliamı, tecavüzü serbest bıraktı. Bu esnada yaşanan tecavüzlerden doğan çocuklara "Evladu'l Harre" (Harre çocukları) adının verildiğini tarih kitapları yazar. Tecavüz edilenler arasında Ensar ve Muhacir (sahabe) kadınları da bulunuyordu. Üçüncü sene, Allah'ın evi Kabe'yi mancınıkla yıktı (bugünün deyimiyle topa tuttu), oraya sığınan Abdullah b. Zübeyr'i ele geçirmek bahanesiyle.

Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin, Peygamber Efendimiz'in hayatında her şeyden çok sevdiği torunlarıdır. Onlara 'cennet reyhanları', 'arşın iki küpesi' gibi lakaplarla seslenmiş, onlarla birlikteyken, nurlu yüzü, nur üstüne nur yağmış gibi, mutlu, mesud, mesrur olmuştur... Bundan dolayıdır ki, Resullah'ı (sav) seven onun torunlarını, Ehli Beytini de sever. Özellikle Anadolu insanının gönlünde bu iki şehid gence dair büyük ve bitimsiz bir sevgi yaşar. Bir edebiyatçı olarak Muharrem aylarına denk gelen yazılarımda, elimden geldiğince geleneğimizi mayalayan kadim metinler üzerinden, Ehli Beyt sevgisini ve hassaten Kerbela faciasını anlatan eserlerden bahsetmek isterim. Evvela her birimizin de okuyarak gözlerinin yaşardığı şu anlatıma bakınız: (Rahmetli Asım Köksal hocamızın kaleminden)

İki yüzyıldır, dünyayı Batı üzerinden okuyoruz. Batının bilmediğimiz ideolojisi, akımı, fikriyatı ve tartışmaları yok gibidir. Hatta kendimizden daha fazla Batıyı biliyoruz. Çünkü kendimizi de Batı içine yerleştirerek yorumluyoruz. Tarihimizi Batı tarihi içe yerleştirerek başlatıyoruz. Mesela yıllardır tarihi Grek ve Roma arka planıyla okuyoruz. Sanat, kültür, toplum ve siyaseti Platon ile başlatıp Locke, Hobbes, Durkheim, Kant, Benjamin, Bourdie ile sonlandırıyoruz.

Birkaç yıl öncesine kadar evlerimizde üç nesil bir arada yaşar; dedelerin sabrı, ninelerin duaları, annelerin telaşı ve çocukların neşesi aynı çatı altında birleşirdi. Ev, sadece bir barınak değil; bir mektep, bir rahmet iklimiydi. Hatta her bir ev birer mektepti demekte de bir beis yok. Bugünse zaman değişti, evler değişti, insan değişti. Yetiştiren, büyüten, öğreten, terbiye eden, edep-erkan veren evler gitti. Evler artık müfsid iklimin mevsimleriyle döneduruyor. Müslüman aile, ifsad çağının gölgesinde ağır bir imtihandan geçiyor.

Gazze’de çocuklara yönelik ölümler, sıradan bir savaşın trajik yan etkisi olmaktan oldukça uzaktır. Aralıksız devam eden bombardımanlar, altyapı tahribatı, Gazze ablukası, çocukları açlığa terk etme, devlet yetkililerin söylemi üzerinden çocukların hedef alınmasının meşrulaştırılması İsrail’in Gazze’de Filistin halkının geleceğini ve yeniden üretim kapasitesini yok etmeye yönelik kasten planlanmış bir imha stratejisini hedeflediğini göstermektedir. 2025 tarihli BM raporu da bu gerçeği teyit etmiş, “özellikle kadınlara ve çocuklara yönelik yürütülen sistematik şiddet politikalarının” soykırımı çağrıştırdığını belirtmiştir.

Kur’an, insanların dünya hayatına olan aşırı düşkünlüğünü şöyle ifade eder: “Onlar, dünya hayatından (yalnızca) dışta olanı bilirler. Âhiretten ise gafil olanlardır.” (Rûm Suresi, 7). Bu ayetten de anlaşıldığı üzere, gaflet içindeki insanlar dünya hayatının gerçek mahiyetini ve amacını kavrayamazlar. Dünyanın geçici olduğunu ve “göz açıp kapayıncaya kadar” sona ereceğini ise neredeyse hiç düşünemezler. Bu hakikati çevremizde kolayca gözlemleyebiliriz. İnsanlar arasında “ölümlü dünya”, “üç günlük dünya”, “hayat fani” gibi deyimler yaygın bir şekilde kullanılsa da, bu ifadeler genellikle samimi bir bilinçten değil, bir sohbet ya da espri konusu olarak dile getirilir. Böyle önemli bir konudan hemen sonra dünya ile ilgili planlara ve hırslara odaklanmaları bunun bir göstergesidir.

Kur’an-ı Kerim’de sıklıkla kitap ehlinden ve özellikle İsrailoğullarından örnek verilmesi, onların hem Rabbimizin imtihan dünyasında bahşettiği nimetlerin değerini bilmemeleriyle, hem de yaşanmış nankörlüklerinin ve müstağniliklerinin sonucunda nasıl bir akıbetle karşılaşacakları konusunun hatırlatılmasıyla ilgili görülebilir. Örneğin Maide sûresinde şöyle buyurulmaktadır: “İsrâiloğulları'ndan kâfir olanlar hem Dâvûd hem de Meryem oğlu İsa'nın diliyle lânetlendiler. Bunun sebebi, onların Allah'a isyan etmeleri ve haddi aşıyor olmalarıydı. - Onlar, yapmakta oldukları kötülüklerden birbirlerini vazgeçirmeye çalışmazlardı. Yaptıkları işler gerçekten ne kadar kötü idi.” (5/78-79)

Mısır’da Sisi cuntası 12 yılda ordu subaylarını büyük ölçüde zenginleştirirken Mısır nüfusunun neredeyse üçte ikisini yoksullaştırdı. Dönemin Savunma Bakanı Mareşal Abdülfettah El-Sisi'nin büyük vaatlerine rağmen Mısırlılara umduklarını veremeyen 30 Haziran 2013 protestolarının üzerinden on iki yıl geçti. O gün, aynı yılın 3 Temmuz'unda ülkenin demokratik yollarla seçilmiş ilk sivil cumhurbaşkanı olan ve Haziran 2019'da gözaltında ölen Muhammed Mursi'yi deviren askeri darbenin yolunu açtı.

Ben ABD'nin Gazze'deki Filistinlilere yönelik soykırıma finansman sağladığı ve ortak olduğu gerekçesiyle görevimden yeni ayrılmış bir Hava Kuvvetleri gazisiyim. Aktif görevdeyken konuşmaya başladım, Veterans For Peace'e (eski askerler ve müttefikleri gönüllü barış örgütü) üye oldum ve VFP'nin NYC'deki 40 günlük orucuna katılarak savunuculuğunu sürdürdüm.

Yazıma “Size en yakın zamanda kim ve hangi konuyu vahyetti?” diye şok edici bir soruyla başlasam bana kızar mısınız? Bu sorumun üzerine “632 yılında Allah resulünün (s.a.v) vefatıyla vahyin gelişi son buldu” diyeceksiniz. “Biz bu dönemde gelen vahyi okuruz ama yeni bir vahye de muhatap olmayız” diye ilave edeceğinizi tahmin ediyorum. Lakin Kur’an, tüm vahiylerin son bulduğu tezi hakkında daha farklı şey söylüyor. Enam Suresi 112 ayet-i kerimede şeytanların kendi dostlarına vahyettiğini / fısıldayıp uyardığını haber veriyor.

İslâm Devrimi’nin başlangıcında Tahran’da epey bulunmuş, devrimin önde gelen liderlerinden sokaktaki vatandaşa kadar hemen her sınıftan insanla temas etmiş, hattâ Ayetullah Humeynî’nin Camoran’daki evine bile gidebilmiştim... İran’da o günlerdeki en yaygın slogan “Merk ber Amrika, merk ber İsrail”; yani “Amerika’ya ölüm, İsrail’e ölüm” idi... Sloganın ikinci kısmı kırk küsur sene sonra hayata geçti; İsrail İran’ı füzeleri ile vururken İran da İsrail’e peşpeşe roket, dolayısı ile “merk”, yani “ölüm” gönderiyor!

İstanbul’da görev yapmış valiler hakkında hacimli, hatta birkaç ciltlik kitap hazırlamak için Fatih Sultan Mehmet devrine kadar gitmek, onun tayin ettiği ilk validen, Karıştıran Süleyman Bey’den başlamak gerekiyor. Yine belirtmek gerekir ki, aynı padişahın tayin ettiği ilk belediye başkanı Hızır Çelebi, az çok biliniyorsa da o devirde “subaşı” da denilen Karıştıran Süleyman Bey yeteri kadar tanınmıyor. Bendeniz bu konuda ünlü tarihçimiz İsmail Hâmi Dânişmend’in “İlk İstanbul Valisi Karıştıran Süleyman Bey’in Bizansı Türkleştirmesi” başlıklı yazısını okuyup, bu konuda biraz olsun bilgi edinmeye çalıştım. Dânişmend, bu uzun makalesini şu cümleyle bitiriyor: “Bugün Gülhane Parkında son İstanbul belediye reislerinin büstleri sıralanıp durmakta ise de, zavallı Karıştıran Süleyman Bey’in ismi bile unutulup gitmiştir.”

Gerçek İslam âlimlerinin kaleme aldıkları birbirinden değerli eserlerinden bazılarını da reddiyeler teşkil etmektedir. Bu minval üzere hazırlanan kitaplar, garazkâr Batılı müsteşriklere susturucu cevaplar verdiği gibi aynı konularda şüpheleri olan saf ve temiz kalpli okuyucularının da şüphelerini giderdiğinden dolayı büyük önem arzetmektedir. Hıristiyanlık taassubuyla yazılan bu türlü varakpârelere cevap mahiyetinde hazırlanan eserlerden ve müelliflerinden bahsetmek bu sütunun sınırlarını fazla zorlayacağı için sadece bir iki isimden söz etmekle yetinelim. Merhum İsmail Fenni Ertuğrul’un “Maddiyyun Mezhebinin İzmihlali” ile “İzâle-i Şükûk”u, Harputlu Hoca İshak Efendi’nin “Şemsü’l – Hakika” ile “Ziyaü’l – Kulûb”u, Şehbenderzade Ahmed Hilmi’nin “İslam Tarihi”, Sırrı Paşa’nın “Nuru’l - Hûda Li Men İstehda”sı, Ahmet Mithat Efendi’nin “Müdafaa” ile “Beşâir-i Sıdk-ı Nübüvvet-i Muhammediyesi”, İzmirli İsmail Hakkı’nın “Anglikan Kilisesine Cevab”ı Türk İslam âlimlerinin yazdığı reddiyelerden sadece bazılarıdır. Aynı konuyla ilgili olarak Arapça eserlerin de yazıldığını biliyoruz.

Türkiye’de cumhuriyetin ilânından sonra gerçekleşen en acı hadiselerden biri, 1931 yılında Osmanlı Türkçesi, Arapça ve Farsça yaklaşık 30-50 ton arası değerli belgenin “kâğıt hamuru olarak kullanılmak üzere” Bulgaristan’a satılmasıdır. Hadisenin detayları, baştan aşağı absürtlüklerle ve inanılması güç ihmallerle doludur: Osmanlı İmparatorluğu’nun hâkim olduğu geniş coğrafyanın çok farklı köşeleriyle alakalı askerî, malî, siyasî, hukukî ve edebî belgelerden oluşan arşiv, Sofya’da faaliyet gösteren bir kâğıt fabrikasının İsviçre asıllı Ermeni sahibi Berger ailesi tarafından “okkası üç kuruş on paraya” satın alınmıştı. İstanbul Sultanahmet’teki Osmanlı Arşivi binasından balyalar halinde çıkarılan belgeler, Sirkeci’den vagonlara yüklenerek trenle Bulgaristan’a nakledildi.

Dervişe “bize açlıktan bahset” demişler. “Midenin açlığından mı, gözün açlığından mı, nefsin açlığından mı, kalbin açlığından mı bahsedeyim?” diye sormuş derviş. Gözle görülür bir sessizlik olmuş dervişin bu sorularının ardından. Derviş, usul usul anlatmaya koyulmuş. Midenin açlığını o Norveçli büyük yazar herif anlatmıştı en iyi değil mi? Ne demişti bakayım: “Sefaletim beni canımdan öyle bezdirmişti ki, artık bu hayatı savaşmaya değer görmüyordum.” Haklı mıdır bunu böylece söylerken? Haksızdır. Çünkü sefalet, şartları ne kadar ağır olursa olsun, ancak ona direnebilenlerin aşabileceği bir durumdur.

Türkiye’nin Charle Hebdo’su gibi bir Leman dergisi, tıpkı taklit ettiği Fransız dergi gibi Müslümanlara karşı her vesileyle nefretini, düşmanlığını, kinini “mizah” kılıfı altında kusmaktan hiçbir zaman geri durmadı. Fransız bir derginin İslamofobisi, İslam düşmanlığı anlaşılır da Türkiye’de yayınlanan bir derginin İslam nefretini anlamakta zorlananların önünde tipik bir örnektir Leman ve çevresi. Mizahın bütün dünyada sahip olduğu ifade özgürlüğü ve tolerans sınırlarını sonuna kadar zorladıkça geriye mizahtan başka her türlü sululuk, seviyesiz ve magandaca bir duygu kusmuğundan, holigan bir küfürbazlıktan başka bir şey kalmıyor. O yüzden hiçbir zaman bir mizah dergisi gibi görülmedi dergi.

Bugün Gazze ismi başlı başına özgürlüğün en güçlü ve hak edilmiş sembolü, özgür insanların yaşadığı, direndiği ve şehit olduğu en kutlu mekân. Bu mekânda bu yiğit insanların ellerinin dokunduğu, kanlarının döküldüğü, nefeslerini alıp verirken temas ettikleri her şey bir sembol haline geliyor. Bu insanlar için yapılacak bir edebiyat onların yaşadıklarından daha çarpıcı, daha beliğ olabilir mi? Her biri bir ayetin içinden çıkıp gelmiş gibi insanlığın gözlerini açan hakikatleriyle. Her biri peygamberler tarihinin içinden gelen birer havari, birer sahabe birer evliya gibi insanlar yaşadıkları bütün ortamları da kutsal mekanlara çevirmiş olmazlar mı?

Türkiye’nin aile yapısı adına ciddi tehdit algıları, yaşadığımız toplumsal değişim rakamlara yansıdıkça daha fazla endişeye yol açıyor. Rakamlar, artan boşanma oranlarına dair, yalnız yaşayan insanların sayısına dair, evlilik yaşının giderek artışına dair, yaşlanan bir nüfus haline gelişimize dair ve son zamanlarda daha büyük dikkatler çeken azalan doğurganlık oranlarına dair. Bu oranların çok büyük bir övünç kaynağı olarak işaret ettiğimiz “aile yapımız”ın sarsılmasının semptomları olduğuna şüphe yok. O yüzden Cumhurbaşkanlığınca içinde bulunduğumuz yıl Aile Yılı olarak ilan edildi. Aile Yılı ilan etmenin en önemli sonucu aile üzerine düşünmek, onun hakkında bir farkındalık oluşturmak için işin erbabının seferber olması.

En önemli farka işaret etmek gerekirse: Halîfeler ümmetin hür bey’atı ile halife olurlar, alimler ve yetkin kişiler ile danışma yaparak ülkeyi yönetirler, şeriatla amel ettikleri sürece kendilerine itaat edilir, hak yoldan sapınca da onu seçenler tarafından görevden uzaklaştırılırlar. Sultanlar, bir öncekinin evlâdı, bu yoksa başkaca yakını olur, sultan yaşarken bunları sultan namzedi (velîahd) yapar, onlar için ümmetten zorla bey’at alır, kimse sultanları eleştiremez ve doğru yoldan sapınca görevden alamaz (fiilen bu böyledir).

Siyonist işgal rejiminin sözde Spor Bakanı Miki Zohar; “Ancak yeryüzünün en alçak olanları hastanelerde yataklarında yatan insanları vurabilir!” demesi gördüğümüz kadarıyla herkesin dikkatini çekti. Çünkü katil siyonistleri çok mükemmel bir şekilde tarif etmiş. Siyonist katillerin gerçekten yeryüzünün en alçakları olduğunu yine bir siyonistin ağzından duymak çok güzel bir şey! Siyonistlerin elindeki Soroka Hastanesi’nin adını belki dünya kamuoyunun epey bir kısmı, füze saldırısı vesilesiyle duydu. Ben şahsen Filistin davasıyla ilgili gelişmeleri yıllardan beri takip ettiğim için bu hastanenin adını da sıkça duyuyordum.

Harf İnkılabı meselesi bir kuyudur, yalanlar kuyusu… Milletimizin hafızasına indirilen bu ağır darbenin muhasebesini henüz hakkıyla yapabilmiş değiliz, lakin kapının arkasında bir yalan dağı çoktan yükselmiş durumda. Bu 90 yıldır biriken tahrifat çöplüğünü kolayca temizlemek de mümkün değil takdir edersiniz ki. Resmi tarih tarafından bize en sık söylenen yalanlardan biri, Arap harflerini öğrenmenin son derece zor olduğu, bu yüzden “geri kaldığımız”. Güya Latin alfabesi okuma yazmada kolaylık sağlaması için alınmış imiş. İnkılabın üzerinden bir veya “en geç” iki yıl geçince bütün Türk toplumu gürül gürül okuma yazma öğrenecekmiş!

Şlomo Sand Yahudi Halkı Nasıl İcat Edildi? adlıkitabını kaleme aldıktan sonra İsrail’deki akademik dünyadan nasıl dışlandığını ve El-Kuds Üniversitesi’nde öğretim üyeleri tarafından saatlerce sorgulandığını eserin giriş kısmında genişçe anlatmaktadır. Siyonizmin efsanelerini dinamitleyen ve Filistin topraklarının sömürgeleştirilmesine karşı çıkan bu kitabı yazdığı halde nasıl olup da burada, bu “Yahudi yurdu”nda yaşamaya ve İsrail’in Filistinliler tarafından tanınmasını talep etmeye devam edebiliyordu? Bu boşboğazca sorulan soruya şöyle gayet hikmetli bir cevap vermiş yazarımız:

Peki Anne Frank’ın Hatıra Defteri’nin kurgu yani hikâye olduğunu öğrenmek neden önemlidir? Cevabı gayet basittir: İktisatçı Adam Smith’inkini aratmayacak bir “görünmez el” (the invisible hand) bu hatıratı icat ve imal etmiş ve Avrupa Yahudilerinin Nazi Almanya’sında çektikleri ezayı kültür emperyalizmi silahıyla yaymış ve dünya halklarının ‘zavallı’ Yahudilerin acısını içinde hissederek ömür billah hafızalardan çıkmayacak parıltılı bir kılığa sokmuştur. Bir başka deyişle tıpkı İsrail’in Gazze soykırımını destekleme utanmazlığını sergileyen Yahudi yönetmen Steven Spielberg’in Schindler’in Listesi adlı filminde gördüğümüz gibi bir dramı evrenselleştirerek onu ‘herkesin acısı’ kisvesine büründürmüştür.

Her ifrat (aşırılık) bir mahiyet sapmasıdır. Her mahiyet sapması ifratlarla ve tefritlerle birlikte yaşanır. Öyle bir fasit dairenin içinde, sevginin asliyeti yoktur. İtirafı zor da olsa, ağır da gelse, yoktur. İlmin mutluluğa eriştiren sırrı marifetullah’tır; sevginin mutluluğa eriştiren sırrı muhabbetullah’tır. Ve bu sırlar, asliyet ölçülerine bağlı kılınmıştır. “Asliyet ölçülerinden, mutluluk dengesinin icaplarıyla ilgili sonuçlar çıkarmak; o sonuçları kavramların arasındaki münasebetler açısından önümüzdeki meselelere göre yorumlamak”, “tefekkür”ün manevi tarifidir. Ve bu tarif, özüyle evrenseldir.

Bugünkü yazımda notlarımı paylaşmak istiyorum. Genelde davet/çağrı yapılmadığı, yapanlar usulünce yapmadığı, “davet yapma sorumluluğu taşıyanlar” sorumluluktan kaçtığı için notlarımdan “Davet/Çağrı” ile ilgili olanlardan Nasıl Bir Davet? Diyerek başlıyorum. Davet şart mıdır? Eğer inandığınız değerlerin insanlığın değişmez değerleri olduğunu, bu değerlere bağlılığın insanı iki dünya mutluluğuna götürdüğünü, yeryüzünde hayatın yeniden inşasını sağlayacak insanın ancak vahiy tarafından inşa edileceğini biliyor ve buna inanıyorsanız, davet şarttır. Bunlara inanmıyorsanız, zaten sizin davetçi olmanız söz konusu değildir. Çünkü, kendiniz davete muhtaçsınız.

Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: “Kıyametten hemen önce karanlık gecenin parçaları gibi fitneler var. Kişi o fitnelerde mü’min olarak sabaha erer, akşama kafir olur; mü’min olarak akşama erer, sabaha kafir çıkar. O fitnede oturan, ayakta durandan hayırlıdır. Yürüyen koşandan hayırlıdır. Öyleyse yaylarınızı kırın, kirişlerinizi parçalayın, kılıçlarınızı da taşa vurun. Sizden birinin evine girerlerse Hz. Âdem’in iki oğlundan hayırlısı olsun (ölen olsun, öldüren değil)”

Dünyanın en özgür ve en diri coğrafyası; yeryüzünün yaşayan tek evi Gazze… Mısırlı şair Ahmet Şevki, “Suriye Nekbesi” isimli şiirinin bir yerinde şöyle der: “Hürriyetin kızıl bir kapısı var ki / Onu ancak kana bulanan eller açar.” Bu şiiri Mısır’ın seçilmiş tek cumhurbaşkanı Muhammed Mursi 2012’de halka seslenirken okudu. Yıllar sonra Yahya Sinvar, elinde asası, sırtında hücum yeleğiyle cihad meydanında aynı şiiri haykırdı…

Tebbet Suresi’ndeyiz. Birinci ayetteki ‘kurusun’ manasına gelen beddua sözcüğü (tebbet) sureye isim olmuştur. Sûre, “Mesed”, “Leheb”, “Ebû Leheb” isimleriyle de anılır. Fâtiha sûresinden sonra Mekke’de inmiştir. Resulullah (s.a.), “(Önce) en yakın akrabalarını uyar!” (Şuarâ 26/214) ilahi talimatını alınca Safâ tepesine çıkmış, Kureyş kabilesi mensuplarını yanına çağırarak onlara, “Ben size, ‘Şu dağın arkasından bazı atlılar çıkacak (ve saldıracak)’ diye haber versem bana inanır mısınız?” dedi. Onlar, “Biz senden şimdiye kadar doğrudan başka bir şey duymadık” dediler.

Beden zayıf düşünce, hayatları boyunca bedenin atıklarıyla beslenen parazitler fırsattan istifade onu yemeye başlarlar. Çoğu zaman beden, bu parazitlerin içeriden ihanetleri yüzünden ölür, doğrudan doğruya zayıflıktan değil. İslam ümmetinin durumu da buna benziyor. Sadr-ı İslam'da bu iç parazitlere münafık deniyordu. Savaşta, barışta, seferde, hazarda, mescitte, pazarda Müslümanlarla beraber, Müslüman gibi görünürlerdi. Ama bir tökezlemeye görmesin Müslümanlar, derhal zehirli çatal dilleriyle onları bir kaşık suda boğmak için ellerinden geleni yaparlardı. Savaş meydanında safları terk etmeyi mi dersin, Hz. Peygamberin ailesi hakkında ileri geri konuşup adice fitneler yaymalarını mı dersin, velhasıl Müslümanların morallerini bozmak için ellerinden geleni yaparlardı.

Geçen yüzyılın yetmişli yıllarına kadar bizim köye, "Qereçî" dediğimiz göçebeler gelirdi. Muhtemelen Pakistan-Karaçi kökenli esmer vatandaşlar oldukları için bu ismi vermişlerdi. Göçebe dediysem, bildiğiniz Kürtlerin "Koçer", Türklerin "Yörük" dedikleri göçebeler gibi değildiler. Koçerlerin ve Yörüklerin ahlakî normları, toplumsal standartları var ve çevrelerine kolayca uyum sağlarlar. Ayrıca başkasına ait olmayan boş arazilere yerleşir, başkasının tarlasına, malına, mülküne zarar vermekten kaçınırlar. Son derece de cömerttirler. Bunlar ise, özellikle bahardan yaza geçiş günlerine denk gelen bir belirsizlik zamanında gelir, köye hakim bir bölgeye, genellikle birilerinin henüz biçilmemiş buğday veya arpa tarlasının yanı başına, onlardan izin almadan çadırlarını kurarlar.

Ebû Hüreyre'den rivayet... Bir gün Hz. Rasulullah (sav) sahabeleriyle birlikte kabristana gitti orada sıra sıra ve de sessizce yatmakta olanlara, bazı hitaplarda ve dualarda bulundu. Sık sık şöyle dediği duyuldu:"–Allah'ın selâmı üzerinize olsun ey mü'minler diyarının sakinleri! İnşallah bir gün biz de size katılacağız." Ardından şöyle durdu biraz, sessizlik oldu, sonra gözleri doldu ve şu sözler dökülüverdi dilinden:

Türkiye'de uzun süredir muhafazakâr gençlerin dinden koptuğu söyleniyor. Gençler deist mi oluyor, ateizme mi yöneliyor yoksa dine kayıtsız hale mi geliyor? Bunun için anketlere dayalı araştırmalar kadar gençlerin yaşama biçimleri, beğeni tercihleri, yeme içme ve giyinme kültürlerine bakmak da önem taşır. Yeter ki bunu "görme" ve "okuma" yeteneğimiz olsun. Neden muhafazakâr aile gençlerinin dinden uzaklaştığını söylüyoruz?

Dün mahkeme CHP hakkında ara karar vererek duruşmayı 8 Eylül'e erteledi. Karar ne olursa olsun önemli olan CHP kurultayının mahkemelik olacak kadar şaibe barındırdığıdır. Pavyonlar, paralar, itirazlar, şikayetler ithamlar, sataşmalar hepsi CHP'nin içinde cereyan ediyor ama CHP genel başkanına göre iktidar kumpas kuruyor! Sorun CHP'nin içinde iktidarda değil!

ABD'nin İran saldırısıyla artık tekrar hatırlamış olduk ki, uluslararası hukuk sadece zayıf devletler için geçerlidir. Büyük devletler ve büyük devletlerin himayesindekiler için uluslararası hukuk diye bir şey yoktur. Yani işlemez! Rusya Kırım'ı ilhak eder, Ukrayna topraklarını işgal eder uluslararası hukuk işlemez.

Mizah, insanlar için ilaçtır. İnsan sıkıntılarını unutur, sevinir, güler, içini tatlandırır. Siyasette de mizah çok fayda sağlar. Siyasetin çatışmacı ve gergin dünyasını rahatlatır. Bir zamanlar Erbakan ve Demirel, siyasete mizahla büyük bir renk katarlardı. Limon gibi sıkacaklar, gulu gulu dansı yaparlar, petrol var da ben mi içtim, alnımız ensemize kadar açık... Mizah, kimi zaman da kurşuna, fesada, fitneye döner. İnsanları kavgaya çağırır. Toplumları kışkırtır. Haya ve utanmanın sınırlarını yıkar. Kutsal değerleri ezip geçer. Ülkemizde yıllarca yayınlanan mizah dergileri çeşitli karikatürlerle bunları yaptı. Müslümanlar aşağılandı, ötekileştirildi ve karikatürize edildi.

İfsadın günden güne yaygınlaştığı, evlerin ekranlarla işgal edildiği, çocukların büyüklerinden koptuğu, ailelerin köksüzleştiği bir vasatta Müslümanların imtihanı da farklılaşıyor. İsmail Ceyran kaleme aldığı yazıda hem sorunlara hem çözümlere dair mesajlar veriyor. Özellikle etkilenmeye ve de bozulmaya daha açık olan çocukların üzerinde duran Ceyran, sağlam aileler kurulmadan aydınlık bir gelecek beklentisine girilemeyeceğinin altını çiziyor.

8 Şubat 1925’te Şeyh Said ayaklanması başladığında başbakan Fethi Okyar’dı. 17 Kasım 1924’te muhalif liberal parti olarak Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kurulduktan üç gün sonra Başbakan İsmet Paşa istifa etmiş ve yerine daha liberal fikirleriyle tanınan Fethi Bey başbakan olmuştu. TCF ise dine hürmetkâr, devlet kapitalizmini değil, Amerikan liberalizmini esas almıştı. Şeyh Said yargılandığı Şark İstiklal Mahkemesinde verdiği ifade de Genç Belediye Başkanı’ndan TCF’nin programını temin ettiğini ve “dine saygılıyız” ayrıca “içkiyi yasaklayacağız” maddelerinin çok hoşuna gittiğini ama onlarla muhabere etmediklerini belirtmişti. Ayrıca TCF hakkında şu ifadeleri kullanmıştı: “Kalbimizden seviniyorduk. Allah bir sebep çıkarsa da dine yardımcı adamlar kalsalar diyorduk.” (21)

Yeni kurulan Cumhuriyet’te olumsuz gidişattan rahatsız olan medrese ahalisi ve Müslüman eşraf birçok şehirde birbirinden irtibatsız ve plansız da olsa tepkiler göstermişlerdir. Bu tepkilerin en önemlisi ise bir Nakşî şeyhi olan Şeyh Said tarafından gösterildi. O 1924’te kendi tekke ve medrese bağlıları ve diğer özel davetlilerle Erzurum Tekman kasabasında kötü gidişe hal çaresi aramaya dönük kongre tarzında bir toplantı yapmıştı. Ama Hilafetin 3 Mart 1924’de hükümsüz kılınması ve yeni Cumhuriyet subayları, bürokratları ve ailelerinden başlamak üzere balolar düzenlenmesi, çiftlerin birlikte dansı, içki meclisleri ve asortikleşen giyim tarzları İslami hassasiyet taşıyan insanları oldukça rahatsız ediyordu. Bu yaşam tarzının İstanbul basınında övülmesi ve laiklik istemleri oldukça tepki topluyordu.

Şeyh Muhammed Said, Mustafa Kemal’e bağlı Şark İstiklal Mahkemesi tarafından, 29 Haziran 1925’te Diyarıbekir’de, Batıcı devrimler sürecine karşı çıktığı ve İslami yönetim istediği için 47 arkadaşı ile birlikte idam edilmişti. I. Dünya Savaşı yorgunu bir ümmet, Mart 1923’teki I. Meclis Darbesinden itibaren Batılı bir Türk ulusu yaratmayı amaçlayan kadroların tepeden inmeci devrimleri ile karşılaştı; baskılar, sürgünler, katliamlar ve idamlarla sindirildi. İtilaf Devletlerince desteklenen bir avuç Türkçü-Batıcı kadro, Müslümanların dinini, alfabesini ve örfünü değiştirmeye kalkışmıştı. Bu yabancılaştırıcı mukallitliğe karşı çıkanlar orantısız ve insafsız bir güç kullanımıyla ezildi ve büyük ölçüde de sindirildi.

Birkaç yıl öncesine kadar evlerimizde üç nesil bir arada yaşar; dedelerin sabrı, ninelerin duaları, annelerin telaşı ve çocukların neşesi aynı çatı altında birleşirdi. Ev, sadece bir barınak değil; bir mektep, bir rahmet iklimiydi. Hatta her bir ev birer mektepti demekte de bir beis yok. Bugünse zaman değişti, evler değişti, insan değişti. Yetiştiren, büyüten, öğreten, terbiye eden, edep-erkan veren evler gitti. Evler artık müfsid iklimin mevsimleriyle döneduruyor. Müslüman aile, ifsad çağının gölgesinde ağır bir imtihandan geçiyor.

Giyim biçimi, yalnızca bireysel bir tercih olmakla kalmaz; aynı zamanda kültürel belleğin, siyasal iklimin ve toplumsal gerilimlerin katman katman örüldüğü sembolik bir alan işlevi de görür. Bir toplumda bedenin kamusal alandaki görünürlüğü değiştiğinde, yalnızca kumaş oranı azalmaz; değerler yerinden oynar, normlar çözülür, anlam kayar. Çıplaklık, artık yalnızca tenin açığa çıkmasıyla sınırlı kalmaz; temsil de soyunur, simgesel örtüler dağılır. Özellikle kamusal alanda “aşırı” beden teşhiri —örneğin Türkiye’de son dönemde üniversite sınavlarına iç çamaşırını andıran kıyafetlerle katılan genç kadınlar üzerinden süren tartışmalar— yalnızca estetik ya da ahlaki zeminde açıklanamaz. Bu görünürlük; derin bir sosyolojik, psikolojik ve felsefi yarılmanın yüzeye taşınmış hâlidir.

Suriye’de yıllardır süren direnişin simgesi olan Şam, yakın zamanda yaşanan büyük bir dönüm noktasıyla sadece toprak olarak değil, kalplerin de fethine sahne oldu. Bu kutlu süreçte yaşanan olaylar, birçok insanın kalbine dokundu ve onları hakikatin peşine düşmeye sevk etti. Bunun en dikkat çeken örneklerinden biri ise, Arwa Issa isimli bir kadının ve eşinin İslam'ı seçmesi oldu. Eşi iki gün önce İslam’a girişini ilan eden Issa, birkaç saat içinde kendisinin de Müslüman olacağını duyurdu. Şam’a doğru yola çıktığını ifade eden Issa, yaşadıklarından ve gözlemlerinden derinden etkilendiğini şu sözlerle anlattı:

Bayramın içinden bir yazı kaleme almaya çalışacağım. Ama boğazım düğümleniyor. Çünkü alemi İslam’ın haline rağmen bayram nasıl olur? İşte burası beni bayağı zorlayacak! Bu Kurban Bayramı yazımı beş kavram üzere bina etmeye çalışacağım. Bunlar; Kurbiyet, i’yd, takva ve temsiliyet ve teslimiyet. Kurbiyet/Kurban; Kurban bir ibadettir. Her ibadetin dini değerler sistemi içinde Yüce Allah’a karşı kulluk görevlerini yerine getirmesidir. Ancak her ibadetin kendi içinde barındırdığı özel bir özü vardır.

Rabbimiz insanoğlunun bu şekilde ilahlığa yeltenme dönemini sadece yıl olarak değil güç ve kuvvete ulaşmasını da içine alacak şekilde “kendisini müstağni gördüğünde” şeklinde ifade ediyor. (Alak suresi 6,7) Fakat biz yine de buradan ortalama olarak yaşını da çıkarabiliriz. Hatta hangi yaş olduğundan önce hangi yaşlar olmadığını daha kolay çıkarabiliriz. Mesela çocukluk dönemi değildir. Yaşayabilme imkânı sadece ebeveyninin ve çevresinin elinde olan bir çocuğun firavunlaşması söz konusu değildir, çünkü hiçbir açıdan müstağni değil başkaları sayesinde ayakta kalabiliyor.

Elbette Siyonist soykırımcı katillerden merhamet beklemek boşunadır ve bizler yıllar yılı bu kâfirlerin hiçbir insani değer gözetmediğine şahitlik edip duruyoruz. Daha da kötü olanı, bunca zamanda bu Siyonist katillerin özellikle Müslümanların mübarek günlerinde ve gecelerinde gâvurluklarını artıklarına yani böyle zamanlarda daha da azıp kudurduklarına şahitlik ediyoruz. Fakat böyle günlerde biz tatil yaptığımız için acaba bunlar da bir ara verirler mi diye aklımızdan geçmiyor değil.

Ses itibariyle birbirine benzeyen, ancak anlamları ayrı olan üç kelime vardır ki, bunları muhasebe, mübahase ve musahabe diye sıralayabiliriz. Muhasebe hesapla ilgili olup, bu işle iştigal edenlere de muhasip denir. Mübahase ise bahisleşmek, karşılıklı konuşmak mânâsındadır. Üçüncüsü olan musahabeye gelince, o da doğrudan doğruya sohbetle alakalıdır. Aynı kelimenin bazı kitaplara isim olarak verildiğini de biliyoruz. Mesela son vak’anüvis Abdurrahman Şeref Efendi ile Yahya Kemal Beyatlı’yı zikredebiliriz. İkisinin de “Tarih Musahabeleri” adıyla kitapları bulunuyor.

İbnülemin Mahmud Kemal Bey, ünlü tarihçimiz Ahmet Cevdet Paşa hakkında şöyle bir değerlendirmede bulunuyor: Cevdet Paşa, medrese tahsilini Fatih Camii’nde tamamladı. Aynı zamanda Çarşamba’da irşadla meşgul olan Kuşadalı İbrahim Efendi’nin yanına gidiyor ve tarikatinden hissedar olmak istiyordu. Dolayısıyla Kuşadalı’nın meclisine yıllarca devam etti, fakat hiçbir feyze ve fütuhata nail olamazdı. Bir gün Kuşadalı İbrahim Efendi hazretlerine şöyle dedi:

Bir süre önce halamın kabrini ziyaret etmek üzere gittiğim Edirnekapı Şehitliği’nde, bazıları yerle yeksân olmuş mezarların arasında yürürken Ömer Rıza Doğrul’un kabrine rastladığımda çok şaşırmıştım. Şaşkınlığımın sebebi, kabri, etrafındaki “şöhretsiz” insanlarla tamamen alakasız biçimde, kendi başına ve yapayalnız gördüğüm içindi. Garip, ama demek ki başka bir beklentiye girmişim. En azından, yolun karşı tarafında yatan meşhur kayınpederi Mehmed Âkif Ersoy’un yanında-yöresinde bir yerdedir diye hayal ettim herhalde.

Her hac mevsiminde, yanık yürekler Mekke-i Mükerreme’de cem olduğunda tekrar tekrar dönüp okuduğum kitaplar vardır. Onlardan biri, Malcolm X’in hac izlenimlerini ihtiva eden “Hac Yolunda 1964 Günlükleri” (Ekin Yayınları, 2019). Bilhassa Arefe Günü hacılar Arafat’ta toplandığı zaman kitabı açarım, eski usulle “tefeül” yaparak herhangi bir yerinden içeri süzülürüm. Şimdi bu yazıyı yazmak için bilgisayar başında oturduğumda açtığım yerde şurası çıktı mesela: “Yaptıklarını taklit etmeye çalıştım. Beceremediğimin farkındaydım.

Hiç unutamadığım bir akşamdır: 2008’in sonbaharında, kıymetli kardeşim Burak Bahadır Bilgin’le köşe-bucak Kıbrıs’ı adımladığımız seyahat sırasında yolumuz Lefke’ye düşmüştü. O dönemde Kıbrıs’ta açık -ve namaz kılmaya uygun biçimde temiz- cami bulabilmek ciddi meseleydi. Akşam namazını kılabile-ceğimiz bir yer ararken uzaktan bir minare fark ettik, hemen direksiyonu o tarafa kırdık. Camiye ulaştığımızda, son cemaat mahallinde bir adam tekbir almak üzereydi. Kendisini durdurduk, “cemaat yapalım” dedik. Kabul etti, beni de imamete geçirdi.

Neredeyse iki senedir gece gündüz demeden, bayram filan aldırış etmeden İsrail terör devleti Gazze’deki soykırıma, katliama, vahşete devam ediyor… Bütün dünya seyrediyor… Ama bu böyle gitmez, gidemez! Böyle giderse insanlık insanlığını yitirir. İnsanlığın bitmediğini, insanlığın insanlığını yitirmediğini gösteren cirmi küçük ama anlamı ve sonuçları büyük bir eylem yapıldı geçen hafta Gazze açıklarında.

1.İsrail isimli terör organizasyonuyla kim savaşırsa savaşsın, kim ona bir zarar verirse versin fark etmez. Yerim İsrail’in karşısı, yanım İsrail ile çatışanın yanıdır. Bu, tartışmaya kapalıdır. 2. İran, İsrail ile savaşırken yanım sadece bu ilk maddeden hareketle İran’ın yanı değildir. İran’ı destekliyor olmamın iki net gerekçesi daha vardır. Bunlardan ilki İran halkı ile dayanışma ihtiyacı içerisinde olmamdır. İkincisi ise komşumuz İran’ın bir “failed state” olması, şu aşamada düşmesi, yenilmesi, başarısızlığa uğraması, Türkiye açısından çok büyük tehditler ve tehlikeler barındırmaktadır.

Dervişe “dert nedir?” diye sormuşlar. Derviş bu kez cevap vermeye hazırlıklı da değilmiş, hevesli de. “Boğulmaktır” diye kestirip atmış. Soran konuşmaya pek hevesliymiş. “Zorda kalmaktır diyenler de var” deyip ilerletmek istemiş sohbeti. Derviş bu kez de “zorda kalmanın esası tıkanmak, tıkanmanın esası boğulmaktır. İnsan dediğin pek meraklıdır kendini dert sahibi etmeye. Dertle tıkanıp da boğulmaya. Hâlbuki derdinin dert etmeye değmeyeceğini bir anlasa rahata eriverecek de nefes alacak” diye çözülmüş bu kez.

Kurulduğu günden beri varlığını ABD ve İsrail düşmanlığına dayandırmış olan İran’ın şimdiye kadarki tarihinde ilk defa İsrail ile gerçek bir savaşın içine girmiş olduğuna şahit oluyoruz. Tabii ki söz konusu tarihten bu yana gelen düşmanlık tek taraflı değildi. ABD’nin Ortadoğu içindeki bütün güvenlik söylemleri İran’ı bir tehdit olarak görmek üzerine kuruluydu. İsrail’in İran’ı tehdit ve düşman olarak gören söylemleri ise çok daha güçlüydü.

İlk uygulaması Hz. Adem’in çocuklarıyla başlamış olan kurban ritüelinin tarih boyunca aldığı şekiller insan zihninin gelgitlerini izlemek açısından çok önemli bir olaydır. Tamamen Allah’a yaklaştırmak üzere, ama bu esnada Allah’ın her şeyin mutlak maliki olduğunun şuuruna vardırmak üzere bir tür eğitim olarak teklif edilmiş olan kurbanın zamanla farklı kültür ve toplumlarda aldığı şekiller, insanın Allah hakkında en bilgili olduğu andan en cahil olduğu anlara (veya tersi) geçişlerin hiç de kapatılamadığını gösteriyor.

Kurban özü itibariyle insanın Allah’a yaklaşmasını ifade eden bir eylem, bir ibadet. Hayvan keserek, yani kan akıtarak yapılan kısmı dolayısıyla tarih boyunca çok farklı yorumlara veya algılara konu olmuştur. Hz. İbrahim’in kurbanının farkı ilk insandan beri var olan bir kurban geleneğinin sadece bir tekrarı veya zaten bilinmekte olan bir kurbanın Hz. İbrahim için emsalsiz bir imtihan kılınmak üzere yaşanmış olmasıdır. Yoksa Hz. İbrahim’den önce de kurban var. İlk insanın iki evladının, Habil ile Kabil’in kurban tecrübesi Kur’an’da da zikredilir. İnsan kurban etmek Allah’ın insanlara teklif ettiği kurban ibadetleri içinde yer almaz.

Bir iddiayı dinledim; iddia sahibi, “faiz ancak mal değişiminde olur, para alım satımında veya borçlanmalarında faiz olmaz; çünkü Bakara suresinin 279. Allah Teâlâ ‘faizden vazgeçer tevbe ederseniz mallarınızın aslını alabilirsiniz’ buyuruyor” diyordu. İddia sahibi şunu da diyordu: “faizle ilgili âyette mal kelimesi geçiyor, para geçmiyor, bankalar da para/kredi verdikleri kimselerden zaten faiz almıyorlar, enflasyon farkı ve biraz hizmet bedeli alıyorlar…” Bu iddia şuna benziyor:

Siyonist işgalin sadece Filistin için değil tüm İslam âlemi için bir tehdit olduğunu yıllardan beri anlatmaya çalışıyoruz. Orada işgale karşı kararlılıkla sürdürülen mücadelenin de sadece Filistin topraklarını ve halkını değil bütün İslam alemini ve Müslüman halkları savunduğunu da vurgulamaya çalışıyoruz. Üzerinde durduğumuz iki önemli gerçek daha var. Biri, Filistin topraklarındaki siyonist işgalin Batı emperyalizminin ortak bir cephesi olduğu ve buradaki işgal rejimiyle birlikte Batı emperyalizminin ortak bir savaş yürüttüğü. Diğeri de işgal rejiminin, her ne kadar askeri teknolojide çok ilerlemiş olan ABD’yi ve muhtelif Avrupa ülkelerini arkasına almış olsa da gücünü aslında kendi imkanlarından değil İslâm âleminin zaafından aldığı.

Gazze’de yaşananlar bize ABD’nin ve çağdaş Batı’nın emperyalist politikasına yön veren zihniyeti sanıyorum yeterince tanıttı. Sergilenen korkunç vahşet insanlık adına utanç verici bir durumdur. Ama ABD ve Batı emperyalizmi bu vahşeti desteklemeye ve her türlü yardımda bulunmaya devam ediyor. Siyonist katiller bir yandan sivil halka yönelik muhtelif vahşi saldırılarını ve katliamlarını mutat yani rutin bir şekilde sürdürüyorlar. İşin kötü tarafı da katliamların ve cinayetlerin böyle rutin hale getirilmesi suretiyle normalleştirilmesi.

İnsanlık tarihinin gelmiş geçmiş en kanlı ve üç kıtaya yayılmış savaşlar zinciri olan 2. Dünya Savaşı birçok mağduriyeti de beraberinde getirdi. Yahudiler, Çingeneler ve Slavlar ile bazı milletler savaş boyunca katliamlarla burun buruna gelmekten kurtulamadı. Toplama kampları, katliamlar ve insanlık dışı muameleler sıradanlaştı. İnsanlık barıştan sonra yaşanılan vahşetlere sesini yükseltme imkânı yakaladığında diğer milletlere yapılan zulümleri görmezden gelen Batı(!) yalnızca Yahudilerin “soykırım”a ecnebi lisanlarındaki halleriyle Holocost veya genocide’e uğradığını kabul edecek ve Yahudi ırkını merkeze alan bir “mağdur edebiyatı” savaş sonrasında dünya milletlerinin zihinlerini Holywood kanalından tutuşturup kavuracaktı.

Türkiye 1923’ten beri “tarih bunalımı”ndan muzdariptir; daha doğrusu, 2. Meşrutiyet’in ilan edildiği 1908’den beri. Bugün tarih ders kitaplarımızdaki en inatçı tarih klişelerin bir kısmının Meşrutiyet devrinde boy verdiğini biliyoruz. Mizancı Murad’dan tutun da Ahmed Refik’e kadar uzanan ve bu yolla Cumhuriyet devrine bağlanan Meşrutiyet dönemi tarihçiliği beraberinde birçok önyargı ve yanlışı da günümüze taşımış oldu. Mesela Sultan II. Osman’ın “Genç Osman”, Sultan İbrahim’in “Deli İbrahim” yapılması yahut güya Tophane semtindeki Takiyüddin rasathanesinin topa tutularak yıktırılması iddiaları bu dönemin hazin miraslarındandır.

Musul’un tapusunun elimizden resmen çıkışının 99. yıldönümündeyiz. 5 Haziran yas günü ilan edilmeli. O Musul ki hem Türkler ve Kürtlerin ortak toprağı ve Anadolu beşerî coğrafyasının tabii bir uzantısıydı, hem de altından petrol fışkırıyordu (şimdi buna doğalgaz da dahil oldu). Bilelim ki Cumhuriyet döneminde toprak kaybettik ve o vatan toprağı bizde olsaydı 99 yıldır petrolomüzün beşte birini iç piyasaya satıyor, kalanını da ihraç ediyor olurduk. Çorak bir araziden değil, günde 4 milyon varil petrol çıkarılan bir ‘toprak’tan bahsediyoruz ey milletim.

Hep konuşulur. ‘Fitne devrindeyiz’ diyerek amel işleme yerine mazeretlere sığınılır. Bizim her hâl ve şartta müracaat kaynağımız Ayetler ve Hadislerdir. Fitne bölümüne baktığımdaki bazı bilgileri zaman zaman sizlerle paylaşacağım İnşallah. Resulullah aleyhisselam buyuruyorlar ki: “Yakında büyük fitneler olacak, o fitnelerde (yerinde) oturanlar ayaktakilerden, ayaktakiler yürüyenlerden, yürüyenler koşanlardan, daha hayırlı olacaklar. Kim o fitne içinde bulunmuş olursa, ondan uzak dursun. O zaman bir iltica yeri, sığınacak mekân bulursa ona sığınsın.”

Bizi, sahip olduğumuz her nimetin değerini içtenlikle idrak etmeye, alıp verdiğimiz her nefesin şükrünü eda etmeye davet eden samimi, sımsıcak ve açık yürekli bir otobiyokrafik roman: Tütün Yaprağı. Çocukluk ve gençlik yıllarına tütün yapraklarının geniz yakan ağır kokusu sinse de, kırgınlıkları ve kırılmaları geride bırakarak hayatı ileriye doğru yaşayan, “vakti kuşanma” bilinci ile ömrünün bahar yıllarını çoğunlukla cami avlusunda, minare gölgesinde ve seccade teslimiyetinde geçiren kalbi yaralı bir gencin hayat hikâyesi… Aktardığı bir alıntıda kendini bulduğu üzere, ‘çocukluğunu yaşamadan büyüyen, saçlarındaki aklar yaşamadan geçirdiği acı yılların eseri olan ve her bir telinin bedeli ağır ödenen’ bir serencam… Büyüdükçe yüreği de büyüyen, hayatın yükünü sırtında değil kalbinde taşıyan, derdi davası, davası da derdi olan,

3 Şubat 1932'ye rastlayan Kadir Gecesi'nde Ayasofya'dan başlatılan "Ezan yasağı", İsmet İnönü döneminde daha sıkılaşmıştı. CHP, "Arapça ezan okuyanlar kamu düzenini bozuyor" gerekçesiyle 2 Haziran 1941'de çıkardığı kanunla, ezan-ı aslî ve kamet okuyanlara 3 ay hapis ve 200 liraya kadar para cezası getirmişti.[1] "200 lira"yı günümüze uyarlayarak bu cezaların "hafif" olduğunu zannetmeyin. Başka bir CHP zulmü olan 6 liralık "yol parası"nı veremeyenler, 6 gün kazma kürekle yol inşaatında çalıştırılıyordu.

İnsanın dünyada olup bitenlere ilgisiz kalması, mazlumlara yardım elini uzatmaması mümkün değildir. Özellikle evrensel bir dinin mensubu Müslümanların, çevrelerinde olup bitenlere bigane kalmaları düşünülemez. Bunun yanında bütün insanlarda olduğu gibi Müslümanların da ayrıca kendi içlerine yönelmeleri aynı şeklide varoluşsal bir gerekliliktir. Her bakımdan iç ve dış dengesi diyebiliriz buna. Mevlana bunu pergel metaforuyla anlatır. Bir tarafı sabit, bir tarafı ise alemi gezen pergel. Dış düşmana karşı verilen bir savaştan dönerlerken peygamberimiz (s.a.v) arkadaşlarına "büyük cihaddan küçük cihada dönüyoruz" buyururken bu dengeye dikkat çekiyor.

Sanırım bayramları coşkuyla geçirdiğim günler, her şeyi toz pembe gördüğüm, yakın-uzak çevremde olup bitenleri tam algılayamadığım çocukluk zamanında kaldı. Özellikle son yıllardaki bayramları düşündükçe keşke hiç büyümeseydim diyorum o yüzden. Bir komşuyu ziyaret ederken, bir arkadaşın evinde bayram şekeri alırken ya da kurban keserken, bir parça kurbanlık eti pişirip yerken yahut fakirlere dağıtırken aynı sevinci, aynı coşkuyu yaşardım belki de kim bilir! Ne yazık ki etrafımı adam akıllı algıladığım günden beridir şöyle ağız tadıyla bir bayram geçirdiğimi hatırlamıyorum.

Gazze'deki insani dram 2.yılını tamamlarken, büyük bir insanlık cephesi açıldı Filistin lehine. Her milletten insanın yer aldığı Gazze Barış Konvoyu tüm dünyadan toplanmış gelmiş Gazze'nin kapılarına dayanmışken... Birdenbire İran'ı bombalamaya başladı Siyonist İsrail. Hem de eş zamanlı olarak üst düzey 78 İranlı komutanı infaz ettiği sıralarda. Hamaney dışında eski idarecilerden neredeyse kimsenin kalmadığı bu feci infazlar sarmalından kısa süre sonra, İran da İsrail'e cevap vermeye başladı.

İtalya'dan 12 kişilik mürettebatıyla kalkan vicdan gemisi Madleen, hepimizin yüreğini de taşımaktaydı Gazze'ye. Lakin tıpkı Mavi Marmara Gemisi'nin yaşadığı akıbette olduğu gibi, uluslararası sularda İsrail tarafından yolu kesilerek baskına uğradı. Barış aktivistleri tutuklanarak, Aşdod'a getirildi... Bu arada enteresan bir detay olarak, gemiyi işgal eden İsrail askerleri, aktivistlere 7 Ekim 2023'te yaşanan olayları göstermişler. İzlettirmişler. Oysa 7 Ekim'den bu yana resmi rakamlarla söylersek katledilen Gazzelilerin sayısı 54.607'ye ulaştı. Bu ölümler içinde yarısına yakını çocuklardır. Ve öldürülenlerin hepsi sivildir.

Yüreğimiz dopdolu tıpkı Resulullah (sav) efendimizin Hz. Ali'ye yönelttiği soruda olduğu gibi: Bir kalp, hem eşini, hem çocuklarını çok seven bir kalp, aynı zamanda Hz. Peygamberi ve Cenab-ı Allah'ı nasıl aynı anda sevebilir? Sanki bir kuantum sorusu gibi... Hepsi aynı anda aynı yerde ve her yerde ama istikamet Tek... Kalbin genişliği ve berzahları yani kısımları neredeyse sonsuzluğu hatırlatır. O kadar çok şey sığar ki içine kalbin, düşündükçe şaşırır insan aklı... Kalbin sınırları hakkında en çok da bayram günleri düşünürüm ben ve bir türlü cevabını bulamam bu sonsuzluğun.

İşgal, yağma ve cinayet üzerine kurulan İsrail, şimdi bunu Orta Doğu çapında genişletiyor. Uzun yıllar Suriye, Türkiye, İran, Hizbullah ve Hamas ortak paydasında İsrail'e karşı ciddi bir tavır vardı. Bu nedenle Filistin toprakları dışına çıkamıyordu. Arap Baharı, büyük bir kırılmaya yol açtı. Suriye'deki iç savaş ile beraber İsrail'e karşı oluşan bu beraberlik de bozuldu. Suriye'ye İran milis ve askeri kuvvetleri girdi. Muhalefete ve Türkiye'ye karşı savaş açtılar. Haşdi Şab'i milisleri katliamlar yaptı. IŞİD ve El-Kaide de. Rusya ve ABD bölgeye girdi.

Bayram, kadim bir gelenek. Bütün toplumlarda var. Çağlar ve toplumlar değişse de devam edip gider. Çünkü insanların ve toplumların dünyasına anlam verir. Bu açıdan evrenseldir. Toplumlara ve insanlara hayatı anlamlı hale getirme fonksiyonlarını icra ederler. İslamiyet'te iki ana bayram var. Ramazan Bayramı ve Kurban bayramı. Son din, bayramın evrensel anlamını yılda iki defa geniş ritüellerle yerine getirir. Hz. İbrahim'in kadim kurban kesme ritüeli Kurban Bayramının en önemli anlamı.

İsrail'in İran saldırılarını ABD/batı desteği olmadan gerçekleştirmesi mümkün değildir. ABD'nin en azından istihbarat, silah mühimmat ve yakıt desteği olmadan İran'ı vurmasının mümkün olmadığında tüm uzmanlar aynı görüşte. İsrail'in kullandığı silah ve mühimmatın ABD'den gönderilmesi bir yana sadece yakıt ikmali bile ABD'nin saldırılara destek verdiğinin en kesin delilidir. Uzmanlar, 'İsrail uçaklarının İran hava sahasına gidip dönecek kapasitesi yoktur. İsrail'in havada yakıt ikmali yapacak tanker uçağı da yoktur.' diyor.

İsrail'in İran'a saldırısına seyirci kalan İslam dünyası özellikle Arap yönetimlerinin tutumu bana Namık Kemal Zeybek beyin yazdığı şu hikâyeyi hatırlattı: "Olay Midyat'tan... Midyat dağlarındaki zalim ağanın bostanından sıcak bir yaz günü kavun-karpuz alıp (veya çalıp) yiyen biri Müslüman, biri Süryani Hıristiyan, biri de Yezidi üç arkadaşın başına gelenler... Ağa suçüstü yakalamış ama bakmış ki onlar üç kişi kendisi yalnız...

Uluslararası sularda bir İsrail gemisine müdahale edilse, içindekiler tutuklansa ve gemiye el konsa dünyada kopacak gürültüyü tahayyül edebiliyor musunuz? Tam tersi oluyor. İsrail, uluslararası sularda seyreden bir gemiye el koyuyor, içindekileri tutukluyor ve dünya kimi diplomatik açıklamalar dışında hiçbir şey yapmıyor. Siyonizm dünyayı esir almış durumda.

Özgür-Der’in organize ettiği program çerçevesinde, bayramdan beş gün önce Yavuz Karaoğlu kardeşimle birlikte Diyarbakır’dan yola çıktık. Devrim öncesinde defalarca ziyaret ettiğimiz bu topraklara, devrimden sonra ikinci kez adım atıyorduk. Her seferinde farklı bir hissiyatla yoğrulsak da, İslam coğrafyasının herhangi bir beldesine yapılan her yolculuk; insanın kopmuş bir parçasına yeniden kavuşmasının verdiği heyecanı ve mutluluğu taşıyor. Aynı zamanda bu yolculuklar, kardeşliğin ve ümmet olmanın hakiki anlamını yeniden derinden idrak etme imkânı sunuyor.

Sizi bilmem ama şu çözüm aşamasında benim kafama takılan en önemli meselelerden birisi budur. Benim için silahların bırakılmasından, Terörsüz Türkiye söyleminden daha önemlidir; Kürtler Kemalist ilkeler üzerine ant içmeye, heykellerinin önünde arzı endam etmeye, okullarda çocuklarına Kemalist martavalların dayatılmasına itiraz etmeyecekler mi? Aslında bu mesele bu ülkedeki bütün Müslümanların birinci meselesidir, sadece Kürtlerin değil.

Hem de aslanlar aslanı Yahya Sinvar’ı arkadaşının dilinden dinlemek elhamdülillah bizim için büyük bir kazanç oldu. Gazze mitingi için Siverek’teyiz. İki yıl boyunca Gazze için yapılan etkinliklerde birçok Filistinli kardeşle beraber olduk. Zaten Kutlu Doğum etkinliklerinde Filistinliler hiç eksik olmamış, onları dinlemiş ve müstefid olmuşuzdur. Hepimiz Şehid Yahya Sinvar hakkında çok şey okuduk, dinledik, izledik Fakat Yahya Sinvar tarafından görevlendirilen, yakın arkadaşı Süheyl bin Hasan’ı dinlerken buram buram Yahya Sinvar’ın kokusunu aldık.

Abartmıyorum, Allah’a sığınırız abartmaktan. Gerçekten öylesine büyüksün, öylesine muhteşemsin ki ey Gazze, düşmanlarına baktıkça bunu çok daha iyi anlıyoruz. Siyonistler zaten dünyanın tamamı için belaların başında geliyor ve hepimizin bildiği üzere sadece israil denilen terör devletiyle sınırlı değil, ahtapot gibi bütün yönetimleri kuşatmış durumda. Bugün dünyanın tartışmasız süper gücü olan Amerika’yı Siyonist israilden ayrı düşünmek mümkün olmadığı gibi İngiltere, Fransa ve Almanya gibi Avrupa’nın büyükleri de Gazze’nin karşısındaki yerlerini almış durumdalar.

Osmanlı tarihinin, belki de İslam tarihinin en önemli ve neticesi itibariyle en dikkat çekici hadiselerinden biri de İstanbul’un fethidir. Bizde her yılın 29 Mayıs’ında fetih kutlamaları ve bir takım kültürel faaliyetlerin yapılması gelenek haline gelmiştir. 1953 yılı bu şanlı fethin 500. yıl dönemi olması dolayısıyla en gösterişli ve şâşaalı törenlerin o tarihte yapılması gerekiyordu. Heyhat! Böyle anlı şanlı kutlama merasimleri maalesef gerçekleştirilemedi. Komşumuz (!) Yunanistan’ı gücendirmemek için göstermelik birkaç merasimle yetinildi. Devrin Cumhurbaşkanı ve Başbakanı bile böyle son derece önemli bir günde Ankara dışına çıkma, kimselere görünmeme ihtiyacı duydular.

Gazze’de yaşanan soykırım ve Siyonist işgalcilerin yol açtığı insanlık dramı, İsrail toplumunda başından beri zaten var olan “hakikatten kaçma” eğilimlerini zirve noktasına çıkarmış görünüyor. Yapılan son anketler, bu durumun en açık göstergesi: İsrailli kamuoyu araştırma firması Geocarto-graphy’nin ABD’deki Pensilvanya Eyalet Üniversitesi için düzenlediği ankette, Gazze’de yaşayan yaklaşık 2,2 milyon Filistinlinin zorla yerlerinden edilmesini destekleyen İsraillilerin oranı yüzde 82 çıktı.

Dervişe sormuşlar: “İmtihan nedir?” Güzel bir günündeymiş. “Beni imtihan etmek niyetinde misiniz?” diye cevap vermiş derviş. Sonra anlatmaya başlamış. “Altın ateşte, insan mihnette belli olur” dermiş eskiler. Kulun imtihanı ne kadar ağır olursa sevabı da o denli çok olur diye düşünmüşler. Doğrudur bu. Doğrudur ama tek cevap değildir. Daha doğrusu imtihan nedir sorusunun cevabı değildir bu cevap. Kulun mihnete düşmesine “bela” derler. İmtihan bela ile başlamaz ki “imtihan nedir” diye sorulduğunda “zorluklara sabretmektir” diye cevap verelim. O olsa olsa “imtihanda nasıl davranmak gerekir, imtihanı geçmek için ne yapmak lazım gelir?” sorusunun cevabı olur böylece.

Hac mevsimi ve Kurban Bayramı İbrahimi dinlerin ümmetlerinin kendi aralarındaki yüzleşmenin veya karşılaşmanın bir şekilde gerçekleştiği bir büyük olaydır. Günümüz dünyasında aralarında cereyan eden kavgalar, savaşlar ve tartışmalar bir bakıma 3500 yıl öncesine kadar giden olayların günümüze kadar gelen yansımaları. O olaylar esnasındaki konumlanmalar, sonrasındaki ayrışmalar günümüzde her birine adeta iyice yerleşmiş, oturmuş kişiliklerine, karakterlerine uygun roller yazıyor. İsrail’in bugün Gazze’de, Batı Şeria’da Filistinlilere reva gördüğü muameleler ve ABD’nin buna verdiği sınırsız destek, Avrupa’nın onaylayıcı ve destekleyici sessizliği, İslam dünyasındaki münafık liderlerin sınırsız suskunlukları ve el altından destekleyici tutumları…

Siyaset özü itibariyle ahlaki bir eylemdir. İnsanın dünyayı değiştirmeye başladığı andan itibaren gerçekleşmeye başlayan bir varoluş biçimi. Bütün yaratılmışlar arasında dünyayı değiştirmeye, olduğundan farklı bir hale getirmeye dönük bir irade ortaya koyabilecek insandan başka bir varlık yok. İnsana bu özelliği de Allah tarafından bir emanet olarak verilmiştir. Bu emaneti yüklenip dünyayı değiştirmeye atılan insanın önünde iki seçenek vardır. Ya dünyayı imar edecektir veya bozgunculuk-yolsuzluk yaparak olduğundan daha kötü hale sokacaktır.

Beşir Atalay’ın tam da yaşadığımız dünyayı daha iyi hale getirmek üzere İslamcı bir temelde siyasal mecrada yol almış bir insan olarak anıları üzerine düşünürken Taha Abdurrahman’ın “Ahlakın Birliği İlkesi ve Siyasetin Ahlakı” isimli konferansının davetiyesi düştü mesaj kutuma. Prof. Dr. Mehmet görmez Hoca’nın başkanlığını yaptığı İslam Düşünce Enstitüsü geçtiğimiz Temmuz ayında seri konferans ve toplantılarla ağırladığı Fas’lı ünlü İslam düşünürü Taha Abdurrahman’ı bir kez daha ağırlıyor. Üstelik bu sefer Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde ve konu Siyaset ve ahlak ilişkisi.

Kendimi içlerinde hissettiğim İslamcı Müslümanların vazgeçilemezleri arasında birlik, hilâfet ve şeriat vardır. İdeal birlik, ümmetin (bütün Müslümanların) tek bayrak, tek vatan ve tek yönetim içinde birleşmesidir; lakin bunun tarih boyunca kâmil manada bir türlü gerçekleşemediğini biliyoruz. Engelin, hem dıştan hem de daha üçüncü ve dördüncü halifeden başlayarak içten kaynaklandığını da biliyoruz.

Bugün yani 31 Mayıs 2025 tarihi Mavi Marmara katliamının 15. yıl dönümü. Siyonist katillerin Mavi Marmara katliamlarının 15. yıl dönümünü idrak ettiğimiz bu günde işgalci canavarlar Gazze’de korkunç katliamlar gerçekleştiriyor. Şunu en başta ifade edelim ki eğer o zaman Mavi Marmara hedefine ulaşabilseydi, belki de siyonist katillerin Gazze karşısında bu derece cüretkâr olması mümkün olamayacaktı. Yahut Mavi Marmara katliamı sonrasında insanlık, siyonist vahşeti iyi tanımak ve yakın takibe almak için erken harekete geçseydi onun böyle bir soykırım gerçekleştirmesinin önüne geçilmesi de belki mümkün olabilirdi.

Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan, 31 Mayıs 2025 tarihli bir X paylaşımında bir kere daha i’lerin noktalarını ait oldukları yere koyarak son derece net bir yakın tarih panoraması çıkarmış. Ne demiş, beraberce okuyalım tek bir kelimesini atlamadan: “CHP zihniyeti, milletimizin asırlara sâri mazisini sahiplenmek yerine reddimiras yaparak bu ülkenin tarihini 100 yılla sınırlandırdı.

İstanbul’un fethinin 572. yıldönümündeyiz. Fethi çok konuştuk ama fethin kutlamalarının bir başka fethi başlattığını ise konuşamadık. Cumhuriyet tarihinin içinde belli dönüm noktaları vardır. Ekonomik değil, kültürel kırılma noktalarıdır bunlar. Onlardan biri, 1950’lerde yakalamıştır Türkiye’yi. Şimdi 572 yıl önceye değil, 72 yıl önceye uzanıp beraberce bakalım tarihin penceresinden.

Fetih, “Müslümanların ülke veya şehirleri i’lâ-yi kelimetullah amacıyla İslâmiyet’e açmaları, İslâm devleti idaresine almaları” demektir. Fetih; hayat suyu diyeceğimiz İslâm’ın inkâr yüzünden kuruyup çöle dönmüş insan yüreğine inen huzurdur, ferahtır. Fetih; İnsana İslam mutluluğunu ulaştırmak için insanla İslam arasındaki engelleri kaldırmak gayesiyle yapılan cihadın, istila ve sömürü gayesiyle yapılan ‘işgal savaşı’nın derin farkını da ortaya koyar. Cihad ile savaş arasında nasıl bir fark varsa, fetih ile işgal arasında da öylesine bir fark mevcuttur.

Peygamber Efendimizin sünnetini düşünürken uygularken hepimizin ihmal ettiği, uygulamadığı ve “nefs muhasebesi” yapmadığı hususu, Abdülaziz Kıranşal kardeşimizin önemli bir yazısını düşünerek iç dünyamıza dönerek okuyalım. “Eğer Müslümanlar olarak, sakal bırakırken, suyu üç yudumda içerken, tabağın dibini sıyırırken sünneti hatırlıyor da siyasette, kanunlarda, hukukta, aile hayatında, ekonomide, eğitimde Hz. Peygamber’in sünnetini aklımıza bile getirmiyorsak biz Hz. Peygamber’i (s.a.s) tam olarak anlayamamışız demektir…

Hakikat ötesi olarak tarif edilen; belirsizlikler, dezenformasyon ile dolu bu yüzyıl belki de insanlık tarihinin en karanlık çağı. Dünyanın gözü önünde İsrail tarafından Gazze’de işlenen soykırım ve savaş suçları, uluslararası kurumların çaresiz kaldığı, güçlünün haklı güçsüzsün suçlu sayıldığı, algının gerçekleri perdelediği, yalanın kol gezdiği, sapkınlıkların, aile içi şiddetin yükseldiği 21. yüzyıl türlü sorgulamaları da beraberinde getiriyor… Batı’dan ithal “evrensel değerler”in ve “ahlak” anlayışının bırakın dünya üzerindeki sorunlara çözüm getirebilmesini kendisine dahi faydası olamadığına küresel salgın döneminde hep birlikte şahit olmuştuk.

Dersimiz Kâfirûn Suresi: Mekke’de nazil olmuştur. Rivayete göre, Kureyşliler Resulullah’tan (s.a.) bir sene kendi ilâhlarına tapmasını, bir sene de kendilerinin onun ilâhına tapmalarını teklif etmişler; Peygamberimiz de, “Allah’a bir şeyi ortak koşmaktan yine O’na sığınırım!” demiş; bu defa Kureyşliler, “Bizim ilâhlarımızdan bazılarını istilâm et (öp, el sür), biz de seni tasdik edip ilâhına ibadet edelim” demişler; bunun üzerine Kâfirûn sûresi inmiştir. Sureye “Beraet, İbadet, Din, İhlâs” adları da verilmiş; Kâfirûn ile İhlas’a “İhlaseyn” denilmiştir.

"Bileklerini keserek intihar etti" diye iftira atılan Sultan Abdülaziz Han'a yapılan darbenin; gerektiği kadar konuşulmadığı kanaatindeyim. 27 Mayıs 1960 hıyaneti, Cumhuriyet dönemindeki "ana darbe"dir. Sonrakiler, bunun taklididir. Ancak rejim değişikliğinin; "millet"i de değiştirmediği dikkate alınırsa, 30 Mayıs 1876 darbesinin, Türk milletine yönelik ilk "Yeni Tip Haçlı Seferi" olduğu görülür. Onun içindir ki, Abdülaziz Han'ın neden vahşice saf dışı bırakıldığını anlamayan, aynı zihniyetin ürünü olan İttihatçıların, Abdülhamid Han'ı; kime hizmet için devirdiğini de anlayamaz.

Zaman değiştikçe toplumların bazı sosyal davranış kalıplarının değişmesi kaçınılmazdır. Bu yüzden "değişmeyen tek şey değişimdir" demişler. Bunun yanında toplumların sabiteleri de var. Yani bazı şeyler de değişmez. Zaman üzerlerinden geçip gider sadece. En fazla bir rüzgar gibi tozunu toprağını alır onların. Zaten "Rûzgar-Rüzgar" da Farsça bir kelime olarak zaman demektir. Zaman rüzgarı, ağacı yerinden sökemese de yapraklarını döker, özellikle kuruyanları. Dolayısıyla sosyal hayatın bazı kuralları, davranış biçimleri artık işlevsiz hale gelmişlerse, ruhlarını yitirmişlerse, zamanın ruhuna ayak uyduramıyorlarsa değişirler, hatta tamamen ortadan kalkarlar.

Cumhuriyetin kurulduğu süreci, dünyanın o zamanki egemen anlayışını ve o genel konjonktürün yerel süreçler üzerindeki belirleyiciliğini biliyoruz, anlıyoruz. Bir kere "mağluplar galipleri taklit ederler" diye bir evrensel kural koymuş İbn Haldun. Malum, biz o sürecin mağluplarıydık ve bizim de içinde olduğumuz modern dünyayı Batılı galipler arzularına, kendi yönetim tarzlarına göre dizayn ediyorlardı. Ortadoğu'daki bütün cumhuriyetlerin Fransa'ya, bütün krallıkların da Britanya'ya işaret ettiğine bakarsanız ne demek istediğimi anlarsınız. Bizim de o altüst oluş sürecinde alternatif üretecek bir gücümüz olmadığı için ister istemez bu seyl-i hurişana kapıldık.

Geçenlerde bir televizyon programına konuk olmuştum ve program çerçevesinde Kürtlerin tek parti yönetimi döneminde yaşadıkları mağduriyetlere ilişkin sorulara elimden geldiğince kısa cevaplar vermeye çalıştım. Oysa mağduriyetler programlara, ciltler dolusu kitaba sığmayacak kadar çoktu ve seyircinin de ilgisini çekerdi. Ama ben mağduriyetten, daha doğrusu mağduriyet edebiyatından endişe ederim. Özellikle mağduriyet edebiyatı ölümcül bir hastalıktır.

ABD'nin Türkiye Büyükelçisi ve aynı zamanda Suriye özel temsilcisi olan Thomas Barrack, evvelki gün ciddi bir özeleştiride bulundu. Batı adına: "Batı bir yüzyıl önce – Ortadoğu'da - haritalar, mandalar, cetvellerle çizilmiş sınırlar ve yabancı yönetimler dayattı. Sykes-Picot anlaşması Suriye'yi ve bölgeyi imparatorluk çıkarları uğruna -barış için değil- böldü. Bu hata, nesillerin bedel ödemesine yol açtı. Aynı yanlışı bir daha yapmayacağız' dedi...

Geçtiğimiz haftalarda sosyal medyada Yavuz Sultan Selim Han ile ilgili, tarihi olmaktan çok politik kaygılarla yürütülen bir tartışma epey gündemde kaldı... Tarihçi olmamakla birlikte bendeniz de belli yaşın üstündeki herkes gibi tarihle ilgilenirim, okumayı severim. Bir edebiyatçı olarak da tarihi, toplumlara ilham veren büyük bir geleneğin, hatta medeniyetin bir parçası, formu olarak görür, okur ve değer veririm... Tarih, elbette politik bir okumaya tabi tutulabilir, ne ki bu takdirde, gerçekler değil algılar ve algı mühendislikleri girer devreye...

Barış sürecinde bizleri birleştirecek şey kalplerimizdir. Her meseleyi aklın cetveliyle ölçüp tartmak zordur, hele ki tarih üzerinden, geçmişte yaşananlardan dolayı hesaplaşmak, yüzleşmek hiç de kolay değildir. Ama gönül başka bir şeydir. Orada aritmetikten başka bir şey işler, çünkü en nihayetinde insan insana benzerdir ve bu büyük benzeşim, oturup konuşmaya, halleşmeye, dertleşmeye, barışa imkan sağlar...

Türkiye'de dini bilgi konusunda büyük bir "anarşizm" yaşıyoruz. Epistemik anarşizm! Bunun en önemli nedenleri arasında popüler kültür, post-modern felsefe, yeni kuşağın ben kimliği ile hareket etme çabası, bilgi otoritelerinin kaybolan saygınlığı gelmektedir. Dini otoritelerin çoğalması, medyada her şeyi konuşmaları, çoğulcu din arayışları da burada önem taşımaktadır. Elbette dinin, resmi planda egemenliğinin yayılması ve siyasetle daha içli dışlı olmasını da görmek gerekir. Sonuçta çoğu insan ben kimliği ile dini bilgiye ulaşma gayretinde. Bunun en yetkin kaynağının da Kuran olduğunu düşündüğü için Türkçe metinlere koşuyor.

Terörsüz Türkiye hedefine yaklaşıldığı şu günlerde KCK'nın ve Kandil'in üstenci tavrı ve YPG'nin yığınak yapması süreci zehirlemeye kastetmiş gibi görünüyor. Silahları teslim etme/bırakma kararını açıkladılar ama sıra uygulamaya gelince ipe un sermeye başladılar. PKK'nın çatı yapısı olan KCK'nın Yöneticisi Bese Hozat, "Öcalan özgürlüğüne kavuşmadan PKK'nın silah bırakma kararı uygulanamaz" açıklaması yaptı. Hozat şunları da söyledi: "Savaşçıların elinden silahı ancak Önder Apo alır. Bu da ancak Önder Apo'nun fiziki özgürlüğünün sağlanması ile mümkün olur.

Türkiye askeri darbeler ülkesidir. Her gelen cunta bir öncekini aratacak kadar kötü bir ülke bırakmıştır geride. Bu vasat hesaba katılmadan Türkiye’nin geçmişi ve geleceği üzerine söylenecek tüm laflar elbet boşa çıkacaktır… Darbeciliğin Türkiye’deki ağırlığını anlamak için kurucu ideolojinin liderlerinin kim olduğunu düşünmek yeterli. CHP’nin dokuz kişilik kurucular listesindeki 6 isim askerdi. Mustafa Kemal Atatürk, Refet Bele ve Kâzım Özalp kurmay subay rütbesiyle, Süreyya İlmen, Saffet Arıkan ve Mazhar Müfit Kansu ise subay olarak görev yapmaktaydılar.

Modernleşme süreci, Batı’nın bilim, sanayi, ekonomi ve askerî alanda üstünlüğü tamamen ele geçirdiği; buna mukabil, İslam coğrafyasının dağıldığı, fiilî işgal ve sömürüye uğradığı, hafızasının silindiği bir dönemin adıdır. Hilafetin kaldırıldığı ve işgal edilen coğrafyamızda Batılıların gözetimi ve denetimi altında ulus-devletlerin tesis edildiği, siyasî alanda da yenilgimizin tescillendiği ve artık ümmet olarak — bırakın alternatifler oluşturmayı veya direnmeyi — ayakta kalmakta bile güçlük çektiğimiz meş’um bir süreç yaşadık ve hâlen de yaşamaya devam ediyoruz. Zira hilafetin kaldırılması, yalnızca bir siyasî kurumun ilga edilmesi değil; aynı zamanda Müslüman zihin dünyasında yüzyıllardır süren bir aidiyet biçiminin yıkılmasıydı.

‘Kurb’ kelimesi sözlükte “yakın” anlamına gelir. Bu kelime genellikle karşıtı olan ‘bu’d’ (uzak) ile birlikte kullanılır. Burada, “yakınlık ve uzaklık, zaman, mekân, mesafe, makam ve mensubiyet açısından düşünülebilir. Kur’ân’da müşriklerin Mescid-i Harâm’a yaklaştırılmaması anlatılırken mekân (Tevbe, 9/28), insanların hesap verecekleri günün yaklaşmakta olduğundan bahsedilirken zaman (Enbiya, 21/1) itibariyle yakınlık kastedilmiş, miras hukukundan söz eden âyetlerde geçen “yakınlar” ifadesiyle (Nisâ, 4/7) de nesep yakınlığı anlatılmıştır. Ancak gerek Kur’ân’da gerekse hadislerde ‘kurb’ ve ‘bu’d’ kelimeleri daha ziyade manevî yakınlığı ve uzaklığı ifade etmektedir.1

Gazze'de 600 günü aşkın süredir devam eden savaşta İsrail, ABD'nin 19 yıl süren ve 966.000'den fazla Vietnamlının ölümüne neden olan Vietnam Savaşı'nda kullandığından kat kat daha fazla bir güç kullanmıştır. İsrail de dâhil olmak üzere çeşitli ülkelerdeki portallarda yayınlanan ve Siyonist ordunun performansını sorgulayan çeşitli analistlerin yorumlarını takip ediyorum; Gazze'ye yönelik 600 günden fazla süren yoğun hava ve kara bombardımanından sonra bile Netanyahu'nun Nazi Siyonist rejimi savaşın üç hedefinden hiçbirine ulaşamadı.

“Sen onları bir sanırsın ama kalpleri darmadağınıktır!” Yahudilerin savaş esnasında Müslümanlardan büyük bir korku duydukları Haşr sûresinin 13. ile 16. ayetleri arasında açıklanır. Sûrenin 14. ayetinde de şöyle belirtilir: “Onlar, korunaklı yerleşim yerlerinde veya duvarların arkasında olmadıkça size karşı toplu halde savaşmazlar. Kendi aralarındaki çatışmaları pek şiddetlidir. Onları birlik içinde sanırsın ama kalpleri darmadağınıktır. Bu onların, doğru bağlantı kurmayan / akıl etmeyen bir kavim/topluluk oluşlarındandır.”

Gazze’nin göğü bir kez daha karardı. Ama bu kez karanlık, yalnızca gökyüzünden süzülen küllerle değil; bir annenin yüreğinde yanarak çoğalan, dokuz ayrı korla çöktü yeryüzüne. 24 Mayıs 2025 sabahı… Saatler, Gazze’de bir eve düşen bombanın zamanını gösterdiğinde; o ev, artık çocuk kahkahaları ve cıvıltılarının değil, çığlıkların yankılandığı bir enkaza dönüşmüştü. Dr. Alaa el-Neccar ise sabah erken saatte evinin işlerini yoluna koymuş, çocuklarını öpüp koklamış sonra Nasır Hastanesi’nde ki görevinin başına gitmişti. O, zorlu şartlarda İsrail’in vahşetinden sağ kurtulabilmiş küçücük bedenlere, şefkat merhemini sürüyor, son bir umut dokunuşu olmaya çalışıyordu.

Şehadet şerbetine son saatler. Var mı ondan daha güzel şey. Varsa oda annemdir. İkisinin kıyası benim için çok zor. Bundan emin de değilim. Şehadet mi? Annem mi? Furkan Doğan Bugün 31 Mayıs 2022. Mavi Marmara gemisinin israil askerleri tarafından saldırıya uğramasının 12. yıldönümü. Bu yazımda, kutlu bir amaç için yola çıkmış olan Mavi Marmara gemisinin ve içindeki onurlu insanların o gece neler yaşadıklarını tekrar siz okuyucularla beraber hatırlamaya ve en genç şehidimiz olan Furkan Doğan’ı ailesinin, yakın çevresinin vermiş olduğu bilgiler ışığında tanımaya çalışacağız.

Dünya kurulduğundan beri tarih, dünyada dinsiz bir topluma rastlamamıştır. Ama bu toplumlar içinde dinsiz insana rastlansa da, tökezlediğinde veya başı olağanüstü bir sıkıntıya düştüğünde, inanan insanların ağzından çıkan kelimeler, aynısıyla onların ağzından da bülbül gibi dökülmektedir. “Batmakta olan gemi ile, düşmekte olan uçakta dinsiz insan olmazmış.”

Hiç, kimin aklına gelebilirdi bir gün zulmün karşısında seyirci olarak kalabilmenin bile bir erdem sayılacağı? Çünkü biz hep öyle öğrenmiştik; zulme ses çıkarmayan, zulmün karşısında tarafsız kalan da zalimin ta kendisidir diye biliyorduk, bu suskunluğumuzdan dolayı kendimizi kınayıp duruyorduk.

Neresinden başlayalım yaşanan bu zilleti ve rezaleti anlatmaya? Biz nice zillet, sefalet ve rezaletler görmüştük ama böylesine hiç şahit olmadık. Aynı anda Trump denilen iblise 3.2 trilyon dolar vermek, verilen bu paraların finansıyla aynı anda yanı başlarında 114 Filistinlinin hunharca katledildiğini izlemek. Hem parayı verenler izliyor hem alanlar. Katil canavara “al şunu da katliamına devam et, yarım bırakma” diye 3.2 trilyon dolar ikram etmekten daha büyük bir zillet ve rezalet düşünebiliyor musunuz?

Barış adına, savaşları durdurma adına her şey konuşuluyor görüşülüyor ama gündemlerinin hiçbir yerinde Gazze yok. Türkiye merkezli baş döndürücü heyetler arası bir trafik işliyor. Eğer bir de Putin ve Trump da gelseydi tamam artık değme bizimkilerin keyfine. Türkiye’nin böyle bir noktaya gelmesini elbette küçümsemiyoruz, bir başarı olarak görüyoruz. Fakat sadece bunu konuşmak, gece gündüz ekranları bununla doldurmanın fazla karın doyurucu bir durum olmadığı birazdan anlaşılacaktır.

Eskiden, yazılarını okuyarak, konuşmalarını dinleyerek hatta hal ve tavırlarına bakarak kendilerine hayran olduğumuz bir hayli kalem ve kelam erbabı vardı. Bunlardan biri de genç yaşta ve hayatının en verimli devrinde vuku bulan vefatıyla bizleri hüzün deryasına gark eden merhum Erol Güngör’dü. O, kalem ustalığının yanı sıra ahlak ve karakter âbidesi olarak da dostları tarafından çok seviliyor ve hürmet ediliyordu. Nerede, ne zaman karşılaşsam, yanında daha fazla kalma ihtiyacı duyuyordum.

ABD Başkanı Donald Trump’ın Körfez turundan yansıyan çok çeşitli tablolarda, Ortadoğu coğrafyasının hangi istikamete doğru ilerlediğine dair dikkat çekici ayrıntılar vardı: Bölgedeki zengin Arap ülkelerinin Amerika ve dünya sistemi ile tam bir entegrasyon içinde hareket etmek istediklerine dair kuvvetli bir niyet beyanı, bu ayrıntıların ilkiydi şüphesiz. Trump’a gösterilen izzetüikramdan imzalanan trilyon dolarlık anlaşmalara kadar, her adımda bunu görmek mümkündü. Adeta bir imparator muamelesi gören Trump, Arap muhataplarını gülücüklere ve övgülere boğmayı da ihmal etmedi elbette. Hatta dönüş yolunda şu cümleyi bile kurdu: “Ülkemiz onlara sevgi vermediği için, hepsi de sevgi açlığı çekiyordu.”

Şerif Hüseyin’in oğlu Emir Faysal’ın “Irak Kralı” olarak taç giyme töreni, 23 Ağustos 1921 Salı günü, Bağdat’ta Osmanlıların bir zamanlar kışla ve karargâh olarak kullandığı geniş binanın avlusunda sabah saat tam 06.00’da başlamıştı. Günün diğer vakitlerinde nefes almayı bile imkânsız kılan boğucu sıcak nedeniyle böyle bir saat seçilmişti. 36 yaşındaki Faysal, kendisi için hazırlanan yüksek platformun tam ortasında, tahtının üzerinde oturuyordu. Etrafı da tamamen İngiliz subaylarla ve istihbarat görevlileriyle kuşatılmıştı. Faysal, daha önce hiç gitmediği, görmediği ve hakkında herhangi bir şey bilmediği bir ülkeye “kral” olarak atanıyordu. Gerçi, daha önce “Irak” diye bir ülke de yoktu.

MTO Yönetim ekibimizden Muharrem Kartancı, Ayşe Aktaş ve Selim Arslan kardeşimizle çıktığımız ve Almanya ile İsviçre'nin bazı şehirlerini kapsayan 4. Avrupa Seferi'mize dair izlenimlerimiz bugünkü yazıyla sonlanıyor. MTO Almanya ekibimizden Ayşe Aktaş kardeşimizin Almanya-İsviçre seyahatimizin İsviçre ayağının ikinci bölümünü kaleme aldığı yazısını sizlerle paylaşıyorum. Zürih, Basel, Lozan ve Montrö seyahatimize sizi de dâhil eden bu güzel yazıyı da zevkle okuyacağınızı umuyorum. Keyifli okumalar…

Almanya-İsviçre seyahatimizin İsviçre ayağını yazıyor Ayşe Akdağ kardeşimiz iki yazıda. Zürih, Basel, Lozan ve Montrö seyahatimize sizi de dâhil eden bu leziz yazıları zevkle okuyacağınızı umuyorum. Keyifli okumalar… STUTTGART'TA KİTAP PEŞİNDE… Almanya seferinin üçüncü ve son gününde, Stuttgart şehrine veda etmeden önce, şehrin simgelerinden biri hâline gelen devasa Şehir Kütüphanesi’ni ziyaret ediyoruz. Dış mekândan içeriye doğru ilerlerken, Yusuf Hocamızın dikkatini kütüphanenin en üst katına yerleştirilmiş Arapça bir kelime çekiyor: ?????? (El-Kitâb).

Dervişe sormuşlar: “İnsanı nerede gördün?” Cevap vermiş: Düşerken gördüm insanı. Tutunduğu tuğlayı Rabbi bilmekle meşguldü. Başkasının putuna İbrahim’di, başkasının günahının masumuydu düşerken insan. Öyle bir düşüşle düşüyordu ve bu düşüş ona öyle büyük bir zevk veriyordu ki mest oluyordu mutluluktan. “Benim kararım” diyordu, “benim sevabım” diyordu, benim günahım, benim Rabbim, benim dünyam, benim hayatım. Her “benim” dediğinde düşüyordu insan. Düşmenin her türünü ezberine aldığını zannederek düşüyordu. Üstelik düşerken dönüşü bildiğinden yüzde yüz emindi. Döneceği yerin orada, öylece kendisini beklediğinden hiç şüphesi yoktu.

Bu aralar Diyanet İşleri Başkanlığı’nın cuma hutbeleri gerçekten gündemin tam ortasından ve dişe dokunur cümlelerle, önerilerle devam ediyor yoluna. Dolayısıyla önce bir tebrik Diyanet’e. Hoca hutbede “Baba, otoritesiyle ve disipliniyle çocuğun ihtiyaç duyduğu bir figürdür” deyince hüzünle gülümsediğim doğrudur. Artık baba mı var ki otoritesi ve disiplini olsun? Artık anne mi var ki şefkati ve merhameti olsun?

Lozan hakkında ne zaman mevzu açılsa hemen harekete geçen “konuşturtmayız”, “dokundurtmayız”, “sorgulatmayız” korosunun Türkiye’de hala kullandığı, muhafaza ettiği güçlü ve geniş bir etkinlik alanı olduğu çok açık. Bu etkinlik yüzyıldır gücünü tam da bu konuşturmamayı, sorgulatmamayı başarmaktan alıyor. Yakın tarihimizin düşünülemeyen, dokunulamayan, sorgulanamayan alanları o kadar fazla ki. Normalde bir tarihin en kolay yazılabilecek olanı en yakın olanıdır. Öyle olması gerekiyor çünkü şahidi, etkileneni, belgesi en fazla olandır. Biri tarihi çarpıtan bir anlatıyla karşımıza çıktığı taktirde hemen onun aksini ispatlayabilecek çok sayıda mevcut veriyle düzeltilebilir. Gelgelelim, herkesin birinci dereceden etkilenmiş olduğu bu tarihi, orta ve uzak tarihimizden çok daha fazla karanlıktır.

ABD Başkanı Donald Trump’ın, para toplamak üzere düzenlediği Körfez seyahati enteresan olaylara sahne oldu. Kendilerinden para almaya gelmiş olan Trump için sergilenen aşırı coşkulu sevinç gösterileri tabii ki siyasal psikolojinin konusu olmalı. Bu açıdan çok ilginç analizler yapılabilir. Arap geleneksel bedevi kültürüne özgü misafir ağırlama protokolleriyle ağır misafirlerine Araplığa ait bir şeyleri abartılı bir biçimde sergileme hevesi, elbette Araplığın çok daha önemli değerlerini de gizleme telaşını da açığa çıkarıyor. Burada sergilenen şey Arap Şerefi, kültürü, değerlerine dair herhangi bir şey söylüyor mu?

Siyonist işgalciler son günlerde Gazze’deki vahşi katliamlarını daha da şiddetlendirdiler. Bu yüzden günlük öldürülen ve yaralanan kişi sayısıyla ilgili raporlarda verilen rakamlarda hayli artış gözleniyor. Bunda tabii son günlerde dünya gündemini biraz farklı konuların meşgul etmesinin önemli etkisi var. Pakistan ile Hindistan arasındaki gerginlik, ABD Başkanı Trump’ın Ortadoğu turu, Rusya-Ukrayna yakınlaşması, İran’la nükleer teknoloji konusunda anlaşma girişimleri zihinleri meşgul ettiğinden siyonist katiller bundan yararlanarak daha büyük katliamlar yapıyorlar.

Filistin topraklarında siyonist işgal devletinin kuruluşunun ilan edilmesi olayı Nekbe yani Büyük Felaket olarak anılmaktadır. 14 Mayıs 1948’de gerçekleşen bu olayın 77. yıl dönümünü idrak ettik. Katil siyonistlerin özelde Gazze’de, genelde tüm Filistin topraklarında soykırım savaşlarını en şiddetli bir şekilde sürdürdükleri bu günlerde, aşırı ırkçı ve vahşi siyonizmin Filistin topraklarında gayrimeşru bir işgal rejimi kurmasının gerçekten ne kadar büyük bir felaket, Filistinlilerin adlandırmasıyla Nekbe olduğunu daha net bir şekilde anlıyoruz.

Sultan Vahdettin 16 Mayıs 1926 tarihinde, yani bundan 99 yıl önce gurbette Hakkın rahmetine kavuştu ama hakkındaki tartışma bitmek bilmiyor. Başında olduğu devlet 102 yıl önce yıkılmış olmasına rağmen, evet buna rağmen sevenleri ile nefret edenleri arasındaki gerilim devam ediyor. Neden peki? Çünkü tarihimizle helalleşemedik. Helalleşemediğimiz için de mezardakilerin tozları gözü dünyada kalmış hayaletler gibi yakamızı bırakmıyor. Ne zaman ki tarihimizle helalleşiriz, o vakit onlar bizi rahat bırakır. Aksi halde bir asır daha bu münakaşa devam eder, gider.

12 Mayıs 2025 günü PKK Kongresi’nin aldığı fesih ve silah bırakma kararına tepki gösteren müzmin muhaliflerimiz ellerinde başka bir tutamak kalmadığı için meseleyi kendi konforlu sahalarına çekti ve bildirgede geçen Lozan ve 1924 Anayasası vurgusunu dillerine doladı. Neymiş? ‘Lozan Antlaşması Türkiye Cumhuriyeti’nin tapusu’ imiş. Tartışılması dahi düşünülemezmiş. Aksini düşünmek bölücülükmüş vs. Bir asır boyunca hiç mi yeni bir tez geliştirmez bunlar? Kırık plak gibi aynı şeyleri tekrarlamaktan bıkıp usanmadılar mı?

Türkiye’nin hiçbir gerçek meselesi solun gündeminde yoktur. Demokrasiyle ilgili yaklaşımları, çözümsüzlüğü edebiyat yoluyla savunmaktan ibarettir. Böyle olunca da Tek partinin şeflik döneminden kurtulamıyorlar. Dayandıkları iflas etmiş, tutulacak ve tutunulacak tarafı kalmamış Kemalizm. Zulmün, katliamın. Vahşiliğin caniliğin sembolü Batı! Uygarlık diye ezberledikleri/ezberlettikleri de uygarlık! Medeniyeti bilmeyenler çeşitli kostümlerin içinde şaklabanlık yapıyorlar. Özü, içi bozuk olanlar zaten kimlikleri-kişilikleri-şahsiyetleri olmadığı/bulunmadığı için devşirmeler.

Müslüman olarak herhangi bir meseleyi İslam perspektifinde değerlendirmek gibi bir yükümlülüğümüz var. Türkiye vatandaşı olarak içinde bulunduğumuz toplumsal bünyeye zarar vermemek, zarar vermesi muhtemel gelişmelere engel olmak gibi bir sorumluluk taşıyoruz. Ayrıca Kürt veya Türk olmaklığımız da bize birtakım sorumluluklar yüklüyor. Bu saydığımız nitelikler birbirlerine karşıt olmadıkları gibi birbirlerini tamamlamaktadırlar. O yüzden Kürt meselesini veya Türklerin herhangi bir sorununu ele aldığımız zaman, bu tutum, Türkiyeliliğimize veya Müslümanlığımıza hale getirmez.

Hafta içi, TBMM'de önemli bir buluşma vardı. Yıldırım Beyazıt Üniversitesi partnerliğinde TBMM'de, 100. doğum yıldönümü idrak edilen Aliya İzzet Begoviç rüzgarı esti Ankara'da. Toplantının genç üniversitelilerce yoğun şekilde takip edilişi de, kayda değerdi doğrusu. Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesindeki Türk Dünyası Müzik Topluluğunun seslendirdiği Bosna türküleri ve sevdalinka'lar eşliğinde gönül tellerimiz titredi. Ne vakit dinlesem, hep oluğu gibi, o içli melodileri sadece kulağım dinlemedi, kalbime doldu hüzünleri, içimden önce Rumeliye ardından Bosna'ya gittim geldim...

Türkiye, yeniden "barış siyaseti"nin ağırlık merkezi haline geliyor. Beka, işgal, kurtuluş, iç ve düş düşmanlar gibi kelimelerden oluşan "savaş halinden" çıkışın önemli pratiklerini yaşıyoruz. Güvenlikçi siyasete kategorik olarak bağlanmak yerine daha pragmatik davranan bir siyasetle karşılaşıyoruz. Bu nedenle "çatışma halinden" "barış haline" yöneliyoruz. Akıl siyaseti de doğru siyasette budur.

Başkan Erdoğan da olmasa Gazze'deki soykırım, Trump'ın Ortadoğu ziyareti ve diğer uluslararası gelişmelerin gölgesinde kalacaktı. Körfez ülkeleri Trump'ı memnun etmek için saçlarını(!) süpürge edercesine izzet-i ikramda bulundular. Üç günlük ziyaretinde Trump'a 3.2 trilyon dolar verirken Gazze'de her gün onlarca kadın çocuk ayrımı yapılmaksızın sivillerin katlediliyor olması hatırlarına gelmedi. İsrail'i durduracak olan Trump, körfez ülkelerinin dolarlarını massettiği ziyaretinde bir kez olsun Gazze için olumlu bir kelime etmedi.

Cömert bir ruha sahip bir hukuk fakültesi mezunu Sık sık Mahmud'u ziyarete gidiyor, Kuran okuyor ve onunla konuşuyorum. Bazen ağlamak istiyorum - ona hayatın ne kadar zorlaştığını anlatmak için. Orada saatlerce oturup günlerimizin ağırlığını onunla paylaşıyorum. 27 yaşındaki Mahmud al-Akhras 10 yıllık arkadaşımdı. Benden iki yaş büyük olmasına rağmen Han Yunus'ta aynı okulda okuduk.

Bir yandan Gazze’de vahşi soykırım kesintisiz bir şekilde devam ederken aynı zamanda bölgemizde Gazze’yi de içeren önemli gelişmelere şahitlik ediyoruz. Zulüm ve istikbar cephesinde dikkat çekici çekişmeler, ihtilaflar yaşanıyor. Siyonist çetenin kendi unsurları arasında giderek derinleşen ayrılığa ilaveten Netanyahu ile hamisi ABD yönetimi arasındaki ihtilaf görüntüsü de daha bir belirginlik kazanıyor.

Biz Şule Yüksel Şenler’in başörtüsü mücadelesi verdiği günlere yetişemedik. Ancak gazetelerde yazdıklarından müteşekkil olan Herşey İslam İçin, Yılan ile Tilki, Bize Ne Oldu, Hidayet gibi kitaplarını okudum. Okuduğumuzda gördük ki bu mücadelede mevzu sadece başörtüsü değil, topyekûn İslam’ın yaşanması, kadınların, kızların hakları, vazifeleri, İslam aile nizamı, İslam toplum nizamı, modernizmin İslam’a olan hücumlarını püskürtme, Türkiye’de Müslümanlara yapılan her türlü haksızlık, zulüm ve sömürü ile ilgili idi.

Eskiler önce refik sonra tarik demiş. Yoldan önce, yol arkadaşlığının önemini bu söz kadar beliğ bir şekilde anlatan başka bir söz bilmiyorum. İster tasavvufi anlamda ele alınız isterse siyasi anlamda. Her duruma uygun bir sözdür. İslamcılık düşüncesinin öncüleri arasında da böyle bir ilişki vardır. Beyan’ül Hak, Sırat-ı Mustakim ve Sebilürreşad dergisinin İslamcıları olan Adanalı Hayret Efendi, Şeyhülislam Mustafa Sabri Efendi, Elmalılı Küçük Hamdi Efendi, Babanzade Ahmet Naim Bey, İzmirli İsmail Hakkı Bey, Eşref Edip Bey, Ahmet Hamdi Akseki gibi ulemamız arasındaki rabıta böyle bir rabıtadır. İlla Mehmet Akif ve Babanzade Naim Efendi. Dostluk içinde dostluk kurmuş kişiler bu büyüklerimiz.

Yeditepe Bienali’nde sergilenen Gürcan Mavili’nin “Amel Defteri” adlı eseri, insanın hayatı boyunca yaptığı iyi ve kötü davranışları simgelerken, yaşamın geçiciliği ve etkileri üzerine düşünme alanı sunuyor. Fatih Belediyesi ile Klasik Türk Sanatları Vakfı iş birliğiyle bu yıl üçüncüsü düzenlenen Uluslararası Yeditepe Bienali, 30 ülkeden 263 sanatçının katılımıyla gerçekleşiyor. Bienalde toplam 215 eser, İstanbul’un tarihî üç önemli mekânında sanatseverlerle buluşuyor.

Bu köşede ilgimi çeken yeni kitaplardan arada bir bahsediyorum. Bugün basınımızda pek yer bulmayan ve biri yurtdışında yayınlanmış olan üç kitabı tanıtacağım. Kitapların ortak tarafı, üçünün de aristokrasi ile alâkalı olmaları. Yurt dışında yayınlananı Londra’da faaliyet gösteren “Nomad Publishing”den, diğerleri Yapı Kredi Yayınları”ndan çıktı. İlk kitap Mısır Kralı Faruk hakkında, öteki kitapların konusu da iki Osmanlı şehzadesinin sürgün hayatları...

Sistemler, toplumların hayat şartlarını iyileştirmek için insanların bir araya gelerek meydana getirdikleri birer şahs-ı manevi olan kurumlardır. Ontolojik olarak sistemler ya Rahmani ya da şeytani olmak üzere ikiye ayrılırlar. Kur’an bunu; hak-batıl, fesad-selah, iman-küfür karşıtlığı üzerinden beyan eder. İsra/81. ayette “Hak geldiğinde batıl zail olur” ifadesiyle bu zikredilmiştir. Burada kafirler veya küfür biter demiyor. Yıkılmak manasına gelen “zehek” küfrün organizesi olan batıl sistemin yapısal iskelesi yıkılır demektir.

Bu soruya verilecek cevaplardan biri şu olmalı: Tasdik ehli olup sıdk ehli olmadıkları için. Kişi Allah’ın varlığına, birliğine ve Hz. Muhammed salallahü aleyhi vesellem’in O’nun peygamberi olduğuna iman ederek tasdik ehli olur, mü’min olur. Bu tasdiki pratikte göstererek ise Hz. Ebubekir-i Sıddık misali sıdk ehli olur.

Müslümanların klasik anlamda bir dindarlık sorunu mu var yoksa İslam medeniyetinden uzaklaşma sorunu mu? Bugünün dünyasında bu sorunun çok cevabı var. Mesele sizin nereden baktığınıza bağlı: Toplumun bir kesiminin hiç kuşkusuz dindarlık sorunu var. Ama büyük çoğunluğun sorunu İslam medeniyetinden uzaklaşmayla ilgilidir. Bireysel dindarlık sorunlarımız da esasen İslam medeniyetinden uzaklaşma sorunundan uzaklaşmaktadır.

Müslümanlar için bugünden itibaren asla geciktirilmemesi gereken yükümlülüğümüz Hilafetin ilanıdır. Halifenin en acil görevi de Gazze’nin kurtuluşu, İslam coğrafyasını işgalden temizlenmesidir. Bütün bunlar için de en başta Müslümanlar olmak üzere mazlumların bir araya gelmesidir. Bunu yapabilecek yegâne güç, muhtevasında İslami bağlayıcılığa sahip olan Hilafettir.

HAMAS’ın işinin zorluğu terör devletinin son model teknolojik silah ve donanıma sahip olduğu için değil, HAMAS’ın, Gazze’nin işinin zorluğu, dünyanın en büyük süper gücünün Siyonistlerin emrinde olduğu için değil, HAMAS’ın işinin zor olması, dünyanın en büyük uçak ve nükleer gemilerinin terör devletine destek olmak için Akdeniz’e demir atmış ve bekliyor olmalarından da değil, HAMAS’ın işinin zorluğu Netanyahu’dan çok daha şedid düşmanlara sahip olmasındandır.

Ziya Nur ismiyle ben ilk defa lise yıllarında, Tokat İmam Hatip Okulu’nda okurken karşılaşmıştım. “Tarihçe-i Hayat”ta gördüğüm bu isim, belli ki önemli bir şahsiyet olduğu için böyle bir esere alınmıştı. Onun hakkında bundan başka hiçbir bilgim yoktu. Hukuk Fakültesinde okuyan bu gencin Ziya Nur Aksun olduğunu yıllar sonra öğrendim. Yine aradan epey zaman geçince bizzat kendisiyle de tanışma imkânını buldum ve bu tanışıklığı Rahmet-i Rahman’a kavuşuncaya kadar sürdürmeye çalıştım.

Kaleme aldığı güçlü metinlerle Siyonizm’in ipliğini pazara çıkaran ve İsrail’in Filistin topraklarında gerçekleştirdiği çok boyutlu kıyımı dünya kamuoyunun gündemine taşıyan Prof. Dr. Avi Shlaim’in “Üç Dünya, Bir Arap-Yahudi’nin Anıları” adlı kitabını çok merak ediyordum. Fakat 2023’te Londra’da yayınlanan kitabın İngilizcesini edinmekte ve okumakta hızlı davranmadım. Çünkü Türkiye’de Ortadoğu çalışmalarının en önemli isimlerinden Zahide Tuba Kor tarafından, yayınlanmasının üzerinden kısa bir zaman geçtikten sonra tercüme edilmeye başladığını biliyordum.

Bu meseleyi kaçıncı kez yazdığımı ben bile unuttum. Ancak yazmak zorundayım çünkü korkunç bir küresel aldatmacanın tam ortasında yaşıyoruz. Evet, meselem yine küresel kapitalizmin janjanlı şekilde pazarladığı ve korkunç bir işlem hacmine ulaşan evcil hayvan pazarı ve bu pazarın insanlara, gezegenimizin geleceğine yaptığı kötülükler.

Dervişe “dünya nimeti nedir?” diye sormuşlar, “elemin senden gitmesidir” diye cevap vermiş. “Bu da ne ola ki?” diye merak edip tekrar sormuşlar. O da “dünya nimeti mutlak değildir, hastayken iyileşmek, açken doymak, cahilken öğrenmektir. Elemin senden alınmasına dünya nimeti derler. Ahiretin nimeti öyle değildir. Orada aç olduğun için yemezsin. Hasta olduğun için iyileşmezsin. Orada nimet mutlak ve kesintisizdir” demiş.

PKK’nın kendini feshetmesi yönünde beklenen kararı hiç kuşkusuz Türkiye’nin yüzyıllık tarihinin en önemli olaylarından biridir. Yüzyıl önce bu sorunu var eden bütün koşulları da birlikte değerlendirmemizi gerektiren bir etki yapması da kaçınılmaz. PKK bu yüzyıllık tarihin son 47 yılında, o sorunun bağrından, o sorunun atmosferinden çıkmış bir sorundur ama muhtemelen en uzun sürmüş, ülkenin insan kaynağını, enerjisini ve maneviyatını en fazla tüketmiş bir sorun.

Küresel emperyalizmin başını çeken ABD’nin başkanı Donald Trump, önümüzdeki hafta bazı Arap ülkelerine ziyaret gerçekleştirmeyi planlıyor. Bu ziyaretin öncelikli amacının ABD’nin ekonomik sıkıntılarının hafifletilmesi için yeni kaynaklar oluşturmak olduğu biliniyor. Trump’ın bundan önce de ülkesinin ekonomisini iyileştirmek amacıyla bir gümrük savaşı verdiği biliniyor. Tabii, gümrük savaşının amacı sadece yeni kaynaklar oluşturmak değil aynı zamanda ithal edilen ürünlerin maliyetlerinin artmasına sebep olarak Amerikan ürünlerinin pazar paylarını artırmaktı.

Hindistan, geçtiğimiz ay Keşmir’de yaşanan bir olayı bahane ederek Pakistan’ı hedefe yerleştirmişti. Son yaşanan olaylar gerginliği daha da artırdığını gösteriyor. Daha önce de benzer sebeplerle krizlere neden olmuştu. Bazı dönemlerde gerginliklerin savaşa dönüştüğü de oldu. Ancak Pakistan, askeri yönden güçlü olduğundan bu ülkeye yönelik saldırıların savaşa dönüşmesi genellikle Hindistan açısından da denk bir bedele mal olmuştur. Üstelik bunlardan sadece 1971›de, o zamana kadar Doğu Pakistan olarak isimlendirilen Bangladeş›in bağımsızlık savaşına müdahalesinden beklediğini elde ettiği söylenebilir ki bunun da asıl sebebi Bangladeş›teki ayrılıkçı hareketin de işe karışması ve Hindistan›la ittifak kurmasıydı.

Fatih Sultan Mehmed Han Osmanlı tarihinin yüzük taşı mesabesinde bir şahsiyeti. Fetihler Sultanı dizisi de son zamanlarda Sultanın şanını ekranlara taşımayı hedeflemişti. İstanbul’un fethi ve Ayasofya’da kılınan ilk Cuma namazı bölümleri büyük ilgi çekti. Tabii diziyi seyredenler özellikle Ayasofya Camii’nde kılınan ilk namaz hakkındaki sahnelerin doğru olup olmadığını sordular. Ben işin aslını anlatayım, kararı siz verin.

Terörle ve terör devletleriyle bitmeyen, “Hilâl-Haç, Hak-Bâtıl” mücadele ve mücahedesi devam ederken son gelişmeler sağ duyu sahibi insanlara “hüzünlü sevinç” yaşattı. Şehit anneler, dökülen kanlar, yetim bıraktırılan yavrular, terk ettirilen yuvalar, evler, köyler, şehirler… Kaçırılan pırıl pırıl vatan evlatları, gasp ettirilen haklar, imkanlar, yakma yıkma, vahşice yapılan katliamlar, tecavüzler, insanlık dışı rezillikler…

İnsanoğlu, tecrübe ettiği hadiseleri ve müşahede ettiği şeyleri tefekkür süzgecinden geçirdiği takdirde onlara anlam yükleyebilen, onlardan çeşitli dersler ve ibretler çıkarabilen bir varlıktır. Bunu becerebilme yeteneği ise, onu diğer canlılardan ayıran, hayatına mana ve değer katan bir hususiyet. İnsan, şahitlik ettiği olayları düşünce süzgecinden geçirmeden yüzeysel bir şekilde yaşayıp giden insanlar ise bakmakla yetinip göremeden yaşamanın sığlığına mahkûmlar. Hayatı bir mektep olarak gören kişi, kendisini bu mektepte bir talebe olarak görür ve bu sebeple yaşadığı her tecrübeden kendini manen olgunlaştıracak dersler çıkarmaya, ibretler almaya talip olur.

Modern zamanların ürünü olan “ulusçu” akımların toplumları böldüğünü, İslam’ın kadim “millet” (ümmet) anlayışının ise birleştirdiğini yazmanın tam da zamanı. Kur’an’da “millet” kavramı “din” ya da ‘bir dine bağlı insanlar topluluğu’ anlamında kullanılır (Bakara, 2/120, 130; Âl-i İmrân, 3/95; Hacc, 22/78). Modern ulusçuluklar ise laik karakterli olup, bu anlayışa göre din, ulusu oluşturan kültürel yapı içindeki bir motiften ibarettir. Günümüz ulusalcılığının egemen karakteri, ırk ve dildir; her ulusçuluk akımı kaçınılmaz olarak ırkçılığa kapı aralar.

Fitneci devletler yüzünden, savaşsız; katliamsız gün geçmiyor. Herkese, "Bir tek nükleer tehdit eksikti" dedirten Hindistan-Pakistan çatışması; çok şükür "savaş" aşamasına geçmedi. Ama bu iki ülke arasında "kalıcı" bir barış maalesef mümkün değildir! Yine kriz yaşanacağından kimse şüphe etmemelidir. Çünkü anlaşmazlıklar "doğuştan"dır! Türkiye'nin etrafına fitne tohumu ekenler, bu ülkelerin sınırlarını da mayınlarla çizmiştir. "Patlama"lar bitmeyecektir!

Elli yıllık silahlı terör örgütü PKK, kendisini feshettiğini, silah bıraktığını dün itibariyle resmen ilan etti. Silahların ne zaman, nerede ve kime teslim edileceği meselesi bizi ilgilendirmiyor. Bunlar teknik meseleler. Bizi ilgilendiren şey, böyle bir kararın alınmış olmasıdır. Hangi koşullarda, ne maksatla ve hangi pazarlıklar sonucu bu karar alındı, acaba ne alınıp ne verildi gibi sorular da yersizden öte absürt kaçar bu süreçte. Önemli olan artık kanın dökülmeyecek olmasıdır. Elli yıldır toprağa düşen fidanların acısına yeni acıların eklenmeyecek, artık anaların ağlamayacak olmasıdır.

Arapça bir kelime olarak büyük balık, balina anlamına gelir. Bazen belgesellerde izlerim. Okyanusun dibinde tek başlarına büyük bir balık kolonisinin, fokların, penguenlerin arasına dalıp onları tarumar ederler. Çil yavrusu gibi dağıtırlar. Denizlerin kabadayıları köpekbalıkları bile onlardan çekinirler. Onları gördükleri yerde "neme lazım" diye yollarını değiştirirler. Bu kelime, Kürtçede de kullanılır. Cesur, gözü pek, gözünü daldan budaktan sakınmayan kimse anlamında. Aşiret ortamında böyle kimselere büyük hayranlık duyulur. Her aşiret, safları arasındaki "Hut"larıyla övünür. Bunlar adına yazılmış destanlar, yakılmış ağıtlar var.

Senaryosunu Attila İlhan'ın yazdığı bir dizi vardı bizim liseli günlerimizde; 'Yarın Artık Bugündür' ismini taşırdı... Etkileyiciydi. Gençlerin ülkelerine hizmet idealiyle hayatlarına yön vermeleri gerektiği mesajıyla bitiyordu... Babam için yarınlar; Ay'a ilk adımlarını atan astronotların, uzay çalışmalarının konusuydu. Bizi götürdüğü yazlık sinemaların antraklarında, aya adım atan astronotların haber kuşağı verildiğinde heyecanla ayağa kalkar, kardeşimle beni kucaklar, uzun uzun uzaydan söz ederdi... Ben küçükken yarını, uzay yolculuklarının yapılacağı bir zaman olarak hayal ederdim.

Gazze'de çocuklar açlıktan ve susuzluktan ölmeye başladılar... 22. ayında bir soykırım yaşanıyor Gazze'de. Büyük bir insanlık suçu işleniyor Gazze'de. Bu büyük insani felaketin sorumlusu katil İsrail... Evleri, sokakları zaten yakılıp yıkılmış insanlar, son bir gayretle sığındıkları çadırlarda da rahat nefes alamıyorlar. Gazze'de artık bombalanacak ev kalmadı ama İsrail'in çadırlara bile tahammülü yok... Dedeler, çocuklar, anneler, neneler paramparça...

Tarihte zaferler beraberinde yenilgileri de getirir. Çünkü belli bir taraf kazanırken öte taraf kaybeder. Bundan dolayı her tarihi olay, beraberinde tarihi yenilgileri de getirir. Bu yenilgiye uğrayan bilinçler gerçeği kabullenmez. Ona direnirler. Bundan dolayı "tarihi yanılgı" üreterek bunun içine yerleşirler. Orada hala doğru oldukları inancını sürdürerek rollerini ve güçlerini korumaya çalışırlar. Bu da büyük bir yanılgı içinde yaşamak anlamına gelir. Farkına varmadan yanılgı onlara yenilgiyi aşma yolu gibi görünür. Bu illüzyon içinde yaşamada ısrar ederler. Bu da bu kesimlerin ve bu rollerinde ısrar edenleri ciddi patolojik tutumlara sürükler.

Terör örgütü lağvedilince ortadan kalmış olur ama kesinlikle aklanmaz, terör örgütü olmaktan çıkmaz, tarihe terör örgütü olarak geçer. Örgüt lağvedilse bile silahlı unsurlarla mücadeleye devam edilir. PKK, terör örgütü kurucusunun ifade ettiği gibi anlam yoksunluğu yaşamakta ve gelinen noktada 'ömrünü benzerleri gibi tamamlamış ve feshini gerekli kılmıştır.'

Hiç şüphesiz içinde bulunduğumuz şu zaman diliminde Gazze’den daha büyük bir acımız, Gazze’den daha derin bir yaramız, Gazze’den daha öncelikli bir gündemimiz yoktur. Aslında Gazze hadisesini Filistin topraklarının küçük bir bölümünde vahşice gerçekleştirilen bir soykırım olgusundan öte işgalci kafirlerin yeryüzü genelinde İslam Ümmetine ve mazlum halklarımıza yönelik zulümlerinin bir yansıması olarak değerlendirmek ve aynı zamanda tüm zorluk ve imkansızlıklara rağmen zorbalığa, adaletsizliğe, istikbara ve işbirlikçiliğe karşı Ümmet olarak direnişimizin bir sembolü olarak görmek durumundayız.

Papa Fransis iki hafta önce vefat etti ve Vatikan’da bir koşuşturmadır gidiyor... Kardinaller yeni Papa’yı seçmek için iki gün sonra Sistin Şapeli’ne kapanıp bacadan beyaz duman görünene, yani yeni Papa’yı seçmelerine kadar belki de haftalar boyunca orada kalıp oylama yapacaklar; Fransis’in yerini alacak olan Papa’nın belirlenmesinden hemen ardından da bu yeni Papa altı delik bir koltuğa oturtulacak ve söylemesi ayıptır, testislerinin olup olmadığı kontrol edilecek!

Kur’an-ı Kerim’de iktisadın önemini anlamaya devam ediyoruz: Kur’an’da 114 sure vardır. Bu surelerin ilk ayetlerin baş kısmı farklı harf ve kelimelerle başlar. Hümeze ve Mutaffifin sureleri ise, yuhalama ile başlar. Bu iki sureden başka hiçbir sure yuhalama ile başlamaz. Bu her iki sure, konu olarak insanın insanla olan ilişkileri yani, muamelatı zikreder. Kur’an’da bu her iki sure, insanın mala olan aşırı düşkünlüğünün verdiği yanlışlığı tenkit ediliyor. Bu surelerin başlaması, özel mana ifade eden yuhalama manasına gelen mefhum “veylün” dür.

Hepimizin bildiği, üzerinde en çok sohbet yaptığımız veya dinlediğimiz, daha da önemlisi hüküm çıkardığımız Enfal suresi 60. ayetten söz ediyorum. “Onlara karşı elinizden gelen bütün gücünüzü ve savaş atları hazırlayın. Böylece hem Allah’ın düşmanlarını hem kendi düşmanlarınızı hem de sizin bilmediğiniz ama Allah’ın bildiği başka düşmanları korkutup caydırmış olursunuz. Allah yolunda her ne harcarsanız size eksiksiz ödenir, hiçbir haksızlığa uğramazsınız.”

İnşaallah Aksa Tufanı’nın İslam âlemi için en büyük kazancı Hilafetin yeniden ihyası olacaktır. Öyle ya, Müslümanların başsızlığı, perişanlığı ve çaresizliği bugün konuşulmayacaksa ne zaman konuşulacak? Bu ümmetin yüz yıldan fazla süren bu öksüzlüğü, yetimliği, kimsesizliği artık bir son bulmalıdır.

İstanbul’un tarihi eserlerinin başında padişahlar, valide sultanlar ve diğer Osmanlı devlet ricali tarafından yaptırılan camiler geliyor dersek, bir gerçeği dile getirmiş oluruz. Hayırla anılmaya layık bu zatlar, sadece İstanbul’u değil, başta şehzade şehirleri olmak üzere daha birçok vilayetimizi inşa ettirdikleri camilerle, mescitlerle süslediler. Göz okşayan mimari özellikleriyle, göklere yükselen zarif minareleriyle yerli ve yabancı seyyahların, dikkat ve rikkat sahibi herkesin hayranlığını celbeden bütün bu ibadetgâhların elbette ki bir de yapılış hikâyeleri vardır ve bu hikâyeler tarihi ve mimari eserlerin birçoğunda anlatılmaktadır.

İngiliz hükümeti, 16 Mart 1846 tarihli Amritsar Anlaşması’yla, Müslüman nüfusun ekseriyeti teşkil ettiği Keşmir’i Hindu Mihrâce Gulab Singh’e (1792-1857) satmıştı. İngiltere, bizzat sahibi olmadığı bir toprağı, orada demografik ve siyasî açıdan herhangi bir ağırlığı bulunmayan azınlıktaki bir gruba, sakinlerinin ve yerlilerinin arzusu hilafına devrediyordu. Bu durum, 2 Kasım 1917 tarihli ünlü Balfour Deklarasyonu’yla Filistin’de de tekrarlanacaktı. Bu açıdan, Keşmir ve Filistin krizleri, yöntem ve bağlam olarak başından beri ikiz kardeş gibiydi.

Türkiye, iki yüzyıldır önce asimilasyon (kendine olan güvenini yitirerek erime)) sonra da eliminasyon (yok olma, intihara sürüklenme) süreci yaşıyor… Bu ülkeyi vareden, yaşatan, tarih yapmasını mümkün kılan değerlerini, kültürünü, varlık sebebini -tek kelimeyle- ruhunu yitirme tehlikesinin eşiğine sürükleniyor hızla… ABD'DEKİ MUHAFAZAKÂR AYDINLARIN ÖZGÜN ÇIKIŞI Şerif Mardin'in Amerikalı parlak muhafazakâr sosyal teorisyen Edward Shills'ten ödünç alıp kendine göre yorumlayarak (aslında “çarpıtarak” demem lazım'dı) popülerleştirdiği “merkez-çevre” kavramlaştırmasını yeniden konuşmanın ama bu kez çarpıtmadan konuşmanın ve Türkiye’ye hakkıyla uyarlamanın tam sırası.

Bir tekkenin genç müritleri bizim dervişe heyecanla demişler ki “bizim bir şeyhimiz var, havada uçuyor.” İstifini bozmamış bizimki. “Allah, sineklerin yapabildiğini yapmayı başaran şeyhinizin sırlarını aziz eylesin” diye dua etmiş. Dervişin ne dediğini anlamamış genç müridân. “Ya” demişler, “senin şeyhinin kerameti ne?”

Cuma öğleden önce sosyal medyada bir post gördüm. Biri, çakma bir uzmana “36 yaşındayım, evlenemedim, ne yapmamı önerirsiniz?” diye sormuş. Uzman da “Allah’a şükredin ki evlenmemişsiniz, evlenip de ne olacak? Evlenmeyin sakın” falan diye geveliyor. Cuma hutbesinde de Diyanet’in konusu zina idi bu hafta. Hutbeyi “gençlerin evlenmesi lazım, evliliği güçleştirmemek lazım” niyazıyla bitirdi hoca. Ben de ister istemez “haklı olmasına haklısın hocam da o iş de o kadar zor ki” diye fısıldadım.

Bir Müslümanın nasıl bakması gerektiğine dair bir teklifte bulunan her Müslümanın kaçınılmaz olarak mutlakçı bir dil kullanmak gibi bir tehlikesi olduğundan bahsettik. Doğrusu dini dil, gramatik olarak böyle bir mutlaklığı içerir. Birçok sosyolog bu dili nesnelci bir dil olarak fundamentalizmin çıkış kaynağı da saymıştır. Tabii sadece Müslümanlara özgü olmayan bir kaynak bu, hatta en yüzeysel değerlendirmede bile bunun en az etkilediği dinin İslam olduğu bile görülebilir.

Aynı dünyada yaşıyor olsak da aynı olayların çemberinden geçiyor olsak da niyetlerimizle ve bakışlarımızla koyarız farkımızı. Dışarıdan bakanların çoğu zaman fark edemeyeceği bir farktır bu. Bir Müslüman gibi bakmak bir niyettir her şeyden önce, bir Müslüman gibi davranmaya yönelen bir niyet. Ama bu bir Müslümanda parçalanamayan bir niyettir. Bir Müslüman her işini bir Müslüman gibi yapmayı önemseyen kişiye denir.

İslâm veya İslâmî düzen muhalifleri, ‘radikal’den İslâmî demokrasiye geçseniz de sizden hoşnut olmazlar. Ziyâülhak, Mürsî, Ğannûşî… merhum Elmalılı ve Mustafa Sabri Efendi gibi Osmanlı âlimlerinin de uygun buldukları “İslâmî demokrasiyi” anlattılar ve denediler. Daha önce “radikal, kökten dinci” diye bazı hareketlere karşı çıkanlar bunlara da karşı çıktılar. Bazılarını astılar, suikastla öldürdüler, bazıları zindanda çürüyorlar.

Siyonist işgal rejimi Gazze’de soykırım savaşını ve vahşi katliamlarını hava saldırılarıyla yoğun bir şekilde ve zaman zaman kara saldırılarıyla sürdürüyor. Ancak son dönemde bölge ahalisinin tümüne yönelik olarak en etkili bir şekilde kullandığı silah “aç bırakma” silahıdır. 1 Mart’tan bu yana yani iki aydan fazla süredir Gazze’nin kapılarından insani yardım kamyonlarından ve tırlarından bir tanesinin bile geçmesine izin vermedi. O yüzden bölge korkunç derecede açlık ve kıtlık sorunu yaşıyor.

Siyonist işgal rejimi bir yandan Gazze’deki vahşi katliamı ve Filistin’in diğer bölgelerindeki saldırıları, ABD’nin tam desteğiyle sürdürürken, bir yandan da kendi geleceği açısından tehdit olarak gördüğü Suriye’nin istikrara kavuşmasını ve ayaklarının üstüne durmasını engellemek için yeniden Dürzi topluluk üzerinden fitne oyunu oynuyor. Yemen’de ABD-İngiltere ittifakıyla sivilleri hedef alan ve korkunç katliamlara sebep olan saldırılar devam ediyor. Bu arada İran’ın Bender Abbas şehrindeki bir limanda en az 70 kişinin ölümüne, 1000 kişinin yaralanmasına sebep olan, arka planı da henüz tam çözülememiş patlama oldu.

Diyanet İşleri Başkanlığı’nın bu haftaki cuma hutbesinde zina konusuna yer vermesi kamuoyunda geniş yankı buldu. Halk TV’nin Allah’ın emirlerine yönelik eleştirileri ise dinsizlerin, deistlerin bile yapmadıkları dini değerlere saygısızlığı bunlar gösterdi. Hutbede tesettüre uygun giyinmemenin ve nikâhsız birlikteliklerin haram olduğunun hatırlatılmasını ‘skandal’ olarak niteleyen Halk TV, ne mal olduklarını gösteren güruhun içindeki yerlerini aldılar.

İmtihan dünyasındayız. Bu imtihanı kazanmanın yolu, Müslümanların bir ve beraberliğidir. Müslümanlar birbirinin dostudur. Allah Teala şöyle buyurdu: “Mü’min erkekler ve mü’min kadınlar birbirlerinin dostlarıdır. Kâfirlere karşı şiddetli, kendi aralarında merhametlidirler. Onların kalplerini kaynaştıran, onları birbirine ısındıran Allah’tır. Eğer Allah onların kalplerini kaynaştırmasaydı, dünyadaki her şey verilse böyle bir muhabbeti sağlamak mümkün olmazdı.” Peygamber Efendimiz de Müslümanları, birbirine sımsıkı kenetlenen binalara benzetti. “Cemaat rahmet, ayrılık azaptır” buyurdu.

Bizim münevverimiz Oktay SİNANOĞLU’nun vefat ayı Nisan olunca bu ayda bizler de vefakâr, fedakâr, cefakâr hocamızı rahmet, minnet ve şükranla anıyoruz. “Dünyada eğitim dilini İngilizce yaparak yabancı dil öğretme yöntemi diye bir yöntem olmadığını belirterek, “Sömürgeler hariç dünyada hiçbir ülkede böyle bir yabancı dil öğrenme yöntemi yoktur! Dili İngilizce olan üniversite Türk üniversitesi değildir. Yabancı Dil anaokuluna indiği zaman ne Türk, çocuğuyla Türkçe konuşabilecek; ne Kürt, çocuğu ile Kürtçe konuşabilecek.

Günlerdir İsrail'in, Gazze'de sürdürdüğü soykırımın yanı sıra, düzenli olarak Suriye'ye saldırmasını izliyorum. Bir yandan da İbn Haldun'un Mukaddimesini okuyorum. "Günümüz geçmişe suyun suya benzediği kadar benziyor" tespitinin ne kadar doğru olduğunu müşahede etme fırsatını buluyorum böylece. Teori ile pratik bir arada. Neticede hercümerç zamanlarında ne yaptığını bilen yegane taraf olarak İsrail kazançlı çıkıyor. İsrail, ne yaptığını bilen tek taraf olarak öne çıkıyor çünkü. Geriye ne yaptıklarını bilmeyen, retorik düzeyinde söylevler irat eden, sonra bir dahaki katliamda yeniden kafa çıkaran kafası karışıklar ümmeti kalıyor. Bir de ne için öldüklerini bilen bir avuç Gazzeli.

Ayçin Kantoğlu'nu seslendirdiği şiirlerle, hitabetinin ve zengin kelimelerinin gücüyle kurduğu öncülükle tanıdık... Çok dilli, çevirmen, şiire, tiyatroya, tragedyaya, mitolojiye, irfani kültüre merak düzeyini fevkalade aşan hakimiyetiyle eskiden beri takip ettiğim bir münevver. İlkin büyük kentleri bırakıp eşi ve ailesiyle gittiği bir sahil kenti olan Muğla üzerinden takip ettiğim akademisyenleri, yavaş yavaş dünya meseleleri içinde vicdani duruşlarıyla da tanıyacaktım...

Son yıllarda aileyi konuşurken hep olumsuzluklar aklımıza geliyor. Bunun iki ana nedeni var. Birincisi, gerçekten de "aile gemisi" su alıyor. Unutmayalım ki Kur'an-ı Kerimde Hz. Nuhun gemisine beyt, yani ev deniyor. Ev gemimiz su alıyor. Boşanmalar, geç evlilikler, ana-baba saygınlığının kalkması, doğurganlığın düşüşü gibi gerçekler aile gemisinin su aldığını gösteriyor. Bunlar ile ilgili bilinç uyandırmak, farkına varmak ve sonunda tedbirler almak için olumsuzlukları konuşuyoruz, araştırıyoruz, analiz ediyoruz.

Yüce dinimiz İslam'ın haram kıldığı büyük günahlardan biri de nefsi ve nesli ifsat eden zinadır. Zina; dinen ve hukuken geçerli bir nikâh bağı olmayan erkek ve kadın arasındaki birlikteliktir. Zina; aile kurumuna yapılan en büyük saldırıdır. Yuvaların dağılmasına sebep olan, gençlerin umutlarını karartan, hayallerini yıkan apaçık bir hayâsızlıktır.

Resûlullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Müminin mümin üzerinde altı hakkı vardır: Hastalandığında onu ziyaret eder, öldüğünde cenazesinde bulunur, kendisini davet ettiğinde davetine icabet eder, onunla karşılaştığında selâm verir..."

Modern devletçilik tarihinde, Körfez monarşileri ile ABD Başkanı olarak ikinci dönemini geçirmekte olan Donald Trump arasındaki ortaklık kadar ahlaki açıdan iflas etmiş çok az olay vardır. Petro-servetle yaldızlanmış ve zaman zaman dini sembolizmle örtülmüş bu aile hanedanları, yönetim inançlarının İslam, insanlık ya da değerler değil, fırsatçılık olduğunu bir kez daha kanıtladılar.

Son dönem müfessirlerimizden Muhammed Abduh da Tahir bin Aşur da Nuh (a)’ın, tufan vakıasında ilahi ikazlara kulak vermeyip vahye itaat etmeyerek vahyin kılavuzluğunda yapılan gemiye binmeyen ve sonunda boğulan oğlunu “ehli”nden yani ailesinden sayması nedeniyle adeta isyankâr oğlu için Rabbinden şefaat istemeye yöneldiğini belirtirler.1 Nuh (a) hem nebi hem beşer idi. Beşer olarak çocuk sevgisi ve benzeri insani duygular taşıyabilirdi. Oysa inkârcılara şefaat dilemek Nuh (a)’ın resul olarak gönderiliş hikmetine aykırıydı.

Ben, ilk insanın duasını, ilk ananın gözyaşını, yeryüzünün ilk nefesini, kanımda taşıyan bir evladım.

Yük beygirine bol miktarda arpa, fındık, fıstık yedirseniz yine de yarış atı olamaz. Kalitesiz, vasıfsız bir elemanın maaşını iki, üç misline çıkartsanız, ondan iki-üç misli hizmet ve randıman alamazsınız. Kavak ağacından mobilya, ev, kapı pencere yapılmaz. İnsanlar insan olmak bakımından adalet önünde eşittir ama ağaçları, kumaşları eşit değildir.

Muhammed Ali, 1961 yılında Müslüman olduktan üç yıl sonra bir boks maçına çıkacaktı. Onun Müslüman olmasını hazmedemeyen Ernie Terrel adında rakibi olacak boksör, ikilinin roportaj verdiği bir sırada Muhammed Ali’ye eski ismi Cassius Clay olarak hitap ediyordu.. Bu durum Muhammed Ali’yi hayli sinirlendirmiş, ikili roportaj verirken neredeyse kavgaya tutuşmuşlardı. Muhammed Ali, sonraki günlerde ringte karşılaşacağı Ernie Terrel’e öyle bir ders verecekti ki, tüm dünya müslümanlarına örnek olacak bir hareket ortaya çıkacaktı..

İstanbul geçen gün fena, hem de çok fena sallandı; ardından da deprem hocaları birbirlerini sallamaya başladılar... Memleketteki kamplaşma, üniversitelerimizin “Prof” unvanlı anlı-şanlı sismologlarına, jeologlarına, vesairelerine de sirayet etti ve hocalar şimdi birbirleri ile didişmekle meşguller. Profesörün biri “Büyük depreme az kaldı, başımıza gelecekleri ifadede kelimeler yetersiz kalıyor” deyip iç karartırken bir diğeri rahatlatıcı sözler ediyor ve “İstanbul’da bundan böyle büyük deprem olmayacak” diyor.

Yunan Deniz Kuvvetleri Astsubay Okulu’nun bir grup öğrencisi önceki hafta Atina’da yaptıkları geçit töreni sırasında önce “Kıbrıs Yunandır” diye bağırmış, ardından da Türkiye’ye yönelik küfürlü sloganlar atmışlar; Türk Dışişleri Bakanlığı olayı protesto etmiş ve Yunanistan’dan bilgi istemişti. Basınımızda önceki gün çıkan haberlerde Atina’da açılan idarî soruşturmanın tamamlandığı ve geçit resmi sırasında Türkiye’ye hakaret eden askerlerden bir kısmına 20 gün hapis, bazılarına da daha hafif cezalar verildiği söyleniyordu...

İktisat, ümmetin tevekkün ve tekamülünün her safhasında yer almıştır. Ümmetin tezahürünün inşası olan Mekke döneminde ve tekamül ettiği Medine dönemlerinin ortak noktalarından biri de iktisattır. Bu Kur’an’la (2/219) sabittir. Kur’an-ı Kerim’de mali infakın farz oluşu, kötülüklerin anası olan içkinin yasaklanmasından ve beş vakit namazın farziyetinden öncedir.(Maide/90)

Peygamber Aleyhisselam’dan bahsediyorum. Bunca katliam bir tarafa, şu son çadırlarda diri diri yakılan ve çığlıkları yükselen çocukları, sağlıkçıları ve gazetecileri görseydi acaba ne yapardı diye düşünüyordum. Onun hayatını gözden geçirdiğimizde bunun cevabını bulmak o kadar zor değil; “Bir haksızlık gördüğünde derhal ayağa kalkar, mübarek alnında bir damar kabarır, o haksızlığı gidermeden yerine oturmazdı” diye tanıtıyor kitaplar onu bize.

İslam'da affın önemi, Müslümanların daima affedici olmalarının gerekliliği nedense çok işlenen konuların başında gelir. Hani bu hususta isteyen epeyce kaynak da bulabilir. Rasûlullah'ın (s.a.v) amcasının katili Vahşi'yi (r.a) bile affetmiş olması, kendisini taş yağmuruna tutanları bağışlamış olması, onlara beddua etmemesi, hepsinden önemlisi, kendisine karşı en büyük düşmanlığı yapan, canına kasteden ve yurdundan sürüp çıkaran Kureyş'i Mekke'nin fethinden sonra cezalandırmaması, affetmesi ve daha sayılamayacak kadar örnekler vardır elbette.

Bu yıl Mevlüd etkinliklerimizde Peygamber Aleyhisselam’ı “Direniş Önderi” temasıyla anmayı uygun gördük. Şu hususu bir daha hatırlatmakta fayda görüyoruz. Peygamber Efendimiz bizim için her konuda Üsve-i Hasene/güzel örnek, ama özellikle cihad ve direniş konusunda güzel örnektir. Lütfen “Allah’ın Rasûlünde sizin için güzel bir örneklik vardır” ayetinin geçtiği Ahzab suresi 21. ayete iyi bakın, göreceksiniz ki cihad ayetlerinin tam orta yerinde yer almakta, yani kendisinden önceki ayetlerin de sonraki ayetlerin de hep cihad ayetleri olduğunu göreceksiniz. Hem Efendimiz Aleyhisselam bu güzel örnekliği hayatı boyunca fiili olarak uygulayarak göstermiştir.

Deprem haberleri verilirken spikerlerin sık sık kullandıkları “Beklenen İstanbul depremi” cümlesinden doğrusu ben biraz rahatsız oluyordum ve içimden ben beklemiyorum, diyordum. Unutmayalım, beklemek, kavuşmaktır. Kavuşmak ise insanı mutlu eder. Durum böyle olunca beklenen İstanbul depremi yerine, muhtemel İstanbul depremi dersek daha doğru bir ifade kullanmış oluruz.

Merhum Mahir İz Hocamız hayat düsturunu şu veciz cümlelerle anlatıyor: “İdrak ve iradeye kavuştuğum andan bugüne kadar beşer olmak hasebiyle dûçar olduğum zelleden, gafletten, mâsiyetten Kur’an-ı Kerim’de ‘İnsanoğlu zayıf yaratılmıştır’ buyuran kâinatın hâlikı Rabbim Teâlâ’ya iltica eder, afv u mağfiretini ve Resul-i Ekremi’nin şefaatini niyaz eylerim. Hayatımda mümkün olduğu kadar bir şeye dikkat ettim. Bütün hissi hareketlerimde dahi başkasının maddi, manevi hakkının rencide olmamasını hayat prensibi olarak kabul ve tatbik ettim. Mukabele gördüğüm en kuvvetli hiss-i vedadımı içimde ezdim, yok etmeye çalıştım.

İçinde bulunduğumuz 2025 yılının mart ayı büyük kitabiyyat âlimi ve Beyazıt Devlet Kütüphanesi’nin kırk yıllık hafız-ı kütübü İsmail Saib Sencer’in vefatının seksen beşinci yıl dönümüdür. Aynı kütüphanenin bugünkü müdürü aziz dostum Ramazan Minder, telefon edip merhumun Merkez Efendi Kabristanındaki mezarının başında yapılacak dua ve anma programına beni de davet etti. Ne yazık ki, o gün başka bir toplantım olduğu için bu davete icabet edemedim, halbuki daha önceki yıllarda hem kabrinde yapılan hem de kütüphanede gerçekleştirilen toplantıların hemen hepsine katılmıştım.

Tam iki yıl önce… 17 Nisan 2023 akşamı, Nahda Hareketi lideri Râşid Gannûşî’nin Tunus’un başkenti Tûnis’teki evi yüzlerce polis ve özel tim askeri tarafından kuşatılmıştı. Ramazanın yirmi yedinci gecesine -dolayısıyla Müslümanların geneli tarafından kabul gördüğü üzere “Kadir Gecesi”ne- tesadüf eden o akşam, Gannûşî ailesi iftar sofrasındaydı. Zamana ve mekâna hiçbir ihtiram göstermeyen ekipler önce evde detaylı bir arama yapmış, ardından 82 yaşındaki Gannûşî’yi gözaltına alarak beraberlerinde götürmüştü.

“1899’da İstanbul’da doğdum. Büyükbabam 150 sene önce Bolu’dan İstanbul’a gelmiş, büyükanne tarafım Isparta cihetinden. Onların İstanbul’a gelişleri ise 200 sene evveline rastlıyor. Yâni İstanbulluyum. Ama vaktiyle bir konferans vermiştim. Orada demiştim ki: Ben hem Bosnalıyım hem Budinliyim, hem Üsküplüyüm hem Atinalı hem Sofyalıyım, hem Erzurumlu hem Erzincanlıyım. Fakat İstanbulluyum. Hiç ayırmam.”

Dilediğiniz gibi kızabilirsiniz bana yine bugün. Çünkü algıların yönettiği bir alanda tehlikeli cümleler kurmak istiyorum. Dahası kendimi buna mecbur hissediyorum. Şuradan başlayayım. “Aile içi şiddet” kavramının bir algısı, bir de olgusu var memlekette. Durum böyle olmasa anketlerde “Türkiye’de aile içi şiddet var mıdır?” sorusuna yüzde 86 ile “evet” cevabı verilmez. Üstelik anonim olarak “siz ya da birinci dereceden bir tanıdığınız aile içi şiddete maruz kaldı mı?” sorusuna verilen cevaba “evet” diyenlerin oranı, lütfen sıkı durun, yüzde 2,5 iken.

Dervişe “Allah’la iyi geçinmenin sırrı nedir?” diye sormuşlar, “O’na vakit ayırmak” demiş. Söyledik ya, bizim derviş biraz değişik biri. Kafasını başkalarından farklı çalıştırmak işine hiç gönül indirmemiş ama kafası her zaman başkalarından farklı çalışmış. “İsteme ki versin, ver ki çoğalsın, küçült ki büyüsün” derken duymuşlar onu. Ama o, bunları öyle sıradan, öyle alelade söylermiş ki duyan önce bunların önemli birer cümle olmadıklarını düşünür, “lakırdı” der geçermiş. Lakin nasibi olan bir vakit geçince anlarmış dervişin ne demek istediğini de gözüne ışık vurmuş tavşan gibi kalakalırmış bu cümlelerle baş başa. Nasibi olmayan mı? Nasibi olmayanın işine biz nasıl karışalım?

Anadolu’nun müthiş emir ifadesidir “Allah’tan kork” ifadesi. Sattığı süte su katan sütçüye “Allah korkun kalmamış” diyen bir ihtiyar aslında düzenin bozulduğunu, insanların içsel ahlak yasalarının yerle yaksan olduğunu işaret etmektedir. “Allah’tan korkmaz, kuldan utanmaz” kalıbı da böyledir. Allah’tan korkan birinin aynı zamanda davranışlarını bu ilkeye göre tanzim etmesi gerektiği için insanlara da “insan gibi” davranması gerektiğini hatırlatır bize. Ve tabii o şahane ifade: “Kork Allah’tan korkmayandan.”

Hoca, Gazze konulu cuma hutbesini bitirdikten sonra hutbenin dışına çıktı ve şöyle dedi: “Gazze için bana gelip ‘dua edelim’ diyorsunuz ya aziz müminler. Cihat zamanı dua emziklilere, hastalara, engellilere, savaşamayacak kadar yaşlılara, kurda-kuşa düşer. Cihat zamanı zafer için dua etmek, savaşabilecek durumdaki Müslümanlara düşmez.” Namazı hangi camide kıldığımı bilerek yazmadım ki Diyanet İşleri Başkanlığı, bu değerli cümleleri kuran hoca efendiye “Niye merkezi hutbenin dışına çıktın?” diye hesap sormasın.

Türkiye’nin toplumsal yapısının en önemli, geleneksel olarak en güçlü kurumu olan aile alanında son zamanlarda ciddi tehlike çanları çalınıyor. Şaka değil, bizi başka toplumlara nazaran avantajlı kılan en güçlü yanımızdan vuruluyoruz. Artan boşanma oranları, evlilik yaşının giderek yükselişi, yalnız yaşayan insanların sayısının rekor kırışı ve en nihayetinde doğurganlık oranlarındaki tehlikeli düşüş ve bunun nihai sonucu olan toplumsal yaşlanma. Bunlar şu anda Türkiye’de toplumsal değişimin istikametinin olumsuz yönde seyrettiğini anlatan veriler.

Siyonist işgal rejiminin Filistin topraklarındaki bekçiliğini yaparken kendini “Filistin Devlet Başkanı” olarak tanımlayan Mahmud Abbas son günlerde, İslami Direniş Hareketi (Hamas) mücahitleri hakkında, ellerindeki siyonist esirleri serbest bırakmamalarından dolayı “evladu’l-kilab (köpeklerin çocukları)” ifadesini kullandığı açıklamasıyla gündemi meşgul etti.

Ürdün, ülkede onlarca yıldır yasal çerçevede resmen tanınmış bir halk hareketi olarak çalışmalarını yürüten Müslüman Kardeşler’i kapatma, teşkilatının tüm faaliyetlerini durdurma ve mal varlıklarına da el koyma kararı aldı. Müslüman Kardeşler cemaatinin bugün dünyada 70’ten fazla ülkede örgütsel faaliyeti olduğu tahmin ediliyor. Ancak bunların çoğunda farklı isimlerdeki sivil toplum kuruluşlarının çatısı altında faaliyet yürütüyor.

Siyonist katiller, Batı emperyalizminin sınırsız ve şartsız desteğiyle Filistin topraklarında korkunç katliamlarına, yıkımlarına ve insanları aç bırakarak öldürme amaçlı “ben insanım” diyen herkesin karşı çıkması gereken ablukalarına devam ederken Hıristiyanların nüfusça en kalabalık kesimini oluşturan Katoliklerin dini lideri Papa Fransiscus, kısa adıyla Papa Fransis dünya hayatına veda etti.

İslam coğrafyasının kalbine ve tarihte önemli hadiselere sahne olmuş stratejik bir bölgesine, siyonist işgal devletinin kurdurulması İngiliz emperyalizminin bir projesidir. Bu amaçla ortaya çıkarılan siyonizm ideolojisinin güçlenmesini ve uluslararası boyut kazanmasını destekleyen, bu konuda siyonist liderlere yardımcı olan da Batı emperyalizmidir. Bugün başta Gazze olmak üzere Filistin topraklarında ırkçı soykırım savaşı da küresel emperyalizmin ittifakıyla ve desteğiyle sürdürülmektedir.

Bundan tam 116 yıl önceydi. Yine bir 27 Nisan günü gerçekleşen vahim bir hadise Osmanlı tarihinin olduğu kadar Ortadoğu tarihinin gidişini de derinden etkilemiş ve sonuçları itibariyle bir imparatorluğun sadece dokuz buçuk yıl zarfında tamamen elden çıkmasına yol açmıştı. Üzerinde ne kadar dursak azdır bu bakımdan. Şimdi zamanın makarasını geri doğru sarıp 116 yıl önceki 27 Nisan gününe uzanalım beraberce. Bakalım, o kara günde neler olmuş, neler bitmiş? Tarih: 27 Nisan 1909 Salı. Yer: Yıldız Sarayı, Küçük Mabeyn Köşkü.

İnsanoğlu su misali. Dün Şevval umresi vesilesiyle gittiğimiz Mekke-i Mükerreme’deydik, bugün Medine-i Münevvere’de, siz bu satırları okurken ise biz İstanbul’un yolunu tutmuş olacağız. Aynı günün akşamı da saat 20.30’da Sultan Abdülhamid Han’ın 4. nesilden torunu Kayıhan Abdülhamid Osmanoğlu ile birlikte Akit TV’de sizlerle birlikte olacağız inşaallah. Medine’yi yazmak, Hz. Peygamber’in (s.a.v.) nuruyla yoğrulmuş o mübarek toprağa dokunmak gibidir.

Şevval umresi vesilesiyle bir kere daha vahiy kokan toprağına yüzümüzü sürmek üzere Mekke-i Mükerreme’deyiz. Allah kabul etsin, mukaddes beldeye varır varmaz tavaf ve sa’yimizi tamamlayıp umremizi eda ettik. Sonra gelsin adım adım küflü sinemize inşirah bahşedecek ziyaretler. Harem-ı Şerifin etrafını geziyor adımlarım. Mekke’nin güvercinlerini selamlıyorum, müminlerin karşılıklı seller gibi aktıkları manzara hakikaten büyüleyici. Ama aynı büyüleyiciliği binalarda göremiyoruz. Burası küçük bir Manhattan kesilmiş.

İstanbul’da ve civar illerde hissedilen 6.2 depremi, hepimize ölüm hakikatini yeniden hatırlattı. İnsanoğlunun ne kadar zayıf ve çaresiz olduğunu da gördük ve yaşadık. Deprem; sadece yeri sallayıp üzerinde çürük temeller ve eksik malzemeyle inşa edilmiş binaları yıkmıyor. Her şeyi sallıyor, sarsıyor, yıkıyor ve yeniden daha iyi yapmak üzere insanlara bir fırsat sunuyor. Duyguları, hayatları, algıları, insan ilişkilerini, devletin duruşunu sarsıyor. Bu zelzelenin, depremin, sarsıntının ardından ibret alan ders çıkarıp ‘nefs muhasebesi’ yapıp kendine, yaşayışına çekidüzen verip düzelenler olduğu gibi, kimilerini daha berbat hale de getirebiliyor.

Tarihte geçen önemli günler elbette vardır. Bilinmeli, ibret alınmalı, dersler çıkarılmalı. Bizde tarihi günler hiç tahlil edilmez, takdis edilir. Resmî tarih; anaokulundan, lise son sınıfa kadar eğitimimizde (başında ‘Millî’ kelimesi olsa da) hiç Millî Eğitim olmadı. Şimdi gayret ediliyor çığırtkanlıklara rağmen. Önemli günler; hep Kemalizm’in, putlaştırmanın, şahısları ‘ortak değer, ortak payda’ haline getirmenin vesilesi oldu. Tarihimizle de irtibatları yok. Sadece düşmanlık! Belgeli, ispatlı yapılanları bile konuşmak yasak. 23 Nisan 1920 de tarihi günlerimizden. Çok iyi bilinmeli, tarih şuuru/bilinci kazanmanın günleri olmalı.

Eyüp Buluşmaları Platformu olarak Gazze’ye Acil Destek Çağrısı yaptık: “Bismillâhirrahmânirrahîm. İslam dünyasının bugün karşı karşıya kaldığı en büyük saldırılardan biri, Gazze üzerinden vuku bulan Siyonist işgaldir. Bu saldırılar yalnızca Gazze’yi-Filistin’i değil, hedeflediği boyut ve stratejik niyet itibariyle tüm İslam beldelerini ve ümmetin geleceğini hedef almaktadır.

İttihatçıları iyi tanımadan, hâlâ örnek alınan "31 Mart Entrikası"nı anlamak mümkün değildir. Bu yüzden önce ilk bölümü okumanızı ısrarla tavsiye ediyoruz: https://www.star.com.tr/yazar/chpnin-atalarimiz-dedigi-jon-turkleri-ne-kadar-taniyoruz-yazi-1937771/ Ayrıntılarını yukarıdaki linkte anlattığımız Meşrutiyet'in ilanıyla birlikte, Sultan Abdülhamid Han Yıldız Sarayı'na adeta hapsedilmiş, "dünün komitacıları" olan İttihatçılar, devlet yönetimine fiilen el koymuştu. "Saray"ı bile gölgede bırakan bir "başvuru makamı" olmuşlardı![1]

Yıllardır, "CHP; İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin TC versiyonudur" diyorum. Bu gerçek, bizzat CHP Genel Başkanı tarafından da doğrulandı. Sayın Özgür Özel'in bu açıklamayı Saraçhane'de yapması daha da anlamlıydı: "150 yıldır karşı karşıyayız. Bir tarafta Tayyipler; bir tarafta biz... Onlar Meclis'i 33 yıl kapalı tutanların (Abdül Hamid Han'ın) takipçileri. Biz Jön Türklerin neferleriyiz."[1]

Yurdum insanının hadiseler karşısındaki davranış kalıpları, insana mizahtan başka bir yol bırakmıyor ne yazık ki. Biz de bugünkü hakikatleri mizah diliyle anlatmayı uygun gördük. Dindeki ihtilafları, bu ihtilafların nelere sebep olduğunu biliyoruz. Hala devam ediyor üstelik. Gün yoktur ki din ile ilgili yeni bir tartışmaya şahit olmayalım. Kadim mezhepler, tarikatlar, ekoller kesmiyor artık. Her gün apartmanların merdiven altlarından yeni mamul hocalar sürülüyor piyasalara. Alıcısı çok tabi ucuz malzemenin.

'Bir gün kaybolursan, kokuyu takip et, çünkü hafızadır o...' Çocukluğumdaki korkulu düşlerim, hep kaybolmakla ilgili olanlardı. Nefes nefese hatta bazen çığlıklar da atarak uyandığım günler... Sanki sırtıma koskocaman bir dağı yüklemişler de altında ezilmişim gibi, kan ter içinde... O asap bozucu yapayalnızlık hissi bugünkü gibi aklımda...

Tüm üniversitelerimizde, kamu kurumlarında, özel sektörün özellikle üretim kısımlarında ciddi şekilde ele alınan bir konu: Yapay zeka! Türkiye Büyük Millet Meclisi bünyesinde bir komisyonu bile kuruldu, gelecekle ilgili öngörülerin hepsinde yapay zeka çağı mevcut... Günlük kullanımımızda ve pek çok işimizi kolaylaştırmakta olan yapay zekanın, ''insanın yerine geçmesi'' konusu asıl tartışılması gereken kısmı, nasıl geçecek, sınırları ne olacak, küresel normatif bir sistem kurulacak mı? Tüm bu sorular cevap bekleyedursun, dünya yapay zeka fikrini 1980 sonrasından itibaren satın almış, hatta tüketmek durumunda...

Anadolu, bir depremler coğrafyası. 30 yıldır birçok yıkıcı deprem yaşadık. Son İstanbul depremi ile yeniden sarsıldık. Deprem binalara, köprülere, meydanlara, yollara çarpmakla kalmıyor. Aynı zaman da insana ve topluma çarpıyor. İnsanları ürkütüyor. Korku, bütün haşmetiyle benliğimizde canlanarak bizi esir etmeye başlıyor. Modern zamanlarda anlı şanlı mühendislerimiz var. Büyük binalar yapan, büyük köprüler yapan ve büyük otobanlar yapan. Barajlar, gökdelenler ve yollarla tabiata egemen olmaya çalışıyorlar.

Bu başlığı, 2004 yılında Kütahya Yetiştirme Yurdunda yaptığım bir çalışmaya başlık için kullanmıştım. O tarihlerden itibaren Batıda sosyologlar ailenin artık çöktüğünü ileri sürüyorlardı. Ben de bunu daha yeni bu havaya girmeye başlayan Türkiye'de gözlemlemek istemiştim. Araştırma, Kütahya Kız ve Erkek Yetiştirme Yurdu üzerineydi. Ergen genç gruplar ağırlıktaydı. Çoğunlukla aileleri tarafından gönüllü olarak buraya gönderilmişti. Çünkü buradan çıkanlara devlet iş imkânı sağlıyordu.

Hazine ve Maliye Bakanlığı ilginç veriler sunuyor. Bu yıl yaptıkları teftişte fal, astroloji ve bunun gibi yollarla gelir elde eden, ancak bunu bildirmeyen mükelleflerden bahsediyor. İncelenen 1034 mükellefin 1.8 milyar TL, kayıt dışı geliri tespit ediliyor. Bu kadar çok para kayıt dışı para var ve üstelik çok ilginç bir yerden kazanılıyor. Kayıt dışı olmanın ötesinde bir anlamı da var. Hakikaten insanlar neden bu kadar çok parayı böyle tuhaf işlere harcıyor?

Muhalefet, cumhuriyet tarihinin en büyük yolsuzluk soruşturmasının üstünü örtebilmek için başlattığı kara propagandaya Yozgat'ta çiftçileri öne sürerek tarım üzerinden iktidara vurmayı denedi. Gün geçtikçe başı İstanbul'da olan ahtapotun memleketi nasıl soyduğu daha da netleşirken, ellerindeki belediyeleri yönetmekten ve çalışanına maaşını dahi zamanında ödemekten aciz muhalefet Türkiye'nin iyi yönetilmediğini tarımı diline dolayarak tekrarlayıp duruyor.

Türkiye, 10 yıl aradan sonra AK Parti'nin, tarihinde ilk kez MHP'nin DEM ile bayramlaşmasını ve DEM heyetinin Cumhurbaşkanlığı'nda kabulünün Terörsüz Türkiye hedefine doğru hızla ilerlediği iyimserliğini yaşarken Suriye'nin kuzeyinden bu iyimserliğe gölge düşürecek haberler geliyor. Yeni Şam yönetimini düşürmek için başvurulan kalkışma teşebbüsü bastırıldıktan sonra PKK'nin Suriye kolu olan ve ABD'nin telkiniyle adını Suriye Demokratik Güçleri (SDG) olarak değiştiren terör örgütünün başı Mazlum Abdi isimli ABD beslemesi, Şam'a gitmiş ve10 Mart'ta herkesi sevindiren bir anlaşmaya imza atmıştı.

J.Biden işgalcileri ziyaretinde: “Siyonist olmak için Yahudi olmaya gerek yok!” diyordu. Bu ifadeden de anlaşılacağı gibi, İsrail’in Filistin’de yaptıkları Siyonist ideolojiden dolayı destekleniyor. Çünkü Siyonist ideoloji, işlevi ve değerleriyle batılı küresel hegemonyanın üzerinde topluca ittifak ettiği dünyevi bir ideolojidir. Bu ideoloji, özgür doğan çocukların bedenlerini, ruhlarını, iradelerini, duygularını ele geçirmek; onları iliklerine kadar sömürmek ve “varlıklarını kendisinin armağan ettiğini” iddia ederek, sadece Gazze’de değil, tüm insanlık âleminde tahakküm kurmak istiyor. İslam coğrafyasının kalbinde zulüm, hırsızlık ve talanla habis bir ur gibi yayılmaya devam ediyor.

Giriş Bencilliğin, zulüm ve sömürünün yaygınlaştığı modern dünyayı dünyevileşme ve bireyselleşme gibi iki büyük tehlike kasıp kavurmaktadır. Bu iki fitnenin panzehri, yakînî ahiret inancının ikamesi ve ümmet bilincinin ihyasıdır. Dünyevileşme, ahiret yokmuş gibi yaşamanın diğer adıdır. Dünyevileşme zilletinden kurtulmanın önemli bir imkânı, ‘ölüm’ üzerine tefekkür etmektir. Modern insan ölümden kaçıyor, ölüm gerçeğiyle yüzleşmek istemiyor.

Bazen gökyüzüne bakan gözler, yıldızların ışıltısına takılıp kalırken hakikatin izini kaçırır. İnsanlar ağaçlara, taşlara, şehir kalıntılarına bakar ama çoğu zaman kalpleri oralardan geçmez. Oysa Yûsuf sûresinin 105. ve 106. ayetleri, bu bakışla fark edilemeyen büyük sessizliği bozar. Ayetler her yerdeyken insanlar, onları görmezden gelmeyi alışkanlık hâline getirmiştir.

Sadece talebeleri ile değil; Kazan’dan Medine’ye ve Avrupa’da bir çok şehirde mabedler onun yazılarıyla süslendi. Henüz daha meşk ederken 60’lı yılların sonunda Fatih Karagümrük’teki Atik Ali Paşa Camii’nin yazılarını ıslah etmek için hocası Hamid Bey tarafından vazifelendirilmişti. Kazan'dan Medine'ye mabedleri süsleyen Şeyhûlhattatîn Pek kıymetli hocam Hattat Hasan Çelebi 24 Şubat 2024 tarihinde öğle ezanı vakti uykusunda Kelamını hem dünya üzerindeki sayısız camilerin kubbelerini, kuşaklarını hüsnühatlarıyla süslediği hem de kendinde hıfzeylediği Rabbine kavuştu.

Ayrı ayrı sebeplerden de olsa dünya ayağa kalkmış durumda. Trump’ın gümrük dayatmaları sebebiyle alt üst olduğu söylenen piyasalar hem ABD’yi hem dünya genelini ayağa kaldırmış durumda. Yani insanlar dünyalarına, ticaretlerine, paralarına dokunulduğu için ayağa kalkmış durumdalar.

“Mustafa Kemal’in Askerleri” şu günlerde azgınlık mevsimlerini yaşıyor olmalılar, ortalığı velveleye veriyorlar, sokak gösterilerinde en çok onların sesi çıkıyor. Kalabalıkların ne kadarı “Mustafa Kemal’in Askerleri” belli değil ama en çığırtkanları onlar ve katılanların hepsini kendilerindenmiş gibi göstermeye çalışıyorlar. Bu arada iktidar karşıtı protestolara katılan Kürtler ciddi bir imtihandan geçiyorlar. Çünkü Kürtlerin hiç bir kesimi mevcut iktidara karşı olsa bile “Mustafa Kemal’in Askerleri” olmayı asla kabullenmezler. İşin aksi tarafı CHP de çaktırmadan Kürtleri Mustafa Kemal’in Askerleri olmaya çağırıyor, bir anlamda Kürtlerin buna mecbur olduklarını ima ediyor. Eğer Kürtlerden bugünkü iktidarı devirmek isteyenler varsa bunun için mutlaka CHP’yi desteklemek zorunda olduklarını, CHP’nin özünü de Mustafa Kemal’in Askerlerinin oluşturduğunu bilmelerini istiyor.

İstanbul’un güzelliğine güzellik katan tarihi eserlerden birini de -hiç şüpheniz olmasın- kitâbeler teşkil ediyor. Usta hattatların olanca maharetlerini göstermek suretiyle hazırladıkları bu yazı güzelleri, hem bakanların ve tabii ki görenlerin gözlerine sürme çekiyor hem de ait olduğu yapı hakkında gerekli bilgileri üzerlerinde taşıyor. Başta camiler olmak üzere, hemen bütün tarihi binaların kapılarında yer alan bu kitâbeler hat sanatının şaheserleri olarak arz-ı endam ediyorlar. İlimle, sanatla iştigal eden herkesin bildiği bir gerçek vardır ki, ecdadımız hangi maksatla ve ne gibi bir bina yapmışsa, kitâbesini de ona uygun olarak hazırlattırmıştır.

Geçtiğimiz cumartesi günü (5 Nisan), sabah namazından hemen sonra, hepsi de İslâm coğrafyasıyla sıkı münasebet içinde bulunan kıymetli insanlarla bir istişare halkasındaydık. Temel müzakere konumuz, Gazze’nin bugün geldiği durumdu. Herkes kendi durduğu yerden baktığı için, meseleye farklı açılımlar getirdi. Zihinlerde konuyu çok yönlü olarak netleştirmek adına, işaret edilen temel noktaları -bir diyalog akışı içinde- aktarmak istiyorum:

MTO’muzun en parlak talebelerinden Mehmet Varıcı hocamızın camilerin hayatımızdaki ve günümüzdeki rolüyle ilgili makaleleri, sizlerden güzel ilgi gördü. Varıcı hocamız, camilerle ilgili yazdığı yazıları bu yazıyla taçlandırıyor. Zihin açıcı okumalar. En sağlam engeller en görünmeyen olanlarıdır.

Mehmet Varıcı kardeşimizin camilerimizin anlam be önemini tartıştığı nefis yazısının üçüncü bölümünü sizlerle paylaşıyorum bu sütunda. Güzel bir pazar yazısı olacak. Zihin açıcı okumalar.., Mekke’ye ilk bakış, bir mağaranın yalnızlığından başlamıştı. Orada, mağaranın sessiz taşları arasında şekillenen ilk bakış, önce bir kalbin, sonra da dünyanın kaderini değiştirdi. Tarih, çoğu kez böyle beklenmedik bakışlarla yön değiştirir.

“Cami” ile “üniversite” anlamında “câmiatün” kelimesi de, cemaat, cemiyet, mecmua kelimeleri de aynı köktendir. Cami, hem herkesi toplayan hem etrafında toparlanılan mekândır. Oluş, tekevvün imkânıdır aynı zamanda: Cami, Müslüman şehrin merkezüssüdür, pusulasıdır, istikametini tayin eden yerdir. Camilerini yitiren bir Müslüman toplum, insanını da, toplumu da, eğitim kurumlarını da, düşünme melekelerini de, yerini ve yönünü, yörüngesini ve ruhunu da yitirme tehlikesinin eşiğine sürüklenmiş demektir.

“Tarihin tekerrür ettiğinden” söz edilir, halbuki tarihte olan bir hadise olup bitmiştir, daha sonra tekrar yaşanmaz, olsa olsa zamanı, mekânı, kişileri, sebepleri… farklı “benzeri olaylar” yaşanır. Ben diyorum ki: CHP, geçmişinden tevarüs ettiği anlayış, alışkanlık ve hastalıkların etkisiyle bugünlerde, 1960’ta olan hukuksuzluğun “benzerini sahneye koymaya” çalışıyor.

Siyonist işgal rejimi çağdaş emperyalizmin de desteğiyle Gazze’de korkunç bir katliam gerçekleştiriyor. Yine insanların toplu halde bulunduğu yerleri hedef alarak büyük katliamlar gerçekleştiriyor. Cibaliya’da UNRWA’ya ait sağlık merkezini hedef alarak 20’den fazla insanı katlettiği korkunç katliamdan sonra yine Gazze şehrinin doğusunda Daru’l-Erkam Okulu’na saldırı düzenleyerek 31 insanı vahşice katletti.

11-12 yaşlarımdayken yazları Bursa’da Kayan Çarşısı’nın girişindeki bir nalbur dükkânında çıraklık yapardım. Dükkânı MHP’ye yakın görüşleri sebebiyle sarkık bıyıklı Eğitim Enstitülü gençlerin “ihtiyar bozkurt” lakabını taktıkları Bekir amca idare ediyordu. Kendisi amcam Nihat Armağan’ın kayınpederiydi. Einsteinvari bir görünümü vardı: Apak saçları, beyaz pos bıyıkları ve coşkulu nutukları ve kar gibi temiz kalbiyle tanınırdı.

Eğer Türkiye’de yaşıyorsanız her türlü garabete kapınızı açık tutmak zorundasınızdır. Kendisini “milli” ilan eden bir partinin ülkesini yabancılara şikayet etmesi bile şaşırtıcı olmaktan çıkmış durumdadır, çünkü “Türkiye eğer İran ile savaşacak olsa İran safında savaşırdım” diyen bir mantık bile aynı partinin bir milletvekiline aitti. En vahim yolsuzluk dosyalarının ortağı olan CHP’lilerin her Allah’ın günü “hırsız var” diye bağırması da bu ülkenin garip realitelerindendir.

Türkiye güvenlik, teknoloji, jeopolitik ve askeri alanda hem de salgın ve kriz döneminde yaptığı hizmetlerle durdurulamadı. Heyecan uyandırdı. Umut verdi. Afrika’dan Uzak Asya’ya her alana ulaştı. “Allah Rızası” için yaptıkları yardımlar da karşılığını buldu. Sev, sevme. Lider Türkiye’nin liderine düşmanlık yapmak, ‘O gitsin de ne olursa olsun. Nasıl giderse gitsin’ demek sadece siyasilere değil, hiç kimseye yakışmaz. Tabii bu istek, meşru olmadığı gibi kutsallaştırdıkları ‘demokratik de değil. Ne siyasetçi ne devlet adamı ne de Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı… Terör örgütleriyle, dışarıdan müdahalecilerle açık ortaklık yürüterek yapıyorlar.

Yaşanmayan, hayata nüfuz etmeyen, sosyal tezahür imkanlarından mahrum bırakılan her inanç zayıflar, solar, küllenir. Günü İslam ile yaşamak, günlük ibadetlerle değerlendirmek her şeyden önce İslam’ı mesele edinmek, onun koyduğu kurallar içinde iki dünya mutluluğu için çalışmak demektir. Allah’a kullukla değerlendirilemeyen gün, başka şeylere kölelikle geçirilmiş demektir. Müslümanın Müslümanca yaşamakta kesin kararlı olması ve inançlarının kurtarıcılığına inanmasıdır. Müslüman, bu çalışmasını ikmal edemese bile, yapabildiği kadarıyla yapmalı, fakat asla bu şuur ve gayretten uzak kalmamalıdır.

Gazze'de ilan edilen kısa süreli ateşkesten sonra İsrail, mart ayından itibaren katliamlarına yeniden başladı. Her gün onlarca kadın, çocuk, yaşlı ölüyor. Gazeteciler hedef alınıyor. Önceki katliam sürecinde İsrail'in, şüpheli buldukları için hedef aldıklarını söylediği sağlık ekibinin de bile isteye hedef alındığı ortaya çıktı. Bunların yanında Trump'la kafa kafaya veren Netenyahu yeni soykırım planlarını hazırlıyor. Gazze'yi boşaltmak istiyorlar. Dünya sessiz, İslam alemi çaresiz, Arap dünyası ilgisiz. Kimsenin yapacak bir şeyi de yok aslında. Çeşitli demeçler, söylemler ve protestolardan başka. Bunların da İsrail'in ve onun en büyük destekçisi ABD'nin üzerinde en küçük bir etkisi olmuyor.

Aydınlanma çağının fikri kristallerinin tek tek imhadan geçtiği yeni ve çok sert bir çağdayız. 1789 sonrası düşünce dünyası ve sanat anlayışlarının temelinde, en genel ve temel maksatla söyleyecek olursak; sekülerizm, hümanizm ve realizm vardı. Her şeyin özü ''insan'dan başlayarak ''insan'' için tarif ediliyordu. Tanrı dahil (ihtilalciler tarafından gökyüzüne hapsedilmiş olduğu söylense bile) insana hizmet ettiği sürece ancak bir değeri olabilirdi.

CHP'nin sokak çağrılarıyla beraber gençlik ve siyaset ilişkisi üzerine piyasada epey yargılar dolaşıyor. Kimisi de yargılarını sosyolojiye söyletiyor! Sosyoloji, anlamaya çalışır. Yargılara karşı mesafelidir. İstekleri değil, olguları temel alır. Analiz ve yorumları da olgularla yapar. Elbette bazı gençlerden alınan görüşlerle bir takım yorumlar yapılabilir. Ancak bu yorumlar yine yüceltme, pratiği meşrulaştırma ve beklentileri temellendirme için yapılırsa güdüleyici olur. Yani sosyoloji yönlendiren araç bilime dönüşür. Bundan dolayı gençlerin yaşanan siyasal konjonktürdeki tepkilerini önce anlamaya çalışmak gerekir.

Aslında bugün yolsuzluk davası ve CHP kurultayını yazdım ama İsrail'in dur durak bilmeyen saldırıları ve Gazze'de her gün verilen onlarca şehid için düzenlenen fetvayı görünce önceliği Gazze'ye verdim. Dünya Müslüman Âlimler Birliği Fetva Komisyonu'nun, Gazze ile ilgili sosyal medyada dolaşan fetvasına yer vermeyi tercih ettim. Müslümanlar için bu bir fetvadır ama tüm dünya halkları ve kurum ve kuruluşları için de fevkalade önemli bir açıklama mahiyetindedir.

Kıbrıs Hamitköy Camii İmamı İbrahim Damar, başörtülü öğrencilere yapılan ayrımcılığa karşı çıktı, inancını savunduğu için görevinden uzaklaştırıldı. Hakkında disiplin soruşturması başlatıldı. Kıbrıs’ta başörtülü öğrencilerin bazı okullarda geri çevrilmesi üzerine tepki gösteren Hamitköy Camii İmamı İbrahim Damar, yaptığı açıklamada açıkça İslam’ın emirlerini hatırlatarak sessiz kalmadı. Damar’ın tepkisi, inancına bağlı binlerce kişi tarafından desteklenirken, resmi makamlar tarafından cezalandırılması tepkiyle karşılandı.

Gazze hakkında bir şeyler yazma, artık kelimelere karşı utanç duymamıza sebep oluyor. Daha önce defalarca yazıldı, çizildi. Ama şimdi geriye dönüp bakıldığında o cümlelerin büyük kısmı, içe dönük bir duygulanımın, bir tür vicdan tatminin ötesine geçemediği görülmekte. Sanki her kelime, acının hakikatiyle değil, kendi içimizdeki çaresizliğin seremonisiyle örülmüş. Günde elli çocuk öldürülüyor. Gökyüzü her gün yeni bir çocuğun adını unutarak kararıyor. Bizse parmak uçlarımızla yazdığımız birkaç kelimeyle bu ölümlere ortak olduğumuzu sanıyoruz.

Yazar ve şair Ali Emre’nin kaleme aldığı Mağribli Güvercin kitabı; ilim, irfan, vakıf kültürü ve fedakârlık gibi birçok alanda mücadele vermiş, fakat aynı zamanda sessizliğe gömülmüş bir kadın öncünün izini sürüyor. Yazar, edebiyatın gücüyle bir medeniyet hafızasını yeniden inşa ediyor. Tarih, çoğu zaman gürültülü zaferlerin, ihtişamlı sarayların ve genellikle erkek kahramanların hikâyelerinin gölgesinde şekillenir. Oysa insanlık tarihini inşa eden, sessiz ama bir o kadar da sarsıcı kahramanlar da vardır. İşte Ali Emre’nin "Mağribli Güvercin Fâtıma Fihri" adlı romanı, hayatı mücadeleyle geçen bir kadının sessizliğini görünür kılma çabasıdır. Bu eser, tarihî bir figürü sadece edebî bir metin olarak sunmakla kalmaz; aynı zamanda bir medeniyet tahayyülünün, bir mümine direnişinin ve bir vakıf ruhunun izini sürer.

Kur’an kıssalarını sadece geçmişte yaşanmış olaylar olarak değil, bugünümüzü aydınlatan birer ilahi pusula olarak okuduğumda zihnimdeh ep aynı soru uyanır: Bu kıssa benim bugünüme ne söylüyor? Yûsuf sûresinin 102. ayetinde bu soruya bir kez daha cevap aradım; çünkü Hz. Yûsuf’un kardeşleri tuzak kurarken onların aralarında bulunmayan Hz. Muhammed’in (s), bu olayı bir şahit gibi aktarması, bana vahyin “görmeyen gözlere” nasıl bir ışık olduğunu düşündürdü. Gayb bilgisi yalnızca gelecekle ilgili değildir; geçmişin perde arkasını da ancak Allah’ın bildirmesiyle öğreniyoruz.

Kendisine birçok olumlu veya olumsuz anlamlar ve değer yüklenen “gelenek” ya da Batı’daki kullanımıyla “tradition” ifadesi İslam’da veya İslam fıkhında yer almaz. Gelenek ifadesi,Ziya Gökalp gibi muhafazakâr ulusçuların Batı’dan çevirdikleri bir kavramdır. Ama İslami nasslar ve müminlerin şurası dışında “gelenek” ifadesinde aranan birikim, Kur’an’da fıtri ve vahyi olanla mutabık “maruf” kavramına dayanan “urf/örf” ifadesiyle ele alınır:“Sen af yolunu tut; iyiliği emret ve cahillerden yüz çevir!” (7/199)

Önce, İstanbul’da bundan tam 117 sene önce yaşanan utanç dolu bir hadiseyi anlatayım: 1899’da Hollanda’nın Güney Afrika’daki eski sömürgeleri olan ve daha sonra İngiliz hakimiyetine geçen Transvaal Cumhuriyeti ile Özgür Orange Devleti’nin “Boer” denen halkı İngiltere’ye başkaldırmış ve üç sene devam edecek olan bir savaş başlamıştı.

İslam hukukunda “Kavaid-i Külliye” diye isimlendirilen temel ilkelerin kaynakları Kur’an, sünnet ve İslam hukukçuların fıkhi ictihatlarıdır. Bu temel ilkeler İslam İktisadının ruhunu oluşturur. Rabbimiz bu ilkeleri ihlal edenleri (mutaffifin/1) tenkit eder. İktisadi açıdan yapılan yanlışların başında kendini malın asıl sahibi görme tehayyülüdür. Bu manada bir düşünsel makas kırılması, sahibini Yüce Allah’a karşı asi hale getirinceye kadar onun yakasını bırakmaz.

Kadir kelimesi birçok türeviyle birlikte hayatımızda yer alan güzel, olumlu anlamlarla yüklü bir kelimedir. Kadr, kadir, kader, kadar, mikdar, takdir… Bir şeyin değerini ölçüp biçmek, hakkını vermek, isabetli tahminde bulunmak ve daha birçok anlamlara gelir.

İslam adına, özellikle Ramazan adına yazmaya ve konuşmaya başladığım günden itibaren çırpınıp durduğum bir şey vardır; Aman ha, şu Ramazanın son on günü kendimizi Rabbimize verelim, şu on gün iç dünyamıza çekilelim. İster sünnetimiz olan itikafı yapalım veya hiç olmazsa itikafa benzer bir şekilde dünyadan sıyrılıp çıkalım. Çünkü yıllar yılı bunun tam zıddı bir durum söz konusu. İnsanımız tam da bu günlerde çarşıya, pazara akın ediyor, herkes dışarıda, hem de gece yarılarına kadar. “İşyerimiz gece açıktır” yazılarına hepimiz aşinayız.

Rabbimize nâmütenâhi şükürler olsun ki, 2025 yılının Ramazan Bayramı’na da kavuştuk. Bir iki ay sonra da -inşallah- Kurban Bayramı’nı idrak etmiş olacağız. Her ne kadar edebiyat tarihlerinde “Ramazan Edebiyatı”, “Bayram Edebiyatı” diye böyle iki ayrı bölüm bulunmuyorsa da, ediplerimiz ve şairlerimiz kaleme aldıkları yazılarıyla, terennüm ettikleri şiirleriyle, hatta fıkraları ve hikâyeleriyle böyle bir edebiyatın varlığından bizi haberdar ediyorlar. Evet, Ramazan medeniyetinin yanı sıra bir de Ramazan edebiyatının mevcudiyeti âşikârdır. Bayram sevincini, bayram neşesini dile getiren bunca yazılı metinleri, başta “Bayramiye”ler olmak üzere sayısı belirsiz şiirleri nasıl görmemezlikten gelebiliriz?

Fatih Camii avlusunda açılan kitap fuarına ben de gittim. Ketebe Yayınları arasında yeni çıkan “Dersaadet’te Ramazan Akşamları” isimli kitabımı imzaladıktan sonra bir de konuşma yaptım. Bu sohbetim esnasında bir Ramazan klasiği olan “Huzur Dersleri”nden de kısaca bahsettim. Gece geç vakit eve gelince TRT’nin kültür kanalını açtım. Baktım, değerli tarihçilerimizden Prof. Mehmet İpşirli Hoca da bu konuyu anlatıyordu. Programı sonuna kadar takip ettim. Unutmadan söyleyeyim; İpşirli Hoca’nın “Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi”ne yazdığı “Huzur Dersleri” maddesi efradını câmi, ağyârını mâni bir üslupla kaleme alınmıştır ve bu özelliğinden dolayı takdire şâyândır.

Suriye’de Beşşâr Esed döneminin müftüsü Şeyh Ahmed Bedruddîn Hassûn, 25 Mart Salı günü ailesiyle birlikte Ürdün’e gitmek üzereyken Şam Havaalanı’nda tutuklandı. 2005-2021 yılları arasında müftülük vazifesini deruhte eden Hassûn, 2024’ün sonunda Baas rejiminin düşmesinin ardından sessizliğe gömülmüştü. Bir süre Şam’da gizlendikten sonra memleketi Halep’e geçen Hassûn, son olarak 17 Şubat günü Suriyeli gençlerin evine yaptığı baskınla gündeme gelmişti. Hassûn’un yargılanmasını isteyen gençler, ikametgâhının önünde protesto gösterisi düzenlemişti.

Lübnanlı Dürzîlerin önde gelen lideri Velîd Cumblat, babası Kemal Fuâd Cumblat’ın 16 Mart 1977 günü Suriye istihbaratı tarafından öldürülmesinin 48’inci yıldönümü münasebetiyle düzenlenen törende, dikkat çekici açıklamalarda bulundu. Şûf bölgesinde, ailenin tarihî ikametgâhı olan Muhtâra Sarayı’nda kalabalık bir topluluğa hitap eden Cumblat, şunları söyledi:

Bu yıl da Ramazan'ın sonuna geldik, hüzünle uğurluyoruz. Ramazan, arınma ve toparlanma iklimi, yenilenerek doğrulma ve yeniden doğma mevsimi… Diriltici bir ümmîleşme seyrüseferi: Zihni, kirlerden temizleme; insanı, özüne döndürme, kendine getirme; özetle, taze bir ruhla donanma seferi... Bayramsa, toparlayıcı, kenetleyici ve yekvücut kılıcı ümmetleşme zaferi: Taze bir heyecanla ve kanatlandırıcı bir neşeyle seküler / bölmeli zamanı durdurma, bütün ayrıcalıkları ortadan kaldırarak bütünleşme, hâlleşme ve helâlleşme, kardeş olma ve coşma zemini…

Bugün farklı bir konu ve farklı bir yazıya ayırıyorum sütunumu: Camiler. Camilerle ilgili ihmal edilen veya görülemeyen çok çarpıcı meselelere çarpıcı bir dille parmak basan bir yazıyla baş başa bırakıyorum sizleri. MTO’muzun en parlak talebelerinden Mehmet Varıcı hocamızın zihin açan güzel bir yazısını paylaşıyorum. Zihin açıcı okumalar…

Bir ülkenin iç dinamikleriyle dış dinamikleri arasında uyumsuzluk olursa, o ülkenin uçuruma yuvarlanması mukadderdir. Türkiye, iç dinamikleri ile dış dinamiklerini rayına oturmayı, tarihî misyonuna uygun bir çerçeveye getirmeyi başarabilmiş değil henüz. İmparatorluk dağıldı, Osmanlı tasfiye edildi, Türkiye belirsizliğe mahkûm edildi. Tarihî misyonu terkedildi, Türkiye tehlikeli sularda yol almaya sürüklendi…

Dervişe “bayram nedir?” diye sormuşlar; “her halin geçici olduğu bilmektir” demiş. “Hangi gündür?” diye sormuşlar; “O’ndan gayrısını murat etmediğin her gündür” demiş. “Bayram geldiğinde ne yapmak icap eder?” diye sormuşlar; “Sıla-i Rahim gerekir” demiş. “Ya nedir sıla-i rahim?” diye sormuşlar, “insanın kendinden O’na firar etmesidir” demiş. Derviş bu. Biraz değişik adam tabii. İlla ki bir dolayımlar yapacak, bir gizli cevaplar verecek, bir kıssadan hisse faaliyetine girişecek.

Nerede olduğumuzu bilmediğimiz bir tepede kalmış hissediyoruz kendimizi Yarabbi. “Yaklaşma” dediğin ağaca yaklaşmış, “uyma” dediğin şeytana uymuş, kendimizi incir yapraklarıyla örtmeye çalışmış ve dünyaya, bilmediğimiz bir coğrafyaya fırlatılmış gibi hissediyoruz kendimizi. Bir çölde, bir dere kenarında, bir okyanus kıyısında üç şey arayarak geçiyor günlerimiz. Seni, başkamızı ve kendimizi arayıp duruyoruz. Aradıklarımızı buldur Yarabbi. Bu karanlık koridorda başka türlüsü zor, pek zor.

Ankara’daki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’ne “saray” yakıştırması yapanların, masalarına altın, klozetlerine elmas diyenlerin niyetlerindeki kötülüğü daha zikrettikleri ilk anda anlamış ve hatta o dönemde yazdığım bir yazıda “Yahu bu müzevirlerin, bu kötü niyetlilerin propagandasına niçin takır takır cevap vermiyorsunuz?” diyerek yetkililere de biraz sitem etmiştim.

Ramazan bizi bir kez daha ağırladı, vücud ikliminin en tatlı en anlamlı esintileriyle her yıl olduğu gibi geldi bizi ferahlattı, aydınlattı, hatırlattı, toparladı ve şimdi gidiyor. Terk etmiyor bizi. Bize bıraktığı kendi geliş sebebi emanetlerle baş başa bırakıyor. Kur’an’la, ümmetin birliği düşüncesi ve duygusuyla, onu bize okuyan, öğreten ve bizi tezkiye eden Peygamberin Sünnetiyle… Bunlar Muhteşem bir öğretmen olarak Ramazan’ın bir ay boyunca bizi hazırladığı görev bu emanetler.

İçinde Kur’an nazil olmuş olduğu için bin aydan daha hayırlı kılınan Kadir Gecesinde duaların daha fazla icabet gördüğü de bildirilmiş olduğu için o geceye herkes apayrı bir önem veriyor, o gece ibadetler, dualar daha fazla artırılıyor. Bütün ay oruç tutmayanlar o gün özel olarak oruç tutuyor, insanların çoğu zekatlarını, sadakalarını o güne saklıyorlar.

Soykırımcı işgalci İsrail’in Mescid-i Aksa’ya, Gazze veya Batı Şeria’ya saldırarak bir bahaneyle terör estirmesi neredeyse Ramazan ayının rutinlerinden biri haline gelmiş durumda. Bunun için bir bahaneye, gerekçeye veya sebebe ihtiyacı yok. Kendinden güdümlü bir saldırgan güçtür İsrail. Güdümünü tahrif ederek ihanet ettiği Tevrat’tan veya kendi Tevrat yorumundan alıyor. Dün sabah 19 Ocak’ta uzlaşılmış ateşkesi bozarak Gazze Şeridi’nde mülteci kamplarına vahşice ve hayvanca başlattığı saldırılarda çoğunluğu çocuk ve kadın olmak üzere 450’ye yakın Gazzeli şehit oldu, 500’den fazlası da yaralandı.

Ramazan ve Kurban bayramları, Allah Teâlâ’nın kullarına ödül günleri olduğu, Sevgili Peygamberimiz (s.a.) o günleri bayram ilan ettiği, İslam tarihi boyunca bu bayramlar yapıldığı için ve bu bakımdan “Bayram herkesin, hepimizin ortak bayramıdır” diyebiliriz. Sıra anlamlandırmaya, sebeplendirmeye ve yaşamaya gelince bu bakımlardan ortak grupları da kastederek “Herkesin ayrı bir bayramı vardır” diyorum. Şöyle aşağıdan yukarı gibi yürümeyi denersek:

Sevgili Peygamberimiz'e (s.a.) vahiy gelmeye başlayınca, yaşadığı zaman dilimi şartlarında bunun bir harfini bile zayi etmeden korumak gerekiyordu. Vahyi yazan, kâğıt vb. yazı araçları oldukça sınırlı idi. Hiç olmazsa bir nüsha yazdırmaya Efendimiz özen gösterdi ve yazılan sayfalar titizlikle korundu. O toplumda ezber kabiliyeti gelişmişti, pek çok kişi ya Kur’an’ın tamamını veya bazı kısımlarını ezberlediler. Yazılı bir tek nüshanın başına bir şey gelse başta Efendimiz olmak üzere demir hafızlar onu her an yeniden yazdıracak durumda idiler.

İslam dünyası yeni bir Ramazan bayramını karşılıyor. Tüm okuyucularımızın ve bütün Müslümanların bayramını şimdiden tebrik ediyor, hayırlara vesile olmasını diliyor, Yüce Allah’ın bütün dünya Müslümanlarının birlikte huzur içinde bayram yaşayacağı mutlu günlere kavuşturmasını diliyorum. Bundan önceki iki yazımızda siyonist katillerin kendi aralarında yaşadığı sıkıntılar ve sorunlar üzerinde durmuş ve bunların görünmeyen tarafının görünenden çok daha fazla olduğunu dile getirmiştik.

22 Mart Filistin direnişinin önderlerinden, İslami Direniş Hareketi’nin kurucusu ve ilk lideri, Filistin’deki özgürlük ve hak mücadelesinin sembol isimlerinden çok önemli bir dava adamı Şeyh Ahmed Yasin’in şehit edilmesinin 21’inci yıldönümüdür. Yüce Allah’tan şehadetini kabul etmesini ve kendisini cennet nimetleriyle nimetlendirmesini diliyoruz. Bütün bedeninin felçli olmasına rağmen önemli faaliyetlere öncülük eden, Filistin’deki hak ve özgürlük mücadelesinde örnek bir şahsiyet olarak öne çıkan Ahmed Yasin, 22 Mart 2004 tarihinde, itikafa girmiş olduğu camide sabah namazını kıldıktan sonra itikafını da tamamlayıp çıktığı sırada siyonist katillerin attığı füzelere hedef olarak şehit olmuştu. Saldırıda onunla birlikte 7 kişi daha şehit edildi.

“Bayramı çocuksuz düşünmek, elbiseyi dikişsiz düşünmek gibi bir şey. Dikişsiz elbise nasıl bir çuval gibi şekilsiz durursa üzerimizde, dahası, her an açılabilir veya savrulabilir ve düşebilirse, çocuksuz bayram da herhalde aynı iğretiliğe kapılabilir, aynı sakillikte kazınırdı hafızamıza. Öyleyse ‘İstanbul ve bayram’, ‘İstanbul ve çocuk’tan ayrılamaz. Ve öyleyse bayrama, bu şehrin ‘ebedî çocuğu’ Fatih’i, fetih yahut öbür adıyla söylersek, yeniden diriliş için gün saydığı türbesinde ziyaret etmekle başlamak, günün mana ve ehemmiyetine en yakışan eylem olurdu benim için.

CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in Saraçhane’de taraftarlarını sokağa dökme çağrısında bulunması hem sorumsuzluktur, hem de bir ayaklanmanın tetiğini çekmektir. Sorumlu bir siyasetçi en başta halkı sokağa dökmenin ne tür tehlikeli, akıbeti belirsiz sonuçlara yol açacağını bilmesi gerekir. Selahattin Demirtaş’ın 6/7 Ekim olaylarının hemen öncesindeki sorumsuzca beyanının nice canlara mal olduğunu henüz unutmadık.

Hayatımız boyunca yaşadığımız en buruk, en hüzünlü bayramlardan birine giriyoruz. Bayramı bayram olarak yaşamayı imkânsızlaştırmasa bile çok zorlaştırıyor. Hüznü çoğaltıyor. Karşılayacağımız, bayramı yaşayacak hâlimiz de mecâlimiz de yok aslında. Yaşadığımız her bunalımı, her sıkıntıyı hem bir imtihan hem de bir imkân olarak değerlendirmek biz Müslümanlara yakışır. Bireysel, sosyal ve insanlık derdi olan her meseleyi çözecek Müslümanlara.

Son on gününe girdiğimiz bu ayda; önce başımıza ne geldiğini çok iyi okumasını bileceğiz enlemesine ve boylamasına. Hem ülkemizin hem medeniyetimizin hem de dünyanın başına ne geldiğini çok iyi idrak edebilmemiz gerekiyor. Önce zihnin Müslümanlaştırılması lazım şart! Çağdaş hurafelerden temizlenmesi arındırılması kaçınılmaz. “Dijital işgal”den kurtulma, özümüze-kendimize dönmemiz iklimindeyiz. Değerini Kur’an’ın indiği ay olmasından aldığına göre biz de vahiyle hayatımızı tanzim edelim. Vahyin inşa ettiği kimliğimize-kişiliğimize-şahsiyetimize kavuşalım, buluşalım.

Dersimiz Tekâsür Sûresi. Sûre adını 1. ayetteki “çokluk yarışı, çoklukla övünmek” anlamlarına gelen “tekâsür” kelimesinden alır; “Makbure” ve “Elhâküm” de denilir. Mekke’de inmiştir. Meali şöyledir: “Rahmân Rahîm Allah’ın adıyla. 1-Çoklukla övünmek sizi oyaladı; 2-hatta kabirleri ziyaret ettiniz. 3-Hayır! Yakında bileceksiniz! 4-Yine hayır! Yakında bileceksiniz! 5-Hayır! Eğer siz kesin bir bilgiyle bilseniz, 6-elbette cehennemi görürsünüz. 7-Sonra yemin olsun ki, onu gözünüzle ayan beyan göreceksiniz. 8-Sonra yemin olsun ki o gün (size verilen) nimetlerden elbette hesaba çekileceksiniz.”

Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alındığı 19 Mart sabahı CHP Genel Başkanı Özgür Özel de, Saraçhane'ye koşmuş ve "direniş" başlatmıştı. "Halkı sokağa mı çağırıyorsun" uyarısına ise; inadına "Evet... Evet..." cevabı vermişti. Peki Saraçhane'de yaşananlar ne ifade ediyor? Sokak gösterilerinden, İmamoğlu'nun soruşturmasına nasıl bir etki beklendiğini bilmiyoruz ama toplananların da zaten "İmamoğlu" diye bir derdi olmadığını görüyoruz.

Cumhurbaşkanlığı Yönetim Sistemi henüz toplumun bütün kesimleri tarafından kabullenilmiş değil. Bugünkü siyasî konjonktürde bir sistem değişikliği imkânı görünmüyorsa da, eleştiriler devam etmekte; her fırsatta "eskiye dönüş"ten bahsedilmektedir. CHP'nin potansiyel Cumhurbaşkanı adaylarından Mansur Yavaş, bütün Türkiye'nin dikkatle izlediği "3'lü Zirve" sonrasında "Parlamenter demokrasinin yeniden tesis edilmesi için biriz; beraberiz" paylaşımı yapmıştı. Yine bu zirveyle ilgili analiz haberlerde, İmamoğlu seçilirse, Türkiye'yi parlamenter sisteme geçireceği ve iki üst makamı; Yavaş ile paylaşacağı iddia edilmişti.

Hırs, Arabistan çöllerinde yetişen ve develerin çok sevdiği dikenli bir bitkinin adıdır. Kendilerini bu dikenli bitkiye fazla kaptıran develerin ölümüne de sebep olur. Çünkü dikenler devenin diline batınca kanatır, kanın tadı devenin hoşuna gider. Bu lezzetli (!) bitkiyi yemeye devam eder. Yedikçe kanaması artar ve sonunda kan kaybından ölür. Bu yüzden bir işe makul ölçüleri aşarak, büyük bir iştahla sarılan, haddini aşan, tutkusunu dizginlemeyi, bir yerde durmayı bilmeyen kimselerin bu davranışına "hırs" adı verilmiştir.

Filistin direnişinin efsane komutanı şehid Yahya Sinvar'ın, yirmi üç sene kaldığı İsrail esareti altında yazdığı kitabının adı. İlk satırından son satırına kadar parmak uçlarınıza dikenler batıyormuş gibi ciğerlerinizde derin bir sızı hissediyorsunuz. Ruhunuz kanıyor okuduklarınız karşısında. Tercüme ederken, her bir anekdotun karşısında zihnimin tarumar olduğunu hissetmiştim ben. Sırf gerçeğin, acı gerçeğin, yakıcı gerçeğin korunu avuçlarımda tuttuğumu düşünüyordum. Yüreğim bir yangın yerine dönmüştü. Okuması tahammülfersa olan bu hakikati yaşamanın ağırlığını, imkanı yok, tasavvur edemezdi bir insan evladı.

Bugün Ramazan Bayramı, bir aylık oruç, Kur'an, teravih ve çeşitli sakınmalara riayet ederek geçiverdi mübarek Ramazan-ı şerif. Bayramınızı tebrik ederim... Dünyada ve ülkemizde fokurdayan pek çok mesele var, endişeler çoğalmış, kaygılar artmış halde, insan kendine yabancılığı artarken, nefsine ve şeytana aldanarak dağılmanın zirvesine koşmakta... Zulüm ve adaletsizlikler, dünya vicdanını kanatmakta... Sevgisizlik, merhametsizlik, düşüncesizlik had safhada...

Bu sene ilk kez, bazı camilerin üst katlarında, ahşap saflarla birbirinden ayrılmış ve içlerinde birer minder ve örtü bulunan 'itikaf' mahallerine rastladım... İtikaf; Ramazan ayının özellikle son 10 günü içinde yapılan bir tür uzlet, bir tür dünyadan uzaklaşmak, kaçınma, çekilme, tefekkür ve benliği kulluğa odaklamak eylemine verilen isimdir. Burada konuşmak, görüşmek, telefon, laptop gibi şeyler yoktur. Burada zikir, namaz, oruç, oldukça sadece bir iftar, az uyku, tazim, Kuran'ı Kerim okumak, düşünmek ve insanın kalbine dönüp dönüp defalarca bakması vardır... Bir iç yolculuktur itikaf. İnsanın letaifler içinde yükselmesi misalidir...

Alevilik, çok farklı biçimlere sahip. Genel manada "Ali'yi sevenler" olarak tanımlarsak çok kapsamlı bir inanç topluluğu olur. Hz. Ali'nin yanında yer alanlar, Muaviye'ye karşı onun yanında duranlar, onu sevenler, tarikat silsilesini ona dayandıranlar, Şiiler vs hepsi Alevi olur. Bu konuda önemli çalışmalara imza atan Ahmet Yaşar Ocak, son kitabı Bektaşilik'te bu bakış açısıyla Kadirileri ve Rufaileri de "Alevi tarikatları"(s.27) olarak tanımlıyor.

Bütün dünya ateşkes ve barış için seferber oldu. Trump da Gazze sahillerinde Las Vegas kurma hayalleri kuruyordu. İsrail, yine bildiğini okumaya devam etti. Gazze'yi yeniden bombaladı. Ne hayaller kaldı, ne de ateşkes. Barış çabalarını darmadağın etti. Bunu da Müslümanlar için mübarek olan ramazanın ortasında yüzlerce insanı katlederek ortaya koydu.

Bugün Çanakkale Deniz Zaferi'nin 110. yıl dönümü. 20. yüzyılın en büyük savaşlarından ilki olan Çanakkale savaşlarında Osmanlının 2 zaferi vardır: Birincisi 19 Şubat 1915'de başlayıp 18 Mart'ta yenilmez zannedilen düşman gemilerinin kiminin batırıldığı, kiminin yan yatırıldığı kiminin savaş alanı dışına kaçmaya zorlandığı Deniz Zaferi'dir. İkincisi de 25 Nisan 1915'te başlayıp 8 Ocak 1916'da biten Çanakkale Kara Savaşları'dır.

Kamu görevindeki konumundan yararlanarak kendisine veya yakınlarına çıkar ve menfaat sağlamak, ülkemizde “bal tutan parmağını yalar” teranesiyle vaka-i adiyeden sayılıyor. Artık “yolunu bulmak!” arzusu ile yapılan yolsuzluklar sıradanlaşarak, yapanın yanına kâr olarak kalmamalı. Hukukun temel ilkesi gereği “suçu ispatlanana kadar herkes masumdur” hatta hukuk, bir şüphelinin suçunu değil suçsuzluğunu ispatlamayı önceler, öncelemelidir. Dolayısıyla malum gündemin failleri hakkında hüküm belirtecek ifadelerden kaçınmak, “Bir topluma olan kininiz, sakın sizi adaletsizliğe sevk etmesin” ayeti mucibince, adalet ilkemizdir. Ancak bu durum, ülkemizdeki yolsuzluk olgusunu konuşmamıza engel değil.

Çocukluk yıllarımın önemli bir kısmı, Mardin’in köylerinde geçti. Henüz uydu yayınlarının olmadığı yıllardı. Evimizin çatısına kurduğumuz o dönemin helikopteri andıran anteni sayesinde coğrafi yakınlığın sağladığı avantajla Irak ve Suriye devlet televizyonlarını da izleyebiliyorduk. Devletlerin ellerindeki tüm aygıtları homojen bir ulus yaratma idealiyle hoyratça seferber ettikleri yıllardı. İlkokula adım attığımız günden itibaren Kemalist ideolojinin temelini oluşturan ilkeler sağanak gibi üzerimize boca edilmişti.

Modern ulus devletle birlikte, eğitim devletin kontrolü altına alındı. Eğitimle birlikte ise diğer önemli sacayakları olan yargı, zorunlu askerlik ve vergi. Eğitimin devlet kontrolü altına alınması sadece eğitimin kim tarafından verileceğiyle ilgili bir mesele değildi. Bu aynı zamanda verilecek eğitimin içeriğinin, hedef ve amaçlarının ve hatta biçiminin de kim tarafından verilmesi ile ilgili bir egemenlik belirlenimi anlamına geliyordu. Dinin yerine ikame edilen yeni ‘devlet’ için tebaanın eğitilerek vatandaş (CHP familyasının ifadesiyle yurttaş) statüsüne getirilmesi gerekliliğini içeriyordu.

Bazen bir dua duyarsınız, sanki sizin kalbinizden çıkmış gibi... Ne kelimesi size ait ne sesi ama duygusu tam da sizindir. Hz. Yûsuf’un (12/101) duası da öyle bir dua. Zirvede bir peygamberin, içtenlikle yaptığı bir veda; ama içinde tevazu var, özlem var, teslimiyet var. Bu yazıda o duanın gölgesinde durup şunları sorgulamak istedim: “Hayatta güç ve makamla imtihan edildiğimizde biz ne yapıyoruz? Gerçekten şükrediyor muyuz yoksa o anları kendimize mal edip kendimizi mi büyütüyoruz?” İşte bu satırlarda Hz. Yûsuf’un bize bıraktığı o anlamlı bakış açısını anlamaya çalışacağım; çünkü bir mümin için asıl başarı, sahip olduklarını değil, teslimiyetini konuşabilmektir.

Ay takvimine göre ve hesapla bu Ramazanımız 29.uncu günü ile bitiyor. İnşaallah Pazar sabahı Îyd-ü Mübarek. Yani yarın nasipse, yapacağımız iftardan sonra Kur’an ve oruç ayı olan Ramazan’ı geride bırakıyoruz; Rabbimiz için ve kendi İslami olgunluk ve kemalimiz için üzerimize farz olan tuttuğumuz Ramazan orucunun rahmeti ve şükrü içinde Bayram namazıyla beraber Ramazan Bayramının sevinç günlerine adım atacağız inşallah.

Arapça h-r-y kök harflerinden gelen “Taharri” güvenli bir yere sığınma, bir işin peşinden ısrarla gitme, araştırma gibi manalara gelir. Taharri, İslam hukuk sisteminin önemli bir kavramıdır. Hakkında nas bulunmayan ve birbirine benzeyen kurallar arasında içtihatla şer’i bir meselede verilen mali veya güvenlik hükmüne “Taharri” denir. Şer’i açıdan kontrolü mümkün olmayan bir durum güvenlik için de olsa taharriye tabi tutulamaz. Mesela, avret yerlerine bakmak gibi. Ama İslami açıdan kontrolü caiz olan durumların, hem güvenlik hem de mali taharrinin yapılması yöneticilerin temel görevleri arasındadır.

Kur’an bize kendisini ne zaman ve nasıl açar? Kur’an bize vereceklerini ne zaman ve nasıl verir? Bu soruları daha da çoğaltabiliriz. Kur’an ayındayız, Kur’an’ın bize indirildiği Ramazan ayının ortasındayız, bitmeden önce bu konu üzerinde bir daha yoğunlaşmalıyız. Her şey bir yana, bizim bir tilavet yükümlülüğümüz vardır. Biz bunu hatim olarak, mukabele olarak ifa ederiz. Tilavetin püf noktası sürekliliktir. Çünkü Kur’an tilaveti bir ibadettir ve diğer ibadetler gibi o da süreklidir. Sıradan bir kitabı bir defa okumakla karıştırılmamalıdır. Dikkat ederseniz her hangi bir kitaptan söz edildiğinde “ben onu okumuştum” deriz, bunun bir başka anlamı, “bir daha okumama gerek yoktur” demiş oluruz.

Hem de Kemalist rejimin yegâne ve biricik meyvesidir. Çünkü Kemalist rejimin iki aşamalı dayatması vardı: Birincisi herkese Türk kimliğini dayatması, ikincisi daha sonra da hepsini birden laikleştirmesi. Böyle olunca Kürtler Kemalist rejimden iki darbe yediler: Birincisi Kürt oldukları için, ikincisi de Müslüman oldukları için. Türkler ise sadece Müslüman oldukları için laiklik darbesi yediler.

İslam adına içinizde bir kıpırtı, bir hareketlilik bir heyecan varsa, bundan dolayı sevinin, bunu Allah’ın bir lütfu ve ihsanı olarak bilin, aman ha bunu kaybetmemeye çalışın. Çünkü bu coşku ve heyecanımızı köreltecek günlerden geçiyoruz. Duygularımız bazen öylesine coşar, heyecanınız öyle bir seviyeye yükselir ki, büyük büyük işleri gözünüzden kestirirsiniz, Allah’ın izniyle çok şeyleri başarabileceğinize inanırsınız. Bir kenti, hatta koca bir ülkeyi bir halı gibi uçlarından tutup balkondan çırpabileceğinize, sallayıvereceğinize inanırsınız. Bir şehri yüreğinizin kollarıyla sarıp kucaklarsınız, kuşatıverirsiniz.

Eski İstanbul âlimlerinin ve vâizlerinin en önemlilerinden biri de Manastırlı İsmail Hakkı Efendi idi. Merhumun en önemli özelliği dört başı mamur bir hatip olmasıydı. İstanbul’un selatin camilerinde, özellikle Ayasofya’da yaptığı vaazlarla bu tarihi mâbedleri doldurup taşırıyor, cemaati âdeta galeyana getiriyordu. Bu hususiyetinden dolayı ona “Ayasofya Vâizi” ünvanı verilmişti. Ayasofya vâizlerine ayrıca “Kürsü Şeyhleri”de deniliyordu.

10 Mayıs 1922 tarihli Tevhid-i Efkâr gazetesinde “Saatler ve Manzaralar” başlığıyla neşrettiği yazıdan anlaşıldığına göre değerli şairimiz Yahya Kemal Beyatlı bir gün ikindiden sonra Ayasofya Camii’ne gidiyor. Dört kürsüde vaaz eden dört vâizi ayrı ayrı ve kalbinin bütün samimiyetiyle dinliyor. Lakin büyük bir hayal kırıklığına uğruyor. Çünkü onların sözleri, İslam’ı en güzel şekilde anlatan eski âlimlerin o ateşli ve heyecanlı sohbetleri yanında çok sönük kalmaktadır. Hatta bu vâizlerin konuşmaları o kor’un soğumuş külü kadar bile etkileyici değildir.

Geçen hafta pazar günü “Fuzûlî’ye Yazılan Mektup” başlığıyla neşredilen yazım büyük bir ilgi gördü. Okuyucularımın gösterdiği bu alakayı kadim dostum Cemal Aydın Bey de benimle paylaşma lütfunda bulundu, bu vesileyle kendisine teşekkür ediyorum. Fuzûlî hayranı bir papazı konu alan aşağıdaki yazımın da sizleri hem şaşırtacağını hem düşündüreceğini tahmin ediyorum. “Muhabbet Ateşi” isimli kitabımda, “Fuzûlî Hayranı Bir Papaz-Kevork Terzibaşıyan” başlığıyla yer alan bu yazımı biraz kısaltmak suretiyle aşağıya alıyorum:

İslâm tarihindeki bir takım mezhebî ayrışmaların veya yeni, modern ve beşerî dinlerin nasıl ortaya çıktığını merak edenler için, günümüzden oldukça yakın bir örnek var: Alevîliğin dönüşümü. Özellikle son 40 yıldır, Alevîlik, İslâm’ın bir yorumu veya İslâm dairesi içinde kendine has bir yol değil, tamamen İslâm’ın dışında, nevzuhur bir din biçiminde yeniden kurgulandı, kurgulanıyor.

Batı Şeria’nın Ceba kasabası yakınlarında, 16 Şubat 2012 Perşembe günü meydana gelen bir trafik kazası, Filistin tarihinin en büyük trajedilerinden birine dönüşmüştü: Râmallah taraflarına pikniğe gitmek için yola çıkan anaokulu çocuklarıyla öğretmenlerini taşıyan otobüs bir kamyonla çarpışmış, kaza sonucunda 10 çocukla bir öğretmen yaşamını yitirmişti. Otobüsün yan yatarak alev alması bilançonun artmasına sebep olurken, cesetlerin bazıları tanınmayacak derecede yanmıştı. Ölen çocuklar 4 ila 6 yaşlarındaydı. Kazada yaralanan en az 30 çocuk ise Filistin ve İsrail’deki çeşitli hastanelere kaldırılmıştı.

“Dünyanın dört bir yanındaki Müslümanlara evrensel bir kardeşlik bağını en fazla hissettiren ibadet hangisidir?” sorusunu, hiç tereddüt bile etmeden “Oruç” diye cevaplarım. Gerçekten de, İslâm’ın diğer bütün emirlerinin yanında, oruç en çok rağbet gösterilen ibadettir. Bu, İslâm coğrafyasında da böyledir, dünyanın genelinde de. Türkiye’de keza, namaz gibi en temel ibadeti ihmal eden çok sayıda insan, Ramazan ayında birden bire dindarlaşır ve orucunu aksatmadan tutar.

İbni Sina 10 yaşında Kur’ân’ı ezberlediği için İbni Sina olmuştu. 18 yaşına geldiğinde dil ilimlerinden fikha, usûl ilimlerinden tıbba ve felsefeye dâir öğreneceği bütün ilimleri öğrenmişti. Bu ülkede 28 Şubat rezaleti ve cinayeti yaşandı: 15 yaşına kadar çocukların Kur’ân okumaları yasaklandı. İhanettir bu. Bu ülkeye yapılabilecek en büyük ihanetlerden biri. Biz İbni Sina’ları, İbn Haldun’ları, Büyük Sinan’ları yetiştirmemizi Kur’ân’ı eğitimin ana kaynağı yapmamıza borçluyuz.

Fransızların etkili haftalık haber yorum dergisi Le Point, “Yeni Dünya Düzeni” başlıklı bir kapak yayınladı. Kapakta ABD Başkanı Trump, Rusya Devlet Başkanı Putin, Çin Devlet Başkanı Xi JinPing ve Türkiye Devlet Başkanı Erdoğan vardı. DİJİTAL BİR DÜNYADA NASIL BİR KÜRESEL DÜZEN? Bu dört liderin yeni kurulacak dünya düzeninin kurucuları olduğu söyleniyordu, özetle.

Ya Şâfi. Hastayız ve kabul etmiyoruz hasta olduğumuzu, çünkü bilmiyoruz. Hasta olduğumuzu düşünmüyoruz böylece. Kalbimizin hastalıklarının nezle gibi belirtileri var ama burnumuza dikkat kesildiğimiz kadar dikkat etmiyoruz ona. Hasta olduğumuzu düşünmeyince şifa da aramıyoruz. Daha kötüsü olarak şifa kapımıza gelse, gönlümüze doğsa bile bazen reddediyoruz şifayı. Ya şifa ile aramıza giren engellere kanıyor ya da daha kötüsü olarak şifa ile aramıza giren engelleri şifanın kendisinden daha çok sevmeye başlıyoruz.

“Ağzı dualı teyzeleri doğru anlayabilseydik 20. yüzyılda çok farklı bir hikayemiz olabilirdi” cümlesini artık pek de romantik bulmuyordur insanlar. Hatta belki de artık insanların çoğu “ağzı dualı teyze” ne demek, onu da bilmiyorlardır. Adımını atarken besmele, otururken dua, kalkarken salavat. Vardı öyle teyzeler hayatımızda. Bir serçeden daha ürkek olduklarını sanırdınız ilk bakışta. Bazıları şahin, bazıları da aslan olurlardı ama pek bilinemezdi bu.

Gecenin zifiri karanlığında ve alabildiğine sessiz halinde uzaktan gelen sesiyle davulcunun evin önünde zirveye çıkan gösterisi yavaş yavaş çekildikten sonra kimsede uykudan kaldırılmış olmanın mahmurluğu kalmazdı. Öyle nostaljiyle işim olmaz, eski Ramazanlar güzellemesi olarak almayın ama bu, saat alarmıyla kaldırılmaktan çok farklı bir uyanıştı, kesin...

İftar saatini bildirmek için ezandan başka bir yol yoktu o zamanlar. Ne iftar topu ne televizyon ne radyo. Saniyelerin saatler gibi yavaş aktığı o zamanda bile iftar vakti okunan ezanla birlikte gelmiş oluyordu ve o buz gibi suya ancak besmeleyle bir sarılışımız vardı. Arka arkaya kana kana, dört beş bardak su, kesilinceye kadar. Kesilmek mümkün değil tabi. O fazla su tüketimiyle daha ilk anda, karnımız şişer ağır bir mide bulantısı veya ağrısıyla yemekten de kesilirdik. Suya hasretliği aniden giderme konusunda duyduğumuz aşırı istek suyu kontrollü bir biçimde içmeyi engelliyordu tabi.

Ramazan’ın yaklaştığına dair haberler çok önceden mélédé organizasyonuyla yayılırdı şehre, ama başlangıcı yakılan mélédénin sönmeye yüz tuttuğu saatlerde kılınan teravihle yapılmış olurdu. Teravih çocuk yaşta bizim için bir oyun ve eğlence demekti. Bütün camilerde öyle mi olurdu, takip edecek durumda değildim tabi, ama evimizin çok yakınında bulunan Şeyh Maruf Camii tam bir oyun bahçesiydi bizim için.

Mélédé ilk Ramazan’dan önceki akşam namazıyla birlikte yakılan büyük ateşin adıydı. Ramazan’ın başladığını bildiren bir ateşti ve o ateş Ramazan’a girişin büyük bir seremonisi, ritüeli, ilanı ve eşiğiydi. Siirt’te festivallerin ateşle buluşması Ramazan mélédési gibi bir de Cigor bayramında karşımıza çıkıyor. Şimdilerde hiç eser kalmamış o gelenekten gerçi. Ama yaşadığımız dönemde mart ayının ikinci pazartesi günü kutlanırdı.

Kur’an-ı Kerim'de, bu kitabın şüphesiz olarak Allah’tan Peygamberimiz’e (s.a.) vahyedildiğini ve insanları doğruya, hakka, iyiye, güzele yönlendireceğini ifade eden pek çok âyet vardır. Buna ek olarak sünneti bize anlatma ve taşımada önemli rolü olan hadisler içinde “Peygamberimiz'in, Kitabı, sünneti, ehl-i beyti ve râşid halîfeleri” Müslümanlara rehber olarak bıraktığına ve “bunlara uyduğumuz sürece asla yanlışa, sapmaya düşmeyeceğimize” dair pek çok rivayet vardır.

Türkler isimli Tarih Ansiklopedisinin 15. Cildinde, sayın Prof. Metin Ayışığı’nın kaleme aldığı “Kurtuluş Savaşı Sırasında İstanbul Hükümetleri İle Kuvây-ı Milliye Arasındaki Münasebetler” başlıklı 32 sayfalık, sağlam belgelere dayalı bir makale var. Bu makalede Kurtuluş Savaşı’nı, gökten inmiş veya yerden bitmiş bir devin değil, saltanatı, halkı ve askeri ile bir bütün halinde milletin kazandığı anlatılıyor.

Afrika’da biri Kongo Cumhuriyeti diğeri Kongo Demokratik Cumhuriyeti adını taşıyan iki ayrı Kongo olduğundan bunların isimlerinin tam zikredilmesi ve birbirine karıştırılmaması gerekiyor. Bugün üzerinde duracağımız ülke ise son zamanlarda ciddi gerginliklerin yaşandığı ve şimdi de bu gerginliklerin sonlandırılması için birtakım barış girişimlerinin olduğu Kongo Demokratik Cumhuriyeti (KDC).

Suriye’de yeni yönetimi inşa etmeye çalışan kadro her ne kadar önemli bir zafer elde etmiş olsa da çok büyük zorluklarla karşı karşıyadır. Bu zorlukları aşmak da ciddi bir çabayı ve hassasiyeti gerektiriyor. Küresel emperyalizmin ve onun İslam coğrafyasındaki karakolu niteliğindeki siyonist işgal rejiminin yeni yönetimi sıkıştırmak amacıyla Dürzi kesimi ve PKK’nın Suriye kanadını kullanma politikalarının yansımalarından bir önceki yazımızda söz etmiştik.

Bu ülkeden söz ederken ismiyle ilgili hataya işaret etmeye hep ihtiyaç duyuyorum. Çünkü böyle bir hatalı isimlendirmeye Türkiye’den başka hiçbir yerde rastlamadım ve garibime gidiyor doğrusu. Örneğin Türkiye’nin İskenderun veya Bayburt diye isimlendirilmesi kimsenin hoşuna gitmez sanırım. Fas da sözünü edeceğimiz ülkenin küçük bir şehri. Üstelik başkenti bile değil. Başkenti olsaydı belki gene bir anlamı olurdu.

TRT1’de yayınlanan Mehmed: Fetihler Sultanı adlı dizi bütün heyecanıyla sürüyor. Tabiatıyla okurlarım da soruyor: Fatih Sultan Mehmed gemileri gerçekten karadan geçirmedi mi? Bazı iddialar şunlarmış: 1) Gemilerin karadan yürütülmediğini artık neredeyse herkes kabul ediyormuş ve bu bir masalmış.

Bundan tam iki yıl önce Yeni Akit’te aynı başlıkla bir yazı yayınlamış ve resmi Kemalist tarihin Türkiye’de kadınlara seçme ve seçilme hakkının Avrupa’daki ve dünyadaki birçok ülkeden önce verildiği yalanını çürütmüştüm. Özetlemem gerekirse: Kemalist propagandanın salladığının tam tersine kadınlara oy hakkı erken değil, geç verilmişti, bir. 1946 yılına kadar erkeklerin bile seçim hakkı yoktu ki kadınların olsundu, iki. Başörtülü kadınların seçilme hakkı için ise tam 80 yıl beklenmesi gerekmişti, üç.

Ne demişti Prof. Dr. Fuat Sezgin: “İşin ilginç tarafı, Müslümanların tarihte ne kadar büyük yerleri olduğuna önce Müslümanları inandıracaksın. Bu da işimizin ne kadar zor olduğunu gösteriyor.” Bir başka profesör, merhum Necmettin Erbakan ise şunları demişti 1977 yılında: “Defterdar dokuma fabrikaları (Feshane) bundan 150 sene önce yapılmıştır. O tarihte İngiltere’de yapılan fabrikaların dört misli büyüklüktedir. Modern sanayi İngiltere’de doğdu diyorsanız sizin yaptığınız o tarihteki dokuma fabrikalarını getirin, bizim yaptığımızı yan yana kuralım, aradaki farka bakınız. Şimdi biz bugün ‘İyi, yaşasın, dört misli fazla (büyük) yapmışız’ diye seviniyoruz.

Peygamberimizin Müminin Misalini benzettiği Cevamiu’l-Kelimdir “Ben cevamiu’l-kelim olarak gönderildim.” buyurmuştur. Az söz ile çok zengin anlamlar taşıyan edebi vecizelerde bulunmuştur. Peygamber Efendimiz sunumlarında teşbih, mecaz gibi edebi anlatım sanatını kullanmıştır. Bu temsili anlatım usulü ile aklıselim, kalbi selim ve zevki selim sahiplerini harekete geçirmiştir. Beş hadis-i şerifle bir “nefs muhasebesi” yapalım. Ramazan’ın feyzinden, bereketinden istifade edelim.

Üsve-i Hasene: “Güzel bir örnek” anlamına gelmektedir. Bu tabir Ahzab Suresinin 21. ayetinde geçmektedir. “Andolsun ki, sizin için, Allah’ı ve âhiret gününü ümid eden ve Allah’ı çokça anan kimseler için, Resûlullah’ta güzel bir örnek vardır.» (33 Ahzab, 21) Bu hitap halis müminleredir. “Üsve” kelimesi güzel bir haslet demektir.

Ramazan’ı Kur’an ayı olarak bilip tasavvuru, aklı, şahsiyeti ve hayatı Kur’an’la yeniden inşa etmek, Ramazan’la yüzden değil özden ilişki kurmak demektir. Ramazan, medeniyetimizin kurucu unsurlarındandır. Ramazan orucunun hayatın ve toplumun kılcal damarlarına kadar nüfuz eden bir tabiatı var. Gündelik hayatın eksenine yerleşiyor ve onu yörüngesinde döndürüyor. Yeme içme gibi en tabii ve vazgeçilmez beşerî duruma bile çekidüzen veren Ramazan ayı, hayatın diğer bütün alanlarını etkiler.

“Kısa Sûreler” derslerimizeÂdiyât Sûresi ile devam ediyoruz. Surenin başında “âdiyât”a yani ‘koşan atlar’a yemin edildiği için bu sureye “Âdiyat” ismi verilmiştir. Asr sûresinden sonra Mekke’de inmiştir. Sûrede, insanoğlunun Rabbine nankörlüğü, mala düşkünlüğü, ahiretten gafil olup onun için bir hazırlık yapmaması ve bu durumun onu ahlaki bakımdan aşağı seviyeye düşüreceği anlatılmaktadır.

“Üç Aylarda Kısa Sureler” derslerimiz Zilzal Suresi ile devam ediyor. Zelzele/deprem anlamına gelen ve sûrenin ilk âyetinde geçen “zilzâl” kelimesi sureye ad olmuştur. Medine’de inen bu sure, hadis-i şerife göre, “Kur’ân’ın yarısına denktir” (Tirmizî, Sevâbu’l-Kur’ân 10). Konusu, kıyametin kopması ve insanların yeniden dirilip hesap vermesidir. Zilzal Sûresi mealen şöyledir:

"TSK'dan CHP'ye kadar her kesim, demokrasiyi; genlerine kadar özümsedi" diyemediğimize göre, geçmişte yediğimiz darbeleri iyi tanımak zorundayız Yoksa aynı dişler tarafından daha çook ısırılırız! Bu meyanda unutulmaması gereken bir darbe de, "Muhtıra" diye yutturulan ama hükümeti devirmekle kalmayıp, "1961 vesayeti"ni tahkim ederek "28 Şubat"ı hazırlayan "12 Mart Darbesi"dir.

"Yeni Türkiye" güzergâhının 23 Aralık 1918'de toplanan "Şark Konseyi"nde belirlendiğini ve Saltanat'ın da bu sebeple kaldırıldığını şöyle aktarmıştık: https://www.star.com.tr/yazar/curzonun-1919-ocakta-yaktigi-ates-turk-milletini-hala-yakiyor-yazi-1921257/ https://www.star.com.tr/yazar/bolum-2-saltanat-bugun-kalkacak-ihtimal-ki-bazi-kafalar-kopacak-yazi-1902218/

Hadislerde insanın yapıp ettiği işlerin iyi veya kötü olduğunun delili, insanın vicdanı üzerinde bıraktığı etki olduğu belirtilir ve iyi işlerin vicdanda huzur ve sevinç, kötü fiillerin ise üzüntü ve tatsızlık meydana getirdiği vurgulanır. Bireysel ve toplumsal tutumların niteliğini bilmek, kavramak açısından farkında olunması, her zaman gözetilmesi gereken müthiş bir ölçü. Üstelik alim olmayı da gerektirmiyor. Duru bir akıl, arı bir vicdan yeter.

Trump'ın ikinci kez başkan olarak seçilmesinden bugüne kadar sergilenen davranışlar, kullanılan dil, insana ister istemez bu soruyu sorduruyor. Mesela Dışişleri bakanı geçenlerde alnına haç işaretini çizmiş vaziyette çıktı basının karşısına. Önce "birileri yapay zeka marifetiyle alnına bir kara leke sürmüş herhalde" diye düşündüm. Çünkü görüntü akıl alır gibi değildi.

Arapça bir kelime olan ve günümüz Türkçesinde "yorum" anlamında kullanılan "tevil" kelimesi sözlüklerde "bir şeyin ilk örneğine döndürülerek anlaşılması" şeklinde açıklanır. Ömrünü sözlüklerle geçirmiş biri olarak meseleleri tarihsel örneklerine döndürerek anlamlandırmak bende bir meleke haline gelmiş bu yüzden. Nitekim ne zaman iki yüz yıllık batılılaşma sürecinde tahriş olmuş ve bu yüzden kendi topraklarında, bu toprakların değerlerine yabancı unsurların iktidarı altında inim inim inleyen Kürtlerin ve Türklerin durumunu düşünsem bu bağlamda çok çarpıcı bir örneklik oluşturan kendi tarihimizden bir hadise aklıma gelir. Neredeyse birebir örtüşüyor durumuzla bu hadise.

Hazret-i Ayşe (ra) şöyle anlatır: Hz. Peygamber (sav) yanımızdayken yaşlı bir kadın geldi ve Peygamberimiz (sav) ona kim olduğunu sordu... "Ben Cessame el-Müzeniyye'yim." dedi. Allah Resulü (sav) ona şöyle mukabele etti: "Hayır, aksine sen Hassane el-Müzeniyye'sin." Onun ismini daha güzeline dönüştürdü böylece ve ekledi:

Bir gün herkesin dikkat kesildiği bir anda; ''canım kudret elinde olan Allah'a yemin ederim ki; hakiki manada iman etmedikçe cennete giremezsiniz' dedi Peygamber Efendimiz (sav). ''Birbirinizi sevmedikçe de hakiki manada iman etmiş olmazsınız'' diye devam etti. ''Yaptığınız taktirde birbirinizi seveceğiniz bir şey söyleyeyim mi?' diye sordu ve kendisi cevapladı: ''Aranızda selamı yayınız'...

Nusayrilik İslam-Şia, Hristiyanlık, Zerdeüştlük ve Maniheizm gibi unsurlardan meydana gelen senkretik bir inanç. 19. Yüzyılda Tarsus'a gelen seyyah Theodore Bent, "Gizem Dini: 19. Yüzyıl Osmanlı Çukurova'sında Nusayri Alevileri Üzerine Bir Saha Araştırması" adlı çalışmasında cemaati anlatır. Gizli ayinlerinden, şeyhlerinden ve toplumla olan ilişkilerinden bahseder. Tarihçiler, seyyahlar, dinler tarihçisi, sosyologlar Nusayrilar hakkında birçok bilgiye sahip.

Bugün İstiklal Marşımızın kabul günü. Ankara'da bulunan Taceddin Dergâhında yazıldı. Dergâhın kuruluşu 17. yüzyıla gider. Taceddinzade Mustafa Efendi. 17. Yüzyılda yaşar. Bursa Medreselerinde eğitim alır. Büyük sufi Üftade hazretlerine intisap eder. Yine Bursa'da beraber bulunduğu Aziz Mahmud Hüdai'nin halifesi. Mehmet Akif, 1920'de Ankara'ya gelince Hasan Basri, Mehmet Vehbi gibi alimler ile burada kalır. İstiklal Marşı, Asım ve Bülbül şiirlerini burada yazar. İşgal ordusu otuz kilometre yaklaşmış Ankara'ya. Bu dergahın ruhaniyetinde Akif patlayan bir volkandır.

Kimileri, Suriye yönetiminin kısa adı SDG olan Suriye Demokratik Güçleri ile anlaşmış olmasını alaycı bir şekilde eleştirip 'terör örgütüyle masaya oturdular' şeklinde eleştiriyorlar. Doğrudur SDG aslında PKK'nın Suriye kanadı olan YPG/YPJ'nin ta kendisidir. Batılı efendileri meşrulaştırmak için SDG adı verdiler, eğittiler ve dünyanın silahıyla donattılar. Bu haliyle SDG sadece Suriye'nin değil Türkiye, Irak ve Ürdün'ün de güvenliğini tehdit eden bir örgüttür.

Telefonuma çok sayıda davet mesajı düşüyor. Hangisinin gerçek davet hangisinin sıradan olduğunu bilemediğim için o davetlere pek iltifat etmiyorum. Ama mesaj gönderen cihet arayarak te'yid istediği zaman o mesajla ilgileniyorum. İşte İstanbul Valiliği'nden öyle bir mesaj geldi, önemsemedim ama peşinden iki kez arayıp te'yid istediklerinde sıradan bir mesaj olmadığı kanaatine vararak cevap verdim ve 27 Şubat saat 15.00'de Grand Cevahir'deki programa katıldım.

(Sezai Karakoç’un “İnsan ve Oruç” Şiiri Üzerine Bir Tahlil) Sezai Karakoç, “Samanyolunda Veba” şiirinde bağbozumu zamanlarında samanyoluna baka baka büyüdüğü zamanları: “Nerde çocuklar gece yarılarından sonra / Çıkıp samanyoluna bakan / Bakarak çocukluğu uzatmaya çalışan” dizeleriyle, Ergani’de geçirdiği çocukluk günlerine gider. Gökteki sonsuzluğun insana duyurabileceği en gerçek anlamın “Samanyolu’na yüklendiğini belirten Ebubekir Eroğlu ”Kara ikliminin egemen olduğu şehirlerden birinde bir yaz gecesi geçirenler, samanyolunun bıraktığı hayret dolu

Ümmetin “Uyanış ve Kıyam Yeri Olan Mekke ve Medine” ile mutemir olmayı anlamaya çalışacağız. İslam ümmetinin diriliş ve toplumsal tevhidi anlayışının kıyamını Haremeyn dışında aramaya, Kur’an ve Sünnetin müsaade etmediğini müşahede ettim. İslam alemi, tarihi süreci bu anlamda iyi okumalı. Bu bağlamda İslam alemi kendi öz kaynaklarına yeniden rücu etmeli. Bu iki noktanın önemini anlamak için batının içimizdeki modernistler üzerinden ulema ve ilmi kaynaklarımızı itibarsızlaştırmalarını pür dikkat gözetmemiz gerekir. Batının, bu planlarını anlamaya çalışmak amentüyü çalışmak kadar önemlidir.

Kimmiş bu bir adam? Rabbimiz adını vermiyor. Aslında adamın adı; “Kur’an’da bir adam”dır ve bu çok önemli bir semboldür. “Bir adam” nitelemesi Kur’an’da üç yerde geçer: Birincisi Mü’min suresidir. Üstelik sure ismini de bu “bir adam” dediği kişiden almaktadır. İlginç olan bir şey daha var ki, surede Hz. Musa olduğu halde başroldeki bu “bir adam”dır. Firavunun karşısına dikilen bu adamdır. Rabbimiz bu noktada hep bu adamın sözlerini, bu adamın çıkışını bu adamın müthiş davetini nakleder bize.

Yıllar önce aldığım bazı eski kitapların arasından yine o kitapla veya yazarıyla ilgili birtakım yazılar çıkıyor, ben de onları merakla okuyorum. Geçen gün, Türk Dil Kurumu’nun 1970’te yayımladığı “Behçet Kemal Çağlar” isimli eseri karıştırırken sayfalar arasında yine böyle bir yazıyla karşılaştım. Bir gazeteden kesilmiş olduğu anlaşılan bu yazının kim tarafından kaleme alındığı belli değildi. Ama ben “Öğretmenlere ve Maarife Dair” başlıklı bu yazıyı okuyunca merhum Mehmet Şevket Eygi tarafından yazıldığını anladım. Önce bu kısa yazıyı iktibas edeyim, sonra ben de bazı ilavelerde bulunayım:

Geçtiğimiz cuma günü (14 Şubat 2025) Şam’ın simgelerinden Emevî Camii’nde tarihî günlerden biri daha yaşandı. Suriye ulemâsının büyüklerinden Şeyh Muhammed Mucîr el-Hatîb el-Hasenî, yıllar sonra ilk defa ülkesinde hutbe irat ederek halka seslendi. Şeyh Mucîr’in cuma hutbesini “tarihî” olarak nitelememin temel sebebi, Emevî Camii minberinin Şam’da Hatîb ailesiyle adeta özdeşleşmiş olması ve şimdi bu seçkin ailenin önemli bir ferdinin yıllar süren gurbetten memleketine döndükten sonra tekrar ecdadının misyonunu sürdürmeye başlaması.

Birileri Türkiye’nin karıştırılması için düğmeye basmış gibiler! The Economist dergisi’nin son sayısında yayımlanan yorum-analiz yazısı, medeniyet vizyonuna sahip bir Türkiye’yeye nasıl nefretle ve korkuyla baktıklarını gösteren bir aşırı-yorum! The Economist dergisi son sayısında (15-21 Şubat nüshası) Erdoğan’ı hedef tahtasına oturtarak Türkiye’yi tehdit etti!

Türkiye ve dünyanın yoğun politik gündeminden bir an sıyrılıp nihayet bu yazıyı yazmaya fırsat bulabildim. Şu cümleyle başlayayım: Durum kötü değil, çok kötü. Türkiye’de seküleri, muhafazakarı, dindarı, Marksist’i falan tam ortadan değil ama belli oranda ikiye bölünmüş durumdayız epeydir. Bir kısım sürekli “hiçbir sınır tarafından çevrelenmek istemeyen serazat bireyler” olmanın peşinde, bir kısım ise o değişmez yasayı, ahlak yasasını arıyor gece gündüz.

Üsküdar’ın o yorgun yokuşlarından birini usul usul tırmanırken “ârif nedir?” diye sordum dostuma. Çünkü Üsküdar’ın yorgun yokuşlarından birinin sonundaki evlerden birinde oturduğumuz bir başka dost “Fas’ın bazı bölgelerinde arif zatlara zâkir de dendiği olurmuş” demişti. “Ârif diye tatmış olana denir. Âlim ateşin yaktığını bilir, ârif bizzat yanar. Âlim söylediğinin gerisinde, ârif söylediğinin ilerisindedir. Çünkü derler ki âlim konuşmazsa, ârif konuşursa yanar” dedi dostum.

7 Ekim Aksa Tufanı’nın aşama aşama bütün dünya dengelerini sallayışının ardından Suriye’de 61 yıllık Baas rejiminin devrimci bir ruh ve anlayışla yıkılması Orta Doğu’da bütün dinamikleri değiştirmiş görünüyor. Şimdi bütün çevrelerde ve merkezlerde bu değişen dinamiklerin rengi, seyri, yönü ve bizi nasıl bir dünyaya doğru götürdüğü üzerinde duruluyor. Durulması da gerekiyor. Herkesin kendi konumunu, hatta şimdiye kadarki bütün bakış açılarını, paradigmalarını gözden geçirmesini gerektiren değişimlerdir yaşadığımız.

Trump’ın Gazze ile ilgili hezeyan beyanlarının ardından dün de “Gazze’de rehinelerin bırakılmaması halinde Gazze’yi cehenneme çevireceği” yönündeki tehditlerde kullandığı dil Gazzelilere karşı saldırganlıkta ve sahada bizzat ABD sorumluluğunu da resmen tescil etmiş oluyor. Gazzelileri tehcir ve teskin etmek üzere kafasından döktüğü niyetler ABD’nin bu saatten sonra sadece Gazze’ye değil, bütün İslam Dünyasına doğrudan ve acil tehdit oluşturacağını gösteriyor.

Günümüzde boykot, İsrail’in Filistin’de sürdürdüğü işgal politikalarıyla özdeşleşen, sonrasında küresel sisteme karşı insanlığın adalet arayışının en güçlü ahlaki ifadelerinden birine dönüştü. Boykot hareketleri, bireysel bir tüketim tercihi olmanın ötesine geçerek, küresel ekonomiyi etkileyen stratejik bir yaptırım gücü haline geldi. Böylesi önemli ve stratejik boyutları olan boykotun, etki ve sonuçlarıyla ilgili kamuoyunu aydınlatan, politika yapıcılara yardımcı olacak bilgi ve bakış açıları sunan çalışmalar oldukça sınırlı. Bu alanda yapılacak her çalışmanın büyük bir ihtiyaç ve çok kıymetli olduğunu düşünüyorum.

Şubat ayı İslâm âlemi açısından aynı zamanda bir şehitler ayıdır. Çünkü tarihimizde iz bırakan birçok ilim adamının ve hareket önderinin şehadet yıl dönümü bu aydadır. Şubat ayında şehit edilenlerin başında, emperyalizmin İslâm coğrafyasını parçalayıp ümmet bütünlüğünü temsil edecek bir otoriteden yoksun bırakmasından ve İslâm’ı toplumsal hayatın dışına çıkarma politikalarını hâkim kılmasından sonra yeniden İslâmî uyanış ve bilinçlenme hareketini başlatan İmam Hasan el-Benna’yı anmak gerekir. 12 Şubat 1949’da şehit edilen İmam el-Benna yirminci yüzyılda İslam’ın yeniden hayata hâkim kılınması mücadelesinin karizmatik bir lideri olarak tarihe geçmiştir.

Son dönemde Trump’ın içi boş açıklamaları, işgal rejiminin soykırım savaşı sonrasında sağlanan ateşkesin uygulamaya geçirilmesi aşamasında işgal hükümetinin çıkardığı zorluklar ve anlaşmanın şartlarına riayet etmemesinden kaynaklanan gecikme ve benzeri hadiseler dünya kamuoyunu büyük ölçüde meşgul ettiğinden Sudan’da devam eden iç savaş gölgede kaldı. Ama bu savaş da bir yandan devam ediyor. O yüzden biz bugünkü yazımızda bu savaşın son durumuyla ilgili bazı değerlendirmeler ve bilgilendirmeler yapmak istiyoruz.

Bu yazıyı Diyarbakır’dan gönderiyorum. HÜDAPAR’ın düzenlediği Kürt Meselesine İnsani Çözüm Çalıştayı’na katıldım ve yarım saat süren bir konuşma yaptım. Bediüzzaman Said Nursi’nin neden TBMM’ye geldiğini, Ziya Gökalp’in kitaplarının nasıl yasaklandığını ve ölümünden evvel aç bırakıldığını, nihayet Erzurum Kongresi’ndeki ana gündem maddeleri arasında Türk-Kürt kardeşliği bulunduğunu anlattım. Tabii en çok dikkat çeken bahis Erzurum Kongresi oldu. Aşağıda konuşmamda bahsettiğim meseleyi geniş olarak açıklayacağım.

Bugünkü yazımı merhum Aliya İzzetbegoviç’e bırakıyorum. İsrail bir devlet değil, terördür: İsrail, siyasi tarihte benzeri olmayan bir vak’a olarak görülmelidir. Zira kuruluşu esnasında bu devlet denilen yapının ne toprakları ne de nüfusu vardı. Topraklarını gasb ederek, nüfusunu ise dünyanın her tarafından insanlar getirterek edindi. Tamamen zulüm ve adaletsizlikten doğan bu yapıyı oluşturdular. Katliamın, vahşetin adını da ‘devlet’ koydular.

Bakmayın "Halk Partisi" aldatmacasına! Halk, tek parti diktatörlüğünde gördüğü zulüm üzerine CHP'yi alaşağı etmiş; bir daha da asla iktidara getirmemiştir. Üç seçimde hezimet yaşayan İnönü, sandıkla iktidara gelemeyeceğini anlayınca TSK'daki "emirerlerini" kullanarak, Menderes'i devirmiştir. CHP, darbecilere hazırlattığı "Vesayetçi Anayasa" sayesinde, halk seçmese de ülkeyi CHP'nin yöneteceği bir düzen kurmuştur. Yani, halk iradesine ipotek koymuştur!

Tarihte dar kapsamlı, küçük çaplı olmalarına rağmen, çığır açıcı, istikamet tayin edici, etkileri asırlar boyu süren olaylar vaki olmuştur. Mesela Bedir savaşı böyle bir hadisedir. Kur'an-ı Kerim, Bedir savaşını "ayrışma günü, iki topluluğun karşı karşıya geldiği gün" (Enfal, 41) şeklinde nitelendirir, öncesini tarihten sildiği, sonrasını ise tarihin öznesi, belirleyicisi kıldığı için. Ayetin orijinalinde geçen "Furkan" (hak ile batılın, eğri ile doğrunun ayrışması) ifadesi, o günün öncesi ile sonrasının tamamen bambaşka niteliklerde olduklarını, o günden sonra hiçbir şeyin eskisi gibi olmadığını, İslam ile cahiliye arasında tam bir ayrışmanın gerçekleştiğini anlatıyor.

2021 yılında, California Üniversitesi'nden bir grup araştırmacı çatışma çözümleri ve barış üzerine bir araştırma yaptılar. Farklı alanlarda ve farklı disiplinlerdeki 30 akademisyen, toplumsal ve uluslararası barış hakkında, farklı bölgelerde, çok alanlı ve çok disiplinli bir metotla çalışma yaptılar. Çalışmaları halen devam ediyor... Raporlarına göz attığımda dikkatimi çeken bir kavrama rastladım, zaten çalışmanın ilk tespiti de buydu; 'barışa yönelik dikkatsizlik'. Günümüzde sıkça görülen ezici savaşlar, zehirli ırkçılıklar ve pervasız düşmanlıklar göz önüne alındığında, bugün dünya çapında, aynı anda, çok sayıda sürdürülebilir barış anlayışını benimseyen toplum olduğunu da duymak, evet ilk bakışta şaşırtıcıydı.

Gazze'nin işgalinin 2. yılındayız. Onurlarından, ülkelerinden, şahsiyetlerinden taviz vermeyen Gazzeliler, sadece İsrail'e değil tüm dünyaya karşı insanlık savaşını vermeye devam ediyorlar. Geçen hafta bu destansı mücahedenin kurduğu yeni kavramsallaşmaların arasından 'mahcubiyet''i anlatmaya çalışmıştık. Mahcubiyet, Gazzelilerin maruz kaldığı hukuksuzluk karşısında insanlık aleminin derinden duyduğu vicdani bir titreme olarak, dünyada kalbi ve ruhu olanları ayağa kaldırmıştı. Yeni bir cephe kurulmuştu, mazlum Gazze'nin yanında ve zalim İsrail'in karşısında: İnsanlık Cephesi...

Roma'da Lupercalia günü, 15 Şubatta bayram olarak kutlanırdı. Kutlamalar bereket Tanrısı Lupercus adına yapılırdı. Bu günde keçi Tanrıya kurban edilir, onun derisinden bir parça taşınır, kızlar da bunun için öne çıkarlardı. 14 Şubat arife günü ise erkekler ile kızların isimlerinin beraber yazıldığı yerden kura çekilerek bayram boyunca beraber olunurdu. Papalık, Hristiyanlığa aykırı olması nedeniyle bu adeti değiştirdi. Artık kuraya azizlerin isimleri yazıldı. Aziz Valentine'nın adına kutlama yapılmaya başlandı. Kilise, 1969 yılında bu günü kutlamaya da son verdi. Çünkü gün antik aslına dönmüştü.

Gazze'de bitmek bilmeyen geceler, savaşın rahatsız edici senfonisiyle doluydu: tepemizde uğuldayan insansız hava araçları, yeryüzünü sarsan patlamalar ve sürekli endişe. Eman Eid’in electronicintifada’da yayınlanan yazısı Barış Hoyraz tarafından Haksöz Haber için tercüme edilmiştir. Ekim 2023'teki İsrail saldırılarından önce ailemle birlikte Gazze'nin kuzeyindeki Tel el-Hava'da bir apartman dairesinde yaşıyordum. Canımızı kurtarmak için evimizi boşalttık ve amcamın Gazze'nin merkezindeki el-Nuseyrat kampındaki evine, oradan da güneydeki Refah'a gittik.

Devlet olma haysiyetinden yoksun İsrail, altına imza attığı anlaşmayı ihlal etmeyi kâr sayacak kadar şirâzesi kaymış bir örgüt olduğunu bir kez daha ispat etti. Lakin bu kez sert kayaya çarptı ve HAMAS karşısında diz çöktü! HAMAS 11 Şubat'ta bir duyuru yaptı. İsrail ateşkes anlaşmasını ihlal ettiği için esir/rehine takasını durdurduğunu ve 15 Şubat'ta bırakılması kararlaştırılan 3 İsrailli rehineyi teslim etmeyeceğini, İsrail'in anlaşmaya uyması şartıyla anlaşmaya bağlı olduğunu ilan etti.

Türk Parlamenterler Birliği İstanbul Şubesi'nin aylık geleneksel toplantılarının dünkü hatibi Ticaret Bakanımız Prof. Dr. Ömer Bolat beydi. Türkiye Yüzyılı ve Ticaretin Yüzyılı konulu bir sunum yaptı. Konuya girmeden önce TÜSİAD'ın malum çıkışının doksanlı yılları hatırlattığını ancak Türkiye'nin artık eski Türkiye olmadığına vurgu yaptı.

Dünyanın baştan çıkaran albenisi karşısında kendisine hâkim olmasını beceren, dünyaya boyun eğen değil dünyaya hükmeden, yaratılmış olarak sınırlarını iyi bilen ama bu sınırlar içinde son derece sahih, sağlam ve mütevazı bir yaşam tarzı olanlardır. Koşuşturmalar, kapışmalar, dalaşmalardan beri, kimsenin önünden bir şey kapmaya çalışmayan; ihtirasla yoğrulmuş her mücadeleye, bu anlamdaki bütün çekişmelere isyankâr simasının ağırlığıyla uzaktan bir tebessümle bakan ve mutmain bir şeklide arkasını dönerek çekip giderek, tüm bu olumsuzluklardan müstağnî kalanlardır.

Ümmetin “Uyanış ve Kıyam Yeri Olan Mekke ve Medine” ile mutemir olmayı anlamaya çalışacağız. İslam ümmetinin diriliş ve toplumsal tevhidi anlayışının kıyamını Haremeyn dışında aramaya, Kur’an ve Sünnetin müsaade etmediğini müşahede ettim. İslam alemi, tarihi süreci bu anlamda iyi okumalı. Bu bağlamda İslam alemi kendi öz kaynaklarına yeniden rücu etmeli. Bu iki noktanın önemini anlamak için batının içimizdeki modernistler üzerinden ulema ve ilmi kaynaklarımızı itibarsızlaştırmalarını pür dikkat gözetmemiz gerekir. Batının, bu planlarını anlamaya çalışmak amentüyü çalışmak kadar önemlidir.

Daha basit bir ifadeyle, evinin içini düzene koyamayanlar uzunca sefere çıkamazlar, gözleri hep arkada kalır, akılları fikirleri geride bıraktıkları evleri üzerinde yoğunlaşır. Hanımıyla annesini; oğlunu, kızını, gelinini birbirleriyle kavgalı ve gergin bir durumda bırakıp giden birisi böyle bir durumda bazen yarı yoldan döner gelir, hatta düşündüğü o sefere hiç çıkamaz. Halbuki bazen sefere çıkmanın çok elzem ve hayat memat meselesi olduğu durumlar olur. Emperyalist kuşatma çemberinde bulunan Türkiye şu anda böyle bir sancılı durumu yaşamaktadır. Mutlaka dışarı çıkması hatta ayağının birisinin hep dışarıda olması gerekiyor.

Yine mübarek günlerin ve gecelerin peş peşe gelip geçtiği bir zamanı yaşıyoruz. Şahsen Ramazan ayı da dahil olmak üzere böyle kıymetli zamanlarda neler yapılması gerektiğinden ziyade nelerin yapılmaması gerektiğine dikkat edilsin istiyorum. Hem bir şeyler yapmanın genellikle maddi bir bedeli olur. Fakat bir şeyler yapmamanın, bir şeyleri terk etmenin bir bedeli de olmaz, getirisi de daha fazla olur.

Bizans’ın başkenti Konstantıniyye’den İstanbul’a intikal eden tarihi eserlerin en önemlilerinden biri de, Kariye Camii’dir. İstanbul’da yaşayanların büyük çoğunluğu ne yazık ki, bu şehirde böyle bir tarihi Bizans ve Osmanlı eserinin bulunduğunu bilmiyor. Adını duyanlar varsa da bir kere bile gidip ziyaret etme zahmetinde bulunmamışlardır. Kâriye Camii’ne, bu kadim mabede duyulan ilgisizlik eskiden de kendini gösteriyordu.

Şia’nın İsmailîlik kolu içindeki en önemli akım olan Nizârîlerin lideri Prens Kerim Ağa Han, 88 yaşında öldü. Ömrünün son günlerini Portekiz’in başkenti Lizbon’da geçiren Ağa Han, dünya çapında yürüttüğü sosyal ve kültürel faaliyetler, kurduğu vakfın imza attığı kapsamlı restorasyonlar ve adına verilen ünlü mimarlık ödülüyle olduğu kadar, liderlik ettiği dinî cemaatin ilginç tarihi ve bâtınî yapısıyla da dikkat çekici bir simaydı.

“Amerika Sen Busun” şiirimi yazalı yirmi yıla yakın oluyor. O şiiri yazdığım dönemde iki temel kanayan yarası vardı dünya Müslümanlarının. Biri Afganistan, diğeri de Irak. Aradan geçen yirmi yılda Afganistan ve Irak büyük oranda “bağımsız ve regüle” iki devlet haline geldi. Yine aradan geçen yirmi yılda Suriye’de çok büyük bir iç savaş oldu ve bitti. Libya bir iç savaş atlattı, Yemen’de iç savaş durumu sürüyor, Doğu Türkistan’daki zulüm konusunda değişen hiçbir şey olmadı ve Gazze, iki büyük soykırım girişiminin üstesinden geldi. Türkiye ise tabiri caizse badire üzerine badire atlattı ama şükürler olsun ki bütün badirelerden çıkmayı başardı.

Trump’ın kendisini ziyaret eden İsrail’in insanlık suçlusu eli kanlı katil Başbakanı Benjamin Netanyahu’yla basın toplantısında Gazze üzerine söyledikleri beklendiği gibi infiallere yol açtı. Söyledikleri söz değil, ayık kafadan çıkmış laf da değil. Yol açtığı infiallerle insanların sergiledikleri ilk tepkiler sanırım ABD Başkanıdır diye Trump’ı fazla ciddiye almak durumunda olmaktan. Gazze hakkında söylediklerini neresinden tutup düzelteceksin telaşına kapılanlar, bir tarafını düzeltseler bir umut cümlenin tamamını düzeltebileceklerini varsayıyorlar.

Sevgili Peygamberimiz (s.a.) Hz. Ali’ye, şu mealde bir müjde/talîmat veriyor: “Senin sayende bir kimsenin hidayete kavuşması, senin hakkında, dünyanın en değerli mal ve nimetlerinden daha hayırlıdır.” Hidayet doğru yolu bulmaktır, Müslüman olmaktır. Son Peygamber (s.a.) bütün insanları İslam’a davet ediyor. Bu daveti doğru ve etkili bir şekilde duyanlar onu kabul etmekle yükümlüdürler; etmezlerse ne olacak ve hidayete nasıl vesile olacağız?

ABD Başkanı Trump’ın Gazze’yi tahliye etme planının tümüyle kendi görüşü ve planı olduğunu sanmıyoruz. Öyle ulu orta yani doğaçlama ortaya atılmış bir plan da değildir. Bizim tahminimize göre bu planın tasarımını yapanlar ve Trump’ın önüne koyanlar işgalci siyonistlerdir. Trump’ın kendi danışmanları tarafından ihtiyatlı bir şekilde ele alınmasına rağmen, çok az istisna dışında siyonistlerin bütün kesimleri tarafından memnuniyetle karşılanması da bunu gösterir. Buna neden ihtiyaç duydukları hakkında aşağıdaki bilgiler fikir verecek. Stratejik arka planıyla ilgili kanaatlerimizi ise yazının sonunda dile getireceğiz.

Kadir Bey, sen bugün çuvalın en dibindesin. Bu çuval yakında alt üst olacak. O zaman sen en üste çıkacaksın. Ne biliyorsan korkmadan yaz. Ben arkandayım. Cumhurbaşkanı Turgut Özal, yeniden Türk vatandaşı olmasını sağladığı Üstad Kadir Mısıroğlu’nu ilk görüşünde böyle demiş. Ne büyük feraset. Şimdilerde videoları izlenme rekorları kıran Kadir Bey bu ilginç konuşmanın devamını Benden Tarihe Haberler adlı kitabında şöyle naklediyor: Sen geldin demek! Neden gelir gelmez beni aramadın!..

Ayetleri düşünerek okumadığımız için “Allah’ın yardımı, kulun Allah’a yardımıyladır!” sözü anlaşılmıyor. Hep ihmal ettiğimiz, bildiğimiz hâlde uygulamadığımız hâlimizi düşünürken ezberlediğim şu ayet hatırıma geldi. Sırf bu ayeti anlayıp idrak edip tefekkür ederek hayata geçirsek “mutlu aileler” oluştururuz. Dindar olanlar, hafızlar bile “nefs muhasebesi” yapmadıklarında, hep hataları başkalarına yüklediklerinde; her Müslüman kötü gidişattan sorumludur. Okuduğum ayetin mealine/tefsirine bakınca “Rabbimize nasıl ve niçin yardım edilir?”

İslâm Âlimleri Vakfı’nın “Âfetler ve Buhranlar ânında Alimlerin Sorumlulukları” başlıklı Kendi Gök Kubbemiz Buluşmaları 6-8 Şubat 2025’te Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi konferans salonunda gerçekleşti. Program Kur’an-ı Kerim tilaveti (Bakara, 155-157. ayetler) ile başladı. Oturumlarda yapılan bazı konuşmalardan kısa notlar alabildim: Kahramanmaraşlı olup 6 Şubat depreminde birçok yakınını kaybeden ilahiyatçı Fatih Okumuş, bir hocamızın, ilgili hadis-i şeriften hareketle: “İmar imandandır; dolayısıyla imarı bozuk olanın imanı da bozuk olur” dediğini hatırlattı.

Osmanlı'yı asırlarca yıkamayan Haçlılar, içten çürütmeyi başarmıştı. Yani; savaşa gerek kalmamış; içine saldıkları "kurt"ların çürüttüğü elma, kısa süre sonra önlerine düşmüştü! İngiliz Yahudi ittifak, bu "kullanışlı" yöntemi yeni Türkiye'de de; kuruluşundan itibaren uygulamıştı. Derin İngiliz Lord Curzon'un, "Türkleri kendimize bende yapalım, menfaatlerimiz için kullanalım" raporu, tam da bunu ifade ediyordu. Vahim ayrıntıları bu linkten okuyabilirsiniz: https://www.star.com.tr/yazar/curzonun-1919-ocakta-yaktigi-ates-turk-milletini-hala-yakiyor-yazi-1921257/

Dünyanın bir liderlik sorunu var. Her yeni gelişme bu gerçeği biraz daha belirginleştiriyor. Özellikle Gazze'de yaşananlar. Malum İbn Haldun "insan, tabiatı gereği başkasının elinde olanı zorla alma eğilimine sahiptir" der ve "bu dürtünün saldırganlığa, zorbalığa dönüşmesini engellemek için insan aklı, devlet kurumunu icat etmiştir" anlamında bir değerlendirme yapar. İnsana ait bir meleke olması hasebiyle akıl, insan gibi duyguların etkisinde kalmakla maluldür.

Mitolojiden geçilmiyor. Yunan, Hint, Türk, Anadolu... Her gün yeni bir kitap yayınlanıyor. Dünya mitolojiye uyanıyor. Sadece kitaplar yazılmıyor. Filmler çekiliyor, belgeseller yapılıyor, seminerler veriliyor, resim ve sanat faaliyetlerinde mitoloji yaygınlaşıyor. Mitolojik isimler yeniden aramızda dolaşmaya başlıyor. Anka Kuşu, Simurg, Ab-ı Hayat, Şahmaran, Atena, Dyonysos...

Trump'ın Hitler'den farkı var mı? Bakış açısı itibariyle aralarında hiç fark yok. İkisi de etnik temizlikçi. Tek fark Hitler başardı Trump başaramayacak! Aksa Tufanı'nın bedeli ağır oldu. On binlerce şehit/yaralı ve harabeye dönen bir yurt bıraktı geriye. Buna rağmen Gazzeli harabeye dönen yurduna sahip çıktı. İsrail'in ödediği bedel ise daha ağır oldu.

Son dönemlerde yaşadığımız ve peşi sıra gelen toplumsal açıdan sürekli olarak gündemimiz oluyor. “Açlık ve korku; mallardan, canlardan ve ürünlerden eksilme imtihanı”1 hemen yanıbaşımızda. Maraş depremi ki 6 Şubat’ta 2. yıldönümüydü. Yakın tanıdıklarımız başta olmak üzere Maraş merkezli asrın depreminde vefat eden ve mağduriyetlere maruz kalan insanların ve Müslih kardeşlerimizin acıları acımızdı. Enkaz altında kalıp ahirete intikal eden Müslimlere Rabbimiz rahmet ve şefaat eylesin. Ayrıca 7 Ekim’den sonra başlayan Gazze’deki yıkım ve katliamın acısı, 16 aydır dualarımızda, sofralarımızda, eylemlerimizde hatta uykularımızda bile dert edindiğimiz derin acılarımız oldu.

Gazze’de, her biri izzet ve şereften yapılı birer anıt olan Gazzeliler kazandı. Hepimiz de kaybettik. 467 gündür “Allah’ın yeryüzündeki aslanları” olarak İsrail ile cansiparane cenk eden, ölümün bizatihi kendisini de öldüren Hamas’ın mücahitleri kazandı. Hepimiz de kaybettik. Cundüleytam da denebilecek, annesi babası Siyonist köpekler tarafından şehit edilen çocukların ordusu bazen sıfır mesafeden bir tankı havaya uçurarak, bazen Kanas’la bir Siyonist askerin beynini dağıtarak, bazen paramotordan çıplak eliyle bomba atarak kazandı. Hepimiz de kaybettik.

Bilmeyen ve duymayan artık kalmadığı için beş teğmen ile üç komutanın disiplinsizlik gerekçesi ile TSK’dan ihraçlarına yolaçan hadisenin ne olduğunu ve ayrıntılarını burada tekrar etmeme lüzum yok. Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde benzer hadiseler yaşanmış ve çeşitli sebeplerle hem çok sayıda Harbokulu öğrencisi okuldan, hem de yine çok sayıda subay ordudan tardedilmişti...

Zekat, İslam’ın şer’an ibadet, topluma bakan yönüyle bir sosyal dayanışma müessesesidir. Dünya-ahiret dengesini korumak, evrensel olan şeriatımızın temel esaslarındandır. Aziz İslam uleması İslam’ın temvil/mali konusunu çok zengin ve farklı yollarla usul kitaplarına almışlardır. Usul kitaplarının tamamının temelinde vahiy ve ona ilk muhatap olan peygamber uygulaması vardır. Usul ilmi istidlali bir kaynaktır. İlim nakil bilgisidir. İşte İslam’ın temvil konusu da Kur’an ve Sünnet’e dayanan nakli bir ilimdir.

Gazzelileri vatanlarından edip Gazze’yi yeniden “imar” edeceğiz, diyen Trmup’a akıl verenlerin gözden kaçırdığı bir nokta var. Filistin meselesinin özünü teşkil eden çekirdek nokta: Filistin, sadece bir halkın vatanı değildir. Filistin meselesi de sadece bir halkın özgürlüğü ve devlet hakkına kavuşması meselesi değildir. Filistin, Mescid-i Aksâ’nın mekânı olmakla, ilâhî tayinle bütün Müslümanlar için mübarek, mukaddes bir yurttur.

İslam’ın din ve medeniyet bütünlüğü olduğu, Kur’an-ı Kerim’den açıkça anlaşıldığı gibi, Asr-ı Saadet pratiğinden de açıkça görülmektedir. Müslümanlar, fethettikleri coğrafyalara sadece namazı, orucu götürmediler; aynı zamanda adaleti, insan haklarını, birlikte yaşama olgunluğunu ve kalkınmayı götürdüler. Buna rağmen henüz ilk yüzyılda iki zıt akım gelişti: Bir grup, İslam’ın klasik anlamda din yanını, medeniyet yanını bastırma, durdurma yönünde anladı; klasik dindarlığa kendisini feda ederken medeniyetin önüne dikildi.

Aslında teğmenlerin kılıçlarını çekip şıngırdatmalarında öyle şaşılacak bir şey yok. Bu anayasa bu haliyle var olduğu müddetçe bu şekilde kılıç savuranlar hiç eksik olmayacak. Nitekim bu ülkede sonu darbeyle biten ne kadar kılıç çekmeler olmuşsa istisnasız hepsinin bahanesi bu anayasa olmuştur. Yine sizin buna şükretmeniz lazım, sadece kılıçlarını çekip “Mustafa Kemal’in askerleriyiz!” diye slogan attılar. Eskiden olsaydı mutlaka bunun arkasını getirirler, darbeyle tamamlarlardı.

Ateşkes dolayısıyla Gazzelilerin sevinç gösterileri, Müslümanların bunca yıkım ve katliama rağmen yüzlerinin hep gülüyor olması Siyonist terör devletini çıldırtıyor. Hele bu sevinçlerini sergilerken elleriyle zafer işareti yapmaları, HAMAS bayrakları taşımaları terör çetesini çileden çıkarıyor. Öyle ya, bu eşkıyanın durmadan tekrarladığı bir şey vardı; “HAMAS mutlaka bitirilecek” diyordu. Gelinen noktaya bakar mısınız, masaya HAMAS’la oturmak zorunda kaldı, aracıları bir yana bırakın, ateşkes anlaşmasını ve esir değişimini HAMAS’la yapmak zorunda kaldı. Sadece bu bile Siyonistler için mağlubiyetin ta kendisidir.

İstanbul’da cemaati hayli kalabalık olan iki cami vardır ki, bunlardan biri Eyüp Sultan Camii, diğeri de Fatih Camii’dir. Bu iki mabedin beş vakitte dolup taşması tabii ki bânilerinden ve biraz da meskûn bölgelerde bulunmalarından kaynaklanıyor. Bilindiği üzere her iki cami de Fatih Sultan Mehmet’in eseridir. Ancak İstanbul’da meydana gelen büyük depremlerden birinde ikisi de yıkıldığı için daha sonra gelen iki padişah tarafından müceddeden yani yeniden yapılmıştır. Fatih Camii’nin bâni-i sânisi (ikinci kurucusu) Sultan Üçüncü Mustafa, Eyüp Sultanınki ise bu padişahın oğlu Üçüncü Selim’dir. Allah’ın rahmeti her ikisinin de üzerine olsun.

Edebiyat tarihimizin beyaz sayfalarını göz yaşlarıyla ıslatan şiir türlerinden biri de mersiyelerdir. Bu içli manzumeler, kendilerine büyük bir muhabbet duyulan, can u gönülden sevilip sayılan değerli şahsiyetlerin vefatlarından sonra kaleme alındığı gibi, tarihi ihtişamını kaybedip münkariz olan İslâm ülkeleri için de yazılır. Şeyh Sadi’nin, Moğol istilasını ve İslâm medeniyetinin inkirazını anlatan mersiyesi ne kadar hüzünengiz ise, Mehmed Nizameddin’in tercüme ettiği “Endülüs Mersiyesi” de – göz yaşlarını sular seller gibi akıtmakta – o kadar etkileyicidir. Unutmayalım, mersiye yazan kalemin ucundan mürekkep değil, göz yaşı damlar.

“Yapacaklar, yapacaklar… Biz onlar için çok şey yapıyoruz, onlar da yapacaklar.” ABD Başkanı Donald Trump, “Gazze’nin temizlenmesi” olarak telaffuz edilen, Gazze halkının tümüyle Mısır ve Ürdün’e tehciri planının söz konusu ülkeler tarafından reddedilmesi üzerine bu yorumu yaptı. Siyasî meselelere iştahlı ve kurnaz bir tüccar gözüyle yaklaşan Trump, Mısır ve Ürdün’den gelen -daha sonra listeye Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ve Filistin Yönetimi de eklendi- cevapları kafasına hiç takmadığını, aksine kendi planını uygulamaya odaklandığını böylece göstermiş oldu. Oysa sahadaki gerçekler, Trump’ın kafasındaki kadar berrak ve basit değil:

Hadiseler, nereden baktığınıza göre anlam ve derinlik kazanır. Örneğin Gazze’yi Filistinlilerin yaşadığı acılar üzerinden okuduğunuzda göreceğiniz manzara başkadır; “İsrail bu süreçte ne elde edebildi?” sorusunu sorduğunuzda alacağınız cevap başkadır. Aksâ Tufanı’nın başlangıcından beri, ben hep süreci iki tarafı beraber görerek değerlendirmek gerektiğini savundum. Hatta bilhassa genç nesillerimizin istikbale umutla bakabilmeleri için, spot ışıklarını daha çok İsrail üzerine yoğunlaştırmak lazım geldiğinin altını çizdim. Dünya Gazze’de ateşkesi konuşurken, yine aynı noktaya vurgu yapacağım. Zira karşımızda, İsrail açısından tam anlamıyla bir hezimet tablosu var.

İlk bölümünü Cuma günkü yazıda yayınladığım Bursa’da yaşadığımız leziz Miraç Gecesi tecrübemizi MTO Bursa temsilcisi Nuri Gür Bey kardeşimin kaleminden sunuyorum. Zihin açıcı okumalar diliyorum. Namaz sonrası meşk edilen “Miraciye,” gecenin zirve noktasını oluşturdu. Her harfin, her notanın maneviyat dolu derinliği, sanki bizi geçmişin en saf anlarına götürüyordu. “Evvel Allah adını yad eyleriz” sözleriyle başlayan o nağmeler, bir ilahi yolculuğun kapılarını açar gibiydi. Her beyitte, Peygamber Efendimiz’in (sav) yüceliğine yapılan övgüler, kalplerde tarifsiz bir sevgi bıraktı.

Mirac kandili gününde MTO Yönetim ekibimizden dert ve dava kardeşim Muharrem Kartancı hocamızla, eşi Ümmühan Hanım ve 12 yaşındaki (ilk bakışta sessiz ama yakından bakıldığında kabına sığmaz) oğlu Efe ve MTO’muzun demirbaşlarından yönetim ekibimizden Büşra Baysal Uçur kardeşimle Bursa yollarına düştük… Amacımız, Miraç Gecesi’ni Bursa’da, Bursa’daki MTO (Medeniyet Tasavvuru Okulu) talebesi kardeşlerimizle birlikte geçirmek; mâsivâ’dan mâverâ’ya açılan kapıları manen açabileceğini umduğumuz bu mübarek gecede Bursa’nın ulvî manevî atmosferinde, maneviyatı yüksek mabed ve mekânlarında o lezîz ve nefis manevî havayı iliklerimize, hücrelerimize kadar teneffüs etmek…

Mübarek üç ayların en lezzetli gecesi İsrâ ve Mirac hâdiselerinin gerçekleştiği mübarek Mirac Gecesi. İsrâ ve Mirac hâdiseleri, çok derin anlamlar içeren ve derin mesajlar veren iki olağanüstü hâdise, dünyayı terkediş ve adım adım ilâhî hakikate yükseliş yolculuğu... İslâm’ın temel özelliklerini özetleyen ve insanı kendine getirerek yüceler yücesi mertebelere yükselme imkânı sunan muazzez iki diriliş yolculuğu bu.

Ne dediğimin bilincindeyim. Bugün önümüze “hayvan sevgisi” olarak paketlenerek sunulup konulan şey tamı tamına bir “kapitalist davranış bozukluğu”dur. Bütünüyle endüstriyel bir hikayedir ve ne hayvanlarla ne de sevgiyle ilgisi vardır. Ve ne yazık ki Eslem kızımızın köpeklerce parçalanarak öldürülmesi bu endüstri için son derece önemsiz bir şeydir. Bu, burada bir dursun.

Suriye ve Gazze’de her iki halkın zaferiyle sonuçlanan gelişmeler yaşanırken Afrika’nın gözbebeği Sudan’da da 21 aydır devam etmekte olan bir başka işgal girişimine karşı çok önemli gelişmeler kaydedildi. 21 ay kadar önce İsrail’in de büyük planları doğrultusunda bazı körfez ülkeleri tarafından desteklenen Hemeti komutasındaki Hızlı Destek Kuvvetleri (HTK) başta başkent Hartum olmak üzere Sudan’ın önemli kısımlarında bir darbe yoluyla kontrolü sağlamıştı.

Aile yılı münasebetiyle aile yapımızın gelişimi ve geleceği üzerine daha fazla düşüneceğiz. Aslında hem aile yılı ilan etmeye hem de aile üzerinde daha fazla düşünmeye bizi sevk eden şey aile yapımızın genel olarak toplumsal yapımızı destekleyen onu ayakta tutan işlevsel yanlarının giderek kaybolmaya yüz tutuyor olduğunu görüyor olmamız. Sorun ciddi ve bu bizi çok daha etkili tedbirler almaya da sevk etmeli.

15 Ocak günü de, 7 Ekim’den sonra, Allah’ın günlerinden büyük bir gururla, güvenle, imanla zikredeceğimiz günlerinden biri olarak kayda geçti. 7 Ekim’de başlayan Aksa Tufanının artçı dalgaları geçtiğimiz ayın başlarında 8 Aralık’ta Suriye’de 61 yıldır beklenen muhteşem devrimin önünü açtı. Buradan hareketlenen dünyanın deveranı dönüp Gazze’de 466 gün dünyanın en güçlü ordularına karşı çok az bir maddi güçle ama büyük bir kararlılıkla, imanla, sebatla devam eden direnişi zafere ulaştırdı. Güneş gibi gerçek, net, berrak, gurur ve umut verici bir zafer.

Her türlü ıslahata, düzeltmeye, inşa ve ihyaya bir yerden fiilen başlamak lazım. Hep konuşmak, hep yazıp çizmek, hele de sonu gelmez tartışmalarla bir yere varılamıyor. Teoriler pratiğe dökülmeden doğruluk ve uygunluk iddiası boştur. Önümüzde elbette birden fazla önemli problem veya arıza var; İslamlaşma ve maddi manevi varlığımızı koruma belki bunların başında geliyor.

Kur’an-ı Kerîm “Allah’a ve Resulüne itaat etmemizi” emrediyor. Allah Teâlâ “Resûlünün yolunu izleyenleri seveceğini” bildiriyor. Peygamberimizin açıklamaları ve uygulamaları olmadan yalnız Kur’an’a göre İslam’ı yaşamak mümkün değildir; şu halde bu manasıyla sünnetsiz İslam olmaz. Milletimizin adına sünnet dedikleri çocuk yaşta erkeklere uygulanan küçük operasyon da İslam’da (sünnette, hatta Kur’an’da) vardır. Hz. İbrahim ve İsmail sünneti uygulamışlar ve Kur’an’da Müslümanlara, Hz. İbrahim’e uymaları buyurulmuş (Nahil suresi: 16/23), bu uygulamanın kaldırıldığına dair de bir açıklama yapılmamıştır.

Vasıf ve şartlarını önceki yazımızda açıkladığımız nafaka alacaklılarını, usûl, fürû ve yan hısımlar olmak üzere üç gruba ayırmak mümkündür: 1. Fürû (çocuklar, onların çocukları) İlgili âyet (mesela el-Bakara: 2/233) ve hadisler, çocuğun nafakasının babaya ait olduğunu açık ve kesin bir şekilde ortaya koyduğu için bu konuda görüş farkı yoktur. Baba kazanacak durumda fakat fakir olursa nafakayı, sırada ondan sonra gelen akraba temin eder ve babadan alacaklı olur.

ABD’nin eskimiş yeni başkanı Donald Trump paranın her şeyi çözeceğini sanıyor. Bir yere veya bir şeye göz diktiğinde onun kendisine ait olmasının çok uzakta görünmediğini düşünüyor. Çünkü parasına çok güveniyor. “Ne olacak, bastırır parayı alırız!” diyor. Keşke akıl da satılıyor olsaydı! Trump’ın ne çok işine yarardı! Onun en fazla ihtiyaç duyduğu şey. Bir yerlerde satılıyor olsaydı Trump, karşılığında ne kadar para bastırsaydı yeriydi.

Eskiden dert babaları varmış, başı sıkışan ona yakınıp rahatlarmış. Bu satırların yazarı de zamanla ona benzemiş olmalı ki dert dolu sinelerin müracaatgâhlarından olmuştur. Nitekim dün Yozgat’tan 70 yaşlarında bir bey aradı. Dertliydi, beni de dertlendirdi tabiatıyla. Gözyaşları içinde babasının hatıralarını nakletti. Kur’an yasaklanmış. Jandarma baskın yapacak diye haber gelince köye, ne yapayım diye düşünmüş. Toprağa gömse bulunur, yaksa gönlü elvermez. Hava kararınca dereye inmiş ve salavat getire getire suya bırakmış kitapları.

1924 yılında kurulan Diyanet İşleri Başkanlığının Rifat Börekçi ve Şerafettin Yatkaya’dan sonraki reisi Ahmet Hamdi Akseki Cumhuriyet döneminde dini yayınların yasaklandığı bir devredebasılan İslam Dini adlı kitabıyla mühim bir boşluğu doldurmuş ve kendisine Menderes iktidarında ezanın hürriyetine kavuştuğunu müftülüklere müjdeleyen tamimi göndermek nasip olmuş biridir. Ayrıca Kemalistlerin laf saydırmadığı nadir din adamlarından biridir.

İlber Ortaylı’ya göre güya Arapça ezana dönüş için kanun teklifini önce CHP vermiş, Demokrat Parti onu tamamlamış. Resmen kendi kafalarından bir tarih uydurup milleti kandırıyor bunlar. Varsa böyle bir teklif, gösterin, yoksa susun. Yeter artık, gına geldi bu uyduruk tarihinizden. Ortaylı’nın dediği gerçek olsaydı kanun teklifinin ilgili TBMM tutanaklarında bir şekilde zikredilmesi gerekirdi. İnönü’nün damadı Metin Toker’in “CHP Ezanın dili konusunda ne açıktan, ne kapalı kapılar arkasında vaatte bulundu” sözü bile çürütmeye yeterdi bu lafı aslında. (DP’nin Altın Yılları, Bilgi: 1990, s. 48) Ama biz tarih ayrıntıda gizlidir diyerek kamuoyunu bilgilendirelim. Ta ki bu tür laflara kanmasın.

Dijital işgal ağından kurtulamıyoruz. Toplum öylesine bir işgal altındaki ibadetlerinde bile; onu yaratan yaşatan, öldüren dirilten, en güzel surette yaratılmış kılan, verdiği nimetlerle doyuran yediren içiren Rabbiyle buluşamıyor. Allah’ın huzurunda olduğunun farkında değil. İbadet mekanları camide mescidde bile akılsızları esir alan ‘akıllı telefon’na esir. ‘Özgürlük’ isterken, ‘özgürüm’ derken de nefsinin, heva hevesinin, arzu ve isteklerinin kulu/kölesi.

İçinde bulunduğumuz olumsuzluklar, yaşadığımız hayat şartları, küreselleşmenin yaygınlaştırdığı ahlaksızlıklar, ümmete yapılan zulüm ve katliamlar bizlerin iç dünyamıza dönüp bir nefs muhasebesi yapmamızı gerekli kılıyor. Müslüman, Mümin zamana/çağa esir olmaz. Çağa/zamana hâkimdir. Zamanlar ötesiyle (vahiyle) irtibatlıdır. Bulunduğu ortama/zemine/muhite/çevreye uyan değil, zemine mührünü vuran adamdır.

“Üç Aylarda Kısa Sureler” dersimizde Alak suresindeyiz. Mealen: “Rahmân Rahîm Allah adıyla. 1-Yaratan Rabbinin adıyla oku! 2-O, insanı alaktan (zigottan) yarattı. 3-Oku! Rabbin, en büyük kerem sahibidir; 4-Kalemle (yazmayı) öğretendir. 5-İnsana bilmedikleri şeyi öğretmiştir. 6-Gerçek şu ki, insan azar. 7-Kendini yeterli gördüğü için. 8-Oysa dönüş Rabbinedir. 9-Gördün mü şu engelleyeni, 10-Namaz kılarken bir kulu (Resul’ü)? 11-Gördün mü, ya o (Resul) doğru yolda ise, 12-Yahut takvayı emrediyorsa? 13-Gördün mü (ey Resul’üm), ya bu adam inkâr ediyor ve yüz çeviriyorsa! 14-Allah’ın her şeyi gördüğünü bilmez mi? 15-Hayır, hayır! Eğer vazgeçmezse, derhal onu perçeminden yakalarız! 16-O yalancı, günahkâr perçeminden, 17-O, hemen gidip kurultayını çağırsın. 18-Biz de zebânîleri çağıracağız. 19-Hayır! Ona uyma! Allah’a secde et ve yaklaş!”

Âmir b. Füheyre (r.a.) ilk Müslümanlardandı. Peygamberimiz (s.a.) henüz Dârülerkam’a çekilmeden önce Müslüman olmuş ve imanını saklamadığı için de büyük işkencelere maruz kalmıştı. Müslüman bir köle olarak zulüm ve baskı altında yaşarken Hz. Ebû Bekir (r.a.) tarafından satın alınıp özgürlüğüne kavuşturulmuş, onun koyunlarının çobanlığını yaparak geçimini sağlamaya başlamıştı.

Tarih, "zaman" sahnesinde akan görüntüdür. Asıl detaylar, sahne arkasında gizlidir. Yakın tarihimizde, "ekran" ile "arkası"nın en farklı olduğu yıllar, "Cumhuriyet"e geçiş dönemidir. Oysa milletlerin gücü, "doğru tarih hafızası" ile orantılıdır. Bu kritik dönemin başrol oyuncusu olan George Curzon'dur. Curzon'u tanımayan İngilizleri anlayamaz! İngilizleri tanımayan ise dinini de vatanını da koruyamaz.

Şöyle yüz, yüz elli yıllık geçmişe bakmak bile yeterli bir fikir verebilir, savaşların çoğundan sonra dünya açısından hiçbir şeyin eskisi gibi devam etmediğini görmek için. Birinci ve ikinci dünya savaşlarından sonra yaşanan değişim ve dönüşümler baş döndürücüdür mesela. Dünya, bundan önce kimsenin tahmin edemeyeceği değişimlere, dönüşümlere tanık oldu. Tartışılmaz bir gerçek de savaşlardan sonra dünyanın takip edeceği rotayı galiplerin çizdiğidir. Doğal olarak yeni dünya kurulurken, aleyhlerine olacak gelişmelere sebep olacak herhangi bir açık bırakmamak için de azami dikkati gösterirler.

Geçenlerde etrafıma toplanmış torunlarıma "İngilizceyi iyi öğrenin. Matematiği ihmal etmeyin. Batı-Rus klasiklerini mutlaka okuyun. Eğer İngilizceniz iyi seviyede olursa, ileride iş bulma imkanınız kolaylaşır. Türkiye'de olmasa, yurt dışında..." gibi telkinlerde bulunurken buldum kendimi. İçlerinde ortaokula gidecek olanına sordum, söyle bakayım, İngilizceden kaç aldın? Liseye gideceksin seneye, denemelerden kaç net yapıyorsun?... Aldığım cevaplar karşısında göğsüm kabardı. Sonra camide vakit namazını kılmak üzere evden çıktım. Elimden tutup beraberinde köyün camiine götüren dedem ve kendisiyle birlikte camiye gitmeye başlamamdan dolayı yaşadığı sevinci, benimle gurur duyması aklıma geldi.

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı dönem Başkanı Pia Kauma'nın ülkemizi ziyareti sonrası yapılan bir basın toplantısında işittim bu kelimeyi; ''mahcubiyet'... TBMM Başkanı Prof. Numan Kurtulmuş'un riyasetindeki basın toplantısında ekranlardan seyrettiğimiz kadarıyla konu Gazze'deki ateşkese gelmişti, şimdiye kadar Netanyahu ve çetesinin Gazze'de işlediği soykırıma karşı sessiz kalan ülke yönetimleri için kullandığı cümlede geçiyordu ''mahcubiyet'...

Şehirlerin de tıpkı insanlar gibi ruhları, tabiatları, kişilikleri, yüklendikleri anlamlar olurmuş. Şehirleri, şayet alt katmanlarıyla birlikte okuyabilirsek daha iyi anlarız antropologlar. Sadece maddi arkeolojiden, tarihi birikimden bahsedilmiyor burada kuşkusuz. O şehrin kökeninde devir daim etmiş medeniyetler silsilesini de takip ederek, şehre dair kadere kulak vermektir asıl o şehrin ruhunu anlayabilmek...

Modernitenin kurgusu, kapitalizmin pratiği ve feminizmin derin etkisi ne kadar da çok yaygın! Kadının çalışması olgusuna bakalım. Bununla kadının tamamen evin dışındaki iş yerlerinde çalışması diye bir algı var. Bir kabule dönmüş. Hatta en keskin dogmalardan birisi haline gelmiş. Kadın kendi evinde çalışıyorsa buna çalışma denmiyor. Hatta tamamen kayıp olarak görülüyor. Nitekim kadının çalışma hayatına, yani ev dışındaki yerlerde çalışması, ekonomik ilerleme olarak görülüyor. Kadının çalışma hayatında da eşit hale gelmesi diye kabul ediliyor.

Zaferler hep büyük devletleri ve büyük orduları aklımıza getirir. Dünyada çoğunlukla üst teknolojiler, büyük ordular ve büyük devletler zaferden zafere koşarlar. Ancak aynı zamanda nice az topluluk da zafere varır, bu zaferiyle tarihi değiştirir. Egemen olanlar, egemen tarihi yazarlar. Bu nedenle herkes tarihi bu egemenlerin anlayışı ile okur ve öğrenir. Kimse istisnai zaferlerin tarihi değiştirdiğini göremez. Hakikaten öyle. Büyük zaferler, istisnai olanlardır. Çoğu küçük topluluklar tarafından gerçekleştirilir. Gazze'de yaşanan da budur.

Korsan yemin soruşturması 5'i teğmen 3'ü disiplin amiri 8 kişinin ordudan ihracıyla sonuçlandı. İhraca elbette ki sevinilmez. Hele meslek hayatlarına başlamadan hayatlarının baharındaki teğmenlerin ihraç edilmesi üzücüdür. Ama yaptıkları disiplinsizlik daha da üzücüdür.

466 gün aralıksız bombardımana maruz kaldı Gazze. Gazze, nüfus yoğunluğunda birinci sırada olan, 2 milyon 300 bin insanın 360 kilometrekarelik küçük bir arazi parçasında yaşadığı yerin adı. Saldırganın savaş ahlakı yok. Kadın çocuk ihtiyar hasta talebe onun için hiç fark etmiyor öldürüyor.

Rahman'ın adıyla. "Kuşku yok ki Allah yolunda çarpışan, öldüren ve öldürülen müminlerden Allah karşılığında cennet vaad ederek mallarını ve canlarını satın almıştır." (Tevbe:111) "Ve Allah yolunda öldürülenleri ölü saymayın aksine onlar diridirler. Rızıkları Rabbleri katındadır." (Ali-İmran:169)

Tüm bu analizlerin göz ardı ettiği bir şey var: İsrail Gazze'de başarısız oldu çünkü Gazze halkı kırılmaz olduğunu kanıtladı. Siyasi analizin sorunu, genellikle tarihsel perspektiften yoksun olması ve çoğunlukla güncel olaylarla sınırlı kalmasıdır. İsrail'in Gazze'ye yönelik savaşına ilişkin mevcut analiz de bu dar düşüncenin kurbanı olmaktadır. Filistinli gruplar ile İsrail arasında Mısır, Katar ve ABD arabuluculuğunda 15 Ocak'ta Doha'da imzalanan ateşkes anlaşması buna bir örnektir.

“Allah sizden inanıp salih amel işleyenlere vaad etmiştir. Onlardan öncekileri nasıl hükümran kıldıysa, onları da yeryüzünde hükümran kılacak ve kendileri için seçip beğendiği dinlerini kendilerine sağlamlaştıracak ve korkularının ardından kendilerini tam bir güvene erdirecektir. Onlar, yalnızca bana ibadet ederler ve bana hiç bir şeyi ortak koşmazlar. Kim bundan sonra inkar ederse, işte onlar fasıktır.” Nur, 24/55)

Okuduğum yazıda, bir cümle çarptı gözüme. Aldığım notlardan; “Nezaket farz mıdır?” Üzerinde düşünürken, günlük hayatın hayhuyu önüme düşmeye başladı. Sabah gözümüzü açıp gördüğümüz hane halkı ile iletişimimiz nasıl başlıyor diye düşündüm. Günün her saatinde ihtiyacımız olan nezaket, kibarlık, incelik, hassasiyet gibi kavramları hatırlattı bana.

Geçtiğimiz 24 Ekim’de, Londra’daki Christies’nin düzenlediği mezatta Türk Müziği’nin 1435’te ölen çok önemli ismi Abdülkadir Meragî’nin elyazısı ile kaleme alıp Fatih Sultan Mehmed’in babası İkinci Murad’a ithaf ettiği “Makasıdü’l-Elhan” isimli kitabı, 252 bin sterline (10 milyon 900 bin lira) satıldı. Eser, alıcıya komisyon ve vergilerle beraber 317 bin 520 sterline (13 milyon 750 bin lira) mâloldu.

7 Ekim 2023’ten sonra, yeni bir dünyada yaşıyoruz. Gazze direnişi türü bir direniş için dünya ikiye ayrılır: Taraftarlar ve karşıtlar. Bir direniş taraftarları gibi, düşmanlarını da dönüştürüyorsa o artık sınırları aşmış, küresel bir kılavuz konumuna yükselmiştir. Gazze’nin direnişi, İslam karşıtlarını da Müslümanları da dönüştürüyor. Direnişin iki yanı vardır: Kahramanlıklar ve acılar. İkisi aynı vakada buluştuğunda ondan herkes etkilenir.

Ciddi konuşuyorum, Batılı devlet adamlarının Şam’ı ziyaret edebilmeleri ve özellikle Ahmed Şa’ra ile görüşebilmeleri için mutlaka yerine getirmeleri gereken bazı şartlar olmalıdır. Bunların başında yerle bir olmuş Suriye şehirlerini yakinen görmeleri istenmelidir. İsteriz ki bunu bizzat yerinde görerek yapmalarıdır. Ama hiç olmazsa ziyaret öncesi detaylıca hazırlanmış ekranlardan izletilmelidir.

Türkiye’nin bir numaralı gündemi durumundaki Bahçeli- İmralı – Dem - Edirne ve DEM’in öteki partileri ziyareti şeklinde aniden gelişen ve hızlı seyreden trafiğini biraz mesafeli izliyorum. Bütün bunlarla hedeflenen nedir, hiç beklenmedik bu gelişmelerle nereye varılmak isteniyor? Düğmeye basanlar ve bu minvalde bazı adımlar atanlar belki bu yaptıklarıyla bize göre küçük siyasi hesapların bir kısmını tutturabilirler.

İbnülemin Mahmud Kemal Bey’in asıl büyük eserlerinin dışında bazı divanlara ve kitaplara yazdığı ciddi ve ayrıntılı mukaddimeler vardır ki, onlar için de biyografi tarzında kaleme alınmış mukaddimeler kültür dünyamız için büyük bir önem arz etmektedir. Üstadın Hersekli Ârif Hikmet Bey’in divanına 78 sayfa, Şeyhülislam Yahya Divanı’na 65 sayfa, Leskofçalı Galip Bey Divanı’na 47 sayfa, Mustafa Âli’nin “Menâkıb-ı Hünerveran”ına 133 sayfa tutan mukaddime yazdığını biliyoruz.

Geçtiğimiz pazartesi (6 Ocak 2025) İstanbul’da vefat eden Suriyeli âlim ve mücadele adamı Şeyh Sâriye Rifâî’nin na’şı, önce Fatih Camii’nde ardından da Şam’da Emevî Camii’nde kılınan cenaze namazlarının ardından tarihî Bâbu’s-Sağîr Mezarlığı’na defnedildi. Merhumun cenazesine gösterilen samimi ilgi ve yoğun katılım, her açıdan “kavganın göbeğinde” geçmiş 77 yıllık bir ömrün bereketine işaretti.

“Ben hayatımda, babamla amcam kadar birbirine muhabbetle bağlı iki kardeş daha görmedim. Bollukta da darlıkta da birbirlerine eşlik ettiler. Yürüyüşleri ortaktı. 13 yıl boyunca hicret onları Medine-i Münevvere’de bir arada tuttu. Sonra yine 13 yıl, İstanbul hicretinde birlikteydiler. Şartlar ne kadar zorlu olursa olsun, hakka tutunmakta birbirlerini desteklediler. Böylece nice sıkıntıdan ve bekleyişten sonra zafer müyesser oldu.

Belki kölelerinden biri olarak… Belki de o bayram günü meraklı gözlerle olanı biteni izlemeye gelmiş, alanı doldurmuş halktan biri olarak… O ana şahitlik etmeyi çok isterdim. “Ben Senin Allah’ından büyüğüm” diyen Firavun’un yüzünü görmek için mi? Hayır. Sihirbazların bütün hünerlerinin çöpe gittiğine şahitlik etmek için mi? Elbette hayır. Hz. Musa’nın “yazık size! Allah hakkında yalan uydurmayın! Sonra O, bir azap ile kökünüzü keser! İftira eden muhakkak perişan olur” diye haykırdığını kulaklarımla duymak için mi? Hayır.

Bir muhabirin alev alev yanan ve bir türlü söndürülemeyen yangının yol açtığı duruma bakıp samimiyetle “burası üçüncü dünya ülkesi gibi” dediği yerden başlayayım. Batılıların zihinlerinde “biz çok gelişmişiz, diğerleri az gelişmiş” düşüncesi öyle yerleşik hale gelmiş durumdadır ki kendi ülkelerinde herhangi bir olumsuzluk gördüklerinde bunu ancak “burası üçüncü dünya ülkesi gibi” diyerek atlatabilirler. Üçüncü dünyanın üçüncü dünya haline bizatihi kendi elleriyle getirildiği bilgisini ise sürekli olarak saklarlar bizden. Ama artık saklanamayan bir gerçek var orta yerde.

İslâm’ın hedef aldığı ve tarih içinde zaman zaman gerçekleştirdiği cemiyet nizamında sosyal adaletin çok önemli bir yeri vardır. Bu adâlet anlayışına göre İslâm ülkesinde yaşayan her şahıs insanca yaşamak için gerekli olan ihtiyaçlarını elde edebilecektir. Eğer bunu kendi emeği ve imkânlarıyla elde edemiyorsa, yakınlarından başlamak üzere devlet hazinesine kadar uzanan çeşitli kaynaklar devreye girecektir. Bu hedef, sosyal adalet için zaruri, mutlaka yerine getirilmesi gereken ilk hedeftir. Bundan sonra nasların ve uygulamanın teşvik ettiği “sosyal refahtan pay alma” safhası gelir.

Özgür Özel enteresan bir siyasetçi. Uzun ömürlü olmayacağı cümle âleme ayan olan CHP Genel Başkanlığı sırasında bize epeyce malzeme vereceğe benziyor sıra dışı sözleriyle. Haberler şöyle akmış ajanslara: “İzmir’de Birinci İnönü Zaferi Yıldönümünde İsmet İnönü’yü Anma Programı’na katılan ve İnönü Müze Evi’ni ziyaret eden CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in müze çıkışında kullandığı ifadeler dikkat çekti:

İçinde bulunduğumuz olumsuzluklar, yaşadığımız hayat şartları, küreselleşmenin yaygınlaştırdığı ahlaksızlıklar, ümmete yapılan zulüm ve katliamlar bizlerin iç dünyamıza dönüp bir nefs muhasebesi yapmamızı gerekli kılıyor. Mü’min’den başlayalım. Mü’min; şüpheden uzak olarak emin ve güvende olandır.

Yaratılış sisteminin adına fıtrat denir İslam literatüründe. Yaratılış sisteminin bir parçası olan insan da fıtrat üzere yaratılmıştır. Bu sistemi koyan, insanı bu sistemin parçası olarak yaratan yüce Allah, insanın bu sisteme uygun bir hayat sürmesi için gerekli olan bütün prensipleri içeren din olarak da İslam'ı göndermiştir. Nitekim yaratılış sistemiyle uyumlu olduğu için İslam, fıtrat dini olarak nitelendirilmiştir. Görüldüğü gibi varlık alemi, insan ve İslam aynı kaynaktan geliyorlar ve aynı sisteme tabidirler. Bu yüzden birinde olan bir özellik diğerlerinde de mutlaka mevcuttur.

Her zaman söylüyoruz. Çünkü doğru her zaman geçerli! Aile, en büyük erozyonu muhafazakâr siyasetin iktidar döneminde yaşıyor. Ama aileyi bu erozyondan çıkaracak ana düşünce ve çözüm de yine muhafazakâr anlayıştan doğacak. Çünkü dünyada bütün muhafazakârlar aileyi önemsiyor. Onun çökmeye ve erimeye doğru gidişi üzerinden endişe duyuyorlar. Bunu gidermek için de çeşitli teşebbüslerde bulunuyorlar.

Ana muhalefet lideri 'bugün size bir sürprizim var!' diye kamuoyunun dikkatlerini üzerine çekiyor. Sonra çıkıyor ve eline aldığı kırmızı bir kağıt parçasını sallayarak, 'iktidara kırmızı kart gösteriyoruz!' diyor. Sürpriz kırmızı kartmış.

“Bizim yolumuzda cihad edenleri elbette yollarımıza iletiriz. Kuşkusuz Allah, muhsinlerle beraberdir.” (Ankebut, 29/69) Hamd, yolunda cihad edenleri, kulluğunu en güzel biçimde ifa etmek için gayret gösterenleri, ahdine sadakatle koşan, koşturan ve yorulanları destekleyeceğini, onları yardımsız bırakmayacağını, en sıkıntılı, en zor dönemeçlerde dahi onları selamete çıkaracağını vaad eden Rabbu’l-Alemin’e, salatu selam seçilmiş Nebi’nin ve onun alinin, ashabının ve onların yolunu takip edenlerin üzerine olsun!

Medeniyet arayışımız, genellikle teknoloji ve bilgi arayışı kıskacında kaldı. Yirminci yüzyılın başında Müslüman aydınlar, teknolojiye kavuşursak medeniyet krizimizi aşacağımıza inanıyorlardı. Bunun için vurguları “fen” odaklıydı. Merhum Mehmet Akif, o günlerin bakışını şu dizelerde net bir şekilde ifade ediyor: “Sade Garb’ın, yalınız ilmine dönsün yüzünüz! O çocuklarla beraber, gece gündüz didinin,

“Hızlandırılmış eğitim” diye bir kavram girmişti hayatımıza. Seksenli yıllarda öğretmen açığını kapatmak için iki yıllık hızlandırılmış bir eğitimle on binlerce öğretmen yetiştirilmişti. Daha sonra bu “hızlandırılmış eğitim” yolu emniyet ve askeriyede de uygulandı ve uygulanmaya devam ediyor. “Hızlandırılmış eğitim” o meslek için zorunlu bilgilerin yoğunlaştırılmış bir şekilde verilmesidir.

Ne diyorsunuz Müslüman gruplar olarak biz de barışamaz mıyız? Birbirlerine kanlı bıçaklı düşman olan siyasi çevrelerin barış çalışmalarını dikkatle izliyoruz. Her halde sizler de izliyorsunuz şu olup bitenleri, aklımızın ucundan bile geçmeyen, dile getirilmesi dahi düşünülemeyen şeyler gerçekleşiyor.

Rabbimizin lütfuyla önceki Cuma namazımızı Şam Emevi camiinde kılmıştık ve çok duygusal anlar yaşamıştık. Namaz biter bitmez zafer kutlamaları caminin içinde başlamış sonra caminin avlusunda yoğunlaşmış, etrafında devam etmişti. Fakat biz dışarı çıkmadık, çünkü caminin avlusunda Selahaddin Eyyubi yatmaktaydı. Benim için hiç bir kabir ziyareti böylesine sıcak, böylesine heyecanlı olmamıştı. Çünkü benim yüreğimde Selahaddin Eyyubi’nin çok ayrı bir yeri vardır.

Eski bakanlardan biri, şöyle anlatıyor: Babam Posta ve Telgraf Nezareti’ndeki (bakanlığındaki) vazifesinin dışında mûsıki ile de ilgilenirdi. Ney çalardı. Ustası Mevlevi Hakkı Dede’ye, şimdi unuttum, Aksaray’dan kalkıp Üsküdar’a mı, yoksa daha uzak yerlere mi gider, ondan ney meşk ederdi. Dostlarıyla sık sık bizim evde de toplanırlardı. Bıkmadan, yorulmadan mesela meşhur Dede’nin Pençgâh peşrevini geçerler; bir haneyi bazen, bir hanenin bir cümlesini on kere, yirmi kere tekrarlayarak çalarlardı.

Suriye’de Baas Partisi’nin askerî darbeyle iktidara geldiği 1963 yılından itibaren, Sünnî ulemânın temelde üç sınıfa ayrıldığı söylenebilir: 1) Farklı sâiklerle ve derecelerde de olsa, rejimi destekleyenler, 2) Rejime mesafesini koruyanlar, hatta zaman zaman açıktan muhalefet edenler, 3) Sessizliği ve siyasî meselelerden tümüyle uzak durmayı seçenler.

Batılılar, farklı inançlarla, kültürlerle barış içinde nasıl birarada yaşanabileceğinin formülünü geliştiremediler. Bunun hakkıyla anlaşılamayan ve aşılamayan yegâne formülünü Osmanlı geliştirdi. O yüzden Osmanlı’ya düşman Batılılar. Osmanlı’nın lafı bile fena halde ürkütüyor Batılıları. Türkiye’nin Suriye’de elde ettiği şaşırtıcı başarı, ister istemez “neo-osmanlıcılık” heyulasının hortlatılmasına yetti. Osmanlı, Batılıların kâbusu. Batı uygarlığı bilfiil / bedenen yaşıyor ama bilkuvve / ruhen öldü. İnsanlığa vereceği bir şey kalmadı kandan, yıkımdan, katliamdan ve gözyaşından başka!

İnsanlık ve İslamlık düşmanı Nusayri Şebbihaların kurşunladığı, içini ateşe verdiği, etrafındaki binaların çatılarındaki kurşun plakaları çalıp sattığı halife Ömer bin Abdülaziz’in türbesinin o üzücü halini görünce hafızamı tazeleme ihtiyacı hissettim. Ne olmuş, nasıl olmuştu da üç yılı biraz geçkin süre hilafet makamında oturan bu adama bizim ortak hafızamız “beşinci raşit halife” makamını layık görmüştü? Babası Emevilerin Mısır valisi, annesi Hz. Ömer efendimizin torunu olan bu adamda ne görmüştük biz? Bolca fetih mi? Hayır. Olağanüstü bir kalkınma hamlesi mi? Hayır. Sıra dışı bir zenginleşme, bir ganimet meselesi mi? Hayır.

Suriye’de 61 yıl süren çağımızın en cani, en iğrenç, en aşağılık ve en zalim rejimi bizzat Suriye halkının kendi kaderini tayin etme iradesiyle son buldu. 61 yıldır bu rejimin bütün katliamlarını, cinayetlerini, işkencelerini, insanlık suçlarını görmezden gelenler, hiçbir şey olmuyormuş gibi havaya bakıp aynı rejimle ilişkilerini normalmiş gibi sürdürenlerin bugün kalkıp yeni hükümete akıl verme yarışına girmelerine şahit oluyoruz.

Sevgili Peygamberimizin (s.a.), vazifesini yerine getirmek için gerekli bulunan hürriyeti elde edeceği Medine (daha önceki adı Yesrib) şehrine hicretinden (göçmesinden) günümüze kadar binden fazla yıl geçti, bugün (yazıyı yazdığım perşembe günü) itibariyle 2 Receb 1446 hicrî yıla ulaşmış olduk. Hicrî yılbaşından başlayacak olursak Muharrem ayının dinî ve tarihî yönlerden özellikleri var, bu sebeple oruçlar tutuluyor, anma toplantıları ve başkaca merasimler yapılıyor. Yapılanların dinde yerinin bulunup bulunmadığı konusu da hep tartışılıyor.

27 Kasım 2024’te Halep’teki rejim güçlerine yönelik operasyonla başlayan direniş güçlerinin 11 gün sonra 8 Aralık sabahı Şam’ı ele geçirmesi herkesi şaşırttı ve “11 günde böyle bir zafer nasıl gerçekleştirildi?” sorusu herkesin zihnini kurcaladı. Bazıları bu soruya cevap vermek için, sahada yaşanan vakıayla ilgili gerçekliklerden tamamen uzak varsayımlara dayalı izahlar bulmaya çalıştı.

Bugün içimden bir irfan hazinesinin kapağını açmak geldi. Zira ufuklarımız çok daraldı, gökkubemiz fazlasıyla küçüldü. İçimiz dışımız siyaset oldu. Gelin, bugün yüz yıl önceye kadar kaynayan maneviyet pınarlarımızdan birkaç damla su içelim. Bu yolda rehberimiz Afganistan göçmeni bir Allah dostu olsun. Şeyh Abdülkadir Belhî hazretleri 1839 yılında Afganistan’ın kuzeyinde bulunan Belh şehrinin Kunduz denilen yerinde doğmuş olup, Özkend hükümdarı Seyyid Burhanüddin Kılıç ahfadındandır.

Vikipedia’ya “Şam Üniversitesi” diye yazdığınızda karşınıza ilk ağızda çıkan malumat şunlar: “1903 yılında açılan Tıp Fakültesi ve 1913 yılında kurulan Hukuk Fakültesinin birleştirilmesiyle 1923 yılında Şam Üniversitesi meydana gelmiştir. 1958 yılına kadar Suriye Üniversitesi adını taşımış daha sonra bu isim Şam Üniversitesi olarak değiştirilmiştir.” Burada üç tarih dikkatimizi çeker: 1903, 1913 ve 1923.

Medeniyet krizinin yaşandığı, insanlığın insanlığını kaybettiği, şefkatsiz merhametsiz hâle getirildiği bir dünyadayız. İnsanlığın Medine’de kurulan İslam Devletini incelemeye ihtiyaçları var. Oradaki toplum; kâfirler, münafıklar, Mü’minler, ehli kitaptan (Yahudiler ve Hıristiyanlar) vardı. Birlikte nasıl yaşanır, ölmeden, öldürmeden gösterdiler. Hem de ‘cinnet toplumu’ndan, ‘Cennet Toplumu’ inşa ederek. Vahye ve onun uygulayıcısı Peygamber Efendimizle bu gerçekleşti. Bugün insanlığın hasret kaldığı huzur sağlandı. ‘Savaş ahlâkı nasıl olur?’ sualine cevap bulmak isteyenler Mekke ve Medine dönemlerini okusunlar.

Suriye'nin, Nusayrî diktatörlüğünden kurtulduğu 8 Aralık'tan hemen sonra, MİT Başkanı İbrahim Kalın'ın, Şam Fatihi Ahmed Eş-Şara ile birlikte Emevî Camii'nde kıldığı namaz, bütün dünyanın dikkatini çekmişti. Çünkü burası, herhangi bir cami değildir.

"Allah müminlerin dostudur; onları karanlıklardan ışığa çıkarır. Kafirlerin dostları ise düzmece tanrılardır; onları ışıktan çıkarıp karanlıklara sokarlar" (Bakara, 257). İslam düşünürleri, "karanlık, bir varlık değildir; ışığın yokluğundan ibarettir" derler. Onun için "mevcudun ademiyyun" (yoksal bir varlık) ifadesini kullanırlar. Kara bir boşluk yani. Bir isminin olması, var olduğundan değil; insan zihninin olguları mutlaka tasnif edip tanımlama özelliğinden kaynaklanıyor. Mesela putperest toplumların gerçek varlıklarmış gibi kulluk sundukları putları için yüce Allah, "Bunlar sizin ve atalarınızın uydurduğu boş isimlerden ibarettir" buyuruyor.

İsrail'in 7 Ekim 2023'te başlattığı Gazze'ye yönelik soykırımı, 1 yılı aşkın şekilde sürerken, şehitlerin sayısının 45 bini aştığı söyleniyor. Bu sayının üçte ikisini çocuklar ve kadınların oluşturduğu da bir dip not olarak dikkatlere sunuluyor. Lakin 2024 yılı boyunca bu ağır insanlık suçunu durdurmaya dair hiçbir adım atılmıyor-atılamıyor. Çünkü Birleşmiş Milletler'in adalet tesis etmemeye ayarlanmış sistemi, soykırımı durdurmaya kalkan ülkelerin önüne demirden setler çekiyor.

İlginç dönüşümler yaşıyoruz. Karşıt iki eğilim baş başa gidiyor. Birisinde, herkes mitolojilere koşuyor ve oradan kendisine yeni inanışlar ve ritüeller buluyor. Diğerinde ise toplumda hafızaya dönmüş hikayeler, rivayetler, efsaneler "mitoloji" diye ret ediliyor. Toplumsal hafızanın dinle oluşan anlatıları ile hesaplaşılıyor. Bir bakıma pespaye bir yapı-bozum (deconstraction) tutumu ortaya konuyor. Sadece yıkan, bozan, ret eden bilinç! Yenilenme ve inşa tutumundan tamamen uzak.

Kanlı Baas/Esed rejimi yıkılıp muhalifler yönetimi ele alınca bölgedeki denklem ve aktörler tamamıyla değişti. Bu değişim Trump'ın da itiraf ettiği gibi, Suriye'nin anahtarının Türkiye'ye teslimiyle sonuçlandı. Tabii ki Türkiye'nin bu kadar etkin olması kimi çevreleri korkutucu seviyede rahatsız etti. En fazla rahatsız olan da tamamen denklem dışı kalan İran oldu.

Billboardlardaki bu yazı tüm dikkatleri üzerine çekti. Herkes merak etti. Sonunda TRT'nin dijital platformu Tabii için hazırlanan bir dizinin reklamı olduğu anlaşıldı. Dizinin adı ölü yıkayıcısı anlamındaki Gassâl idi. Reklam amacına fazlasıyla ulaştı ve Gassâl izlenme rekorları kırdı. Resmi kurumlardan beklenmeyen bir performans göstererek tebrik ve takdiri hak eden büyük bir tanıtım başarısına imza attı TRT. Evet, TRT son 20 yıl içinde insanımıza özellikle genç nesle okulların veremediği millî şuuru aşılayan önemli projeleri hayata geçirdi.

Rahman'ın adıyla "Bilin ki mallarınız ve çocuklarınız bir fitne (imtihan)dir. Ve şüphesiz büyük ödül yalnızca Allah katındadır." (Enfal:28) Yüzünü modern dünyaya dönen müslümanlar için "dava" kelimesi naftalinli ve unutulmuş olsa da nihayetinde her insan bir dava uğruna yaşar. Ekmek, kariyer, mal, makam gibi. Adları değişse de çabası değişmeyen davalar vardır.

“Gazze'de dağ yoktur. Ancak dağ kadar sağlam kahraman adamları ve şanlı büyük halkı vardır.” Ebu Ubeyde Günler haftalara ve aylara evrildi, mevsimler ve hatta bir koca yıl geçti. Ve dün itibarıyla 450 günü geride bıraktık Aksa Tufanı’nda. Kadim yeryüzünün en izzetli yürüyüşlerinden birine şahit oluyoruz Gazze’de. Olabilecek en canlı haliyle an be an izliyoruz pak bir direnişi. 40 küsur kilometre karelik bir toprak parçasına karadan, havadan, denizden ateş yağıyor hepimizin gözleri önünde.

TRT’nin dijital platformu Tabii’den yayımlanan Gassal dizisi, sıra dışı içeriği ve reklam afişleriyle kısa sürede gündem oldu. Özellikle dizideki bir replikten alınan “Ölünce beni kim yıkayacak?” yazılı afiş laik-seküler çevrelerde yankı uyandırdı. Modern zamanların dayattığı yaşam biçimlerini içselleştirenler, doğal olarak ölüm temasını işleyen dizinin afişlerinden rahatsız oldu. Söz konusu afişlerin insanların psikolojisini bozabileceği, yalnız ve yaşlı insanların durumdan olumsuz etkilenebileceği yönünde tepkiler serdedildi.

Tıpkı yağmur yüklü bulutlar gibi yüklendikleri ilahi mesajları, denizaşırı ülkelerdeki toplumların üzerine rahmet olarak yağdıran Müslüman tüccarların en önemli özelliği, güzel örneklikler sergilemiş olmalarıydı. Savaşsız ve barışçı yöntemlerle İslam’ın Endonezya’ya girmesinde[1] önemli rol oynayan Müslüman tüccar ve denizciler, bir yandan ticaret yapıyor öte yandan tebliğ faaliyetleri yürütüyorlardı.

Gazze’de çevrili bir alanda, çocuklar değil, insanlığın kendisi katlediliyor. Her gün Telaviv’den yollanan katiller, Gazze semalarına gelip diledikleri çocukları öldürüp geri dönüyorlar. Bu, bir savaş değil, soykırım da değil. Bu, siyonizmin ulaştığı şımarıklıkta bir tür av keyfi gibidir. Geçmişin şımarık kralları, nasıl ki vakitlerini “kolay” av törenlerinde geçiriyorlarsa bizzat siyonistlerin yayın organlarına bakılırsa siyonistler de canları sıkıldıkça Gazze’ye uğrayıp birkaç çocuk öldürüp geri dönüyorlar.

Mümessil ile temsil edilen arasında bağın ve benzerliğin olması bilinen bir esastır. Öte yandan mümessilin, temsil edilen tarafından atanması ya da onaylanması da medeni bir kabuldür. Bağ, benzerlik, atanma, onaylanma unsurlarından birinin eksik olması; mümessillik vasfı için engel teşkil eder. Kürtlerin önüne “mümessil” yani “temsilci/vekil” diye konan PKK, Kürtler nezdinde bu unsurların tamamından yoksundur. Hatta PKK ile Kürtlerin büyük bir bölümü arasında bağın bulunması bir yana bir karşıtlık söz konusudur.

Sizi bilmiyoruz ama her köşe başında karşılaştığımız şu piyango satıcılarından dolayı bizim ciddi anlamda asabımız bozuluyor. Görmek istemiyoruz. Lütfen en kısa zamanda kaldırın şunları! Sadece kahrolası Noelinizden dolayı değil, yılın bütün günlerinde de her noktada onlar var. Kim oluyor bu en işlek ve kalabalık noktaların dokunulmaz ve imtiyazlı demirbaşları?

Bir yandan Suriye’de diktatörlüğün devrilmesinin sevincini yaşıyoruz, bir yandan başta Türkiye’de bulunanlar olmak üzere etrafa sığınan Suriyeli mültecilerin ülkelerine salimen dönmelerini dört gözle bekliyoruz. Bu arada ülkenin ayağa kalkıp toparlanmasını ve istisnasız bütün kesimlerin huzura kavuşması ve her yönden iyiye gitmesi için dua ediyoruz, bundan dolayı bütün gelişmeleri dikkatle gözlemliyoruz.

Müslümanların gündemlerinin birinci sırasında; dışımızdakilere güven verebilmek olmalı diye düşünüyorum. Dışımızdakilerin tereddüt etmeden kendilerini bize teslim edebilmeleri bizim için zaferin zirvesi olmalıdır. Suriye’ye baktıkça hep bunları düşünüyorum. Dışımızdakilerle kimleri kastettiğimi müsaadenizle birazcık açayım. Bizim gibi düşünmeyenler, bizim gibi inanmayanlar, bizimle aynı mezhepten ve meşrepten olmayanlar hatta aynı etnik kökenden gelmeyenler.

Beyazıt Devlet Kütüphanesi’ne bağışta bulunan değerli ilim adamlarımızdan biri de İsmail Fenni Ertuğrul’dur. Merhumun 9050 ciltten oluşan bu kıymetli eserleri adı geçen kütüphanenin önemli koleksiyonlarından birini teşkil etmektedir. Eskiden bu tarihi kütüphanelerimizin hiç değilse bazıları bir sohbet mekânı ve anma toplantılarının yapıldığı bir kültür merkezi olarak da hizmet veriyordu. Merhum Peyami Safa, “İsmail Fenni Kimdir?” başlığıyla 1960 yılında Tercüman’da yayımladığı yazısında Fenni için Beyazıt Devlet Kütüphanesinde yapılan bir anma toplantısından söz ediyor.

Hâfız Esed, 1970’de Baas Partisi içinde bir darbe tertip ederek Suriye’de iktidara tek başına el koyduktan sonra, ülkenin Sünnî çoğunluğu içinden bazı isimleri devşirip gücünü pekiştirdi. Esed, Nusayrî azınlığa mensup bir subay olarak Suriye gibi bir ülkeyi yönetmenin tek yolunun Sünnîlerle işbirliğinden geçtiğini fark etmiş; buna mukabil, bazı Sünnîler de yeni rejimin imkânlarından faydalanabilmek için Baas’la masaya oturmaları gerektiğini görmüştü. Böylece, Suriye’nin sonraki on yıllarına damgasını vuran stratejik bir ittifak meydan geldi.

Salahaddîn Eyyûbî’nin emriyle, 17 Eylül 1171 Cuma günü Kahire’nin bütün camilerinde Abbâsî halifesi El-Müstedî Bi-emrillâh adına okunan hutbe, Mısır ve İslâm tarihinde bir devrin kapandığına işaret ediyordu. Artık Şiî Fâtımî devleti ortadan kalkmış, onun yerini Sünnî (ve Şâfiî) Eyyûbî hanedanı almıştı. Tarihi, aktörlerin yaşları üzerinden okuduğumuzda, bu döneme dair detaylar çok ilginçtir: Salahaddîn henüz 33 yaşında, son Fâtımî

Suriye’de 60 küsûr yıllık Baas rejimi, nihayet çöktü. Rejimin nasıl ruhsuz bir yıkım ve katliam makinası olduğu anlaşıldı. Suriye’de yeni bir dönem başlayacak. Türkiye’siz yeni bir dünya kurulamaz. Bu ilke, bir kez daha gerçek oldu Suriye’de. Yeni Suriye bayrakları Türk bayraklarıyla birlikte dalgalanıyor Suriye semalarında. Modern dünyanın ruhsuzluğunun kaynağı modern mitler üzerinden Suriye’de yaşananları MTO’muzun en parlak talebelerinden Mehmet Varıcı kardeşimin nefis kalemiyle aktarıyorum.

Nuh Aslantaş hoca ilgili tabloyu yollayınca tekrar hatırladım. Kudüs’ün Müslümanlar elinden 1917’de çıktığını düşünürsek bu mübarek şehir toplamda tamı tamına 1176 yıl Arap, Kürt ve Türk Müslümanların elinde kalmış. Yahudiliğin ortaya çıkışından itibaren şehrin yani aslında Mescid-i Aksa yurdunun Yahudilerin elinde kaldığı süreyse toplamda 498 yıl. Milattan önce 586 yılından, milattan sonra 638 yılında Hz. Ömer tarafından fethine kadar şehirde hiçbir zaman Yahudi hâkimiyeti söz konusu olmamış. Babilliler, Romalılar, Pitomeler gibi medeniyetlerde olmuş şehir.

Rüya gibi olmaz mı? İnsan öldürmekten, ülke karıştırmaktan, ajanlık faaliyeti yapmaktan bıkıp usanmayan Safevi Şia’sının ve Pers üstünlüğüne dayalı İran emperyalizminin cora giden, cora giderken de ardında neredeyse 30 yıldır süren bir yıkımdan başkasını bırakmayan Şii hilali hayalinin ardından bölgede doğacak bir Sünni dolunayı öyle böyle değil, bütün hikâyeyi değiştirebilecek kudrette bir “tarih kırılması” olur.

Suriye’de 14 yılın büyük düğümünü 12 günde çözen büyük devrimin izlerini Suriye topraklarında, Halep, Hama, Humus ve Şam’da sürmeye devam ediyoruz. Sanırım en son 14 yıl önce gelmişim Şam’a. Gecenin bir yarısında çıkıp gezdiğim Şam sokaklarının önemli bir kısmını hiç değişmemiş olarak buldum. Zaten Şam’ın bombardımanlarla yıkılmış olanların dışında kalan kesimlerinde de son 15 yıldır doğru dürüst hiçbir yapılanma olmamış. Yeni binalar yapılmamış, esikler de pek yenilenmemiş.

Suriye’de bütün dünyayı etkisi altına almış olan 13 yıllık düğüm 13 gün içinde çözüldü. Ortaya çıkan manzaranın ilk anda görüntüsü bu. Esad rejiminin ardından milletin yaşadığı kurtuluşu coşkusu 61 yıldır bu halkın nasıl bir zulüm ve istibdat altında olduğunu yeterince anlatıyor aslında. Ama burada yaşananlara dair çığlıklar çok önceden ayyuka çıkmıştı zaten. Ülkelerinden kaçarak başka ülkelere sığınmak zorunda kalan milyonlarca insan orada neler olup bittiğini yeterince yansıtan çığlıklardı.

Bir önceki yazımda “Vatana-millete muhalefet olmaz!” demiştim. Devam ediyor, “Özüne dön! Kendi değerlerinle buluş, Batı’nın uşaklığından da kurtul!” diyorum. İlave olarak “vatanın bölünmesin, bayrağın inmesin, Ezanın susmasın!” için çalışalım. Devletimizi de bu milletin devleti bilinciyle kendi kutsallarımızla kuşatalım sekülerizmden kurtaralım. Çağımızın en korkunç tehlikelerinden biri de, toplumların değiştirilmesi.

“Kudüs’ün Yolu Halep” başlıklı iki hafta önceki yazımızda, Selahaddin Eyyûbî’nin Kudüs’ü Haçlı işgalinden kurtarmak için “İslâm Birliği”ni kurma çalışmalarına hız verdiğini ve “Kudüs’e giden yolun son durağı” olan Halep’in fethine çok sevindiğini belirtmiştik. İbn Haldun, “Geçmişler geleceğe suyun suya benzediği kadar benzer” der. İnancımız şu ki, o gün Haçlılara karşı Nureddin Mahmud Zengi ve Selahaddin Eyyubi liderliğinde kurulan İslâm Birliği ordusu nasıl Haçlıları Kudüs’ten çıkarmışsa (1187), Suriye’de güçlerini birleştirip zalim Esed rejimini deviren mücahidlerin estirdiği vahdet rüzgârı da Müslümanların bir araya gelerek Siyonist işgalcileri Kudüs-Gazze ve Filistin’den silip süpürmeleriyle sonuçlanacaktır.

Kavmiyetçiliği, İslâm’ın kıvam ve bekasına aykırı bulan Babanzâde Ahmet Naim (1873-1934), Sebilürreşad dergisinde 1914’te uzun bir makale yazmış, sonra da bunu “İslâm’da Dâvây-ı Kavmiyet” adıyla kitaplaştırmıştı. Umran dergisi, vefatının 90’ıncı yılında Babanzâde’nin bu makalesini sadeleştirerek yayımladı. Müslümanlar arasında kavmiyet davasının yeniden yükseldiği bir süreçte makaleden bazı bölümler aktarıyoruz:

Müslümanlar yenilmez diye bir kural, inanç ya da realite yoktur. Müslümanlar da diğer bütün insanların tabi oldukları yasalara tabidirler. Yenmek de yenilmek de bu yasalara göre belirginleşir ve hiçbir millet, hiçbir ümmet ve hiçbir güç bu kapsamın dışında değildir. Pazar günkü yazımızda yer verdiğimiz "Rumlar yenildiler. Yakın bir zamanda galip gelecekler" ayetleri de bu kurala işaret etmektedir. Müslümanlara, "Müslüman oldunuz diye bu evrensel kuralın üstünde, dışında bir konumda olduğunuzu sanmayın", İslam düşmanlarına da "yarın yenilgi sırası size de gelecek.

Hz. Peygamberin (s.a.v) önderliğindeki Mekkeli ilk Müslümanlar psikolojik, ekonomik, sosyal ve siyasal bir baskı içinde yaşıyorlardı. Kabilesi veya kendilerini koruyup kollayacak kimseleri olmayan köleler ise kıl almaz işkencelere maruz kalıyorlardı. Kabileleri güçlü olan bazı Müslümanlara da bizzat akrabaları, babaları, kardeşleri eziyet ediyorlardı. Mesela Mekke'nin en güçlü kabilesi Kureyş'e mensup olan peygamberimizin (s.a.v) şahsına en ağır eziyetleri edenler öz amcası Ebu Leheb ve karısı Ümmü Cemil'di.

Medreseler, İslam toplumlarını yüzyıllar içinde besleyen büyük gelenek. Sadece formel eğitim sunmuyorlar. Buradan toplumun ve kamu kuruluşların ihtiyaç duyduğu âlim, kadı, müderris, arif gibi şahsiyetler yetişiyor. Önce evlerde ve camilerde başlayarak oluşan medrese eğitimi, zamanla Nizamiye Medreseleri sistematiği ile büyük bir kuruma dönüyor. Medreseler hem topluma hem de İslami ilimlerde atılımlarda bulunan önemli kurumlar haline geliyor. Yatay ve sivil toplum düzleminde de çok büyük işlevleri var.

Medya, kişinin cenneti de cehennemi de olabilir. Teslim olmayın, teslim alın.” MEDYATİKLEŞME Yaşadığımız bu çağ, medya çağıdır ve hemen her şeyin medyatikleştiği bir çağdır!

İslam, tüm emir ve yasaklarına göre bir hayat yaşandığında felah getirir. Dünya ve ahirete bakan yönüyle iki boyutlu olan iktisadi felah gelir. Dünya hayatında felah her bir sistemin en önemli görevidir. Bu bağlamda ya insan ya da ilahi sistemle felahı elde edilmek istenmektedir. Her inanç sahibi inancında toplumun ahlaki yapısına zarar verip fesada götürmediği müddetçe serbesttir. Fakat bugün Müslüman halklar kendi dini hukuk ve iktisadi prensiplerine göre bir iktisadı talep edemiyorlar.

Bugün, dünden bağımsız inşa edilemez. Tarih, mazide kalan vakalardan ibaret değildir; beldelerin karakter tahlilleri ve çözüm reçetelerinin kaynaklarından biridir. Tarih boyunca Müslümanlar, bir beldeyi ele geçirdiklerinde Medine’ye benzetmeye çalışmışlardır; beldelerin saadetini Medine ile ölçmüşlerdir. “Şam” adı bugün Suriye’nin başkenti “Dımaşk” için kullanılsa Fransız istilası ürünü “Suriye ulus devleti”nin topraklarının bütününü anlatır. Hatta onunla beraber Mısır’dan Halep’e uzanan, Filistin, Ürdün ve Lübnan’ı kapsayan Doğu Akdeniz’dir. Bu mahiyette analizimizde Şam, bugünkü “Suriye ulus devleti”nin toprakları anlamında kullanılacaktır.

“Efşüsselâme beyneküm - Aranızda selamı yayınız, devamında insanları doyurunuz” Şam Emevi camiinde geçtiğimiz Cuma hutbesi hepimizin çok iyi bildiği bu kısacık Nebevi emir ve tavsiye üzerine oturdu. Üç gün Suriye’yi gezip dolaştıktan ve görülecekleri gördükten sonra imam hutbeye bu hadisi şerifle başladığında ilk öğrencilik yıllarımızda ezberlediğimiz bu hadisin ne anlama geldiğini orada öğrendim.

Tamam, Türkiye, Suriye ve Suriyeliler için gerçekten büyük fedakârlıklar yapmıştır ve öyle görünüyor ki yapmaya devam edecektir. İçerideki İslam ve Arap düşmanı azgın muhalefete rağmen milyonlarca Suriyeliyi bağrına basmış hatta sırf bu yüzden bazı belediyeleri kaybetmiştir. Daha da önemlisi bugünkü devrimi gerçekleştirenleri desteklemiş, Suriye’nin ayağa kalkması ve ayakta durabilmesi için elinden geleni yapacağı görünmektedir. Doğru olan da budur, varsın birileri vırıldasın.

Her yıl aralık ayı gelince vefat yıl dönümleri olması dolayısıyla hem Hz. Mevlânâ hem merhum Mehmet Âkif hakkında toplantılar yapılır, yazılar kaleme alınır, konuşmalar birbirini takip eder. Esefle ifade edelim ki, bunların büyük bir bölümü her ölüm yıldönümünde tekrarlanan basmakalıp sözlerden ve yazılardan ibarettir. Bu minval üzere fikir beyan eden köşe yazarlarından da ufuk açıcı yeni bir şey öğrenmeniz mümkün değildir.

Suriye’de sivil halkın siyasal reform talebiyle düzenlediği barışçıl ve silahsız gösterilere rejimin gerçek mermilerle ve şehirleri tanklarla kuşatarak cevap vermeye başladığı 2011’in Ağustos ayında, Suriye Evkâf Bakanlığı “Nûru’ş-Şâm” (Şam’ın Nuru) adlı bir uydu kanalını yayına başlattı. Baas rejimine muhalefeti “dinî naslar” yoluyla durdurmak için kurulan kanalın ilk canlı konuklarından biri, uzun yıllardır özellikle Esed ailesiyle şahsî ilişkileri de derinleşmiş bulunan meşhur âlim Prof. Dr. Muhammed Saîd Ramazan el-Bûtî idi. Bûtî, her zamanki bilinen yaklaşımıyla rejime muhalefeti “fitne” olarak tanımlıyor, idarecilere itaat etmek gerektiğini vurguluyordu.

Yine kimseye yaranamayacağım bir yazı yazmaya karar vermiş bulunmaktayımdır. Olsun. Sadece hakikate yaransam, yazma ödevinin hakkını vermiş sayarım kendimi. Önce bir çirkinlikten başlayayım. “Siyasal İslam” tanımından yani. Çıkışı ve ilerleyişi bakımından son derece sağlıklı bir ideolojik yönelim olan, Müslümanlara emperyalizm ve sömürgecilik karşıtı bir direniş hattı kurmayı önermekten başkaca bir ajanda ile hareket etmeyen İslamcılığı iki bakımdan iğdiş etmeye çabaladı batı aklı. İlki, yöntem bakımından iğdiş etmekti.

Türkiye’nin BAAS’ı diyebileceğimiz Kamalizm’in 100 yıllık sürecin ardından Suriye isimli bir ülkenin varlığından haberdar olması da bir gelişme sayılabilir mi? Evet ve elbette. Türkiye haritasının güneyi ve doğusuyla ilgili olarak 100 yıldır hissettikleri kesintisiz “nefret” ve durmaksızın ürettikleri “biz buralara değil, Avrupa’ya, muasır medeniyete aitiz” yaveleri baki elbette ama İran ajanlarının havlatılması falan gibi olaylar üzerinden de olsa “Türkiye’nin güneyinde” bir şeyin sonunda Kamalistlerin dikkatini çekmesi ilginç.

Suriye’de 54 yıllık Esad zulmünü sona erdirecek 11 yıllık devrim sürecinin başladığı gün Ankara’da 7. Din Şurası toplanıyordu. İçeriğine bakıldığında aynı güne denk düşmesi büyük ve anlamlı bir tevafuk. Şura’nın açılış konuşmasında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gündeme getirdiği konulardan biri İslamsız bir Türklük kimliği üretmeye çalışanlardı. “Bin yıldır bu topraklarda İslam kardeşliğinin cihanşümul sancağı altında, aynı ezanların gölgesinin sergenliğinde, hep beraber, yan yana barış içinde yaşıyoruz. Coğrafyamızdaki birlik ve huzuru bozmak isteyenler doğrudan doğruya işte bu iman merkezine, işte bu çimentoya yani inancımıza saldırmaktadır.

61 yıllık karanlık Baas rejimini net bir zaferle sona erdiren Suriye devrimi bütün bölgede hatta dünya dengelerinde bir şok etkisi yaptığı kadar liderini de yepyeni bir siyasal figür olarak öne çıkardı. Yıllardır gizemli bir efsane gibi bilinen, hakkında terörden arama kararları hatta başında ödül bulunan, bu efsanelerin ve ödülün gerçek kişiliğini oldukça gizlediği bir isim olan Ahmet el-Şara devrimin son günleriyle birlikte sahneye gerçek kişiliğiyle çıktı. Önce yılların Culanisini insanlar gerçek ismiyle Ahmet el-Şara olarak tanımış oldular. Ardından bolca ve canlı olarak izledikleri simasıyla, jestleriyle, mimikleriyle, kıyafetleriyle etek kemiğe bürünmüş gerçek bir şahsiyet olarak tanımaya başladılar.

Önceki yazımı şöyle bitirmiştim: “Açlıktan bir yukarısı, ‘aç değil ama geçim sıkıntısı çekiyor’ olmaktır. Geçim sıkıntısı, insanın içinde bulunduğu ekonomik, sosyal ve kültürel şartlara göre sahip olması gereken asgarî eşya ve paraya sahip olamaması demektir. İşte bunu da temin etmek, âdil bir toplumun vazifesidir. Nasıl temin edecek? Çalıştıran mı verecek? Devlet mi verecek? Sivil toplum mu verecek?

Churchill 1920 Aralık’ında İngiltere’nin Fransa Büyükelçisi Lord Derby’ye şöyle yazıyordu: “Mustafa Kemal’i ve barış içinde bir Türkiye’yi Bolşeviklere karşı bir bariyer olarak ve Orta Doğu ve Hindistan’daki işlerimizi tesviye etmekte kullanmak gerektiğini düşünüyorum”. Öte yandan Harold Nicolson İngilizlerin gayri resmi Türkiye barış politikasını “çırpınan bir tavuğu incecik bir kağıda sarmaya çalışmak’ (‘trying to tie up a kicking hen in tissue paper’) şeklinde ifade etmişti.

Bu gücü eskiden Osmanlı temsil ediyordu. Gölgesi bile yetiyordu haydutları caydırmaya. Herhangi bir haydut veya haydutlar çetesi, Osmanlının sınırları içinde olmasa bile bir İslam beldesine saldırmayı düşündüğü zaman bir değil bin kere düşünmek zorundaydı. Kritik zamanlarda Osmanlının ölüsü bile Müslüman milletlerin potansiyelini harekete geçirmeye, haydutlara dünyayı dar etmeye yetiyordu çünkü. Kader işte, gün geldi haydutlar çetesi, Osmanlıyı tasfiye etti. Osmanlı mülkü kapanın elinde kaldı.

Evlad-ı Fatihan diyarı Üsküp, Gostivar, Manastır, Kalkandelen, Ohrid'den esen rüzgarlarda nasıl da alçakgönüllü, sessiz, narin bir hasret kokar... Çünkü Rumeli, öksüz kalmış kardeşimiz gibidir bizim. Bir gün yolunuz düştüğünde, niçin Yahya Kemal'in bin özlemle yüklü o meşhur şiirinde, 'kaybolan şehir'dir Rumeli, içiniz kanayarak hissedersiniz... Yitirdiğimiz, sisler arasında geride bıraktığımız çocukluk ülkesi gibidir...

Dünyada aile doğum ortalaması, 1950'de hane başı 6 iken 2023 de 3'te. Türkiye'de de doğurganlık hane başına 1.51'e düşmüş durumda. Sadece doğurganlık mı? Boşanma, geç evlenme, partner hayatının yaygınlaşması, tek ebeveynlik gibi olgular da var. Türkiye'de tek ebeveynlik %10'un üstüne çıkmış vaziyette. 2004 yılında, Kütahya Kız-Erkek Yetiştirme yurdu üzerine yaptığım uygulamalı çalışmalara "Ailenin sonu mu?" başlığını vermiştim. Her zaman aile sorununun var olduğunu ve yapısal olduğunu söyleyip durdum. Sorun yapısal olduğu için de mühendislik çözümlerini de hep eleştirdim. Çünkü modern aile tarihi, mühendislik politikalarının başarısızlığı ile dolu. Aile planlaması bunun başında geliyor.

Suriye'de kanlı Baas rejiminin yıkılması tüm Suriyelileri sevindirmişti ancak başta İran olmak üzere üzülen çevreler de vardı. Üzülen çevrelerden birinin de ülkemizdeki seküler kesim olduğunu görüyoruz. Güya kanlı rejimin yıkılmasına sevinmişler ama yeni yönetimin dindar kimliği üzerinden yaptıkları sorgulamalar ve sergiledikleri endişeler üzüldüklerini gösteriyor.

Suriye'de denklem değişti. Oyuncular da değişti. Kanlı rejim düşünce, onu destekleyenler de sahada gibi görünseler de düştüler denklem dışında kaldılar. Yeni Suriye'nin inşasında artık kanlı rejime destek veren Rusya olmayacak, İran olmayacak, ABD olmayacak, İsrail olmayacak.

Bütün dünya Suriye'deki kanlı rejimi kınarken Türkiye'deki sol/seküler kesimin hâlâ Esed'i savunuyor olması, sol/seküler bilincin ne kadar kör olduğunu göstermesi açısından anlamlıdır. Bu anlayış sahipleri görmediklerini yok sayma hastalığına müptela olmuşlardır. ABD, AB ve tüm dünya, Suriye'nin yeni yönetimiyle diplomatik temas kurma yarışına girmişken, içimizdeki kendini entelektüel sayan bakar körler, bu saate kadar eleştirilecek hiçbir söylem ve eyleme teşebbüs etmemiş yeni yöneticiler için cihatçı dinci gibi kendilerince aşağılayıcı ifadeler kullanmaya devam ediyorlar.

Suriye bir neslin en öncelikli gündemiydi. Suriye’de İslami grupların elde ettiği başarılar Türkiye’de meydanlardan sokaklara kadar yankı buldu. Üniversiteler ise siyasal kırılmanın en belirgin olduğu mekânların başında geliyordu. Türkiye’deki İslami gençlik hareketlerinin siyasi bilinçlerini inşa etmelerinde dönemsel olarak Filistin, İran, Cezayir, Irak tesirli olmuşken Türkiye İslamcılığının 28 Şubat’ın etkilerini üzerinden atmaya başladığı 2010’lu yıllarda Arap coğrafyasındaki halk hareketlenmeleri genç kuşakları derinden etkiledi.

Suriye’de Baas rejiminin ve Esed’in devrilmesiyle birlikte bölgedeki mücadelenin yeni bir aşamaya geçtiği herkesin malumudur. Bu aşamada, zaferi sürdürülebilir kılmak ve özgürlük mücadelelerini sağlam temellere oturtmak için yapılması gerekenler hayati bir önem taşımaktadır. Rejimin devrilmesiyle mücadelenin bitmediğini, aksine yeni bir boyut kazanarak diplomasi ve soğuk savaş şeklinde masada yeni başladığını söyleyebiliriz. Zira rejimin düşmesi sadece bir zaferdir; bu zaferin istikrar ve başarıyla taçlanması ise daha uzun soluklu bir mücadele gerektirir.

Suriye Millî Ordusu, PKK’yı elinde tuttuğu Suriye’nin kuzeybatısındaki yerlerden çıkartmak maksadıyla harekâta devam ediyor. Dün de, Karakozak taraflarını kurtarmak için operasyon başlattılar. Aynı bölgede bundan dokuz sene önce biz de harekât yapmış ve Süleyman Şah’ın Caber Kalesi’nin eteklerinden 1973’te Karakozak’a taşıdığımız mezarını, 2015’te oradan alıp Suriye sınırımıza yakın bir yere nakletmiştik...

Yazımızda iki hususu anlamaya çalışacağız: Birincisi, Hz. Yusuf (as)ın “Beni hazinelerin başına tayin et” diye Müslüman olmayan bir amir ve toplumda İslami olmayan bir sistemde kötüye giden ekonomiyi iyileştirmek için görev talebini. İkincisi, Hz. Yusuf’un (as) göreve gelmeden ekonominin çözümünü söylemesini anlamaya çalışacağız. Hz. Yusuf’un (as) hayatı ve dolayısıyla Yusuf suresi bir laboratuvar gibidir. Hikmetler bahçesi bir Kur’an kıssası. Onun için de “Ahsenu’l-Kassas” yani, kıssaların en güzeli diye zikredilmiştir. Hz. Yusuf, Yüce Allah’ın peygamberidir.

Hud/85-6-7-8. ayetler üzerinden konuyu anlamaya çalışacağız. Bu konuda Yüce Allah’ın bir peygamberinin tevhidle beraber “MİKYAL” yani ölçüyü risaletinin önceliklerine almasının hem siyasal ve sosyal boyutu hem de iktisadi boyutu olduğu muhakkaktır. Konunun en önemli boyutunun bizim bu meseleye tevhidi dava bilinci içinde nasıl bir yer vermemiz hususudur.

Mali gücün düşmanın elinde olmasının tevhidi dava açısından ne manaya geldiğini anlamaya çalışacağız. İslam dini evrensel olan ilahi bir dindir. İlke ve prensiplerini vahyin ve peygamberlerin nübüvvet kimliğinde bulmasıyla bütün peygamberlerin duruşu aynıdır. Bu konuda peygamberler derece bakımından birbirlerinden farklıdırlar. Bu bağlamda bir kısmına Ulu’l Azm peygamberler denilir. Ulu’l Azm olan peygamberlerden biri de Hz. Musa (as)’dır. Kur’an’da ismi en çok geçen Hz. Musa (as), Firavun ve avanelerine karşı tevhidi bir toplumun yapısı adına gerekli olan tüm alt yapıları oluşturmak için mücadele vermiştir.

Kudüs istila altında olduğunda ya da istila tehdidi yaşadığında Müslümanlar için ölçü Kudüs’tür. Hatta sulh zamanlarında bile Kudüs dikkate alınmadan belirlenecek bir yol, Müslümanları hedeflerinden uzaklaştırır. Osmanlı’ya bakalım: Yavuz Sultan Selim günlerine kadar, belki de Kanuni günlerine kadar Osmanlı’da Kudüs hassasiyeti vardır.

Kudüs, Nebiler yurdudur, Mirac tahtıdır; ihya eder ve yüceltir. Şeyh Ahmet Yasin’in organize ettiği mücadele ve bu mücadelenin 7 Ekim’den bu yana girdiği yol, başta İslam dünyası olmak üzere bütün dünyayı dönüştürüyor. Hakikatimizi görelim: Küresel bir fark ediş, küresel bir uyanış ile yüz yüzeyiz. İnsanoğlu, Gazze mihverli mücadelenin oluşturduğu tesirle, insanlığını bir daha hatırlamakta ve israiloğullarının insanlığa dayattığı ayrılıkçı, sınıfçı dünyayı reddetmektedir.

Hayret! Mazlum Suriyelilerin gaddar bir diktatöre karşı kazanmış oldukları zafer karşısında bizim buradaki beyinleri fosilleşmiş faşist ruhluları çılgına çevirmiş durumda. Yurtlarının, yuvalarının eşkıyadan kurtulması, yıkık dökük evlerine dönecek olmaları, geride bıraktıkları ailelerinden sağ kalanlarla kucaklaşacak olmaları, kaybettiklerinin mezarlarını ziyaret edecek olmaları sizi niye böylesine kahrediyor ki? Garibanların yüzlerinin gülmesi, birazcık mutlu olmaları sizi niye deli ediyor, gerçekten anlamakta güçlük çekiyoruz.

Her şeyden önce Suriyelilerin kendi yurtlarına ve yuvalarına dönüyor olmalarına seviniyoruz, bilmem buna sevinmeyen var mıdır? Nitekim daha önce katliama uğradıklarında, harabeye dönmüş yurtlarından çıkarılmalarına üzüldüğümüz gibi bugünkü dönüşlerine de öylesine seviniyoruz. Zaten o günlerimiz hep dualarla ve protesto etkinlikleriyle geçmişti. Bizim şehirlerimize mülteci olarak geldiklerinde İslami camialar olarak onlar için seferber olmuştuk. Şimdi onların yurtlarına dönüşlerini sevinerek izliyoruz, kim sevinmez ki buna?

“Hepimiz aynı gemideyiz” uyarısını çokça duymuşuzdur. Yani gemiye bir şey olursa hepimiz batarız, onun için dikkatli olalım gemiye sahip çıkalım, zarar vermeye kalkışmayalım... Birlik ve beraberliğin önemini vurgulamak için kullanılır bu söz. Fakat nedense çoğu zaman işleri yolunda olan yöneticiler yapar bu uyarıyı. Peki, yanlış mı bu söylem? Elbette doğruluk payı var, özellikle gemideki yolcular birbirlerine söylüyorsa isabetli bir uyarıdır.

Suriye başarısının sebep-sonuçları işlenirken en ihmal edilen konulardan biri, Türkiye’nin hakkını ‘hakkınca’ teslim hatta tarifinin dahi sınırlı yapıldığıdır… ‘Aferinlemek’ten bahsetmiyorum… Dış politika duruşunun beğeneni olur beğenmeyeni olur, ayrı bahis. İki haftayı aşkın hop oturup hop kalkan TV tartışmalarındaki ‘mikro analizlere’ bakar/batarsanız, Türkiye’nin ‘insanlık modelli yaklaşımının’ neredeyse tüm dünyada, hele bölgede, ‘biricik’ olduğu tespitinden kaçıldığını, hatta kaçınıldığını görürsünüz…

İlim ve irfan dünyamızın seçkin isimlerinden merhum ve mağfur Celal Hoca’nın hayrülhalefi Sadettin Ökten Beyefendi’nin televizyon kanallarında yaptığı sohbetleri arada sırada ben de ilgiyle takip ediyorum. Geçen gün, TRT’nin kültür kanalını rastgele açınca yine o güzel sohbetlerinden birine şahit oldum. Hocamız, Bayezid ve çevresindeki tarihi eserlerden, Bayezid Camii’nden ve bu tarihi mabedin meşhur ve maruf imamı Abdurrahman Gürses’ten, Küllük Kahvesinden söz ediyordu. Bu konular beni de doğrudan alâkadar ettiği için pürdikkat kendisine kulak verdim.

Yetiştirmiş olduğu âlimlerin sayısına ve onların ilmi seviyelerine bakılırsa memleketim olan Tokat’ın ne kadar mümbit bir şehir olduğu derhal anlaşılır. Mesela Fatih Sultan Mehmet’in bile karşılaştığında ayağa kalktığı ve asrımızın İmam-ı Âzamı diye taltif ettiği Molla Hüsrev işte bu büyük âlimlerden biridir. Ayrıca yine aynı hükümdarın özel kütüphanesinin hafız-ı kütübü olan Molla Lütfü de Tokat’ta dünyaya gelen bir ayaklı kütüphanedir. Bunun da kafasının içi, sorumluluğunu üzerine aldığı kütüphane kadar zengindir.

Suriye’de 61 yıllık gaddar Baas diktatörlüğü sona erdiğine göre, şimdi sırada her alanda kapsamlı bir restorasyon süreci var. Savaşın izlerinin silinmesi ve ülkenin fiziksel açıdan ayağa kaldırılması, bu süreçte ilk akla gelen madde elbette. Türkiye’nin bu noktada elindeki bütün imkânları kullanacağını ve komşusunun ayağa kalkması için tüm gayretini ortaya koyacağını söylemeye bile gerek yok. Dolayısıyla, restorasyonun en kolay kısmının fiziksel görünümün onarılması olduğu söylenebilir. Ancak bir de “manevî, kültürel ve sosyal restorasyon” ihtiyacı var ki, orada daha geniş çaplı planlamalar ve yoğun çabalar gerekiyor.

Bir şehir, şehit olabilir mi? Evet olur ve oldu da. Suriye’nin Hama şehrinde 1982’nin Şubat ayında yaşanan korkunç katliam, topyekûn bir şehrin şehit düşmesine yol açtı. İnsanıyla, evleriyle, tarihî eserleriyle, hatta hayvanları ve ağaçlarıyla… Hâfız Esed’in kardeşi Rifat Esed komutasındaki Suriye ordu birlikleri tam 27 gün boyunca havadan ve karadan bombardımana tuttukları Hama’da taş üstünde taş bırakmadı. Şehri dünyaya tamamen kapatan Baas rejimi nihayet çekilip gittiğinde geride kalan bilanço korkunçtu: En az 40 bin ölü…

Suriyede Baas rejimi çöktü. Rejimin kirli fıçıları dökülüyor ortalığa. Ürpertici insanlık suçunun işlendiğini gösteren aşağılık belgeler ortaya çıktı. Suriye’de hapishanelerde yaşanan tecavüzler ürpertici, hapishanelerin durumu iğrenç, mide bulandırıcı. Bugün sütunumu, birinci sınıf bir Baas rejimi okuması yapan yazar Metin Kondel kardeşime bırakıyorum.

Birincisi ve mutlak yapmamız gereken şu. Türkiye’de oluşan faşist kamuoyunun “dönsünler de dönsünler, gitsinler de gitsinler” çığlıklarına aldırmadan Suriyeli kardeş- lerimizin dönüşlerini “onurlu geri dönüş” olarak planlamak ve gerçekleş-tirmek. An itibariyle suyun, elektriğin, iletişimin, her şeyden önce “oturulacak, yaşanacak ev”in sorun olduğu Suriye’de bu kardeşlerimize, üstelik kış şartlarında “git” demek olağanüstü büyük bir vicdansızlık olur.

Hakan Albayrak abinin o şahane şiiri “her şey bir rüzgâra bakıyor be abi” diye başlıyordu değil mi? Doğru. Her şey bir rüzgâra bakıyor bazen. Ama sakın unutmayalım. Rüzgâr Allah’ın emrindedir ve O’nun işidir. 15 Temmuz’da şehit verdiğimiz rahmetli abimiz Erol Olçok’un, Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ile ilgili bir tespitini Mahir Ünal’dan dinlemiştim. Rahmetli dermiş ki: “Tayyip Bey’in asıl başarısı rüzgârın Allah’ın işi olduğunu bilmesidir.

Suriye halkının 61 yıldır dünyada nasıl bir mücrim rejimin zulmü altında yaşıyor olduğunu devrim sonrası ortaya dökülen insanlık suçları sayesinde bütün dünya görüyor. Suriye halkının Esad’dan kurtulmak dolayısıyla sergilediği büyük ve coşkulu sevinç şimdiye kadar yaşamış olduğu zulmün yeterli şahidi. Aslında bu zulmün daha canlı şahitleri dünyanın her tarafına yayılan 12 milyona yakın Suriyeliydi. Bir kuraldır: mülteci her zaman kaçtığı yerle ilgili bir şahitlikle gelir, sığındığı yere.

Allah’ın vadinin gerçekleşme anına şahit olmak. 12 gün devam eden bir Devrim sürecinin başlangıcından vardığı noktaya kadar yaşananların benim açımdan en uygun ifadesi bu. Allah’ın müminlere apaçık bir fethi müyesser kılması, onların geçmiş ve gelecek günahlarını affetmesi, onların üzerindeki nimetini tamamlaması ve onları sırat-ı müstakim üzere hidayete erdirmesi ve onları güçlü bir zaferle taçlandırması onun vaadi ve sünnetidir. Suriyeli mücahitler 61 yıldır devam etmekte olan tarihin kaydettiği en müstebit ve en insanlık dışı suçların faili bir rejimi azmettiler, Allah’a güvendiler, sebeplere de çok iyi sarıldılar ve alaşağı ettiler.

Yeni Suriye’nin önünde birçok çözüm bekleyen durum (problem, olgu ve oluşum) var. Bunların bir kısmı etrafını saran dost ve düşman ülkelerle ilgili, Bu ayrı bir konu. Diğer kısmı içerideki farklı gruplarla ilgili. Eğer gerçek manada ve ileride ayrılma tehlikesini önleyecek şekilde bütünlükten söz ediyorsak “bütün grupların bir tek devletin halkı olarak birlik halinde olmaları” şarttır. Devlet içinde devlet veya devletimsi oluşumlar var olduğu sürece bütünlük sağlanamaz ve bölünme tehlikesi kapının önünde olur… Bu farklı grupların, Suriye özelinde farklı dinleri, mezhepleri, dilleri, grup kültürleri, siyasi tercihleri, dünya görüşleri, hayat tarzları…

Suriye’de mücahitlerin Baas diktasını devirmesi aşamasında en sık gündeme getirilenler arasında; “Ya bir de Esed yönetimini devirenler kendi aralarında anlaşamayıp iktidar kavgasına girerse!” türünden tereddütler ve; “Acaba Suriye yeni bir Afganistan olur mu?” türünden sorular yer aldı. Geçmişte yaşanmış tecrübelerin, geleceğe dönük strateji ve yöntemlerin geliştirilmesi, işlenmiş hataların tekrar edilmemesi için gerekli tedbirlerin alınması amacıyla değerlendirilmesi doğru ve isabetli bir tutumdur.

Milyonlarca insanını mülteci yaptıktan sonra şimdi kendisi mülteci olan Beşşar Esed’in ailesinin halkına ihaneti yalnız katliamcı babasından değil, dedesinden de geliyordu. Dede Süleyman Esed manda döneminde Fransa devletine mektup yazarak Nusayrilerin dostluğunu bildirmiş, mandayı kaldırmayın demiş ve Filistin topraklarına akın eden Yahudilerin faziletinden dem vurmayı ihmal etmemişti. Suriye’de kurulan Fransız mandası 30 yıla yakın sürdü.

Yaşanan hayat boşluk kabul etmez. Peygamberimiz de Müslümanı tarif ederken “Müslümanın bakışı ibret, sözü hikmet, sükûtu tefekkürdür” buyurarak bizleri boşluk bırakmayan bir hayata dâvet etmektedir. Bu sebeple olayların, gündemlerin peşinde koşmayan; yaşanan aktüaliteyi ibretle değerlendiren bir Müslüman anlayışı ikame etmemiz gerekiyor. Bunu da vahyin ışığında, vahyin inşa ettiği bir bakış açısıyla ortaya koyabiliriz. Bizim “ahir zaman” dediğimiz, Batı’nın “ilginç zaman” dediği böyle bir devirde yaşıyoruz.

Fetih ruhu taşıyanların hayali her zaman gerçektir! Uğruna yaşanılır ve ölünür! Suriye’de yaşananları hemen herkes kendi düşüncelerine göre değerlendirir, tarihi açıdan bakmayı önemsemez, aidiyetini, kimlik ve kişiliğini unutur, medeniyetimizden habersizse her kafadan bir ses çıkar. Ağzı olan konuşur. Katliamların, caniliklerin, bütün vahşetlerin yaşandığı, kendi ülkesinin insanlarına akla hayale gelmeyen insani tarafı kalmamış putperest Esad’ın yaşattıklarına ses çıkartmayanlar da bu ülkede yaşayan, yaşadıkları zulümden dolayı ülkelerini terk eden ‘Göçmenler’e de her türlü yanlış ve kötü davranışları gösteren de bu güruh! Çok kısa hatırlayalım yapılanları.

“Onlarla savaşınız ki, Allah sizin ellerinizle onları azaba çarptırsın, kendilerini perişan etsin, sizi onlara karşı üstün getirsin de müminlerin yürek yaralarına şifa versin (sadırlarına, gönüllerine su serpsin). Ve kalplerindeki kini gidersin. Allah dilediği kimselerin tevbesini kabul eder. Allah her şeyi bilir, hüküm ve hikmet sahibidir.” (Tevbe, 14-15) Bu âyetler ne kadar da güncel… Suriye, Gazze, Filistin bağlamında günümüz müminlerine sesleniyor adeta… Ve onları, saldırgan din düşmanlarına karşı azim ve kararlılıkla Allah yolunda cihada özendiriyor…

İnsanın sosyal varlığı, tıpkı bireysel fiziki varlığı gibi güç olgusunun farklı kalıplardaki yansımalarından ibarettir. İnsan, güçten yoksun zayıf bir çocuk olarak doğar. Sonra güç hazinesi gençlik dönemine adım atar. Ardından bir süre gençliğin, yani gücün zirvesinde yaşar. Sona inişe geçerek peyderpey güçten düşer ve ölür. İnsanın sosyal hayatının örgütlü şekli olan devlet için de "insan gibi doğar, büyür ve ölür" denmiştir. O yüzden bireysel ve toplumsal her aşama, insanın potansiyel olarak sahip olduğu gücün pratikleştiği alanlardır.

Malum, bizde kullanılan bir ölçü birimiydi arşın. Eski Farsçada "dirsek" anlamına gelir. Batının "metre"siyle ölçmeden önce, değer birimlerimizi arşınlıyorduk. "Endaze"yi kaçıranlara da arşını hatırlatıyorduk, diğer bir ifadeyle dirsek gösteriyorduk. Ölçülü olsun diye. Buna rağmen arşın, ölçü, endaze, mizan nedir bilmeyenlerin de alnını "karış"lıyorduk. Şimdilerde santim hesabıyla ölçülüp biçiliyoruz, lime lime ediliyoruz. Bu yüzden Suriye'deki gelişmeler, özellikle HTŞ'nin (Heyetu't Tahrir eş-Şam) Halep'i ele geçirmesi gündeme gelince, tamam da, "arşın" yerinde duruyor mu ki, dedim.

Hafta içinde Ankara'nın 'gizli okyanusu' Prof. Hasan Tahsin Feyizli hocamızı ziyaret etmek nasip oldu. Kızı sevgili arkadaşım Binnur Feyizli ile TRT1'de güzel programlar yapmıştık, gözlerindeki parıldayan dehayı kimden aldığını Feyizli Hocamızı seyrederken fark ettim... Üstad Feyizli'yi, meal ve tefsir çalışmalarıyla tanırdık İstanbul'da, 'Feyzu'l Furkan'ı çok okumuşuzdur, lakin ruberu görüşmek ancak nasip olmuştu. Heyecanlıydım.

Sednaya, Suriye'de "İnsan Mezbahası" diye anlıyor. Savunma Bakanlığına bağlı, Suriye Askeri Polis tarafından yönetiliyor. Hapishane, 1981 yılında inşasına başlandı, ilk tutuklular da 1987 yılında buraya getirildi. Hapishane, bir rejimin büyük günah galerisi. Yeryüzünde muhaliflere, şüphe duyduklarına, karşı görüşe sahip olanlara karşı cehennemi yaşatan bir mekân. Tanrısal kudret iddiasında olan tek parti Baas rejiminin cehennemi.

Arapların dikta rejimlere karşı başlattığı devrim hareketlerine batı, Arap Baharı ismini koydu. Ancak batı emperyalizminin müdahalesiyle amacından uzaklaştırıldı ve bahar tam bir zemheriye döndü. Bu zemheriyi yaşayan ülkelerin Türkiye'ye her açıdan en yakın olanı hiç şüphesiz 911 km'lik sınırı ile Suriye idi. Türkiye Suriye ile ilişkilerinde kimi aksaklıklara rağmen hep doğru yerde durdu.

KAHHAR OLAN'IN ADIYLA... Size ne oluyor da Allah yolunda ve “Ey Rabbimiz! Bizi, halkı zalim olan bu beldeden çıkar; katından bize bir veli, bize katından yardım edecek kimseler ver!" diyen mustaz'af erkekler, kadınlar ve çocuklar uğrunda savaşmıyorsunuz. " (Nisa/75) Yaklaşık 10-12 gündür idraklerin dumura uğradığı, akli melekelerin işlevsiz kaldığı, eli kalem tutanların ellerinin tutmadığı, dili kelam edenin dilinin dönmediği, dehşet ötesi olaylara tanıklık ediyoruz.

Bizim okuyucularımız bilirler bu fakir, polemik pek beceremem, karşılıklı tartışmalarda başarılı biri değilim, sonucunda kimseye faydası olmayan kırıcı olan ve toplumsal barışa zarar veren konulara da pek yakın durmam. Bu sebeple Mustafa Kemal’le ilgili yazılar da yazmadım. Kaldı ki; yürürlükte 5816 gibi bir kanun maddesi dururken Can Dündar’ın belgeselindeki kadar bile Mustafa Kemal’in aleyhinde bir şey söyleyemiyoruz.

Türkiye’de herşeyin kötü ve berbat hâle geldiğini söyleyenlere bakmayın. Sık sık iyi, güzel ve gayet faydalı işler de yapılıyor ama bunların çoğu sessiz-sadasız olup bittikleri için pek duyulmuyorlar... Böyle işlerden biri, çok önemli bir kültür hadisesi geçenlerde yaşandı: Klasik Türk Edebiyatı’nın günümüzdeki en kıdemli hocası Prof. Dr. Günay Kut, kendisi ile rahmetli allâme kocası Turgut Kut’a ait ve bir kısmı gayet nadir olan onbinlerce kitabı Rami Kütüphanesi’ne bağışladı.

Hepimizin içinde sessiz bir çığlık var: Çocuklarımız ne olacak? Bizden sonraki nesil, iman üzere kalacak mı? Zihinler sonuna kadar bu soruların cevabı ile meşgul… Bu yönde samimi bir uğraş da var. Lâkin dert ortak iken uğraşlarımız ya bireysel ya da nihayet çevreseldir. Köy-kasaba-metropol; alim-avam, medreseli-mektepli hepimiz çocuklarımızın istikbaline dair aynı dertle muzdaribiz. Ancak her birimiz, ıssız bir adaya savrulan okyanus denizcisi misali, bir başımıza kurtuluş yolu arıyoruz.

Yeri geldiğinde çok eleştirdim sigara içenleri, aleyhlerinde çok konuştum, gerçi yüzlerine karşı da söyledim. Sigara içmekle kendi bünyelerine verdikleri zarar bir yana, o kendilerini ilgilendirir. Dumanından dolayı yakınındakilere verdikleri zararı da söz konusu etmiyorum. Ne de olsa birazcık medenileştik, artık birilerinin yüzüne üflemiyorlar, birazcık olsun sakınıyorlar. Peki, ben niye eleştirirdim? Çünkü sigaranın verdiği zarardan dolayı genellikle hastaneleri onlar dolduruyor, doktorları onlar meşgul ediyor, ilaçları onlar tüketiyordu. Hele bir de sigaranın sebep olduğu büyük ameliyatları düşünün.

Özellikle gençler için söylüyorum, kabiliyetlerinin en yatkın olduğu bir dalda kendilerini iyice geliştirmelidirler. Şu son çıktığım etkinliklerde bu ihtiyacı çok yakından hissettim ve dile getirmeye çalıştım. Başkalarının arayıp da bulamadığı büyük bir potansiyelimiz var elhamdülillah. Bizi dinlemeye hazır, bizi izlemeye, bizim ortaya koyacağımız her türlü çalışmayı sahiplenmeye hazır kitlelerimiz var. Bu potansiyeli değerlendirmek bizler için bir yükümlülüktür. İnsanımızı tatmin edecek kaliteli çalışmalara şiddetle ihtiyaç vardır, hatta bu konuda geç kalmış durumdayız.

“Hayırdır, Allah muhafaza kötü bir durum mu var?” dedim. “Hayır hocam, o anlamda değil, istediğimiz gibi yetiştiremedik, bunca çabalarımıza rağmen İslami hayattan uzaklar, bu anlamda kaybettiğimizi söylüyorum” dedi. Ziyaret ettiğimiz yerlerde arkadaşlarımızın Gazze’den sonra en çok dile getirdikleri konuların başında bu geliyor. Uzaktan telefon konuşmalarımızda da aynı şey. Keza anneler de kızlarından dert yanıyorlar. Bizim kardeşler istiyorlar ki çocukları da aynen kendileri gibi olsunlar, özellikle kız çocukları her yönüyle annelerine benzesinler.

İlk İslam tarihçisi İbn Hişam’ın ‘Hz. Peygamber’in Hayatı’ isimli kitabında Peygamberimiz Efendimizin Mekke’nin fethinden sonra mescitte otururken Hz. Ali’ye şöyle dediği aktarılır: “Size sizin insanlardan yardım göreceğiniz değil, insanların sizden yardım göreceği bir görevi veriyorum.” Kitabı tercüme eden Muhammed Yazıcı’nın dipnotu ise şöyledir: “Hacıların su ihtiyacını karşılamak, maddi ve manevi külfet gerektiren bir işti. Efendimiz, Ehl-i Beytinin şeref ve saygınlığından dolayı insanlardan alan taraf değil, onlara mallarından veren, iyilikte bulunan taraf olmalarını istiyordu.”

Fetihten hemen sonra İstanbul’u güzelleştiren ve bir cazibe merkezi haline getiren yapıların başında hiç şüphesiz tarihi eserler gelmektedir. Bunların da en önemlilerini -tabii ki- saraylar, camiler, tekkeler, dergâhlar, çeşmeler, sebiller, hamamlar vesaire teşkil etmektedir. Bu mâmurelerin tamamına şehrimizi süsleyen Osmanlı ziynet eşyaları da diyebiliriz. İşte bundan dolayıdır ki, Boğaziçi’ne “Nehr-i Aziz”, Haliç’e de “Altın Boynuz” denilmiştir.

Son vak’anüvis Abdurrahman Şeref Efendi, kültür ve eğitim tarihimizin en önemli isimlerinden biri olarak bilinmektedir. Mülkiye Mektebinde on altı yıl, Galatasaray Lisesinde on dört yıl müdürlük yapan bu değerli bilginimiz memleket irfanına hizmet eden yüzlerce, binlerce talebe yetiştirdiği gibi, kaleme aldığı eserlerle de kültür dünyamıza bir hayli katkıda bulundu. Bu eserlerden bazılarının ders kitabı olarak yazıldığını biliyoruz. Merhumun basıldığı günden itibaren büyük bir ilgi gören “Tarih Müsahabeleri” isimli kitabını ben de defalarca okudum. Hatta bazı bölümlerini Osmanlıca derslerinde müdavimlere de okuttum. Adından da anlaşıldığı üzere, bu eser tarihi şahsiyetleri sohbet tadında anlatan bir çalışmadır ve üslup güzelliği itibariyle de zevkle okunmaktadır.

Halep’teki hareketlenme, hadiselere İran ve Şiîlik penceresinden bakanları çılgına çevirdi. Bilhassa sosyal medyada sıkı örgütlenen ve aralarında Türkiye’nin çeşitli üniversitelerinde hocalık yapan bazı kişilerin de bulunduğu bu cephe, Suriye’deki bütün rejim muhaliflerini “NATO’cu teröristler” olarak gören bir bakış açısına sahip. Daha da ilginci, Suriyeli muhaliflerin tamamen imha edilmesi gerektiğini savunurken kullandıkları dil ve argümanlar, Siyonist Yahudilerin Gazze’nin tamamen yok edilmesi gerektiğini haykırırken kullandığı dil ve argümanlarla aynı. İran’a ve Şiîliğe adeta bir “din” gibi sarılan bu kesim, –azgın Siyonistlerin İsrail’i müdafaa ederken her türlü çizgiyi ayaklar altına alması gibi– hak ve hakikat namına herhangi bir hassasiyet de gözetmiyor.

Yapay zeka üzerinden yeni bir dünya inşa etmeye çalışıyorlar. Eğitim paradigmasını yerle bir edecek hızda ilerliyor yapay zekâ çalışmaları her alanda. MTO’muzun en parlak talebelerinden Matematik hocası Mehmet Varıcı hocamız, yapay zekâ ve eğitim ilişkisine dair nefis bir yazı kaleme aldı. Onun yazısını sizlerle paylaşıyorum. Zihin ve ufuk açıcı okumalar…

1. Esed, tam 14 yıldır Müslüman Suriyelilere zulmetmekte, onları katletmektedir. Bu yanıyla, mensubu olduğu Nusayri azınlığın iktidarı sürebilsin diye akla hayale sığmayan bir diktatörlük, zalimlik sergilemiştir. 2. Esed; halkına reva gördüklerini iki emperyalist güce, Rusya ve İran’a uşaklık yaparak yapabilmiştir. 3. Suriye’deki Kürtleri “size bir ülke vereyim mi?” gazıyla mayın eşeği haline getiren ABD emperyalizminin bunu bu denli rahat yapabilmesinin tek sorumlusu Esed ve İran’dır. Esed ve İran, işlerine her geldiğinde Suriye’deki Kürtleri kullanıp, sonra da kullanılmış peçete gibi kenara atmıştır.

Suriyeli muhaliflerin Halep şehrini geri almak üzere giriştikleri operasyon öyle görünüyor ki kendilerinin dahi tahmin ettiklerinden çok daha hızlı ilerledi. Aylar değilse bile belki haftalar veya en azından günler sürmesi beklenen Halep operasyonu ikinci gününden itibaren rejim saflarının hızlı bir biçimde çözülmesiyle birlikte neredeyse şehir ve bütün etrafının kontrol altına alınmasıyla sonuçlandı. Orada da durmadı, Halep’ten sonra İdlib’in geri kalan bütün kısımları da aynı hızla kontrol altına alındı.

Suriye’de yıllardır durgun seyreden sular, geçtiğimiz günlerde muhalif grupların Halep’in kırsalından başlayarak merkezine doğru başlattıkları operasyonlarla tekrar hareketlendi. Tabii muhalif grupların bu operasyonları başlattığını söylemek ve olup bitenleri bu andan itibaren anlamaya çalışmak, rejime bir miktar masumiyet atfeden bir yanlış algıya sebebiyet verebilir ve Suriye’de şimdiye kadar yaşananları gözden kaçırmaya yol açabilir. Tıpkı Gazze’de yaşanan İsrail zulmünün 7 Ekim’de Kassam Tugayları’nın Aksa Tufanı’na tepki olarak başlamamış olduğu gibi. Aksa Tufanı; olayların başlangıcı değil, o zamana kadar İsrail zulmüne karşı özgürlüklerini yakalamaya çalışan Filistinlilerin hayatta kalma mücadelesinde attıkları bir adımdı. Bir sebep değil, bir sonuçtu yani.

İnce ipleri ne kadar birleştirirseniz kopması o kadar zorlaşır. Diyelim ki, mazlum ve mağdur devletler, topluluklar; bilim, teknoloji, savunma ve ekonomi bakımlarından tek tek ele alındığında “zalim, hırsız, soyguncu, gâsıp, vicdansız” … yani sömürgesi iri devletlerden zayıftır. İşte birleşen ince ipler gibi bu; mazlum ve mağdur; dinine, servetine, toprağına, ahlakına… göz dikilmiş olan devletler ve topluluklar zalime karşı birleşirlerse yeterli güç oluşacaktır.

Yazar, çizer, konuşur kişiler bir zamandan beri içine düşmüş bulunduğumuz ahlâkî durumu biraz da abartarak tasvir ediyor, suçlu olarak mevcut yönetimi buluyor, üstelik ıslahı da ondan bekliyorlar. Bu tespit, teşhis ve tedavi teklifinin isabetli olmadığını düşünüyorum. Din ve buna bağlı olarak ahlâk hayatımızda bir erozyonun olduğu apaçık ortada, lakin bu yeni değil, çağdaş uygarlık diye Batı’yı taklide karar verildiği tarihten bu yana cebrî yöneticiler, insanımızı topal kargaya çevirdiler.

Suriye’de Türkiye’nin de önemli katkılarıyla sağlanan ateşkes anlaşmasından sonra sıcak çatışmalara bir süre ara verilmişti. Ancak bu, Suriye topraklarında zulmün son bulması anlamına gelmediği gibi kalıcı çözüm formülüne ulaşılmasına da delalet etmiyordu. Tansiyonun düşürülmesi ve sıcak çatışmaların durması için geçici bir çözüm formülü üretilmesi amacıyla bir uzlaşma sağlanmış ve bu geçici çözümde reel durum göz önünde bulundurularak alan paylaşımı yapılmıştı.

BM Genel Kurulu’nun 20 Kasım 1989’da Çocuk Hakları Sözleşmesi’ni kabul etmesi münasebetiyle her yıl 20 Kasım, Dünya Çocuk Hakları Günü olarak değerlendiriliyor. Bu vesileyle bu yılın 20 Kasım tarihinde de çocuk hakları meselesi gündeme geldi ve haksızlığa maruz kalan çocuklarla ilgili muhtelif raporlar yayınlandı, açıklamalar yapıldı. Bilindiği üzere bu sıralarda haksızlığa, zulme ve vahşete maruz kalan çocukların başında Filistinli çocuklar yer alıyor. Ne var ki Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin uygulanmasının gözlemcisi olduğunu düşündüğümüz BM dahil olmak üzere haklarla ve çocuklarla ilgilenen uluslararası kuruluşların çoğu Filistinli çocukları büyük ölçüde ihmal ediyor.

Esed ve İran güçlerinin mahvettiği Halep’i büyük ölçüde ele geçiren Türkiye’nin desteklediği muhalif güçlerin meşhur Halep kalesinin burçları üzerinde bayrak dalgalandırmasıyla Suriye iç savaşı yeni bir safhaya girmiş oldu. Misak-ı Milli sınırlarına dahil bulunan Halep artık daha güvenli. Türkiye’ye iltica etmiş yüz binlerce Halepli için de geri dönüş ümidi belirmiş durumda. Netice henüz kesinleşmiş değil ama belli ki Türkiye bizzat değil ama kendisine bağlı muhalif güçler eliyle bölgede vazgeçilmez aktör olmak kararlılığında. Bu, Türkiye’nin dış politikasındaki eksen değişimini haber veren kritik bir gelişme sayılmalı. Arkası da gelecek gibi görünüyor.

Geleceğin İskender’inin kesmesi gereken düğüm Lozan’dır. Lozan’dan hemen önce iki adım atılır. Birisini biliyorsunuz: 1 Kasım 1922’de Saltanat kaldırılıp ardından Osmanlı Devleti’nin tarihe karıştığı ilan edilir. Böylece Lozan’a ‘devletsiz’ gittik. Bu, Lozan’da bize yeni devletin tapusunu vermeleri için emperyalist devletlerle müzakere edeceğiz demektir. Kemalistlerin farkında olmadan söylediği ‘Lozan TC’nin tapusudur’ sözü bu gerçeğin ifşasıdır. Cumhurbaşkanlığı Arşivi’nden belgesini bulup çıkardığımız bir başka gerçek ise Lozan’dan önce İngiltere ile bir ‘muahede-i hafiyye-i evveliye’ imzaladığımızdır, yani ön gizli antlaşma. Buna göre Hilafet ve din eğitiminin kaldırılması Lozan’ın ön şartıdır.

Türkiye fiili bir işgal yaşamadı ama zihnen işgal edildi. Edildiğinin de farkında değil. Bir toplumun başına gelen en büyük felaketin, başına ne geldiğini bilmemesidir. Kültürel genlerle oynandığı için de her şeyden daha önemli olan iman meselesinde de sıkıntılar, problemler, bunalımlar yaşıyoruz. İmanımız; cehalet dönemindeki Ebu Cehillerin imanına benzer hâle geliyor. O dönemin ele başlı kâfirleri ve liderleri dahil hepsi kâinatın bir yaratıcısı olduğuna inanıyorlardı. Yaratıcının varlığına inananlar yaratıcı tek kuvvet kudret olan Allah’ın koyduğu kanunların emir ve yasaklarının (hayat nizamının) hayata girmesini istemiyor, Peygamberimize ortaklık (belli gün ve zamanlarda herkes istediği tanrısına ibadet etsin) inancına davet ediyorlardı.

Çağımız bilinmeden tanınmadan, her çağın kendi gerçekleri ile yüzleşmeden, ürettiği ağlardan ve bağlardan arınamadan kurtulamayız. Hakikat yolculuğuna çıkamayız, özümüze dönüp hakikatlerle buluşamayız. Tanzimat’tan beri hele son yüzyılda kendi kültürümüzün, kendi medeniyetimizin kökünü kuruttuğu hâlde ‘Batı uşaklığı’ndan da kurtulamadık. Anaokulundan üniversiteye kadar kesilesi ‘kesintisiz eğitim’ de batasıca Batı’nın caniliğini, katliamlarını, soykırımlarını, hak hukuk bilmezliğini her gün gösterdikleri halde bütün bu yapılan iğrençlikleri, ‘Batı uygarlığı’ diyerek hedef gösterildi eğitim sistemimizde.

Öğretmenin malzemesi insandır. Aklıyla, kalbiyle, ruhuyla cesediyle maddesiyle- manasıyla, kabiliyetleriyle, zaaflarıyla, güzellikleriyle-çirkinlikleriyle iyilik ve kötülük yönleriyle. Öğretmenler, bir ülkenin hem beyni, hem kalbi, hem de ruhudur. Kısaca en hayırlı veya en şerli olmaya meyilli kompleks bir varlığın eğiticisi, öğreticisi, rehberidir öğretmen. Öğretmen sadece gözleri değil; yüreği ağlayan insandır. Yaptığı hizmet, gönüllü yapılan hizmettir. “Gönüllüler hizmeti”dir. Bu ülkenin en köklü, mutlaka çözülmesi gereken mesele ‘eğitim meselesi’ olunca, ‘öğretmenler günü’ olarak kutlanan bugünü eğitimden bağımsız konuşamayız, yazamayız.

Önce bir özet alıntı: ‘Birinci Haçlı Seferi’nin sonunda Kudüs’ü işgal eden Haçlılar 70 bin Müslümanı katletmiş (15 Temmuz 1099); bu işgal ve katliam İslâm âleminde korkunç bir travmaya yol açmıştı… Uzun aradan sonra İmadeddin Zengî Urfa’yı Haçlılardan geri aldı (1144); bu zafer İslâm dünyasında büyük sevince, Avrupa’da ise büyük bir tepkiye ve II. Haçlı Seferi’nin düzenlenmesine neden oldu. İmadeddin kısa süre sonra, 59 yaşında iken Caber’de öldü (1146) ve II. Haçlı Seferi’ni göğüslemek oğlu Nureddin Mahmud’a kaldı… “Halep’e sahip olanın Şam’a ve el-Cezire’ye sahip olacağını” söyleyen Selahaddin Eyyubi’nin amcası Esedüddin Şirkuh da Nureddin Mahmud’un en yakın yardımcısı oldu.

Bir sorun varsa bir yerde, orada çözüm sürecinin olmaması mümkün değil. Sadece zamana, zemine, konjonktüre, taraflara, muhataplara göre çözüm sürecinin şekli değişebilir. Özellikle muhataplara göre, devletler bazen çatışmalı, bazen gizli açık görüşmeli, bazen sert, yumuşak diyaloglu... yöntemler benimserler. Bilmeyenler de mesela çatışmalı konjonktüre bakarak çözüm sürecinin bittiğini, bir daha asla başlamayacağını sanırlar, sorun yerli yerinde durduğu halde. Oysa çözüm süreci o sırada da devam eder, taraflar kelimelerle değil namluların ucuyla diyalog kuruyorlardır sadece. Çözüm yalnızca bir masa etrafında oturup belli şartlarda anlaşmak değildir ki.

Ukrayna üzerinde Rus-Batı (NATO) restleşmesi tehlike boyutunu en üst seviyeye çıkararak devam ediyor. "Şaka değil" bir nükleer savaştan bahsediliyor. İsrail'in Filistin'de gerçekleştirdiği yüz yıllık katliam süreci, bir yıldan fazla bir zamandır, özellikle Gazze'de hızlandırılmış şekilde ve bütün dehşetiyle devam ediyor. Bununla da yetinmiyor İsrail, her gün bir ülkeyi tehdit ediyor. Lübnan'da olduğu gibi, tehditlerini fiiliyata geçirerek pervasızca, hiçbir ahlak normuna uymadan saldırıyor. Dünyanın çeşitli yerlerinde öteden beri var olan başka tehlikeler de her zamankinden daha fazla tehlike arz eder hale gelmiş bulunuyor. Kısacası yeryüzü çalkalanıyor. İnsanlık hiç olmadığı kadar sarsılıyor.

Bilad-ı Şam; Suriye, Lübnan, Filistin'i içine alan bölgenin ismidir. Kuzeyinde Toros dağları, güneyinde Sina yarımadası, doğuda Irak, batıda Lazkiye ve Akdeniz sahiline kadar olan kısma Bilad-ı Şam denirdi, Osmanlı buradan elini eteğini çekinceye kadar... Peygamberler tarihine ait coğrafya ise kısaca şöyledir; bizim Harran'dan başlayıp, hemen Şam bölgesine inen, oradan güneye Golan Tepeleri üzerinden Malule kentine ve oradan Ürdün ve Filistin'e uzanan, Filistin'den Sina çölü üzerinden Mısır'a ulaşan ve Mısır'dan yine geriye Sina çölüne ve oradan da Kudüs'e gelerek burada göllenen, Hz. Hacer ve evladı İsmail ile birlikte Mekke'ye aks yapıp ve Miraç gecesi de Sevgili Peygamber Efendimizle (s) birlikte yeniden Mescid-i Aksa'da göklere tırmanan, oradan yeniden Mekke-Medine'ye inerek, Ravza-i Mutahhara'da hitama eren tarihi bir coğrafyadır.

Suriye'deki gelişmeler dengeleri alt üst etti. Rusya ve İran'a sırtını dayayan Esed rejimi halkıyla barışamamanın bedelini ödüyor. Rusya ve İran sayesinde ayakta kalabilen, bir milyon civarında vatandaşını katleden, şehirleri köyleri harabeye çeviren ve 12 milyon vatandaşını yerinden eden Esed, kendisine uzatılan son zeytin dalını da elinin tersiyle iterek yaptığı hatalarının bedelini ödüyor.

Muhalif basının ve ana muhalefet partisinin ısrarla gündemde tuttukları teğmenler meselesi iktidara karşı kullanılan bir argümana dönüştü. Sadece bu durum bile olayın ne kadar ideolojik ve siyasi olduğunu göstermesi açısından önemlidir. Bu mesele hükümete muhalif medyanın gece gündüz sürekli gündeminde.

Yıldız Holding (Ülker)'in Kasım ayının üçüncü Perşembe gününü tüm dünyada on yıldır kutladığını biliyorduk. Bu sene 21 Kasım günü yapılan kutlamaya Murat Ülker beyden bir davet aldım. Katılmaya karar verdim. Çünkü Ülker, ülkemizin en büyük şirketlerinden biri olarak ekonomimize katkısının yanı sıra binlerce insana istihdam alanı açan çok önemli yerli ve milli bir kurum. Siz değerli okurlarımız haklı olarak, 'Başka kurumlar da var memlekette, neden hakkında makale yazacak kadar Ülker'e önem veriyorsun?' diye sorabilir.

Önceki yazımızda Yûsuf 12/76 ayetini kısmen ele almıştık. Bu yazımızda ise ayetin ele almadığımız yönleri üzerinde duracağız. Ayet, Hz. Yûsuf’un kardeşi Bünyamin’i yanında tutma sürecinde kullandığı yöntemle ilgili önemli ipuçları sunuyor; ancak mesele yalnızca bir hile ya da strateji meselesi değildir; bu olay, adaletin sağlanmasında ilahi bir planın nasıl devreye girdiğini ve insanın sınırlarını aşan hikmet boyutunu anlamamızı sağlıyor. Yazıda ele alınan problem şudur: “Hz. Yûsuf, kardeşini yanında tutarken Mısır yasalarına göre mi hareket etmiştir yoksa Hz. Ya'k?b’un ülkesindeki hukuku mu esas almıştır?

Yani insanlar ve yöneticiler vahye olan misaklarını unutup arkalarına atarlarsa; kendilerine verilen nimetlerin, yani zenginlik ve refahın, sağlık ve üstünlüğün kendi bilgilerinin ve güçlerinin eseri olduğu sanısı içinde Allah’ın iradesine başkaldırırlarsa cezaya uğramaları kaçınılmazdır. Bu hal dünya hayatında da görülür ahirette de görülür. “Onun / İnsanın önünden ve arkasından izleyenleri (muakkibat) [yani fıtri ve ahlaki koruyucu değerler] vardır, onu Allah’ın emriyle gözetip-korumaktadır. Gerçekten Allah, kendi nefislerinde / özlerinde olanı değiştirip bozuncaya kadar, bir toplulukta olanı değiştirip, bozmaz. Allah bir topluluğa kötülük istedi mi, artık onu geri çevirmeye hiçbir [biçimde imkan] yoktur; onlar için O’ndan başka bir veli de yoktur.” (13/11)

Sanırım, 2006 yılıydı. Babam telefonda figan edercesine “Oğlum, neredesiniz? Bu kez çocuklarımızı bambaşka bir şekilde saptırıyorlar!” diyor, PKK’nin yeni propagandasını haber veriyordu. Birleşik Dağıtım Kitabevi, “Türkçede Anlam Bilgisi” adlı kitabımı henüz basmıştı. Kitap vesilesiyle o kitabevine uğramışken tezgâhta Kürdistan Tarihi kapaklı bir kitaba denk geldim. Başta Diyarbakır’ın fethi olmak üzere tamamen uydurma tarih bilgileriyle doluydu.

İnsanî faaliyetler, faaliyette bulunan insanın niteliğine göre şekillenir. İslam, hesap yapan, hesaplı çalışan ve hesap soran ve hesap veren bir “hesap insanı” yetiştirdi. İslam’a hizmette, Allah için çalışmakta ne kadar hesapsız ise dünya işlerinde o ölçüde hesaplı. Allah için verince yüce Allah tarafından uyarılacak kadar ölçüyü kaçırmaya meyilli, dünya hesabı olunca karşısındaki insanın “Bu kadar da olmaz!” diyeceği kadar hesaplı. O hesaplı Müslümanlar Basra’yı, Şam’ı, Mısır’ı, Bağdat’ı, Endülüs’ü, Buhara ve Semerkant’ı inşa etti.

Gerçekten çok garip bir devletiz, bir o kadar da garip bir milletiz. Hem dört bir yandan Amerika tarafından çepeçevre düşmanca kuşatılmış durumdayız, Hem de Amerika ile dost ve müttefik olduğumuzu ispatlamak için çırpınıp durmaktayız. Söyleyin, hangi taraftan kuşatılmadık?

Yanlış okumadınız, “affedin bizi” demiyorum, affetmeyin bizi diyorum. Hem niye boşuna affedin bizi diyeceğiz ki? Bizi affedeceklerine inanıyor musunuz ki? “Bizi affedin, bizi bağışlayın!” diyebilmek için insanda bir yüz, bir utanma duygusu olması gerekmez mi? Hem Allah aşkına söyleyin, o çocukların yerinde siz olsanız affeder miydiniz? Rahmetli anam ufak bir kötülük gördüğünde, tabaklarımızdaki yemeği bitirmediğimizi ve sonunda çöpe gideceğini, ekmeklerin dikkatsizce ufalanıp atıldığını ve buna benzer kötülüklere şahit olduğunda ürperirdi ve;

Unutma, bir kıyam, bir duruş noktası edin kendine oradan İbrahim'in makamından, musallâsından Tam onun bastığı noktaya basıver ayaklarını Sonra kaldır başını uzaklara bakıver, ta uzaklara...

Hukuk camiasının yakından tanıdığı üç isim vardır ki, bunlardan biri Ord. Prof. Dr. Sıddık Sami Onar, diğeri Ord. Prof. Dr. Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, öteki de Prof. Dr. Hüseyin Nail Kubalı’dır. Bunların üçü de yakın tarihimizin tam bir yüz karası olan 27 Mayıs 1960 askeri darbesinin -ne yazık ki- şakşakçılığını yapmışlardır. Bilmem ki belirtmeye gerek var mı, bu çirkin hareketleriyle de ilmi ve hukuki şahsiyetlerine leke sürdürmekten çekinmemişlerdir. Halbuki diğer bir hukuk âbidesi olan Ord. Prof. Dr. Ali Fuad Başgil, böyle bir zillete düşmemiş, canı pahasına da olsa darbecilere karşı gerekli tepkiyi göstermiş, hatta yurt dışına giderek onlar aleyhinde ve hukuku müdafaa sadedinde kitaplar bile yazmıştır. Adları geçen üç şahsiyet ise -bir kere daha belirtelim- darbecileri alkışlamakla hayatlarının en büyük hatasını işlemişlerdir.

Kültür dünyamızın ve Milli Eğitim tarihimizin seçkin şahsiyetlerinden biri de merhum Muallim Cevdet Bey’dir. Onun hem Milli Eğitim sahasında hem de genel kültür konularında tam bir ayaklı kütüphane olduğunu, Osman Nuri Ergin, 748 sayfalık kitabında uzun uzun anlatmaktadır. Bu vesileyle belirtmek isterim ki Milli Eğitim camiamızın böyle bir esere bigâne kalması büyük bir eksikliktir. Muallim Cevdet bütün ömrünü talebe yetiştirmeye vakfettiği için, ayrıca genç denilebilecek bir yaşta vefat etmiş olmasından dolayı kendisinden beklenilen eserleri kaleme alamadı. Yazmaya başladığı bazı eserler de -maalesef- yarım kaldı. Mesela, “Tarihi Sözlük” bunlardan biridir. Merhumun bu çok önemli çalışmasının ancak altı forması basılabilmiştir. Onun diğer bir önemli eseri ise 450 sayfalık “İbn-i Battuta’ya Zeyl” isimli araştırmasıdır ve bu eserini yazarımız Arapça olarak kaleme almıştır.

Kurtuba’nın ara sokaklarından geçerek Casa Andalusi’ye (Endülüs Evi) ulaştığımızda, sağanak yağmur altında ıslandığımıza da değmişti doğrusu. Şirin bir müze olarak hizmet veren mekân, 1100’lü yıllarda inşa edilen klâsik bir Kurtuba eviydi: Kapıdan girer girmez karşımıza çıkan fıskiye ve havuzu, etraftaki yüksek duvarı çepeçevre kaplayan çeşitli süs bitkileri, üst kat balkonu, salonları, çeşmeli ve havuzlu arka iç bahçeleri, alt katta mahzeni ve deposuyla… Asırlar öncesine gittik ve kendimizi Müslüman Kurtuba’da buluverdik.

Tarihî İslâm şehirleri içinde, sokakların karmaşasıyla cami ve türbelerin sükûneti arasındaki tenakuzun en net şekilde hissedilebildiği yerlerin ilk sıralarında Marâkeş yer alır. Fas’ın bu kadîm beldesiyle ilgili tanıtım metin-lerinde mutlaka vurgulanan “yedi evliya” (Seb’a Ricâl) makam-larını sırasıyla ziyaret ederken, kendinizi sürekli geçmişle şimdiki zaman arasında gidip gelirken bulursunuz, hatta bu gidiş gelişler başınızı döndürür ve sizi her açıdan yorar.

İşte size yepyeni bir soru o zaman ey zamanı kuşanıp vakte aldananlar. Bir kapı nereye açılır? Dede Korkut olsa derdi ki “ağaç deyip geçme oğul, Kabe’nin kapısı da ağaç.” Nazım’a dayasak kulağımızı şunu duyarız: “Kapı olsam iyilere açsam kötülere kapasam” Cahit Zarifoğlu’na danışsak şöyle diyecektir: “Kapı aralığından baktığımda görebildiğim en güzel şeydir yaşamak.”

Aslında hiçbir şey. Çünkü ne derler bilirsiniz: “En iyi Amerika hiç olmayandır. Cehennemin dibinde olan ise, en iyi Amerika’nın da iyisidir.” Bizim eski aşırı romantik Marksist-lerimizle aşırı romantik İslamcılarımızın aksine, son 100 yılda dünyayı bugünkü haline getiren üç emperyalist merkezin hep ABD, Rusya ve İngiltere olduğunu düşünegeldim. Son 30 yılın yeni emperyalist merkezleri ise Çin ve İran malum. Ben bu beş ülkeyi herhangi bir gerekçeyle birbirinden ayırıp da “zalimler arasında kategorik bir ayrım” yapası olan biri değilim. Hepsinin de yıkılıp gittiğini görmek en büyük ve değişmez hayalim. “İsrail’e ne diyorsun?” derseniz, o pislik yuvasının ömrü zaten kısa, pek kısa olur inşallah.

Yaklaşık iki yüzyıldır Müslümanlar üzerinde kendini savunmaya, sorgulamaya, özünü eleştiriye davet eden bir baskı var. Birçok aydın sayılan Müslüman bile o kadar benimsemiştir ki bu baskıyı, o baskı altında çok zengin bir savunmacı söylem ve literatür de oluşturmuştur. Geçtiğimiz günlerde bir vesileyle bu literatürün karmaşıklıkta ve entelektüellerde zirve yapmış isimlerinden biri olan Cezayirli Muhammed Arkoun’un bu savunmaya davete icabet etmek üzere geliştirdiği bir kavramsallaştırmasına değinmiştim. İslam’ın Müslümanlar tarafından “düşünülmeyen” veya “düşünülemez” alanlarından bahsediyordu Arkoun.

İsrail’in Gazze halkına karşı soykırımı 400. gününü geçti. Gazze’ye Hiroşima’ya atılan atom bombasının 4 katından fazla bomba yağdı, şu ana kadar resmen tescili yapılarak katledilenlerin sayısı 43 bini geçti. Ölenlerin yüzde 70’inden fazlası çocuk veya kadın. Gazze içinde nefes alınacak yer, barınılacak bir ortam bırakılmadı. Hayatta olanlar açlık, salgın hastalık veya tedavi edilemeyen normal hastalıklar ve binbir türlü meşakkat altında işkence çekerek yaşıyorlar.

Nasıl bir insanının türbesini ziyaret ettim? Âtıf Hoca ile görüşen Japonya büyükelçisi Baron Uşida’nın tespiti şöyle: “Sizin gibi birkaç hoca daha olsaydı, İslâmiyet bütün Doğu’yu bu arada Japonya’yı da fethederdi.” Dünyaca meşhur bir İtalyan müsteşriki de Şeyhülislâmlık kapısına başvurarak bazı suallerine cevap istiyor. Onu Âtıf Hoca’ya gönderiyorlar. Âtıf Hoca ile saatlerce görüşüp ilmine hayran kalan müsteşrikin intibâı şöyledir:

Dostlarımızı yalnız doğum ölüm gününde Akrabayı da yalnız bayramda ve düğünde Hatırlamak ve anmak sıla-i rahim midir İlgilenmek gerekir her vakitte ve günde

Siyonist katillerin, Gazze’de, Filistin’in genelinde ve Lübnan’da gerçekleştirdiği katliamlar ve sürdürdüğü soykırım savaşı, bir yandan bu bölgelerdeki insanların büyük haksızlıklara maruz kalmasına neden olurken bir yandan da siyonist canavarlara özenenlerin de işlerini kolaylaştırıyor ne yazık ki! Dünya kamuoyunun gündemini büyük ölçüde siyonist canavarların katliamlarının ve saldırılarının meşgul etmesi diğer tarafta onlarla yarışarak büyük katliamlar gerçekleştiren başka canavarların katliamlarının ve zulümlerinin gölgede kalmasına neden oluyor.

Küresel emperyalizm doğrudan sömürgecilikten dolaylı sömürgecilik dönemine geçince özellikle kavramlar üzerinden sömürmeye öncelik verdi. Bu kavramları aynı zamanda insanların zihinlerini işgal etmekte kullanmaya çalıştı. Zihinlerin işgalinin toprakların işgalinden tehlikeli olduğunu ise muhtelif yazılarımızda dile getirdik. Bu süreçte öne çıkarılanların başında demokrasi, insan hakları, uluslararası hukuk, barış, çocuk hakları, kadın hakları, eşitlik, düşünce özgürlüğü gibi kavramları zikredebiliriz. Bunlar ilk bakışta insana sevimli ve cazibeli geliyor. Bu kavramların cazibesi onları kullanan güçlerin arka planda duran amaç ve niyetlerini sorgulama ihtiyacı duymayan kitlelerin temayüllerini etkileyebiliyor ve istikametlerinin belirlenmesinde çok işe yarıyor.

Bugün yakın tarihimiz açısından kritik bir günün yıldönümü. Sultan Vahdettin’in saltanat, yani padişahlık TBMM tarafından kaldırıldıktan 16 gün sonra üzerinde sadece Halifelik unvanı varken kendi tabiriyle ‘hicret’ ettiği günün 102. yıldönümünde birilerine cevap yetiştirmek yerine sizi çarpıcı bir belgeyle baş başa bırakacak ve ilk defa bundan 76 yıl önce neşredilen bir belgeyi takdim edeceğim. Akın gazetesinin 20 Mayıs 1948 tarihli nüshasında yer alan bu tarihçilerin nedense iltifat etmediği söyleşide İstiklal Harbi’nde en büyük hissesi olan komutanlardan Mareşal Fevzi Çakmak’ın 19 Mayıs’ın arka planını bir dantel gibi işleyerek anlatmaktadır.

Şair Muallim Naci ne güzel ifade etmiş o yalın gerçeği: “Bir hakîkat kalmasın âlemde Allâhım nihân.” Tarih saatinin çoğu kere yalan vakitleri gösterdiği bir ülkede saatleri hakikate ayarlamak hiç de kolay olmaz. Lakin hakikat er veya geç üzerine serilen örtüyü sıyırmakta ustadır. Ne kadar gizlenirse gizlensin bir fırsatını bulup zuhur ediverir.

Önce 29 Ekim öncesindeki durumu özetleyelim: TBMM Başkanı olan Mustafa Kemal, Gazi Meclis’e Lozan’ı kabul ve Cumhuriyeti ilan ettiremeyeceğini anlayınca önce TBMM’yi feshettirdi, ardından kendisinin tayin ettiği adaylarla bir “tek partili seçim” yaptırdı. Meclis yine de tam Mustafa Kemal’in istediği gibi olmamıştı. Yer yer direniyor, ve muhalefete girişiyor, hatta 23 Nisan ruhuyla bakanları ve Meclis başkan yardımcılarını kendisi belirlemek istiyordu. Başkomutanlık Kanunu’ndan itibaren adım adım Tek Adam rejimine giden yeni Türkiye’de bu engellemelere müsaade edilemezdi.

Millî Eğitim Bakanı’mız Yusuf Tekin’in CHP’nin yaptığı zulümlere temas eden konuşması, laikçi yobazları, Kemalistleri kudurttu. Şu basına açıkladıkları ifadelere bakın. ‘Cumhuriyet ve cumhuriyet değerlerine yönelik saldırılar her geçen gün şiddetlenirken, en çok hedef alınan değerlerden biri de laiklik olmaya devam ediyor. Laiklik ayaklar altına alınıyor, laikliğe karşı suçlar işleniyor. Şimdi de, sivil toplum kuruluşu olarak nitelendirdiği tarikat ve cemaatlerle protokoller imzalayan, din odaklı “Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli” isimli müfredatı hayata geçiren her fırsatta Cumhuriyet değerlerine saldıran Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin laikliği açıktan hedef aldı.’

Terörle ortak hareket eden, devlet ve millet düşmanlarının suç örgütlerine sahip çıkan muhalefet bu milletin başına bela. Yaptıkları çalışmaları, irtibatları delillerle ortaya konup haklarında mahkeme kararıyla terör örgütünün Belediye Başkanlıkları görevine kayyım verilmesi muhalefetin başındaki şahsın aveneleriyle yaptıkları çığırtkanlık ve çıkardıkları olaylar bana üstad’tan kavramlar dersi vermemiz gerektiği düşündürdü. Birlikte okuyalım:

Tarihte geçen önemli günler elbette vardır. Bilinmeli, ibret alınmalı, dersler çıkarılmalı. Bizde tarihi günler hiç tahlil edilmez, takdis edilir. Resmi tarih; anaokulundan, lise son sınıfa kadar eğitimimizde (başında ‘Millî’ kelimesi olsa da) hiç Millî Eğitim olmadı. Şimdi gayret ediliyor çığırtkanlıklara rağmen. Önemli günler; hep Kemalizm’in, putlaştırmanın, şahısları ‘ortak değer, ortak payda’ haline getirmenin vesilesi oldu. Tarihimizle de irtibatları yok. Sadece düşmanlık! Belgeli, ispatlı yapılanları bile konuşmak yasak. 29 Ekim 1923 Cumhuriyetin ilanı. Tabii ki unutmayalım.

Önceki hafta Edirne›de katıldığımız, İslâm Âlimleri Vakfı’nın düzenlediği Balkan Âlimleri Buluşması’nda, İslâm›ın Balkanlar’a yerleşmesinde mücahid âlimlerin ve dervişlerin belirleyici rolünü de konuşmuştuk. Edirne’den Kars’a geçip bölge tarihini iyi bilen akademisyen hocalarımızı dinleyince aynı hakikatin Kafkaslar ve doğu illerimiz için de geçerli olduğunu yetkin ağızlardan öğrenmiş olduk. Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Tasavvuf Anabilim Dalı öğretim üyesi ve “Alvarlı Muhammed Lutfî -Hayatı ve Hulasatu’l-Hakayık Adlı Eserindeki Ahlâkî Unsurlar-” isimli ilmî çalışmanın müellifi Dr. Birol Yıldırım hocamın bize rehberlik etme nezaketini gösterirken detaylıca anlattığı üzere, “Alvarlı Efe” olarak bilinen Muhammed Lütfi Efendi (1868-1956) kelimenin tam anlamıyla mücahid bir ilim-irfan ehliymiş: Erzurum’un Hasankale (Pasinler) ilçesinin Kındığı köyünde doğan ve babası Hoca Hüseyin Efendi’den tahsil görüp icazet aldıktan sonra Erzurum’daki birçok âlimin derslerini de takip eden Lütfi Efendi, Nakşibendî şeyhi Muhammed Pîr-i Küfrevî’ye intisap eder.

Bütünlük için önce ilk 2 bölümü okumanızı tavsiye ederiz: https://www.star.com.tr/yazar/hazin-sonun-vahim-hikayesi-13-yola-cikarken-ve-mecliste-baglilik-yemini-etmisti-yazi-1901987/ https://www.star.com.tr/yazar/hazin-sonun-vahim-hikayesi-23-saltanat-bugun-kalkacak-gerekirse-kafalar-kopacak-yazi-1902218/

Konunun iyi anlaşılabilmesi için önce "1. Bölüm" okunmalıdır. 102 yıl önce bugün Saltanatın kaldırıldığına biraz yakından bakalım... Sultan Vahideddin Han'ın, birinci bölümde ayrıntılarını arz ettiğimiz desteleri ve askerimizin cansiperane mücadelesiyle düşman kovulmuş, Mudanya Mütarekesi 11 Ekim 1922'de imzalanmıştı.

Yakın tarihimizin en yakın ve en kritik iki dönemine "en uzak" bırakıldık. Bunlar, Sultan II. Abdülhamid Han'a yapılan darbe ve Türkiye Cumhuriyeti'ne geçiş... Bu süreçlerin tarihini, oyuncuları yazdığı için olanları değil; yazılanları öğrendik! Saltanatın kaldırılışının 102. yılı sebebiyle hazırladığımız 3 günlük yazı dizisinde, başkentin İstanbul'dan Ankara'ya nasıl taşındığını; belgeler üzerinden özetleyeceğiz.

Edebi sanatlardan biri "intak"tır. Kelime anlamı konuşturma, söyletme olan bu ifade, insanların dışındaki varlıkları, özellikle hayvanları konuşturarak onlar aracılığıyla gerekli nasihati, mesajı vermeyi amaçlayan edebi eserler için kullanılır. Hiçbir medeniyetin edebiyatı bu sanata bigane kalmamış. Bizde "Kelile ve Dimne" (Tamam, Kelile ve Dimne'yi Beydeba, İslam öncesi Hint krallarından biri için yazmış, biliyorum. Ama Sanskritçe yazılmış olan bu eser önce Pehleviceye çevrilerek İran kültürüyle yoğurulmuş, sonra İbn Mukaffa tarafından Arapçaya çevrilerek İslam kültürünün rengine bürünmüş. Bu yüzden bizim medeniyetimize aittir diyebiliriz), Batıda da La Fontaine masalları buna örnektir. Özellikle Kelile ve Dimne, "masal içinde masal" türünün aşılmaz bir örneğidir. Bugün mevzuya bu masallardan biriyle girmek istiyorum. İnşallah "masal içinde masal"a dönüşüp uzamaz yazı.

Yunus Emre 13.yy'da, Mahtumkulu Firaki ise 18.yy'da yaşamış şairler, dervişler. Ama onların gönüllerini aynı şelaleden fışkıran ak köpüklü sular yıkamış. Yunus Anadolu'da, Firaki ise Türkmen ovalarında, İslamlaşan Türkleri bir ve beraber olmaya çağırmış edipler... Firaki'nin 300. doğum yıldönümünde Türkmenistan'daydım ve ulu şairi yad etmek için Aşkabat'a toplanmış dünya liderlerinin dilinde onu dinlemek hem hayret uyandırıcı, hem de garip bir kompleks altında ezilmeyi getiren bir haleti ruhiyeye yol açtı bende. Ruhum, bu büyük şairi tanıdıkça sevdi, sevdikçe yaklaştı, çünkü aynı gönül özündendik bizler, yabancı değildik, el hiç değil...

Gazze'de 1 yılı aşkındır ölüm yağdıran İsrail'i protesto etmek üzere Filistin'e gitmişti Ayşenur. Üyesi olduğu uluslararası insan hakları örgütüyle, yeryüzünde zulüm altında inleyen insan kardeşlerimizin çığlıklarını, tüm dünyaya duyurmaktı amaçları. Zulmü durdurmak için ilkin orada zulüm olduğunu tüm gezegene duyurmak, insanların kalbini o hakikate acilen açmak gerekirdi. Ayşenur da dünyada adalet, yaşama hakkı, insan onuru için semaya kalkmış bir işaret parmağıydı... İnsanı ve insanlığı işaret eden, insana ve insanlığa davet eden, soylu bir ahlakı kuşanmış, aydınlık yüzlü bir genç kızdı...

Cumhuriyet, eşittir demokrasi değil. İngiltere başta olmak üzere cumhuriyet olmayan birçok demokrasi rejimi var. Cumhuriyet bir kişi, hanedan ve sınıf yerine grubun yönetmesidir. Yani monarşi veya hanedan yerine geçen rejimdir. Fransız Cumhuriyet'i, ilk modern cumhuriyet olarak böyle doğar. Demokrasi ise halkın yönetimidir. Burada asıl olan halkın siyasal katılımı, muhalefetin meşruiyeti, iktidarın seçimle gelip ve seçimle gitmesi ve hukuk devletidir. Burada parlamento öne çıkmaktadır.

Evet, katliam başlayalı 400 gün oldu. Gazze'de Filistinli soykırımı ara vermeden devam ediyor. Kayıp ve şehit sayısı 50 bini çoktan aştı. Yüzde 70'i kadın ve çocuk. Çocukların 786'sı bir yaşın altında. Ancak hayattakilerin acısı çok daha derin. 100 binin üzerinde yaralı var tedavi imkânı yok. Sağlık tesislerinin yüzde 87'si tahrip edilmiş, kalanı yeterli imkanlardan mahrum. Sağlıklı insanların hayat şartları ölümden beter.

İslam düşüncesinde "Allah gökte midir?" sorusu, kelamcılar, tasavvuf erbabı ve filozoflar tarafından ele alınmış, farklı yorumlarla açıklanmaya çalışılmıştır. Kur'an-ı Kerim'de yer alan bazı ayetlerdeki ibarelerden Allah’ın göklerde olduğu gibi ifadeler içermekte ancak birçok akım Allah’ın mekân ve zamandan münezzeh olduğunu savunur. Selefilik, İslam’ın ilk üç nesil olan sahabe, tabiin ve tebe-i tabiin dönemindeki uygulamaları esas alarak, İslam’ı doğrudan Kur’an ve sünnet üzerinden anlamayı savunan bir düşünce ekolüdür. Bu anlayış, İslam'ın ilk dönemindeki dinî uygulamaların en doğru yorum olduğuna inanır ve daha sonraki dönemde gelişen kelam, felsefe ve diğer yorum ekollerini genellikle reddeder.

Harar şehri, etrafındaki bazı köy ve kasabalarla birlikte Etiyopya’nın 14 eyaletinden biridir. Çoğunluğu Müslüman olan şehrin kadîm ve bir Medeniyet şehri olduğu, şehrin kadîm (hala ayakta olan surların içerisinde kalan ve tarihi İslam medeniyetinin izlerini taşıyan) bölgeden, insanların tutum ve davranışlarından, caddelerin temizliğinden, şehrin düzeninden, kadîm şehri çevreleyen dört metre yükseklikte ve 3348 metre uzunluğundaki kalesinden anlarsınız.

Yûsuf kıssası, geçmişin hikmet dolu sahnelerini bugüne taşırken bizlere yaşamın karmaşıklığı hususunda rehberlik eder. Yûsuf 12/70 ayetinin birinci bölümüne odaklanan bu yazı ile sadece ayetlerin kelimelerini değil, onların ardındaki evrensel dersleri de anlamaya çalışıyoruz. Söz konusu ayet bağlamında hile ve adalet ilişkisini ele alarak tarihte bir yolculuğa çıkıyoruz. Hz. Yûsuf’un kardeşleriyle yaşadığı bu olay, ilahi rehberliğin karmaşık insanî ilişkilerde nasıl tezahür ettiğini ortaya koyuyor. Adalet, hikmet ve niyetin bir stratejiyle harmanlandığı bu sahne, modern dünyada karşılaştığımız etik ve sosyal sorunlara da ışık tutuyor.

Vefatının 3. sene-i devriyesinde rahmet, minnet ve hasretle... İslam, gerçek inanç ve düşüncenin kaynağı ve ebedi bir ideal olduğu gibi, yüce ahlakını da yeryüzüne ve çağlara altın destan harfleriyle yazdırmış büyük bir davadır. Müslümana göre dava, İslam ahlakıyla, Kur’an ahlakıyla ahlaklanmaktan başka bir şey değildir. Tüm büyük hareketler, dava adamlarının yüce ahlaklarıyla ile zirveye çıkmıştır. Bir ahlak abidesi Karakoç’un veciz deyişiyle: “Dava, dava ahlakına sahip insanların omuzları üzerinde yükselir. Dava ahlakına sahip insanlar yalan ve iftira nedir bilmezler. Dava ahlakına sahip kişiler yalan söylemekten nefret ederler”1 düsturu izleğinde hareket ederler. Samimiyeti, dürüstlüğü ve davasına bağlılığı bağlamında, Gemuhluoğlu’nun: “Sezai, son devirde kendine özgü değil, cümle için mürtefi bir noktadır. Doruk’tur, yeniden dirilmedir, kıyamdır, davettir ve davete icabettir. Sahabe ahlâkı üzeredir”2 ifadeleriyle kendisine yüce/yüksek bir yer ayırması dikkate değerdir.

Rabbimize hamd olsun ki Hamas, nitelikli ve sürdürülebilir sosyal bir birlikteliğin tohumunu ya da ocağını oluşturabildi. Bu ocak başta siyasi lider ve komutan konumunda nice şehidler verdiği halde İslami direniş ve temsiliyet iradesinde hiçbir bocalama yaşamıyor. Çünkü dayandığı sabır, ribat, ıslah, ihya ve talim okulu dünden bugüne hala çalışıyor. Görsellerden izliyoruz: Gazze’de yerle bir edilen binaların, çadırların enkazında açlık ve korku haline rağmen enkazlar arasında derme çatma mekanlar oluşturulup bombalar altında ısrarla ve inatla eğitim-öğrenim faaliyetleri devam ettirilmeye çalışılıyor. Bu direniş, talim ve ıslah okulları yeni mübelliğler, yeni cengaverler, yeni komutanlar yetiştirmeye devam ediyor.

Rahman'ın adıyla "Müminlerden öyle erler vardır ki, Allah'a verdikleri söze sadakat gösterdiler." (Ahzab/23) "İzzet Allah'a, resûlune ve müminlere aittir." (Münafikûn/8) Aliya İzzetbegoviç:

Siyonist İsrail’in Filistin’deki katliamları birkaç gün sonra dört yüzüncü gününe girecek. Silahsız, şiddet karşısında savunmasız Filistinlileri öldüren İsrail, saf kötülüğünü dünyanın gözü önünde icra ediyor. Kurbanları arasında hedef gözetmiyor çünkü amacı olan “Filistinli Müslümanların “kökünü kazımak!” zalimliğini açıkça ifade etmekten çekinmiyor. Filistin’de kahredici sahneler yaşanıyor. Zalimlik ve orantısız güç kullanımı barbarca sergileniyor. Öldürmenin en vahşice olanı, bugüne kadar cezası veril(e)mediği için fütursuzca yapılıyor. Tüm bu yaşananlar “Hissedene tragedya, (umarsızca) seyredene komedya!” olarak yansıyor. Soykırım edebiyatı üzerinden meşruiyet devşiren modern dünyanın “uygar” devletleri ise soykırım yapıyor.

‘Ölümü öldürmek’ deyimi en güzel Yahya Sinvar’da tecelli etti… Ölümden korkmamak ve ölümü yenmek diye tanımlayabileceğimiz bir durumu Hamas’ın Lideri olan Yahya Sinvar, en güzel bir örneklik içinde göstermiştir. Son ana kadar savaşa devam ederken, tutsak olmak yerine ölmeyi tercih ederek varlığını ilahi rıza uğruna feda ederek şehadet şerbetini içmiştir. Ölümden korkmanın en önemli göstergesi günah üzere bir hayatı yaşamaktır.

Abdullah Öcalan, memleketin gündemine uzun bir aradan sonra yine pimi çekilmiş bomba gibi düşüverdi ve ortalık birbirine girdi! Öcalan ile ilk konuşan gazetecilerden biri, benim. 1990 Mart’ında, yani bundan neredeyse 35 sene önce, Hürriyet’te çalıştığım sırada, PKK’nın Beyrut’taki ofisi vasıtası ile gönderdiğim görüşme talebini kabul etmiş ve kısa bir müddet sonra “Mahsum Korkmaz Akademisi” ismini verdikleri Bekaa Vadisi’ndeki kamplarına gidip birkaç gün boyunca mülâkat yapmıştım.

Türkiye, önceki yüzyılda Batı’nın Avrupa kanadıyla uzlaştı. O uzlaşı doğrultusunda milliyetçi paradigmayı kabul etti ve milliyetçilikten kaynaklı sorunları göze alan bir rotada kaldı. Batı’nın Avrupa kanadı çöktü ve Amerika kanadı tamamen Yahudileşti. Yahudiler ise siyonisttirler ve Filistin’deki istilayı genişletmek istiyorlar. Türkiye, siyonizme karşı arayışında Refah-Yol hükümeti döneminde Arap İslam dünyasındaki bağımlı rejimler karşısında eli bağlı kalma tecrübesine sahip.

Adam Amerika’da toprağa verildi ya, cenazesinde “Aman dikkatli olun, sakın tekbir getirmeyin!” denilmiş ve kimse tekbir getirmemiş. Bilmeyenler de zanneder ki bunlar Türkiye’deyken bu tür durumlarda tekbir getirirlermiş de; “Burası Amerika, burada tekbir getirilmesi uygun değildir…” Dilencinin biri evin kapısını çalmış, kapıyı açan adama “Allah rızası için bir sadaka ver” demiş. Adam da evin yukarı katını işaret ederek; “Her şey yukarı katta, burada bir şey yok, şimdi kim çıkacak oraya, haydi Allah versin" demiş ve dilenciyi göndermiş.

Sayın Devlet Bahçeli’nin çıkışlarını ve özellikle son çıkışını önemsiyoruz. Birçok kimsenin söylediği gibi adeta herkesi şaşırtmıştır ve bu gidişle şaşırtmaya devam edecek. Bu tespitimizin doğruluğunu şöyle de test edebiliriz; eğer bu sözleri Bahçeli’den başkası söyleseydi, bu çıkışı bir başka siyasi yapsaydı ortalık karışıverir, milliyetçi ve Kemalist kesim ayağa kalkar ülkeyi birbirine katardı.

Bezmi Nusret Kaygusuz’un, kütüphanemde üç kitabı bulunuyor. Bunlardan biri Şeyh Bedreddin Simaveni, diğeri Kurumuş Pınar, öteki de Bir Roman Gibi ismini taşıyor. Bu sonuncusu adından da anlaşıldığı gibi, bir roman üslubuyla kaleme alınmış. Yazar, Meşrutiyet’te, İstibdat’ta, Demokrasi Yolunda, Aralık Faslı, Maarifte, Milli Mücadele’de, Ticaret’te, Maliye’de başlıklarıyla çoğunluğunu tanıdığı; gördüğü ve bildiği şahısların teşkil ettiği hatıralarını anlatıyor. Bir hüküm vermek gerekirse, eser, tarih ve edebiyat meraklılarına kendisini ilgiyle okutturuyor.

Çarşamba günü -23 Ekim- Prizren’de (Kosova) Sinan Paşa Camii’nin şadırvanında öğle namazı için abdest alırken, bir de baktım yanı başımda Hacı İlyas Amca. Prizren’e yolu düşen herkesin bir şekilde muhakkak rastlaştığı, sohbet ettiği, hatta birlikte şehri adımladığı -kendisinin en sevdiği şey, misafirlerine Prizren’i anlatmaktır- İlyas Amca, rahmetli Necmettin Erbakan Hoca ile Almanya’da tanışmasının ardından, 30 yıl boyunca Millî Görüş’ün Balkanlardaki temsilciliğini yapmış. Aliya İzetbegoviç’in yakın dostları arasında bulunan İlyas Amca, Cumhurbaşkanı Erdoğan için de “o benim arkadaşım” diyor.

Türkiye, önceki gün iğrenç bir terör saldırısına maruz kaldı. Ülkemizin savunma sanayisinde yaptığı devrimin BAYKAR’la birlikte öncülerinden TUSAŞ vuruldu. Uzunca süren bir silahlı çatışma bile yaşandı! 5 insanımız şehid oldu, 22 insanımız da yaralandı. TÜRKİYE’YE ÇOK YÖNLÜ TUZAK KURULUYOR! Türkiye’nin savunma sanayisine saldırmak, Türkiye’nin bağımsızlığına saldırmaktır. Alçakça bir saldırı bu.

Haftaya, şehidimiz Yahya Sinvar’ın acısını yüzde bir oranında da olsa azaltacak bir haberle başladık elhamdü- lillah. Bizim en iyimize karşılık onların en kötülerinden biri cehennemin dibini boyladı. Katil, terörist başı, İslam’ın ve Türkiye’nin azılı düşmanı, kendini mesih, mehdi zannedecek kadar akıl hastası, Amerikan köpeği Fethullah Gülen geberdi sonunda. Yurdu cehennem, azığı ateş, gördüğü tek karşılık azap olsun. Öyle azap çeksin ki Ebu Cehil bile bu domuzu cehennemde gördüğünde “Bana da sana yaptıklarından biraz fazlasını yapıyorlar.

Her nefis ölümü tadıcıdır. Allah’ın canlılar için takdir etmiş olduğu mukadder olaydır ölüm. Türkiye’ye karşı son 12 yıldır her türlü ihanetin, komplonun, darbenin, cinayetin, terör faaliyetinin, yalan, dolanın ve hırsızlığın içinde yer almış olan Fethullah Gülen de ölür. Öldüğü, hatta ölmeden önceki bütün ölüm haberleri üzerine hakkında herkesin hemen verdiği tepkiler akıbet açısından gerçekten ibretlik bir manzara arz ediyor.

İhramcızâde İsmail Hakkı Toprak Efendi, 2 Ağustos 1969’da ilâhî davete icabet ederek bu dünyadan ayrılmıştı. 1950’li yılların sonuna doğru, yaşayan ulema ve meşayihi ziyaret edip dualarını ve tavsiyelerini almak üzere merhum arkadaşım Ali Osman Koçkuzu ile bir seyahat yapmıştık Bu seyahatte merhumu da ziyaret etmiş, ikram ve tavsiyelerine mazhar olmuştuk. İmam-hatiplileri çok sevdiğine ve onlardan ümitvar olduğuna da bizzat şahit olmuştuk.

Siyonist işgal rejimi Perşembe günü, Hamas lideri Yahya Sinvar’ın öldürüldüğüne dair açıklama yapmıştı. Tabii işgal rejiminin bu açıklaması Filistin’deki direnişin karşısında siyonist katillerin yanında yer alanları çok sevindirdi. O yüzden işgal rejiminin, henüz Hamas tarafından teyit edilmemiş olan açıklamalarıyla birlikte sevinçlerini ve mutluluklarını izhar ettiler. Bizim bu yazıyı yazmamızdan bir süre önce Hamas’ın askeri kanadı Kassam Tugayları tarafından yapılan açıklamada Sinvar’ın şehit edildiği duyuruldu. Ancak işgale karşı direnişin artarak devam edeceği dile getirildi.

Yaşadığımız devir yerli ve millî savunma sektörümüzün şaha kalktığı tarihî günler olarak hatırlanacaktır gelecek nesiller tarafından. BAYRAKTAR, TUSAŞ, TOMTAŞ derken bir asır sonra da olsa Cumhuriyetin yerli ve millî savunma sanayiine kavuşması yolunda görkemli hamleler birbirini takip etmekte. Peki bu her gün bir yenisine şahit olduğumuz ve her biri göğsümüzü kabartan hamleler bir günde mi başladı? Bu umut verici noktaya nasıl geldik? Fikir kimden çıkmış ve uygulamaya geçirilmişti?

Ailenin dağılması sonuçtur. Bu sonucu doğuran sebepler üzerinde çok ciddi düşünmek, tahlil etmek gerekir. Aile fertlerinin mutluluğu cemiyetin mutluluğu demektir. Aile ve toplumun temelini oluşturan her türlü değerin yozlaştırılması üzerinden reyting elde eden, evde kadınları TV başında esir alıp kukla haline getiren gündüz kuşağı ve benzeri programlara, sosyal medyada yapılanlara gereken takip ve kontrol yapılmalı. Değerlerimizi bombalayan ‘gündüz kuşağı’ ve benzeri programları yaşattığı facialar yüzünden toplum olarak da cezalandırılmalı. Sorumlu olanlar; âcilen gereken maddi manevi gerekenleri yapmalıdır.

Toplumun sorun çözme mekanizmasını umera, ulema ve ümmetin ilişkisi şekillendirir. Günümüzün ifadesiyle yöneticiler, aydınlar ve halk da diyebiliriz. Bu mekanizma sağlıklı işlediği oranda toplum da doğru yönde, varlığın tabiatına ve amacına uygun olarak sağlıklı bir gelişme gösterir. Sorunların üstesinden gelen, adil ve dengeli bir toplumun varlığı buna bağlıdır. İslam medeniyetinin ayırıcı özelliklerinden biridir bu. Alim ya da aydın, objektif ve özgür bir şekilde ilmi çaba sarf ederek (içtihad ederek) herhangi bir meseleye ilişkin bir öneride bulunur, halk bu öneriyi benimser veya benimsemez.

İsrail, Gazze'de soykırıma devam ediyor. Dur durak bilmiyor. Yıkıyor, öldürüyor, yakıyor, aç bırakıyor, bombalıyor. Bir cehennem Gazze. Bütün barbarlıklar sergileniyor. Daha dün 150 kişi katledildi. Şehir hayalete dönmüş durumda. İnsanlar da öyle. Hayalet varlıklara dönüştürülmüş. Bir grup Siyonist dans ediyor. Gazzelilerin evlerinin başlarına yıkılmasına, çoluk çocuklarının katledilmesine seviniyorlar. Çığlıklar atarak, halkalanarak, sevinç ve coşkuyla dans ediyorlar. Soykırım ritüelleri...

İşgal, yoksulluk ve direniş üçgenindeki bir mülteci kampında başlayan hayatını, Hamas ve el- Kassam Tugayları’nın en üst mevkilerinde iken şehit düşerek sona erdirmiş bir liderden bahsediyoruz. Birçok yönüyle işgal altında olan İslam Ümmeti’nin, o, sönmeye yüz tutmuş umutlarını yeniden alevlendiren bir mücadelenin liderlerinden biriydi o. Yahya Sinvar, 16 Ekim 2024 tarihinde Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah kentinde, kara operasyonu esnasında, İsrail İşgal Ordusu tarafından şehit edilmişti. Dünya kamuoyu, daha önceki katliam ve soykırım görüntülerini canlı yayınlarla izlediği gibi Sinvar’ın şehadetine dair son görüntüleri de izlemiş oluyordu.

29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, yeni kurulan rejim için ne ifade ediyordu? Türkiye’de büyük değişim ve dönüşümlerin yaşandığı bir ülke. Bu cümle bugünden bakıldığında belki çok fazla bir şey ifade etmiyor olabilir. Zira bizler hala değişimin etkisinde olan insanlarız. 100 yıllık bir süreç çok uzun bir zaman dilimi gibi gelse de insanlığın hikâyesine bütüncül bir şekilde baktığımız vakit çöldeki kum misali kalıyor. Bu sebeple yaşanan değişim üzerine düşünmek, tarihi kendi akışı içerisinde daha anlamlı bir yere oturtuyor. Cumhuriyetin ilanı ve öncesinde yaşananlar ile 29 Ekim tarihiyle sembolleşen ritüelleri incelemek bu anlamda önemli bir yerde duruyor.

“Şapka Devrimi” lafını anca İngilizceye çevirince ayılıyoruz: Hat Revolution. İyi de şapka gibi moda olan bir giysinin “devrimi” nasıl mümkün olabildi?, Bir ‘gardrop devrimi’ yapıldı da haberimiz mi yok? gibi espriler yapılabilir belki ama meselenin 1925-26’ların Türkiye’sinde hafife alınır tarafı yoktu; bırakın şapka giymemeyi, “canım şapka giymek istemiyor” demek dahi idam sehpasına kadar götürebilecek ağır bir suç teşkil ediyordu.

İsrail, Gazze’de soykırım yapmaya başladığında, olağanüstü bir durumla karşılaştık. Şartlar ne kadar ağır olursa olsun, İsrail vampirlerine direnen bir halkın varlığını keşfettik. Bu halk, Allah’a inanan, Cenâb-ı Hakk’a dayanan, O’na sığınan, O’ndan yardım bekleyen, O’na güvenen, “Allah bize yeter” diyen, erdem ve ahlak toplumuydu. Gazzeli Müslümanlar, dünyanın geri kalanındaki Müslümanların Müslümanlıklarını gözden geçirmelerine “nefs muhasebesi” yapmalarına vesile oldu.

Dünya tarihinin vahşette yarışan iki istilası vardır: Moğol istilası ve Batı (saklı Yahudi) istilası. Moğol istilasında dünya nüfusunun dörtte birinin, devam eden Batı istilasında ise onda birinin katledildiği düşünülmektedir. Moğol istilası, Moğolistan’dan Anadolu’ya katliam katliam yol alırken bazı istisna noktalar dışında kayda değer bir direniş ile karşılaşmadı.

Çünkü Gazze lider yetiştirme merkezidir, İslam ülkelerinin, İslami camiaların her birine yetecek kadar lider üretebilecek kapasiteye sahiptir. Çünkü Gazze muhteşem bir davanın merkezidir, ihtisas mektebi, kurmay okuludur! Yani başta siyonistler ve emperyalistler zannetmesinler ki Yahya Sinvar ve öteki liderler yok edildi, artık geriye kalanlar dağılır veya teslim olurlar ve bu mesele de burada biter. Böyle olmayacağını bugünden anlamış olmalılar ki öfkeleri katlanmış, katliamlarını artırmış durumdalar.

Yahya Sinvar verilmemeliydi, Ümmet bu yiğit evladına, Gazze’nin aslanına sahip çıkmalıydı. Gerçi o şehadet için yaşıyordu, “ihtiyar develer gibi yatarak ölmekten korkuyordu, coronadan, felçten, kalpten veya trafik kazasında ölmek istemiyordu, direnişin önceki liderleri gibi şehid olmak istiyordu” ve bu anlamda muradına erdi, Rabbim şehadetini kabul buyursun. Bir de İsmail Heniyye’nin söylediği gibi Yahya Sinvar da kendilerinin ve çocuklarının şehadetinin diğer Müslümanlardan bir ayrıcalığının olmadığını söylüyordu ama benim içim bunu bir türlü kabullenemedi.

Arap-İsrail Savaşları’nın üçüncüsü olan Yom Kipur’da (1973) Golan cephesine sevk edilen 19 yaşındaki bir Yahudi genç, savaş devam ederken, birliğini komuta eden uzman çavuşun şöyle dediğini işitmişti: “Arapları, özellikle de genç Arapları öldürmek zorundayız. Eğer şimdi biz onları öldürmezsek, onlar büyüdüklerinde bizi öldürecekler!” Kulaklarının duyduğuna inanmakta zorlanan Ilan Pappe adındaki bu genç, savaş sırasında İsrail ordusunun bütün sivil hedefleri bombaladığını, askerlerin köy ve kasabalara çekinmeden saldırdığını ve tüm bu eylemlerden dolayı hiç kimsenin herhangi bir pişmanlık ya da sorumluluk hissetmediğini gözlemlemişti.

İsrail terör devleti, Filistin’in Müslüman liderlerini teker teker şehit ediyor. Ama bilmiyor, şehit sayısı arttıkça şehadetin önemi ve hayatiyeti daha da artıyor. En son Yahya Sinvar şehit edildi. Allah rahmet eylesin. Mekânını cennet, makamını âlî eylesin. Bir Yahya Sinvar şehit olur, bin Yahya Sinvar dirilir. Yahya Sinvar, yiğit evladıydı Filistin’in. Adı çağlara kalacak bir kahraman.

Haftaya, şehidimiz Yahya Sinvar’ın acısını yüzde bir oranında da olsa azaltacak bir haberle başladık elhamdü- lillah. Bizim en iyimize karşılık onların en kötülerinden biri cehennemin dibini boyladı. Katil, terörist başı, İslam’ın ve Türkiye’nin azılı düşmanı, kendini mesih, mehdi zannedecek kadar akıl hastası, Amerikan köpeği Fethullah Gülen geberdi sonunda. Yurdu cehennem, azığı ateş, gördüğü tek karşılık azap olsun.

“Müminler içinde Allah’a verdikleri sözde duran nice erler vardır. İşte onlardan kimi, sözünü yerine getirip o yolda canını vermiştir; kimi de (şehitliği) beklemektedir. Onlar hiçbir şekilde (sözlerini) değiştirmemişlerdir” (Ahzap Suresi, 23. ayet). O erlerden biri, Yahya Sinvar da Allah’a verdiği sözde duran o erlerden biri olarak, verdiği söze hayatıyla, cihadıyla, şehadetiyle müthiş bir güzellik katarak Rabbine kavuştu.

Bu köşenin müdavimleri, zekâtı, fertlerin “keyfine bırakılmış” bir uygulama olarak değil, “ümmeti ihyâ edecek” bir tatbikat olarak gördüğümü ve bunu da zaman zaman bu köşede dile getirdiğimi bilir. Bilhassa bu meyanda yapılan çalışmaları elimden geldiğince takip etmekteyim. Zaman zaman bunların kayda değer olanlarını da buradan sizlerle paylaşmaktayım.

Siyonist işgal rejimi Perşembe günü, Hamas lideri Yahya Sinvar’ın öldürüldüğüne dair açıklama yapmıştı. Tabii işgal rejiminin bu açıklaması Filistin’deki direnişin karşısında siyonist katillerin yanında yer alanları çok sevindirdi. O yüzden işgal rejiminin, henüz Hamas tarafından teyit edilmemiş olan açıklamalarıyla birlikte sevinçlerini ve mutluluklarını izhar ettiler. Bizim bu yazıyı yazmamızdan bir süre önce Hamas’ın askeri kanadı Kassam Tugayları tarafından yapılan açıklamada Sinvar’ın şehit edildiği duyuruldu. Ancak işgale karşı direnişin artarak devam edeceği dile getirildi.

“Düşmanın bana verebileceği en büyük hediye beni öldürmektir. 59 yaşındayım; kalp krizi, corona veya felç ile ölmektense şehit olarak ölmeyi tercih ederim” diyen Hamas lideri Yahya Sinvar, özlediği şehadete 62 yaşında, 17 Ekim 2024 günü işgalci Siyonistlere karşı savaşırken kavuştu: “Müminlerden öyle adamlar var ki, Allah’a verdikleri söze sadık kaldılar (şehid oldular)…” (Ahzâb,23).

Gazze temalı kısa film festivali için Siirt'teydik. Siirt Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nihat Şındak'ın makamında oturduğumuz bir sırada bir dostum, internete düşen bir haberi gösterdi. Büyük komutan, Gazze'nin gururu, Aksa tufanında kasırgalar estiren, Müslümanların ve bütün özgür insanların kahramanı Yahya Sinvar şehit düşmüştü. İlk dikkatimi çeken şey, kurşunu alnının çatından yemiş olmasıydı. Şair olsaydım, bir destan dolusu şiir yazacak kadar duygulandım. Onun "Diken ve Karanfil" (Filistin'in bilinmeyen tarihi) adlı romanının çevirmeni olarak en yakınlarımdan birini kaybetmiş gibi sarsıldım.

Yahya Sinvar. Filistinli kahraman. Savaşçı, mücahit, siyasetçi, komutan. Hamas'ın Siyonizm'e karşı tek başına savaştığı zamanların son lideri. Bütün dünyaya İsrail'in Siyonist yüzünü göstermeyi başaran hareketin askeri ve siyasi lideri. Bir şehrin, soykırımcı devlete karşı başkaldıran isyan ahlakının müşahhas şahsiyeti.

İşgal en büyük insanlık suçudur, gayrimeşrudur. İşgale karşı direniş en tabii insan hakkıdır ve meşrudur. İşgale destek verenler işgalciler kadar bu suçun ortağıdırlar. Direnişçilere destek verenler de en tabii insan hakkını savunmaktadırlar ve meşru taraftadırlar.

Joseph Goebbels, 1933 yılında Nazilerin iktidara gelmesinin ardından 13 Mart 1933'te Kamuoyunu Bilgilendirme ve Propaganda Bakanı oldu. Adolf Hitler, propagandanın, algının, manipülasyonun ne denli önemli olduğunu biliyordu ve Goebbels’i en güçlü silahı olarak intiharına kadar kullandı. Hitler’in zulmüne uğrayan Yahudilerin, yıllar sonra Filistin’i işgal ettiklerinde kendilerini sistematik olarak katleden Nazilere hemen her yönleriyle benzeyeceklerini kim bilebilirdi? Bugün Filistin’i yıllardan beri işgal altında tutan İsrail yönetimi, Filistinlileri katlediyor, mülklerine el koyuyor ve oluşturduğu algı ortamıyla uluslararası destek bulmakta zorlanmıyor.

“TANRI ve ÇOCUK KATİLİ VAHŞİ BİR DİN” Lise sıralarında iken felsefe öğretmenimiz “ Yahudiler dünyanın en aptal milletidir” deyince, hemen parmak kaldırdım. “ Hocam nasıl olur dünyanın en zengin insanları Yahudiler. Hesabını, kitabını bilmeyen aptal millet nasıl zengin olabilir?” dediğimde, öğretmenim devamla “ Oğlum, bunlar ekmeğini yediği, suyunu içtiği her ülkeye ihanet ettikleri için Babil’den bu yana tarihin her devrinde katliamlara ve sürgünlere maruz kalmışlardır. Eğer yaşadıkları topraklara ihanet etmeselerdi, dünyanın en eski ırklarından biri olan Yahudi ırkı, bugün Çin’den daha kalabalık bir millet olurlardı.” dedi.

Soykırımcı İsrail, halen Gazze’deki katliamlarını sürdürürken Lübnan ve Suriye’de saldırılarına ciddi bir karşılık görmeden devam ediyor. Çünkü bu Siyonist İsrail’in uzun yıllardır sabırla uyguladığı bir plana dayanıyor. Soykırımcı İsrail’in mevcut Maliye Bakanı Bezalel Smotrich bu planın hedefini de tüm dünyaya geçen hafta duyurdu: “Vadedilmiş topraklar” üzerinde “Büyük İsrail devleti”... Siyonizmin planı: Etnik ve mezhep üzerinden bölücülük

Yahudilerin ön cephesinde tarihsel Yahudi tecrübe ve bilgeliğinin Müslümanlarla, tecrübesinden uzak Facebook sahibi gibi zibidiler var. Tarihî Yahudi tecrübe ve bilgeliği, Müslümanların başkalarına benzemediğinin farkındaydı. Bunun için, bir katliam yapsa ardından uzlaşmaya çalışır, aldatarak, zayıf kesimleri etkileyerek elde ettiğinin keyfini çıkarmaya çalışırdı. Mevcut yapı ise Müslümanla sonuna kadar savaşarak onu yenebileceğini sanmaktadır.

Hicrî 15/Miladî 21. yüzyılın tufânı: 22 Rebiülevvel 1445/7 Ekim 2023 el-Aksâ Tufânı… Bu tufan, İslam dünyasının kurtuluşu ve Batı’nın yeryüzü hegemonyası açısından hiç kuşkusuz asrın en önemli vakaları arasında yer alacaktır. Müslümanlar, prensip olarak siyonistlerle mücadeleyi sürdürmek zorundalar. Mücadelenin teknik, yer ve zamanı ise elbette bu mücadelede fiilen bulunanlar tarafından belirlenecektir.

Bunu bir yerlerden okuyarak araştırarak söylemiyorum, bizzat hepimiz müşahede ediyoruz. İslami hareketler içinde salih amellerin değerinin normal durumlara göre kat kat fazla olduğunu sözlü ve yazılı olarak birçok defa ifade etmiştim. Sıradan fakire fukaraya yapılan infakla Allah yolunda cihad için yapılan infakların çok farklı olduğunu hepimiz biliyoruz.

Yıllar yılı Filistin, Kudüs, Mescid-i Aksa İslam dünyasına iman pompalayan oksijen çadırı görevini yapmıştır. Müslümanlar Müslüman olduklarını hep Filistin’le canlı tuttular. Filistinli çocukların tanklara karşı sapan taşlarıyla verdikleri mücadele belki tam olarak Kudüs’ü özgürlüğüne kavuşturmamış olabilir ama dünya Müslümanlığını ve özellikle Anadolu insanını dip diri ayakta tutmuştur.

İstanbul’da Osmanlı padişahları, valide sultanlar ve diğer devlet adamları tarafından inşa ettirilen tarihi camiler, mabed olmanın dışında harika birer sanat eseri olarak da karşımıza çıkmaktadır. İşte bu özelliklerinden dolayı bilhassa selatin camileri denilen bu ibadethaneler edebiyatın da konusu olmuştur. Başka söze ne hacet, ünlü şairlerimizin kaleme aldığı cami şiirleri cami edebiyatının en canlı malzemelerini teşkil etmektedir.

Aksâ Tufanı’nın üzerinden tam bir yıl geçti. O tarihten günümüze İsrail’in işgalci saldırganlığı sadece Gazze’yle sınırlı kalmayarak Lübnan’a da sıçradı. Bir soykırımı dışarıdan ve hiçbir şey yapamadan izlemek, önce üzüntü ve öfke, ardından da ümitsizlik ve eylemsizlik doğurur. Oysa Aksâ Tufanı, şimdiden bazı somut neticelere ulaştı ve birçok açıdan “dönüm noktası” olarak tarihe geçti bile. Ümitsizlik ve eylemsizlik değil, bilakis tam aksine umut ve eylem vaat eden bir süreç bu.

Türkiye'nin iki asırdır yaşadığı modernleşme / Batılılaşma / laikleşme / yokoluş süreci, Türkiye’nin ruhunu yok edecek kadar İslâm'dan, yani kendinden, tarih yapan dinamik-lerinden ve ruh köklerinden uzaklaştırdı bizi. Bir dizi yazıda dünyanın ihtiyacını hissettiği bu hayatî sorunu mercek altına almak niyetindeyim. ÇİN RUHU, BAHAR'INI NASIL KIŞ'A ÇEVİRİYOR? Bir Alman ruhu var. Bir Fransız ruhu da var. Bir Çin ruhu var’dı, şu an kapitalizm Çin ruhunu tuzla buz ediyor, 5 bin yıllık dinamizminin kaynağını dinamitliyor Çin’in.

Herhalde dünyanın en yanlış anlaşılan kavramlarından biridir merhamet. Sıklıkla düz anlamıyla “acımak” ile karıştırıl-dığından bir türlü asli katına çıkamaz, yerli yerine oturamaz bizim memlekette. Biz Müslümanlar, bu dünyada ancak ve ancak “merhamet” ile var olduğumuzu ve var kaldığımızı bir an olsun aklımızdan çıkarmamakla kayıtlıyızdır ama aynı zamanda nisyan ile de kaim olduğumuzdan, Allah’ın “Rahman ve Rahim” oluşunu sürekli unutmaya yatkın haldeyizdir.

Soykırımcı İsrail’in bugün Gazze’ye karşı büyük bir kinle, nefretle ve öfkeyle hareket eden soykırımcı saldırıları onu kendisi açısından da geri dönüşü olmayan bir yola sürüklemiş görünüyor. Bu yol belki başkaları için büyük acılara, trajik neticelere götürüyorsa da kendisi açısından da yok oluşun mukadder olduğu bir yola sürüklediği de çok açık. Onu şu an için durduracak bir gücün olmaması, hatta ABD’den sınırsız destek alıyor olması ona asla muhtaç olduğu güvenlik hissini vermiyor. O güvenlik hissini duymadan da durmayacaktır.

Gazze’nin ardından Lübnan’ın Siyonist İsrail karşısında maruz kaldığı soykırıma varan insanlık dışı saldırılara karşı “çağdaş” “medeni”, “modern” dünyanın harekete geçmesini beklemenin beyhude olduğunu herkes biliyor. Soykırımcı işgalci Siyonist İsrail’in kendisi zaten bu medeniyetin, bu çağdaşlığın ve bu modernliğin asli harcı.

Bazı şahıslar ve çevreler yarım asırdır, bazı konularda 60 yıldır beni karalamak ve gözden düşürmek için durmadan usanmadan iftira ve gıybet ediyorlar; birkaçına kısa cevap vereyim (www.hayrettinkaraman.net adresli sitemde tamamına cevabım vardır): 1. Benim ‘Polemikten Diyaloğa’ isimli bir kitabım yoktur. 2. Bu isimde bir kitap vardır; içinde yirmi civarında ilim adamının yazısı benim de bir konuşmamın başkası tarafından yazıya dökülmüş metni vardır. Konuşma, yazıya dökülürken önemli atlamalar ve yanlış anlamalara yol açan eksiltmeler yapılmıştır.

Siyonist işgalci katillerin Gazze’nin kuzey kesiminde, ırkçı tahliye planlarını gerçekleştirebilmek için yeniden saldırılarını şiddetlendirdikleri, sivil sığınmacıların toplandığı okulları ve hastaneleri hedef alan saldırılar düzenleyerek katliamlar gerçekleştirdikleri, karadan da muhtelif noktalarda tanklarla ilerlemeye çalıştıkları sırada Hamas’ın askeri kanadı durumundaki Kassam Tugayları’na mensup mücahitler Cibaliya Mülteci Kampı yakınında işgalcilerin bir askeri konvoylarını pusuya düşürerek onlarca askerlerini öldürdü ya da yaraladılar.

İnternetten iki haber: Bir: Geçenlerde Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı Arşiv ve Askeri Tarih Daire Başkanlığı Atatürk’ün 1934 yılındaki soyadı kanunundan sonra kullandığı asıl imzayı paylaştı.

İslam’ın bütün esasları hayatla ilgilidir. Müslümanlıkta, din ve dünya ayrılığı, dünya – ahiret aykırılığı yoktur. Din ve devlet işlerinin ayrıldığını hep gündemde tutarak Dinimizi hayatın dışına çekme gayret ve dalaleti; İslam’ın görüşüne dünya-ahiret denge ve ahengine aykırıdır, İslam dışıdır. İslam Hak ve hakikat imanı; bireyin ve toplumun, sıhhati, hukuk, iktisat ve ahlak nizamı; sanat düzeni huzur ve beka duygusudur. İslam, hayatı bütünüyle içine alıyor; dünya ve ahirete ruh ve cesede fert ve cemiyete aynı önemi veriyor o bizim imkânsızın peşine düşmeye değil fakat bizde var olan kabiliyetlerden en güzel bir şekilde faydalanmaya ve gerçekte daha yüksek bir seviyeye ulaşma yollarına sevk ediyor.

Tam bir yıldır Gazze’de, şimdi de Lübnan’da Siyonist katillerin mazlum Müslümanlara yaptığı işkence, katliam ve sürgünlerin benzerleri tarihte peygamberlere ve beraberindeki müminlere de uygulanmıştı… İbrahim suresinin 13-14. ayetlerini mealen okuyalım: “İnkârcılar peygamberlerine, “Andolsun ya dinimize dönersiniz ya da sizi kesinlikle yurdumuzdan çıkarırız!” dediler. Bunun üzerine rableri onlara, “O zalimleri elbette helâk edeceğiz ve onlardan sonra sizi mutlaka o yurda yerleştireceğiz! Bu lütuf, huzuruma çıkmanın kaygısını taşıyan ve tehdidimden çekinenler içindir” diye vahyetti.”

Toplum, alarm veriyor. Can alıcı soru şudur: Şiddet toplumda neden yaygınlık kazanıyor? Şiddet, her toplumda görülür. Ancak belli dönemlerde yoğunlaşması ve bir toplumsal olguya dönüşmesi tehlikeli. Son zamanlarda bununla karşılaşıyoruz. Şiddetin sosyolojisi, çok farklı boyutlara sahip. Bugün sadece kurumsal ihmalkarlık üzerinde durmak istiyorum. Yaşanan üç somut örnekten hareketle bunu göstereceğim.

Gazze'de soykırım tüm hızıyla devam ediyor. Dünyayı Lübnan saldırılarıyla meşgul eden terör devleti Gazze'de sivillere yönelik soykırıma aralıksız devam ediyor. Kayıplarla birlikte şehit sayısı 52 bini geçmiş durumda. Yaralılar, tahribat, gıda ve ilaç kıtlığı iki milyonu aşkın insanı tehdit ediyor.

İsrail, Lübnan’a yine girdi. Yakıyor, yıkıyor, öldürüyor... Mesleğe başladığımdan buyana geçen yarım asır içerisinde, özellikle 1982’de Filistin Kurtuluş Örgütü’nü hedef alan büyük işgalden sonra Lübnan’a kaç defa girdiğini artık sayamıyorum bile.

Kudüs, bir Mirac Gecesi’nde 27 Receb 583’te Cuma günü fethedildi. Bu da Milâdî Takvimle 2 Ekim 1187’ye denk gelmektedir. Dolayısıyla biz, Hicrî Takvimle fethin 863’üncü, Milâdî Takvimle 834’üncü yıldönümündeyiz. Tufanü’l-Aksâ da Yahya Sinvar’ın komutasında bu fethin 833’üncü yıldönümünde, 7 Ekim 2023’te başladı. Dolayısıyla aynı zamanda Tufanü’l-Aksâ’nın yıl dönümündeyiz.

Yedi Ekim’den bu yana neler kazanıp neler kaybettiğimiz sizin baktığınız yere bağlıdır hatta sizin kim olduğunuzu da bu baktığınız yer belirleyecektir. Birilerine sorarsanız kazanmak da ne demek, felaket ve yıkım olarak bundan daha büyük ne olabilir; kırk iki bine yakın şehid doksan binden fazla yaralı, yerle bir edilmiş şehirler ve ölüme mahkum edilmiş milyonlar..., Elbette biz işin bu yönünü de görüyoruz hem de herkesten daha iyi görüyoruz, bir yıl boyunca bu acıyla yanıyoruz.

Düşmanlarımızı değerlendirme konusunda bazı şeyleri birbirine karıştırdığımız kanaatindeyim. Elbette karşımızdaki düşmanın gücünü kuvvetini ölçmek, bu konuda gerçek bilgiler elde etmek önemlidir hatta yetkililer için bu bir yükümlülüktür. Peygamber Aleyhisselam katıldığı bütün savaşlarda istihbarat çalışmalarıyla düşmanın gücünü, sayısını yol boyunca kestikleri hayvan miktarından, bu arada ne kadarının süvari ne kadarının yaya olduğu gibi bilgileri öğrenirdi. Bu başka bir konu.

Haberi medyadan öğrendik. Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu 28. Dönem Üçüncü Yasama Yılı açılışı için Meclis’e geldiğinde geçmiş yılların aksine Cumhuriyet Halk Partili milletvekillerinin çoğunluğu ayağa kalktı. Bir grup ise salona girmedi. Cumhuriyet Halk Partisi lideri Özgür Özel “makama saygı” açıklaması yaptı.

İsrail’in en kuzeyindeki Neharya kentinde, 1 Eylül 1982 günü gizli bir görüşme gerçekleşti. İsrail Başbakanı Menahem Begin, Lübnan’ın henüz bir hafta önce seçilen 34 yaşındaki genç cumhurbaşkanı Beşir Cumeyyil’i Neharya’ya davet etmişti. Begin’in amacı, İsrail’in 6 Haziran’da başlattığı Lübnan işgaline Cumeyyil’in destek vermesini sağlamaktı.

Ehl-i Sünnet, tarihinin en zorlu dönemlerinden birini yaşıyor. Tarihte 12. ve 13. yüzyıllarda birinci büyük medeniyet krizi sırasında Haçlı ve Moğol sürüleriyle Şia’nın saldırıları karşısında büyük bir zorlukla karşı karşıya kalmıştı Ehl-i Sünnet. O zaman, Gazâlî, Ehl-i Sünnet’i temellendiren ve sistemleştiren sağlam bir entelektüel yapı inşa etmiş, çeyrek asırda bin yılı bizim kurmamızı sağlayan büyük bir medeniyet atılımına ve yolculuğuna öncülük etmişti.

İmam hatipte okurken “bari sayısal bölüme geçeyim” dediydim biliyon mu? Meğersem imam hatiplerde sayısal bölüm yokmuştu. Ben de “bari fen ya da Anadolu lisesine geçiş yapayım” dedim. Dediler ki “geçemen, yasak.” Ben de “bari ben bu Milli Eğitim’i mahkemeye vereyim de bu adaletsizlik ortadan kalksın” dedim. Mahkemeye veremezmişim. Verir mişim de sonuç çıkmazmış. Babam dedi ki “oğlum eğer okumayacaksan gel de bari çiftin çubuğun başına geç.” Ben dedim “olmaz, okuyacam ben. Bari eşit ağırlık okuyayım da milli eğitimi mahkemeye verecek kadar hukuk okuyayım.”

Aksa Tufanı üzerinden bugün itibariyle bir yıl geçmiş oldu. Elbette İsrail’in zalim bombardımanı altında bu bir yıl içinde Günyüzü görmeyen Gazze halkı açısından çok daha uzun hissedilmiş bir yıl bu. Ama soykırımcı mücrim İsrail ve avanaleri açısından da çok kolay geçmiş olduğunu söyleyemeyeceğimiz bir yıl olmuştur. Bir yıl, ikiyüzyıldır insanlığa anlattıkları bütün hikayelerin ifşa olduğu, maskelerinin düştüğü o hümanist, ileri, modern, demokratik düzenlerinin altındaki kanların, cinayetlerin, ırkçılığın, sömürünün çırılçıplak meydana serildiği bir yıl oldu.

Müslümanlar bazen birbiri ile bazen kâfirlerle savaşıyor, Müslümanların oluk gibi kanları akıyor, birlik ve/veya beraberliğin yerini tefrika doldurmuş; işte bunlar apaçık gerçekler. Uluslararası ilişkilerde kimin yuları kimin elinde belli/belli değil, Müslümanların (devletler, topluluklar) hem zayıflıkları hem de birbirine çelme takmaları, onlar değil biz hâkim olalım sevdası, görünen ve inandırılan ile gerçeğin başka olması, algı operasyonlarının gücü ve takiyye sebebiyle gerçeği görmenin zorlaşmış bulunması… hemen akla gelen handikaplarımız.

Hidâyet rehberi Kitabımız diyor ki: “İsterler ki Allah’ın nurunu ağızlarıyla söndürüversinler; ama inkârcılar hoşlanmasalar da Allah nurunu muhakkak tamamlamayı istiyor./ Bütün dinlerin üzerindeki yerini alsın diye resulünü, doğru yol rehberi ve hak din ile gönderen O’dur; müşrikler hoşlanmasalar da!” (Tevbe 9/32-33).

Aksa Tufanı’yla ilgili muhtelif komplo teorileri ortaya atıldı. Çoğunu konuşmaya bile değer bulmuyorum. En başta şunu belirtelim ki bu komplo teorilerinin tamamına yakını, sahadan alınmış ve gerçekleri yansıtan bilgilere değil, “uzman” oldukları iddiasındaki birilerinin veya onların hesabına sosyal medyada trol olarak seslerini duyurmaya çalışanların kendi zihin dünyalarında ürettikleri varsayımlara yani zanna dayanır.

7 Ekim Pazartesi günü, Filistin direnişinin Gazze’de başlattığı Aksa Tufanı birinci yılını tamamlayarak ikinci yılına girmiş olacak. Biz de bu vesileyle Aksa Tufanı’nın bir yılıyla ilgili genel bir değerlendirme yapmak istiyoruz. Burada en başta şunu belirtelim ki Aksa Tufanı bir savaşın başlatılması değil sürdürülen bir savaşa karşı geniş çaplı ve sarsıcı bir atak gerçekleştirilmesidir. Aksa Tufanı’nı gerçekleştirenlere yönelik eleştirilerde, bu atağı mahkum eden yorumlarda genellikle bu konuda yanlış tespit yapılmaktadır.

Geçenlerde dostum Mustafa Albayrak ‘Hocam doğru mu?’ notuyla bir video linki gönderdi. Merak edip açtım. Malum Kemalist videolarından. 1930’lu yılları zorla “altın çağ” ilan ettirecekler ya, tarihe emrediyorlar, doğuyor nur topu gibi bir efsane daha. Kemalizm baştan beri bir efsane imalat merkeziydi zaten. Atsız, 23 Şubat 1951 tarihli Orkun dergisinde “Kemalizm denilen muazzam safsata (…) dış âlemin bir değil, birkaç merkezine bağlı olan, bu suretle diğerlerinden daha çok ve karmakarışık bir şekilde dışarıya bağlı bulunan bir ucubedir” dememiş miydi?

Ahlâkımızdan, adaletimizden, kardeşliğimizden, merhametimizden ve değerlerimizden her türlü tavizi verdiğimiz ama itibarımızdan zerrece taviz vermediğimiz bir Müslümanlık yaşıyoruz. Sadeliğin yerini gösterişin, mütevazılığın yerini kibrin, nezaketin yerini kabalığın, samimiyetin yerini protokol kurallarının, kardeşliğin yerini menfaat hesaplarının aldığı bir dönemde imtihan oluyoruz. Dünyayı değiştirmek için yola çıkan Müslümanların nasıl da dünyaya daldıklarına ve değiştiklerine hayret ettiğimiz dönemlerden geçiyoruz.

Tam da dünyanın "teknolojik cinayetler"e şahit olduğu günlere rastladı "TEKNOFEST 2024" açılışı... Günlerdir yaşadığım bu kahredici gelgitler sebebiyle, T3 Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Selçuk Bayraktar'ın dünkü TEKNOFEST açış konuşmasını daha dikkatli izledim. Zira insan zihni, "teknoloji" ile "medeniyet"i otomatik olarak özdeşleştiriyor. Ama bu nasıl medeniyet ki, bilim ve teknoloji gücünü, yaratılmışların en şereflisi olan "insan"ı yok etmek için kullanıyor?

Dünyadaki sorunların, bizim oralardaki aşiretler arasındaki ihtilaflardan zerre farkı yok. Ne zaman uluslararası bir sorun gündeme gelse, mutlaka bizim oralarda gözlemlediğim bir veya birden fazla hadise zihnime üşüşür. Hayret ederim. Demek ki insan, varlık süreçlerinin hepsinde, her zaman her yerde aynı insandır. Sadece dış koşullar, teknolojik gelişmeler farklı. Davranış kalıpları ise aynı. Nitekim İsrail'in kurulduğu günden beri yapıp ettiklerinin hızlandırılmış örneklerini sergilediği son bir yıldır Gazze'de, Beyrut'ta, Yemen'de, Suriye'de işlediği cinayetler, sergilediği zorbalıklar karşısında İslam ümmetinin hayret verici duyarsızlığını görünce, bizim oralarda tanık olduğum bir hadise aklıma geldi.

Rahmetli Prof. Mümtaz Turhan hocamız; 'milletler, var ettikleri müesseseleriyle kimlik kazanır ve tarihe mal olurlar' der. Her milletin kendine has varoluş hikayesi; iklimi, coğrafyası, göç ve ticaret yollarına yakınlığı veya uzaklığı, deniz ve nehirlerle olan ilişkisi gibi sebeplerle yoğrulur hayata bakışı açısı. İlkin hayatta kalmak ve güvenlik, ardından akrabalık ve topluluk, sonrasında zevk ve hoşnutluk gibi nedenlerle, şehirlerin ve ülkelerin mimarisi ve sosyal kurumları oluşur.

Sosyolog Nilüfer Göle'nin doktora çalışması Mühendisler ve İdeoloji adını taşıyor. 1980'lerin başında yapıyor bu araştırmayı. ODTÜ mezun üzerine, (etnografik yöntemle) yaptığı konuşmalar ve gözlemlere dayanıyor. Hepsi de İzmit'te özel fabrikalarda çalışıyor. Göle, Türkiye'nin kalkınma ve modernleşmesini mühendisler üzerinden giderek açıklamaya çalışıyor. Ancak baktığı yer eksik. Daha sonra muhafazakârlara da yöneliyor.

Osmanlı imparatorluğunun yenilme süreci ile, ümmet coğrafyasında başlayan direniş ve ihya hareketleri emperyalist kuşatmaya karşı hem fikri hem de iradi direnç merkezleri olarak İslami direnişin en önemli dinamikleri oldular.Libya, Mısır, Cezayir, Tunus, Afganistan, Pakistan, Suriye, Türkiye, Bosna Hersek, Çeçenistan, Filistin coğrafyalarında vücut bulan İslami hareketler arzın ifsad edilmesine karşı en güçlü direnç ve ümmeti yeniden ihya etmenin umudu oldular.

Hayatımızı güven duygusu üzerine kurarız. Yürüyen merdivenden inerken, arkamızda duran kişinin bizi itmeyeceğini varsaydığımız için orada durabiliriz. Yolda yürürken yerin yarılmayacağına inandığımız için yürümekten keyif alabiliriz. Bebeğimizi uyutup yatağına bırakırken, sabah uyanacağına güvendiğimiz için onu orada bırakabiliriz. Ev halkına el sallayıp işe giderken, akşam döneceğimize güvendiğimiz için çalışmaya devam edebiliriz.

Kur’an’ın her ayeti bizlere yeni ufuklar açan, hayatımızın en ince detaylarına dokunan ilahi bir rehberdir. Yusuf kıssası, sadece tarihte yaşanmış olayları değil, insan ilişkilerindeki karmaşıklığı, kardeşlik bağlarını ve Allah’ın takdirini anlamamıza vesile olur. Bu yazımızda Yûsuf sûresi 69. ve 70. ayetleri ele alarak, Hz. Yusuf’un kardeşi Bünyamin ile yaşadığı önemli bir anı inceleyeceğiz. Bu iki ayet bağlamında sabır, strateji ve merhametin ne denli güçlü olduğunu birlikte keşfedeceğiz.

Kavramlar, inancın adresidir; kavram unutulduğunda ya da anlam sapmasına uğradığında inananlar, sırat-ı müstakim’i kaybederler. Darü’l-İslam ya da Türkçesiyle İslam yurdu kavramı, Müslümanların siyasi ve askeri olarak güçlü oldukları dönemlerde hem siyaset fıkhının hem günlük fıkhın temel kavramları arasındaydı. Miladi 20. yüzyılda oluşan ihya hareketleri, İslam’ı bir bütün olarak hatırlatmaya ve yaşamaya yöneldiler, bu mahiyette Dârü’l-İslam kavramını da canlandırdılar

İstisnasız hepimiz dört gözle Gazze’de ve Lübnan’da bir an önce ateşkesin gerçekleşmesini bekliyoruz. Bunu yürekten istemeyen bir tek kişinin olduğunu da sanmıyorum. Durum böyleyken bu ülkede Müslümanlar arasındaki kavga gürültü en yoğun bir şekilde sürüp gidiyor. Sanal âlemin ekranları bu savaştan geçilmiyor. Cemaatlerin, vakıfların, derneklerin önde gelenleri, ağzına bakılanlar, sözü dinlenenler, eli kalem tutanlar sanki böyle günler için var olmuşlar gibi bütün güçleriyle savaşıyorlar.

Eski adıyla Maârif Nezâretinin, yeni ismiyle Milli Eğitim Bakanlığının kurulduğu tarihten bugüne kadar nice bakan bu göreve geldi. Bunların bazıları icraatlarıyla milletimizin takdirini kazandı, bir kısmı ise, Türk’ün ruh köküne aykırı icraatta bulundukları, eğitimin öğretimden önce geldiğini kavrayamadıkları için unutulup gittiler. Milletimizin takdirini kazanan, adı bugün bile hayırla anılan milli eğitim bakanlarımızdan biri de merhum Tevfik İleri idi. Bu zat hakikaten ileri görüşlü ve mânevî değerlere önem veren bir icrâcı olduğu için büyük başarılara imza attı.

Meksika Sınırı günleriydi. 2008 yılında, Furkan Savaşı sırasında Hasan Nasrallah, birdenbire hepimizin umudu haline gelmişti. Lübnan Hizbullah’ının bu tuhaf lideri, “lebbeyk ya Hüseyin” diyerek İsrail’le savaşmış, ona ağır kayıplar yaşatmıştı. İran’ın emperyalist ajandasının henüz bu denli belirginleş-mediği, Hizbullah’ın İran’ın “net aparatı” olmadığı günlerdi. Bir Meksika Sınırı’nı Hasan Nasrallah’ın bir konuşmasıyla açmış, masamızın önüne de bir Filistin bayrağı asmıştık. Umutla “bölgedeki Müslümanların makus talihini kim değiştirirse değiştirsin, baş göz üstüne” demiştik.

Soykırımcı İsrail’in Hizbullah’ın tehditlerini bahane ederek Lübnan’a doğru genişlettiği saldırganlığının artık nerede duracağını soruyor herkes ve tabii ki bunu kimin durduracağını. Arkadaşımız Mehmet Şeker İsrail’i tasmasız pitbull olarak nitelemiş. Keşke bu kadarla kalabilseydi, onun bir tasması var aslında ve bu tasması ABD tarafından, onun çıkarları doğrultusunda gevşetilmiş durumda. Yani tasmasız olan İsrail değil, onun tasmasını tutan eller. Şimdi Hizbullah’ı bahane ederek Lübnan’ı da soykırım kapsamına alıyorlar ama ondan önce akla gelen bazı mülahazaları yapmaktan geri durmayalım.

Arnavutluk’un başkenti Tiran’da Vatikan benzeri bir “Bektaşi din devleti” kurdurulacağına dair açıklamalar yapıldı. Bunun, Avrupa’nın İslam dünyasına yönelik fitne politikalarının bir parçasından başka bir şey olmadığını, Arnavutluk’un da bazı siyasi ve ekonomik çıkarlar beklentisiyle böyle bir projeye alet olduğunu en başta belirtelim. Biz burada bir makalede Bektaşiliğin geçmişi, tarihte geçirdiği süreç ve bugün aldığı şekille ilgili ayrıntılı bilgiler verme imkanına sahip değiliz. Bu konuda Prof. Dr. Mahmud Esad Coşan’ın (Allah rahmet eylesin) “Hacı Bektaşı Veli ve Bektaşilik” isimli ilmi bir çalışması var. Merak edenlerin bu kitapta ayrıntılı bilgileri bulabileceklerini sanıyorum.

“Aynaya baktığınızda sadece yüzünüzü değil, bir müze de görürsünüz. Yüzünüz bir anlamda size aitse de ebeveynlerinizden, büyükanne ve büyükbabalarınızdan, onların ana-babasından ve daha kadim atalarınızdan miras aldığınız özelliklerin bir birleşiminden oluyor. Sizi rahatsız eden ya da hoşnut olduğunuz dudaklarınız ve gözleriniz yalnızca size ait değildir. Onlar belki birey olarak çoktan ölmüş ancak parçaları içinizde hâlâ yaşayan atalarınızın da özellikleridir. Denge duygusu, müzikal beceriler, içe kapanıklık ya da hastalığa yatkınlık gibi karmaşık nitelikleriniz bile atalarınızdan size mirastır. Geçmişi yalnız bedenlerimizde değil, her daim yanımızda taşırız.”

Yüce Rabbimize kulluğumuzu arz ettiğimiz, hayat rehberimiz Kur’an-ı Kerim’i öğrendiğimiz, rahmet peygamberi Hz. Muhammed Mustafa Aleyhisselam Peygamber Efendimiz cevamiu’l-kelimdir. “Ben cevamiu’l-kelim olarak gönderildim” buyurmuştur. Az söz ile çok zengin anlamlar taşıyan edebi vecizelerde bulunmuştur. Resulullah Efendimiz sunumlarında teşbih, mecaz gibi edebi anlatım sanatını da kullanmıştır. Zirve şahsiyet, Örnek Peygamber; temsili anlatım usulü ile aklı selim, kalbi selim ve zevki sahiplerini harekete geçirmiştir.

Tarihçi değilim, ama iyi bir tarih okuyucusuyum. Mesleğim gereği, birkaç tarih kitabını da tercüme etmişliğim var. En azından geçmiş ile bugün arasında benzerlikler kurabilirim. Özellikle İbn Haldun'un "geçmiş bugüne suyun suya benzediği kadar benziyor" gibi muhalled bir sözü varken. Gelin görün ki bugün İsrail denilen devletin kurulduğu günden itibaren yapıp ettiklerinin bir benzerini geçmişte görmek, duymak mümkün değil. En azından ben, benzerine rastlamadım, okumadım. Kuşkusuz İsrail'in çevresindeki ülkelerle savaşlara girmesini kast etmiyorum.

Geçen gün 27 yaşındaki genç polis Şeyda Yılmaz uyuşturucu bağımlısı bir genç tarafından vurularak öldürüldü. Acısı tüm ülkeyi yaktı. Daha dünya evine yeni girmiş, pırıl pırıl genç bir hanım, eşinin, anne-babasının göz nuru, hayata veda etti, boğazlar düğüm düğüm, tanımadığımız halde hepimiz de tanıyormuşuz gibi sarsıldık bu ölümle... Kendisine Allahtan rahmet, kederli ailesine baş sağlığı dilerim...

Fikri ve akidevi planda da; ameli yani siyasi, kültürel, ekonomik vd. planlarda da koyu bir cahili kuşatma ile karşı karşıyayız. Adalet arayışındaki insanlar veya mü’min kalmaya çalışan müslümanlar olarak küresel cahiliyyenin tuğyanından arınmak, hicret etmek; küresel ve yerli tağuti otoritelere boyun eğmemekle, onların zincirlerini kırmak, kötülüklerini aşmakla sorumluyuz. Ancak felaha erinceye, tevhid ve adalet ortamına ulaşıncaya kadar da tutsak olduğumuz onların sisteminde, onların pazarında, onların maddi ve manevi hapishanelerinde zorunlu ve tabii ihtiyaçlarımızı karşılamak mecburiyetindeyiz.

“… İsrail bir bomba bırakacak; özgürce… Soğuk bir kola içeceksin, serinletecek ama bir bebek ölecek iz bırakmadan, haksız yere hayatı son bulacak derin bir acıyla… Nasıl adım atarız? Nasıl karşı koyarız? … Bu acıyı dindirmek için harekete geçmeliyiz…”Allah razı olsun geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan, soykırımcı İsrail’e karşı, bu sözleri ihtiva eden etkileyici bir boykot çağrısı yaptı. Türkiye hükümeti, katliamın en başından beri tarafını net bir şekilde ortaya koyan söylemlerde bulunuyor. Bu çağrıda onlardan biri olarak tarihteki yerini aldı kuşkusuz.

“Harâbât ehlini hor görme Zâkir, defîneye mâlik vîrâneler var."Erzurumlu İbrahim HakkıKayalardan çalılıklara düşen bir gölge gibi ansızın görünüp sonrasında kayboluyorlar. Bıraktıkları serinlik hissiyle hatırlıyoruz onları. Yerel ve ulusal haberlerde birkaç dakika konuşuluyorlar, o kadar. Güneş her yeri kavuruyor. Kimsenin bir ağaç dibinde soluklanmaya vakti yok. Tatilin tatlı koluna kendini bırakan insanlığın, Gazze’yi çok umursadığı yok. Oysa, “hadi evimize gidelim” cümlesini kuracak kaç Gazzeli kaldı şunun şurasında.Camileri, hastaneleri, okulları, tarihi mekânları vurmakta tereddüt etmeyen işgalci İsrail, hiç görülmemiş vandallıkları, canilikleri soğukkanlılıkla icra ediyor.

Gündemin utanç verici bir cinayete, sekiz yaşındaki Narin’in hunharca katledilmesine kilitlendiği son günlerde bazı gençler arasında pek farketmediğimiz yeni bir kamplaşma, başını alıp giden bir çılgınlık yaşanıyor: İttihadçılık merakı, İttihad ve Terakki hayranlığı... Sadece gençler değil, olgun yaştakiler de sosyal medyada gruplar kurup İttihadçılık ile bu partinin liderleri önemli isimleri olan Enver, Talât ve Cemal Paşalar’ı göklere çıkartıyorlar, hattâ piyasada üzerinde bu üç paşanın resimleri bulunan tişörtler bile satılıyor. “Paşam, emret ölelim”, “Zulme karşı mukavemet” yahut “İttihadçı ruhu” misâli sloganların bini artık bir para!

Türkiye’de İslâmî kesimin laikçiliğe rağmen, siyasi varlık göstermesi, tarihin hayrete düşürücü gelişmelerinden biridir. Öncelikle laikliğe “devlet” karar vermişti. Sonra “vatanı kurtaranlar” laik olmayı emretmişti. “Devlet” ve vatan söz konusu iken sıradan insan ne yapabilirdi ki!? Öte yandan yüzyılların savaşlarında Müslümanların seçkinleri cephelerde şehid olmuştu. Kurtuluş Savaşı sırasında ise önderlik yapabilecek gençlik de cephelerde can vermişti. İslâmî kesim hem nitelikli yapısını kaybetmiş hem yorgundu. Oldukça zinde ve dışarıdan desteklenen laik cepheyle bu koşullarda karşılaştı.

Bilal’e düşen “ahad, ahad” demektir. Bilal’e düşen, kızgın çölde üzerine konan büyük kayaların altında şehadet parmağını kaldırarak “Allah birdir!” diye haykırmaktır. Ebubekir’e düşen ise onu zalim efendilerinden satın alarak kölelikten azad etmektir. (Allah ikisinden de razı olsun) Ama burada gözden kaçırılmaması gereken bir ince nokta vardır;

Geçenlerde ziyaretine gittiğim bir arkadaşın bürosunun duvarında Osmanlıca bir beyit gördüm. Arkadaş, hocam, ben pek okuyamadım, lütfen okur musunuz, dedi. Okudum, şöyle yazıyordu: Durunca saatin kurması rakkas demez tık tık Geçen ömrün hitâmında ruha derler çık çık İbreti saatten, al acele ol işlerinde Yarın Hakk’ın huzurunda fâide vermez hık mık

“Devlet-i Aliyye’nin Kırım meselesinde Tuna boyunda bulundurduğu kuvvet, şimdikinden [93 Harbi] pek az olmadığı gibi, Rusya’nın bu defa Tuna cihetine getirdiği askerî kuvvet ve mükemmel mühimmatın miktarı da geçen sefer getirdiği asker ve mühimmatın iki mislinden pek fazla idi. Bundan başka Memleketeyn [Eflak ve Boğdan] askeri de bu kuvvete katılmış ve yardımcı olmuş idi. Rusya’nın bu defa Rumeli tarafına geçmek için yaptığı hazırlık ve teşebbüslerin ehemmiyet derecesi, bizzat imparator ve veliahdının burada bulunmasıyla da anlaşılıyordu.

İkinci Dünya Savaşı’nın Avrupa’yı temellerinden sarstığı 1940’lı yıllarda, İngiltere, manda ve sömürge yönetimi altında tuttuğu bölgelerde zorlu sınavlarla karşı karşıya kaldı. Öyle ki, dışarıdan bakıldığında, elindeki coğrafyalarda asayişi sağlamakta zorlanan, bütün kesimlerin şikâyet malzemesi haline gelmiş, adeta çözüm üretmekten aciz bir imparatorluk görüntüsü vardı. 1970’lerin başına kadar, İngiltere bütün sömürgelerinden kademeli olarak çekilecek, süreci değerlendiren tarihçilerin çoğu ise İngiliz idaresini anlatırken “kaos”, “karmaşa”, “beceriksizlik”, “belirsizlik” gibi kelimeleri bolca kullanacaktı.

İsrail’in, Hizbullah üyelerinin kullandığı binlerce çağrı cihazına yönelik aynı anda düzenlediği suikastı nasıl okumamız lazım? 7 Ekim’de başlayan Aksa Tufanı ile yerle bir olan MOSSAD efsanesinin muhteşem geri dönüşü olarak mı? Yoksa onca yıldır bölgede İsrail’e karşı kendini simetrik olarak en büyük direnişçi veya kurtarıcı büyük güç olarak lanse etmeyi başarmış olan Hizbullah efsanesinin trajik çöküşü olarak mı?

Ahir zamandır, kötü zamanlardır, insanın insana kurt olduğu, kıskandığı, zulmettiği, sömürdüğü, yediği bir dünyada yaşıyoruz. Ne zaman böyle olmadı ki? İnsanlık olarak trajedimiz bu değil mi? Dünyanın daha iyi ve daha kötü arasında salınıp gittiği bir sarkaç işliyor tarihte. Bu sarkaç insanlık tarihinin genelinde işlediği gibi bir toplumun kendi tarihi içinde de bir şahsın kendi bireysel hayatında da işleyebiliyor. Sarkacın kötü zamanlarına denk geldiğimizde ruhsuzluğunu, kalpsizliğini iliklerimize kadar hissedebiliyoruz dünyanın. Acımasız, kalpsiz ve ruhsuz bir dünyada bize kalp, bize ruh olacak bir ses, bir ışık, bir rahmet ararız.

Bugün (21 Eylül 2024), ABD Kongresi’nin Lodge-Fish Kararı olarak da bilinen ve Filistin topraklarında bir yahudi yurdu oluşturulmasına dair kararının onaylanmasının 102. yıl dönümüdür. 21 Eylül 1922’de onaylanan bu kararla ABD Kongresi, İngiliz Emperyalizminin Filistin topraklarında yahudiler için bir “yurt” oluşturulmasına dair Balfour Deklarasyonu’nu desteklediğini ortaya koydu. ABD Kongresi’nin her iki kanadı tarafından onaylanan karar Başkan Warren G. Harding tarafından da imzalanarak ülkenin Filistin’le ilgili resmi politikasını belirledi.

Türkiye’de Batı hukuku eğitiminin önde gelen isimlerinden Prof. Dr. Ernst E. Hirsch’in hatıraları Cumhuriyet’in ilk yılları hakkında bize bir yabancının tanıklığını sunduğu için fevkalade önemlidir. Hirsch’in aynasına yansıyan çıplak görüntülerden biri de, tek parti devrinde CHP’nin bayrağındaki 6 Ok’un anayasaya sokuluş hikâyesidir. Hirsch 1933’te kurulan İstanbul Üniversitesi’nde görev yapmak üzere Türkiye’ye davet edilmiş İsviçre doğumlu Alman hukuk profesörlerindendir. Aslen Yahudidir ve Üniversite reformundan sonra kurulan Hukuk Fakültesi’nde Ticaret Hukuku derslerini vermiştir.

İhtilal anayasasının hâlâ kullanılır olması, Anayasanın değiştirilmesinde ittifak sağlanamaması, bazı maddelerinin ‘değiştirilemez’ olarak (hem de Cumhurbaşkanı’nın baş danışmanlığına yerleştirilen adam tarafından da söylenmesi) hem üzücü hem de ‘kutsal’ hâle getirilmesi ‘cahiliye devri’ yaşadığımızı gösteriyor. Anayasa yapılmalı, değiştirilemez maddeleri kaldırılmalı! Bunun yapılması şarttır. Mücadele ve mücahedesi yapılmalıdır.

Gördüğünüz gibi mantıktan yoksun cümlenin sonuna noktayı koymak, koymayı teklif dahi etmek mümkün olmuyor. En iyisi, vur beline kazmayı... Böyle alakasız, mantıksız cümleler kurduğuma göre, son günlerin anayasa tartışmalarını kast ettiğimi anlamışsınızdır.

Kelam alimleri ve felsefeciler, "İyilik" ve "kötülük" meselesi etrafındaki tartışmaların, düşünce tarihinin başlarından beri insanları meşgul ettiğini belirtirler. Doğal olarak İslam kelamının da ana konularından biri, "iyilik" ve "kötülük", literal ifadesiyle "Hüsün" ve "Kubuh" meselesidir. Genellikle bu kavramların kaynakları, mahiyetleri, anlamları, insan hayatındaki yerleri etrafında dönmüş tartışmalar. Tabi bizim amacımız, bu bağlamda serdedilen görüşleri etraflıca anlatmak değil.

Daha önce bu köşede dile getirmiştim, "Batılılar ne zaman İslam'ı, Hz. Peygamberi veya herhangi bir Müslüman şahsiyeti durduk yere övmeye başlamışlarsa, bizden bir şey almak istiyorlar demektir, bu yüzden gözümüzü dört açmamız gerekir" diye. Bu konuda bazı örnekler de vermiştim. Batılıların dikkatimizi dağıtma taktiklerinin en masumu belki de budur. Bir de doğrudan doğruya toplumumuzun moral değerlerini çökertmeye, ahlakî değerlerimizi örselemeye, özgüvenimizi yitirmeye, dünyada olup biten ve bizim de varlığımızı tehdit eden korkunç hadiseleri göremeyecek hale gelip içimize kapanmamızı sağlamaya yönelik saldırıları var.

2 Ekim 2023 gününden itibaren Gazze'de yaşanan soykırım, tüm dünyada bir insanlık cephesi, bir vicdani dönüşüm kurdu. Sadece ABD'de 140 üniversitede öğrenci eylemleri durmaksızın devam ediyor. Avrupa'da, Asya'da gençlerin öncülük ettiği protestolar, yürüyüşler, miting ve eylemler, son yüzyılın gördüğü en geniş katılımlarıyla sürüyor. İsrail vahşetini, İsrail ırkçılığını, İsrail kötücülüğünü tüm dünya reddediyor ve insanlık ayağa kalkmış durumda.

Dini çoğulculuk( religous pluralism), Batı toplumlarında çok yenidir. Ortaçağ Batısında sadece Katolik mezhebin hâkimiyeti vardır. Buna katılmayan ya ölür ya da sürgün edilir. Endülüs'te Müslümanlar ve Yahudiler bunu yaşadı. John Locke, Tolerans Üzerine Mektupları 17. yüzyılda yazar. Dini çoğulculuk, Katolikliğin içinden Protestanlık çıkınca kısmen kabul edilmeye başlanır. Bu çerçevede tolerans yasaları çıkar. Fakat buna da kolay varılmamıştır. Otuz yıl ve yüzyıl süren mezhep savaşları ile Westfelya Antlaşmasına varılır. Bu antlaşma bile "kimin ulusu onun dini" denerek yine ulus devlet ile bütünleşen tek din anlayışını dayatır.

Son 22 yıllık hükümetlerin bu ülkeye birçok alanda çağ atlattığını biliyoruz. Bunlardan biri hiç şüphesiz savunma sanayiidir. Savunma sanayiindeki yerliliğin yüzde 20'lerden 80'lere çıkarılmış olması devletimizin/milletimizin güvenliğini sağlaması bakımından önemli olmasının yanı sıra dış politikada ve ekonomide de gücümüze güç katmaktadır.

İnsan bilmediği konularda ilk duyduğu bilgiye inanma eğilimindedir. Muhalefetin algı operasyonları iktidarı destekleyenleri de şüpheye düşürmektedir. İşte bunlardan biri dünyadaki rezervinin %75'i Türkiye'de bulunan BOR madeni hususundaki dedikodulardır.

Osmanlı imparatorluğunun yenilme süreci ile, ümmet coğrafyasında başlayan direniş ve ihya hareketleri emperyalist kuşatmaya karşı hem fikri hem de iradi direnç merkezleri olarak İslami direnişin en önemli dinamikleri oldular.Libya, Mısır, Cezayir, Tunus, Afganistan, Pakistan, Suriye, Türkiye, Bosna Hersek, Çeçenistan, Filistin coğrafyalarında vücut bulan İslami hareketler arzın ifsad edilmesine karşı en güçlü direnç ve ümmeti yeniden ihya etmenin umudu oldular.

Hayat, insanın bilgi ve tedbirle yaptığı planlarla kaderin çizdiği yol arasında gidip gelir. Bir şeyi en ince ayrıntısına kadar bilebilir miyiz? Yusuf kıssasında bu soruya Hz. Ya’k?b’un hayatı üzerinden yanıt buluruz. Çocuklarını koruma amacıyla aldığı tedbir, onların Mısır’a farklı kapılardan girmesini söylemesi, gönlündeki endişeyi bir nebze yatıştırmıştı; fakat bu tedbir, ilahi takdir karşısında sınırlı kaldı.

Hakikatin gücü vardır. Lâkin hakikatin onu ifade eden güçlü bir tarafı olursa… Hakikatin güçlü tarafı, hakikatin hakkını verecek kadar hakikati yerinde, zamanında, bir düzen içinde, ihlasla ve cesaretle anlatandır. Hakikat; gücünü, özünün doğruluğu kadar, tarafının ihlas ve cesaretinden de alır. Hakikatin tarafı, düzenden, planlamadan, ihlas ve cesaretten yoksun olunca hakikat zayıf düşer.

Laiklik, sistematik bir yönetim anlayışı olarak Hıristiyan dünyada yönetici sınıfın, Kilise’den bağımsız karar alabilme talebiyle oluştu. Batı’da yönetici sınıf, onu destekleyen burjuva (zengin kesim) ve onların hizmetkârı konumundaki bilim insanları, Kilise’nin üzerlerindeki tahakkümü kırmak için laikliği öne sürdüler. Dolayısıyla laiklik, Hıristiyan dünyada özgürlükle birlikte anıldı.

Gerçekten, sapkın bir ilişkinin olmadığı bir televizyon dizisi, bir film var mı dersiniz? Yıllar önce bir roman yazarıyla yapılmış bir röportaj okumuştum. Adama romanlarındaki yasak ilişkiler ve sapkınlıklar sorulmuştu da; “Günah bizim tek sermayemizdir” diye cevap vermişti.

İyi bilirdik, hem de çok iyi bilirdik. Her şeyden önce bu sesin nereden çıktığını, kimlere ait olduğunu çok iyi bilirdik ve biliyoruz! Daha da önemlisi “Mustafa Kemal’in askerleriyiz” diye bağıranların ağızlarının kime çevrili olduğunu bu sloganı kimlere karşı attıklarını ve ne demek istediklerini de çok iyi biliyoruz.

Ne zaman vahşi bir cinayet işlense, ne zaman masum bir yavru öldürülse ve tacize uğrasa, ne zaman savunmasız bir kadın katledilse, kaybolan cesetleri ormanlardan, kuyulardan, kıyılardan çıkarılsa bu ülkede hemen idam gündeme gelir. Yani alışılmışın dışında biraz daha hunharca cinayetler işlendiğinde istisnasız herkes mevcut cezaların yetersizliğini dile getirir, “Asacaksın bunları, bak o zaman bir daha yaparlar mı?” sesleri yükselir.

Son devrin kalem ve kelâm erbâbından iki önemli zat vardır ki, biri İbnülemin Mahmud Kemal İnal, diğeri de Hüseyin Vassaf Efendi’dir. İbnülemin, yayımladığı çok önemli biyografi kitaplarıyla bu sahada tam bir otorite olduğuna isbat ettiği gibi, Vassaf Efendi de mükemmel bir tasavvuf tarihçisi olarak beş ciltlik “Sefine-i Evliyâ”yı kaleme aldı. Bu külliyat okuyanları sadece bilgilendirmekle kalmıyor, onların gönül dünyalarını aynı zamanda irfan meş’aleleriyle de aydınlatıyor. Aynı müellifin, “Gülzâr-ı Aşk” isimli Mevlid Şerhi ise, hem hacim itibariyle hem de mevcut mevlid şerhlerinin en mükemmeli olması dolayısıyla büyük önem arzetmektedir.

Geçenlerde Mustafa Kara hocamızın bana da imzalamak lütfunda bulunduğu “İstiklal Marşımızın Bülbülü – Mehmet Âkif Ersoy” isimli kitabının sayfalarını bir kere daha çevirirken merhum Bandırmalı Ali Efendi’nin Neyzen Tevfik’le birlikte çekilmiş fotoğrafıyla karşılaştım. Daha önceki okumalarımda gözden kaçırmışım. Resmin altında şöyle yazıyor:

Tarihî kabristanlarda bir mezarı ararken, bazen uzun vakitler geçebiliyor. Oxford’un kuzeyindeki Wolvercote Mezarlığı’nda çok şükür böyle olmadı. Aradıklarımızı, elimizle koymuş gibi bulduk: J.R.R. Tolkien (1892-1973) ve Albert Habib Hourani (1915-1993). Tolkien’e dair merakım “magazin” seviyesindeydi, ama Hourani’nin kabrinin başında hürmetle ve muhabbetle durdum.

Brookwood Mezarlığı’ndan Londra’ya doğru devam ederken Woking tarafına döndük. Az sonra, etrafı yeşilliklerle çevrili, güzel bir bahçe içinde arz-ı endam eden Şah Cihan Camii’ndeydik. İngiltere’de cami olarak yapılan ilk bina burası. İbadete açılış tarihi 1889. Şah Cihan Camii’nin her açıdan dikkat çekici bir öyküsü var:

Müslümanlar hep savunmada. Sürekli atakta, sürekli atılımda olmaları gerekirken hep savunmada Müslümanlar. Savunmada kaldığınız sürece -tabir caizse- sürekli “gol yeme” tehlikesi ile karşı karşıyasınız demektir. Defanstan çıkıp, ofans’a geçildiği takdirde, oyunun kazanılma ihtimali olabilir.

Yemeklerde bile işi pornografiye döken modern insanın, başkasının ölümü karşısında aynı tavra ilerleyemeyeceğinin garantisi zaten yoktu. O zaman o en sert cümleyi en başta edeyim: “Narin’in ölümü devasa bir kamusal pornografiye dönüştü.” Şimdi geriden alabilirim meseleyi. Benim yazıyı yazdığım dakikalarda Narin kızın ölümü ile ilgili hemen hiçbir şey netleşmemişti. Ancak bir şey acayip netleşmişti zihnimde: Bu toplumu artık olsa olsa “hasta” diye nitelendirebiliriz.

Bir insanı öldüren bütün insanları öldürmüş gibidir. Hem haksız yere insan öldürmenin korkunçluğu dolayısıyla hem de bir insanın potansiyel olarak sonraki nesillerinin önünü kesmek açısından da. Nihayetinde İnsanlık tarihinde işlenen ilk cinayette Kabil Habil’i öldürünce, sonraki zamanlarda insanlığın türeyebileceği iki kanaldan birini tamamen kurutmuş oldu. Ademoğlu bir nesil sonra Kabiloğlu haline geldi. Habil’in çocuklarına bu dünyada var olma şansı bile tanınmamış oldu. Habiloğullarının tamamının Habil’e benzemesi, onunla aynı huy ve ahlaka sahip olması gerekmeyecekti.

Daha önceki yazılarımızda da vurguladığımız üzere, siyonist işgalciler sadece Gazze’de değil, Filistin’in her tarafında, bu toprakların asıl sahipleri durumundaki halkı, ya tamamen imha etmek ya da göçe zorlamak amacıyla başlattıkları savaşı sürdürüyor. Buna “İsrail” olarak gösterilen ve bizim 1948’de işgal edilmiş topraklar olarak nitelediğimiz bölgeyle, Kudüs de dahildir.

İnanılması güç ama gerçek: Kore Savaşı’nda ABD kara kuvvetlerinden Çinlilere esir düşenlerin yarısı ölürken aynı kamplarda esir olan Türk askerlerinden ölen bir kişi dahi yokmuş! Dr. Ece Aynur Onur’un ABD’nin Türk Genelkurmayı ile bile paylaşmadığı dosyaları açtırması üzerine ortaya çıkan bu şaşırtıcı tablo sizi olduğu gibi beni de şaşırttı ve bu ilginç meseleyi kurcalamaya başladım. Karşıma Türklük ile askerlik arasındaki kadim bağın nasıl bir şey olduğuna dair renkli bir tablo çıktı.

Önüme düşen habere bakıyor ve kederleniyorum. Meğer koca Türk dünyasının içerisinde özümüze dönelim, kendi alfabemizi kendimiz yapalım, hiç olmazsa Göktürk veya Uygur alfabelerinden birini kullanalım diyen kimse çıkmamış. Varsa yoksa Latin alfabesi sevdası. Habere bakılırsa Türkiye’deki Latin alfabesine 5 yeni harf ekleyerek Türk dünyasının ortak alfabesine geçilecekmiş 2026 yılında:

Mü’min; ebediyete kadar iman/küfür mücadelesinin bitmeyeceğinin şuurundaki adamdır. Mü’min, Allah’ın dostlarını dost, düşmanlarını da düşman bilir. Onlar Allah’a düşmanlık yaptıkları müddetçe onlarla muhabbet gösterisi içinde olmaz/olamaz. Çünkü hem Allah’tan yana olmak hem de O’nun düşmanlarıyla hemhal olmak mü’min tavrı değildir. Bu olsa olsa münafıklık hastalığı olur.

Bugün akıllı tahtaların, tabletlerin, cep telefonlarının, müzikçalar aletlerin ekranlarına dokunarak hemen her şeye ışık hızıyla ulaşabilen çocukların bir ‘hız delisi’ olduklarından/olacaklarından şüphe yok. Okullarımızda teknik donanım fazlasıyla var. Fakat ‘insan ve ruh’ yok. Çocukları, gençleri iyi bir örnek insana temas etmeden hayata nasıl hazırlayacağız, hangi teknoloji harikasıyla? Eğitim; bir nevi kendi ruh köklerinden gelen kültür mirasının gelecek nesillere intikalini sağlayan süreç değil mi?

Gazze direnişi, dünyanın dört bir yanında yaşayan farklı dil, din ve ırktan vicdan sahibi bütün insanların ve toplumların gönüllerini fethetmeye ve aktif desteklerini almaya devam ediyor. Bu çerçevede, akademisyen, yazar ve aktivist Tarkan Tek’in Avusturya’dan bildirdiğine göre; Avusturya’da faaliyet gösteren “Filistin ile Dayanışma İnisiyatifi”, 7 Ekim 2023 tarihinden itibaren aylarca sürdürdüğü mitingler, yürüyüşler ve protestolar sürecinde oluşan sinerji ile 29 Eylül 2024 tarihinde yapılacak olan Meclis seçimlerine siyasi bir platform olarak katılmayı kararlaştırdı.

Yüce Allah'ın Kur'an'da dilleri "Allah'ın ayetleri" olarak nitelendirmesi boşuna değil. Ayet, bilindiği gibi işaret, alamet anlamına gelir. Her işaretin bir şeyi göstermesi gibi genel olarak dil, özel olarak da dildeki kelimeler, kapsadıkları anlamlara delalet ederler. Bu hususta bütün dillerde olduğu gibi, özellikle doğallığını kaybetmemiş Arapçada insanı geniş ufuklara, engin anlamlar ummanına ulaştıran işaretler var.

Bu çocuk neden öldürüldü, bu narin çiçek neden solduruldu, kimler ve niçin yaptı? Cevapsız sorular. Ortalıkta dolaşan söylentiler tatmin edici değil. Şüpheliler, gözaltılar var, ama henüz tam olarak bilmiyoruz neler olup bittiğini. Sadece akıl almaz bir cinayetle karşı karşıya olduğumuzu biliyoruz. Bütün bir ülke, dağ taş, insan, insan kalabilmiş herkes, içten içe bu soruları sorarak ağlıyor. Küçücük bedeni Narin'in, bir çuvala sığmış ama üst üste sorular havsalaya sığmıyor. Memlekete tam bir boğucu matem havası hakim. Onu biliyoruz.

'Alemlere rahmet' olarak gönderilmiş Hz. Peygamberimizin ismi 'Rahmetellilalemin' olarak geçer Kur'an'da. Dün, Sevgili Peygamberimizin veladetinin yıldönümüydü. Bir Osmanlı adeti olan 'kandil'lerle donandı minareler, camiler doldu taştı, 'amin'lerle gönüller yıkandı. Kendisini 'ben kızlar babasıyım' diye takdim eden bir Peygamberin (sav) ümmetiyiz. Kızı gelince ayağa kalkan, onun oturması için kendi yerini ikram eden, bazı zamanlar gömleğini yayıp üzerine oturması için buyur eden bir baba, kızını, kızının eşini, kızının evlatlarını aba'sı altına alıp, onlara 'ehli beyt' kanadını indiren şefkat timsali bir yürek...

Asya'yı hallaç pamuğu gibi sallayan fırtınalar, maddi dünyada yol açtıkları vahim neticelerle anons ediliyor haberlerde. Evler yıkılmış, çatılar uçmuş, köprüler patlamış, insanlar kaybolmuş, kapkara hortumlar, sanki yeryüzünü yutuyor, gökyüzü karanlık ve çok kızgın... Bu, işin görünen yüzü... Bir de manevi yıkılışlar, kopuşlar, çöküşler var... Ruhlara kör gözlerimiz, gönülleri inciten, kalpleri darmadağın eden, irademizi ve umutlarımız yıkan, gözlerimizin nurunu çalan manevi fırtınalar esiyor, ruhlara kör gözlerimiz...

Küçük kız Narin, kayıplara karıştı biranda. Jandarma, emniyet, AFAD günlerce aradı, pes etmedi ve sonunda da ölü bedenini buldular. Aile içinde işlenmiş bir cinayet. Sebebi araştırılıyor. Tahkikat devam ediyor. Ailenin 24 kişisi tutuklandı. Cumhurbaşkanı, en yetkili kişi olarak bunun hesabını soracaklarını söyledi. Fakat bütün bunlar yetmiyor. Demokratik toplumlarda miting, gösteri, açıklama, tepkiler en doğal haklar. Fakat yapılanlar bunun ötesinde. Siyasi çevrelerde ve sosyal medyada verilen tepkiler epeyce kışkırtıcı.

Avrupa Milli Görüş Teşkilatları'nın genel kurulları çok coşkulu toplantılardı. Genel kurula sadece Avrupa teşkilatları değil ABD'den Avustralya'ya kadar dünyanın dört bir yanından teşkilat temsilcileri ve Müslüman liderler ve temsilciler katılırdı. Merhum Erbakan hoca o toplantılarda İslam dünyasının birleştirici şahsiyeti olarak tebarüz ederdi.

Sekiz yaşındaki bir kız çocuğunun gün ortasında, çoğunluğu akraba olan 20 haneli bir köyde aniden sırra kadem basması, Türkiye uzun süre gündem oldu.Olayın vuku bulduğu ilk günden itibaren nefesimizi tutmuş, gelişen iletişim imkânları sayesinde yapılan arama çalışmalarını, yürütülen soruşturmaları, yapılan açıklama ve yorumları takip ederek düşük bir ihtimal de olsa Narin’den gelecek sevinçli bir haber bekledik. Maalesef Narin’in cansız bedeni; kucağında elifbası, sırtında çantasıyla birlikte bir çuvalın içinde, dere kenarındaki bataklıkta, üzeri taşlarla örtülmüş şekilde bulundu.

Haftalardır Yûsuf kıssasının satır aralarında birlikte yolculuk ediyor, her durağında derin anlamlara ulaşıyoruz. Bu hafta, aile içinde güven, sorumluluk ve tevekkülün ne kadar önemli anlamlar taşıdığını bir kez daha fark edeceğiz. Yûsufsûresi12/66. ayette anlatılan Hz. Ya'k?b peygamberin oğullarıyla yaşadığı diyalog, bizlere hem bireysel hem de toplumsal sorumluluk açısından önemli dersler sunuyor. Zorluklarla karşılaştığımızda çoğu zaman hem tedbir almak hem de Allah’a güvenmek arasında nasıl bir denge kuracağımızı sorgularız.

Strateji Düşünce ve Analiz Merkezi (SDAM) olarak yılda bir kez, akademik mahiyette bir buluşma gerçekleştiriyoruz. Bu yıl o buluşmaların sekizincisini gerçekleştirdik. Öncelikle buluşmayı organize eden bütün arkadaşlarımız ve ev sahiplerimize teşekkür ediyorum, Allah razı olsun. Düzenli bir ortamda büyük bir düşünce şölenine tanıklık ettik. Dile getirilen her düşünce gibi, sorulan her soru ve yapılan her katkı da çok kıymetliydi.

Müslümanlar, sosyal bilimlerde dünyanın çok gerisindeler. Henüz yirminci yüzyılın ortalarını bile yakalamış değiller. Bunun için geleneksel dünyayı anlasalar da günün sosyal meselelerini tahlil etme kabiliyetinden çok çok uzaklar. Bu konuda başkalarınca yapılan tahlilleri de anlayabilecek durumda değiller.

Bunca derdin arasında tarikat savaşlarını, cemaat kapışmalarını istemeyerek de olsa izliyorsunuzdur? Eğer birilerine karşı çıkmazlarsa, birileriyle kavga etmezlerse var olduklarını, bu ülkede böyle bir şahsın ve grubun bulunduğunu kimse bilmeyecek. “Kim bunlar” diye sorulduğunda; “filancalara karşı çıkanlar, falanlardan dövüşerek ayrılanlar...” diye bilinirler, çünkü kendilerini belirleyen başka bir özellikleri yoktur.